Propaganda wojenna, czyli nawet „good guys" nie będą mówić nam prawdy. Ale w imię wyższych celów

Baton Haxhiu miał już dosyć tych żartów. Prawie każdy, kto go znał sprzed wojny i wrócił do Kosowa po wycofaniu się stamtąd wojsk jugosłowiańskich w 1999 roku, nie mógł się powstrzymać przed uwagami w stylu „właśnie zjadłem lunch z kimś, kto nie żyje". Redaktor naczelny prisztińskiego dziennika „Koha Ditore" zginął bowiem na wiosnę 1999 roku w sali prasowej kwatery głównej NATO w Brukseli - nie z ręki, ale z ust Jamiego Shea, rzecznika Sojuszu.

NATO zaczęło wtedy bombardować Jugosławię - budząc kontrowersje, czy zgodnie z prawem międzynarodowym - ale chciało w ten sposób wymusić na Slobodanie Miloševiciu zaprzestanie stosowania terroru wobec albańskiej ludności w Kosowie. Ten odpowiedział terrorem jeszcze większym, wypędzając z prowincji 800 tys. Albańczyków. Jugosłowiańskie wojsko i serbska policja zamordowały wiele tysięcy osób, w większości cywilów. Ich ciała reżim próbował potem ukryć w masowych grobach w Serbii.

Nie mógł powiadomić swojej rodziny, że jednak żyje.

Chyba tylko starzy wojenni wyjadacze mieli wątpliwości co do prawdomówności Jamiego Shea - zachodniej opinii publicznej, odzwyczajonej od wojen, trudno było uwierzyć, że w Brukseli z ust przedstawiciela organizacji, w której skład w zdecydowanej większości wchodzą jednak państwa demokratyczne, mogą paść słowa nieprawdziwe. Nawet jeśli chodziło o powtórzenie niesprawdzonej pogłoski, a nie rozmyślną dezinformację.

Wieści o policyjnej egzekucji adwokata i obrońcy praw człowieka Bajrama Kelmendiego i jego dwóch synów, Kastriota i Kushtrima, okazały się przecież niestety prawdziwe.

W każdym razie Baton Haxhiu wciąż ma się nieźle, a wojenne żółtodzioby - jak ja - przeżyły niezły dysonans poznawczy, że rzecznik NATO może puszczać w obieg niesprawdzone informacje, żeby wzmóc poparcie dla NATO-wskiej operacji. Do tej pory z wojenną dezinformacją miałam do czynienia w Bośni, gdzie Jugosławia angażowała pieniądze, firmy PR-owe i pożytecznych idiotów, żeby przekonać świat, że to nie serbskie siły wystrzeliły w 1994 roku pocisk moździerzowy na sarajewski zatłoczony targ Merkale, zabijając 68 osób (siłom ONZ nie udało się ustalić, skąd został wystrzelony, wskazano dwie możliwe pozycje bośniackie i siedem serbskich). Ale NATO?

Szok na o wiele większą skalę przeżył zaś cały demokratyczny świat, kiedy okazało się, że

Dało to początek alianckiej inwazji na Irak.

Podczas wojny w Iraku alianci też stosowali dezinformację - kiedy po powrocie przeglądałam w redakcji moje korespondencje, okazało się, że koledzy redaktorzy dopisali mi do tekstu, że właśnie nastąpił atak chemiczny na zajętą już przez brytyjskie wojska Basrę. A myśmy tymczasem spali spokojnie pod Basrą, gdzie nic ciekawego się nie działo.

Oczywiście te amerykańskie próby wpłynięcia na opinię publiczną i na przebieg wojny są niczym w porównaniu z bezczelną propagandą wojenną najróżniejszych reżimów - zanim z polskich sieci kablowych i satelitów zniknęły kanały takie jak Russia Today, można było tego zakosztować. Ale informacje podawane podczas tej wojny przez stronę ukraińską też trzeba traktować z pewnym dystansem. Służą one bowiem temu, żeby utrzymać morale Ukrainek i Ukraińców, zagrożonych przez inwazję liczniejszej, o wiele lepiej wyposażonej i zaprawionej w bojach rosyjskiej armii.

Dlatego lepiej poczekać na potwierdzenie informacji z piątku 25 lutego, że rosyjskie wojska poniosły bardzo duże straty.

Jak tłumaczył w rozmowie z Bianką Mikołajewską gen. Mieczysław Gocuł, „przekaz ukraiński ma podnosić morale wojska: »już żeśmy zestrzelili tyle a tyle samolotów, będziemy dalej bronić naszej ojczyzny«”. To jest najważniejsza rzecz, którą politycy muszą robić podczas wojny".

Może też się okazać, że prawdą jest to, co twierdzi agencja TASS - że bohaterscy pogranicznicy z Wyspy Węży wcale nie zginęli w ostrzale „russkogo wojennogo korablja", któremu kazali „iść się pierdolić", ale poddali się i zostali wzięci do niewoli. Jednak znowu, jak mówi gen. Gocuł: „Są wojny słuszne i niesłuszne. Wojna obronna niewątpliwie jest słuszną. Ukraina prowadzi wojnę obronną, nie jest agresorem". A morale na takiej wojnie jest warte podtrzymywania.