0:000:00

0:00

Prawa autorskie: AFPAFP

Po godz. 23 polskiego czasu w sobotę 26 lutego 2022 szefowa Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen ogłosiła, że Unia Europejska wraz ze Stanami Zjednoczonymi Kanadą nałożą kolejne sankcje na Rosję. To przede wszystkim wyczekiwane przez zachodnią opinię publiczną odcięcie części rosyjskich banków od systemu SWIFT. „To skutecznie zablokuje rosyjski eksport i import” - oświadczyła von der Leyen.

Co poza odcięciem od systemu SWIFT zrobią kraje Zachodu?

  • Zamrożone zostaną transakcje prowadzone przez rosyjski bank centralny, nie będzie on mógł upłynnić swoich aktywów.
  • Kolejny cios spadnie na rosyjskich oligarchów: Zachód uniemożliwi im prowadzenie transakcji na zachodnich rynkach. Ograniczony ma zostać dostęp do tzw. złotych paszportów, które pozwalają bogatym Rosjanom zostać obywatelami zachodnich krajów.
  • Sankcje mają dotknąć członków rosyjskiego rządu, a także osobiście Vladimira Putina.

W momencie, kiedy von der Leyen mówiła o sankcjach, światowe media informowały o przygotowaniach do nalotów bombowych i największego od początku wojny szturmu Rosjan na Kijów.

„W tej czarnej godzinie jesteśmy z narodem Ukraińskim”

„Ponieważ siły rosyjskie atakują Kijów i inne ukraińskie miasta, zdecydowaliśmy, że będziemy dalej izolować Rosję od międzynarodowego systemu finansowego i naszych gospodarek - mówiła von der Leyen”.

"Prezydent Putin chce zniszczyć Ukrainę, skończy się tym, że zrujnuje swój własny kraj" - mówiła szefowa KE

We wspólnym oświadczeniu przywódcy Komisji Europejskiej, Francji, Niemiec, Włoch, Wielkiej Brytanii, Kanady i Stanów Zjednoczonych potępili Putina i wyrazili wsparcie „dla ukraińskiego rządu i narodu, którzy heroicznie odpierają rosyjską inwazję”. Piszą, że wojna prowadzona przez Rosję narusza fundamentalne normy międzynarodowe.

„W tej czarnej godzinie jesteśmy z narodem Ukraińskim” - kończą przywódcy UE, Kanady i USA. Zaznaczają, że są gotowi wprowadzić dalsze sankcje.

Joint Statement on Further Restrictive Economic Measures FEBRUARY 26, 2022 • STATEMENTS AND RELEASES We, the leaders of the European Commission, France, Germany, Italy, the United Kingdom, Canada, and the United States condemn Putin’s war of choice and attacks on the sovereign nation and people of Ukraine. We stand with the Ukrainian government and the Ukrainian people in their heroic efforts to resist Russia’s invasion. Russia’s war represents an assault on fundamental international rules and norms that have prevailed since the Second World War, which we are committed to defending. We will hold Russia to account and collectively ensure that this war is a strategic failure for Putin.

This past week, alongside our diplomatic efforts and collective work to defend our own borders and to assist the Ukrainian government and people in their fight, we, as well as our other allies and partners around the world, imposed severe measures on key Russian institutions and banks, and on the architects of this war, including Russian President Vladimir Putin.

As Russian forces unleash their assault on Kyiv and other Ukrainian cities, we are resolved to continue imposing costs on Russia that will further isolate Russia from the international financial system and our economies. We will implement these measures within the coming days.

Specifically, we commit to undertake the following measures:

First, we commit to ensuring that selected Russian banks are removed from the SWIFT messaging system. This will ensure that these banks are disconnected from the international financial system and harm their ability to operate globally.

Second, we commit to imposing restrictive measures that will prevent the Russian Central Bank from deploying its international reserves in ways that undermine the impact of our sanctions.

Third, we commit to acting against the people and entities who facilitate the war in Ukraine and the harmful activities of the Russian government. Specifically, we commit to taking measures to limit the sale of citizenship—so called golden passports—that let wealthy Russians connected to the Russian government become citizens of our countries and gain access to our financial systems.

Fourth, we commit to launching this coming week a transatlantic task force that will ensure the effective implementation of our financial sanctions by identifying and freezing the assets of sanctioned individuals and companies that exist within our jurisdictions. As a part of this effort we are committed to employing sanctions and other financial and enforcement measures on additional Russian officials and elites close to the Russian government, as well as their families, and their enablers to identify and freeze the assets they hold in our jurisdictions. We will also engage other governments and work to detect and disrupt the movement of ill-gotten gains, and to deny these individuals the ability to hide their assets in jurisdictions across the world.

Finally, we will step up or coordination against disinformation and other forms of hybrid warfare.

We stand with the Ukrainian people in this dark hour. Even beyond the measures we are announcing today, we are prepared to take further measures to hold Russia to account for its attack on Ukraine.

Należy pamiętać, że jest to na razie ogłoszenie porozumienia ws. sankcji, a więc decyzji politycznej. Ich wpływ ostatecznie będzie można ocenić, gdy poznamy szczegóły, między innymi listę rosyjskich banków odciętych od SWIFT.

