Rząd zamyka młodzież w domach. "Tylko się wkurzą, bo to odebranie wolności i godności"

Zastanawiające, dlaczego rząd uznał, że może w tak drastyczny sposób uderzyć akurat w prawa do wolności młodzieży - mówi OKO.press słynna pedagożka Krystyna Starczewska.

Piotr Pacewicz, OKO.press: Władze wprowadziły od 1 kwietnia nakaz, by dzieci i młodzi ludzie do lat 18 "wychodzili z domu tylko pod opieką dorosłego".

Krystyna Starczewska, współtwórczyni ruchu szkół społecznych*: Nazwijmy to po imieniu. To będzie przez młodych ludzi odebrane jako odebranie wolności i poczucia osobistej godności. I jeszcze to okropne wyrażenie "pod opieką dorosłego".

Dlaczego okropne?

Bo - mówiąc Gombrowiczem - strasznie upupiające dla nastolatka. Co to znaczy "opieka dorosłego" nad 17-latkiem na ulicy? Żeby nie śmiecił? Grzecznie się zachowywał? W całej humanistycznej pedagogice uczymy młodych ludzi, że mają być odpowiedzialni, że mają prawo być traktowani poważnie.

Nie warto do was apelować, bo i tak się nie posłuchacie. Jesteście niegrzeczni.

Minister Szumowski i premier Morawiecki powoływali się na to, że w ostatni weekend młodzież gromadziła się w parkach, na bulwarach. Była ładna pogoda.

Tylko młodzież? Gromadzili się także starsi, ludzie grillowali całymi rodzinami, czasem ze znajomymi - takie były obrazki w telewizji. Wielu dorosłych łamało zasadę, że wolno się spotykać, np. spacerować, czy biegać maksymalnie w dwie osoby chyba, że to rodzina. Jeśli ludzie tego nie przestrzegali, to państwo powinno zaostrzyć kontrolę, dawać mandaty itd., a nie zrzucać odpowiedzialność na jedną grupę społeczną - młodych ludzi. Mam tu na myśli nastolatków i nastolatki od 15 czy może 16 roku życia, młodsze dzieci rzeczywiście powinny wychodzić pod opieką dorosłych.

Zastanawiające, dlaczego rząd uznał, że akurat w prawo do wolności młodzieży może uderzyć w tak drastyczny sposób.

Rząd odwołuje się do modelu idealnej rodziny, gdzie oddana mama i super odpowiedzialny ojciec pomogą swoim dzieciom.

Tymczasem rzeczywistość wygląda często zupełnie inaczej. Tata bywa przemocowy, rodzice skonfliktowani z 16 czy 17-latkiem. W wielu rodzinach w czasie dojrzewania dzieci trwa cicha lub głośna wojna.

Młodzi ludzie muszą eksperymentować z samodzielnością, żeby dojrzeć, nawet zaliczając wpadki. Teraz państwo mówi: jesteście dziećmi, mamusia i tatuś muszą się wami opiekować, kontrolować was.

Rząd mówi, że to tylko na dwa tygodnie.

Zobaczymy, ile to potrwa. W wielu krajach restrykcje są przedłużane. Poza tym już minął tydzień, gdy trzeba siedzieć niemal non stop z rodzicami w mieszkaniu, często małym, w ścisku, w wielu domach na pewno narosło napięcie. Nawet w rodzinach, które względnie dobrze się komunikują, musi dochodzić do wielu konfliktów, choćby tak banalnych jak walka o to, kto ma mieć dostęp do laptopów czy telewizora, zwłaszcza, gdy młody człowiek ma lekcje on line. A co się dzieje w rodzinach dysfunkcyjnych, to tylko możemy sobie wyobrażać.

Pozostanie im ucieczka w media społecznościowe. A tyle mówimy, że powinni wychodzić z wirtualnej rzeczywistości.

Pojawi się odruch buntu? Chłopak zrobi wszystko, by zobaczyć się ze swoją dziewczyną, albo kumplem. Mogą się spotkać na klatce schodowej, przemykając z bloku do bloku.

Albo taka rzecz prozaiczna. Chłopak ma psa. To co teraz? Wyprowadzić psa na siku może tylko pod opieką mamusi? A jeśli rodzice poszli do pracy, to ma poprosić sąsiada? Ale jak to zrobić, żeby nie zarazić się? W kombinezonie?

Młodzi ludzie często są dość samodzielni, niektórzy dorabiają sobie jakąś dorywczą pracą, a niektórzy nawet mieszkają sami, bo np. rodzice pracują za granicą.

Właśnie, co z nimi?

Jest jeszcze jedna ważna sprawa. Wielu młodych ludzi angażuje się społecznie. Także młodzież wychowywana przez szkoły, które prowadziłam, jest zachęcana, by pomagać ludziom, którzy znaleźli się w kłopotach, w cierpieniu. Iść po zakupy dla starszej osoby, na przykład sąsiadki. Ograniczenie rządu przekreśla także takie możliwości odruchu solidarności ze strony młodych ludzi, solidarności, której w tej chwili potrzeba nam prawie tak bardzo jak szczepionki na koronawirusa.

*Krystyna Starczewska (rocznik 1937) polonistka, filozofka, wybitna pedagożka, w latach 70. współpracowniczka KOR, w latach 80. redaktorka podziemnych pism, uczestniczka rozmów Okrągłego Stołu, współtwórczyni ruchu szkół społecznych, założycielka w 1989 roku i przez wiele lat dyrektorka I SLO „Bednarska” w Warszawie, prezeska Krajowego Forum Oświaty Niepublicznej. Jedna z inicjatorek zbiórki dla nauczycieli w czasie kwietniowego strajku 2019 roku.