Rosja dostaje finansowy łomot

„Jest jasne, że chociaż Putin wciąż może wygrać swoją wojnę w Ukrainie, koszty dla niego i dla Rosji będą dużo, dużo wyższe, niż mógł sobie wyobrazić” - skomentował decyzję o kolejnych sankcjach Henry Foy, były korespondent „Financial Times” w Moskwie. Foy zwrócił też uwagę, że Rosja ma 630 miliardów dolarów w rezerwach międzynarodowych, a zapowiedziane sankcje mają sprawić, że Putin nie będzie w stanie wydać nawet rubla.

Z kolei Daniel Fried, były ambasador USA w Warszawie, uznał, że sankcje nałożone na rosyjski bank centralny są nawet ważniejsze niż odcięcie Rosji od SWIFT. „Łomot" - skomentował.

Ofensywa dyplomatyczna Morawieckiego i Dudy

Jeszcze w sobotę rano odcięciu Rosji od systemu SWIFT sprzeciwiały się: Cypr, Węgry, Włochy i Niemcy. Do wczesnego popołudnia pierwsze trzy kraje zmieniły zdanie. Z Victorem Orbánem rozmawiał polski premier Mateusz Morawiecki. Tuż po godzinie 12 napisał na Twitterze, że Orbán zapewnił go „o poparciu dla daleko idących sankcji skierowanych wobec Rosji. W tym także o zablokowaniu systemu SWIFT”.

W ten sposób Niemcy pozostały jedynym krajem przeciwnym blokadzie Rosji w SWIFT.

Przez całą sobotę 26 lutego 2022 o zmianę niemieckiego stanowiska zabiegał polski rząd. Morawiecki poleciał do Niemiec i spotkał się z kanclerzem, Olofem Scholzem. Morawiecki mówił, że chce „wstrząsnąć sumieniem Niemiec, by zdecydowali się w końcu na rzeczywiście miażdżące sankcje, które wpłyną na decyzje Kremla”. Rzecznik rządu Piotr Müller relacjonował później, że kanclerz Scholz nie powiedział wprost, czy zgodzi się na odcięcie Rosji od SWIFT.

Jednak to po spotkaniu z polskim premierem szefowa niemieckiej dyplomacji Anna Baerbock i minister gospodarki Robert Habeck, stwierdzili, że odcięcie Rosji od SWIFT musi być konkretnie ukierunkowane i funkcjonalne. To oświadczenie zostało uznane przez międzynarodową opinię publiczną za pierwszy sygnał zmiany niemieckiego stanowiska.

W międzyczasie polski prezydent Andrzej Duda zadeklarował poparcie dla szybkiej ścieżki przyjęcia Ukrainy do Unii Europejskiej. „Status kandydata powinien być udzielony natychmiast, a rozmowy o członkostwie rozpoczęte niezwłocznie po tym. Ukraina ma mieć też dostęp do środków z UE na odbudowę. To się Ukrainie należy” - napisał polski prezydent. Po godzinie 20 prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski podziękował Andrzejowi Dudzie za „osobiste przywództwo w kwestii przyznania Ukrainie członkostwa w Unii Europejskiej”.

Co to jest SWIFT i jak działa?

SWIFT to skrót od Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication, czyli Stowarzyszenie na rzecz Światowej Międzybankowej Telekomunikacji Finansowej. Powstało w 1973 roku i dziś jest przede wszystkim synonimem systemu komunikacji bankowej, którym stowarzyszenie operuje.

„Swift to po prostu międzybankowy system przesyłania informacji o transakcjach. Ma charakter międzynarodowy i podpada pod belgijską jurysdykcję, czyli unijne prawo.

W najprostszych słowach jego działanie polega na tym, że banki lub inne instytucje finansowe, jeżeli chcą zawierać różnego rodzaju transakcje (nie tylko finansowe, za pomocą SWIFT można np. zlecić wystawienie zezwolenia na uczestnictwo w zgromadzeniu walnym akcjonariuszy), to przesyłają informacje o nich właśnie za pomocą SWIFT.

Jest używany powszechnie. Ilość transakcji jest ogromna, w zeszłym roku średnio 42 miliony transakcji dziennie. 1,5 proc. tych transakcji jest bezpośrednio powiązana z rosyjskimi instytucjami finansowymi”

tłumaczył OKO.press Marcin Klucznik z Polskiego Instytutu Ekonomicznego

„Usunięcie Rosji ze SWIFT nie oznacza zakazu przeprowadzania transakcji z Rosją. Konsekwencje najprawdopodobniej byłyby krótkookresowe. Ale w krótkim okresie to rzeczywiście opcja atomowa. Bo to dewastuje działalność departamentów, które zajmują się międzynarodowymi transakcjami w rosyjskich bankach. W perspektywie kilku dni najpewniej okazałoby się, że da się te transakcje zorganizować inaczej” - mówił nam Klucznik.

Udostępnij:

Jakub Szymczak

Dziennikarz OKO.press. Autor książki "Ja łebków nie dawałem. Procesy przed Żydowskim Sądem Społecznym" (Czarne, 2022). W OKO.press pisze o gospodarce i polityce społecznej.

Agata Szczęśniak

Redaktorka, publicystka. Współzałożycielka i wieloletnia wicenaczelna Krytyki Politycznej. Pracowała w „Gazecie Wyborczej”. Socjolożka, studiowała też filozofię i stosunki międzynarodowe. Uczy na Uniwersytecie SWPS. W radiu TOK FM prowadzi audycję „Jest temat!” W OKO.press pisze o mediach, polityce polskiej i zagranicznej oraz prawach kobiet.

Komentarze