0:000:00

0:00

Sejm Dzieci i Młodzieży 2017 budzi zdumienie, a nawet przerażenie, że młodzież papuguje po dorosłych najbardziej skrajne antyeuropejskie i ksenofobiczne wzorce. Są też głosy, że impreza - zorganizowana 1 czerwca 2017 przez IPN, MEN i podległy min. Zalewskiej Ośrodek Rozwoju Edukacji - była sterowana przez władze, a mówcy i mówczynie odpowiednio dobrani.

Oba twierdzenia wydają się fałszywe. Sejm młodych raczej wymknął się spod kontroli organizatorów, i to zarówno w stronę radykalnego korwinizmu, jak i głosów w obronie demokracji (o czym dalej). No i wyrażane poglądy nie powinny zaskakiwać w tej grupie wiekowej.

Prezydentem Korwin-Mikke, Sejm pełen narodowców

Wiedzy o postawach politycznych młodzieży dostarcza akcja "Młodzi głosują" prowadzona w szkołach ponadpodstawowych od 1995 r. przez fundację Centrum Edukacji Obywatelskiej.

Przed wyborami, krajowymi czy do Parlamentu Europejskiego, kilkaset tysięcy uczniów i uczennic oddaje w swoich szkołach głos na tych samych kandydatów co dorośli. Wyniki są zwykle "szokujące", gdyż poparcie dla partii dominujących okazuje się radykalnie niższe niż wśród dorosłych, za to dobrze wypadają partie antysystemowe.

W młodzieżowych wyborach prezydenckich 2015 górą był Janusz Korwin-Mikke. Trochę słabiej wypadł inny kandydat antysystemowy Paweł Kukiz, który przegrał z Bronisławem Komorowskim i Andrzejem Dudą.

Młodzi głosują 2015 wybory prezydenckie
Młodzi głosują 2015 wybory prezydenckie

Trudno przesądzić, jak wyglądałaby "druga tura" w wykonaniu młodzieżowych wyborców, ale w starciu Komorowski kontra Korwin-Mikke faworytem byłby raczej ten drugi. Wskazują na to preferencje partyjne w tych samych szkolnych wyborach: w ich wyniku w Sejmie znalazłyby się tylko cztery partie, na ostatnim miejscu Platforma Obywatelska zmarginalizowana przez trzy formacje narodowo-prawicowe. Nowoczesna z wynikiem poniżej 4 proc. wcale nie weszłaby do Sejmu, podobnie jak Zjednoczona Lewica (niecałe 3 proc.!).

Młodzi głosują 2015 parlament
Młodzi głosują 2015 parlament

Do podobnych wniosków doszli autorzy raportu ISP opartego na sondażu Kantar Public ze stycznia/lutego 2017 w szerszej grupie wiekowej 15-24 lata. Największym poparciem cieszyły się ugrupowania:

  • Kukiz 15 - 26 proc.,
  • Wolność (Korwin-Mikke) - 19 proc.,
  • Nowoczesna - 14 proc.,
  • PiS - 13 proc.,
  • PO - 13 proc.,
  • Razem - 6 proc.,
  • PSL - 6 proc.

ISP zwraca uwagę na niechęć i podejrzliwość młodych wobec partii mainstreamowych, przy czym "uderzająco silny jest stopień odrzucenia przez młodych partii rządzącej. Aż 54 proc. badanych oceniło prawdopodobieństwo głosowania na PiS na zero".

Przeczytaj także:

Z Korwin-Mikkego na Kukiza

Młodzi Polacy popierają partie antysystemowe. Następuje tu charakterystyczne przesunięcie: fascynacja partią Wolność Korwin-Mikkego spada wraz z wiekiem. Największa jest w gimnazjach, mniejsza w szkołach ponadgimnazjalnych, a u najmłodszych dorosłych rolę antysystemowego ugrupowania numer jeden przejmuje formacja Pawła Kukiza.

Jak wynika z marcowego sondażu IPSOS dla OKO.press, w grupie wiekowej 18-24 to właśnie Kukiz-15 wygrałby wybory przed PiS. Wolność przegrałaby już z PO i nawet z Partią Razem, która zbiera poparcie aż 10 proc.

18-24 lata jak by głosowali w porównaniu ze wszystkimi
18-24 lata jak by głosowali w porównaniu ze wszystkimi

Miała być podwójna selekcja

Sejm Dzieci i Młodzieży 2017 został zaplanowany jako impreza propagandowo-wychowawcza pod dekomunizacyjnym hasłem "Przestrzeń publiczna jako miejsce wolne od symboli propagujących systemy totalitarne". Wciągnięcie młodych w politykę historyczną PiS, łącznie z podjęciem działań "w terenie", opisywał ogłoszony w marcu regulamin.

W ramach rekrutacji zgłaszały się dwuosobowe zespoły (w wieku 13-17 lat), których zadaniem było wynaleźć komunistyczne nazwy ulic, „nagłośnić i przeprowadzić działania mające na celu zmianę obowiązującej nazwy, a także zaproponować nową nazwę odwołującą się do pamięci o bohaterze lokalnym". Młodzi mieli "wejść we współpracę z samorządem terytorialnym" i przystąpić do działania. "Poszukajcie sojuszników, stopień realizacji [waszych zamierzeń] będzie miał wpływ na ocenę projektu” - pisali organizatorzy.

Już takie warunki powinny zapewnić odpowiedni dobór "dzieci i młodzieży". Dochodziła do tego selekcja dokonana przez IPN i ORE, które wyłoniły "najlepsze zespoły" - 230 par. I to one przyjechały na sesję Sejmu 1 czerwca 2017.

Dodatkowo można było wybrać do zabrania głosu szczególnie aktywnych dekomunizatorów, bo młodzi ze szczególnymi osiągnięciami w projekcie zostali zaproszeni na posiedzeniu „komisji problemowej” w maju 2017. Po dwa zespoły na województwo, czyli 64 osoby.

Projekt wymknął się spod kontroli

Wbrew ugrzecznionemu sprawozdaniu na stronie Sejmu, impreza wymknęła się jednak spod kontroli. Owszem, były próby rozliczeń z "komunistyczną przeszłością" i ataki na poprzedni rząd, z nieodłącznym wyklinaniem na Michnika i "Wyborczą", ale w obradach dominował hejt antyeuropejski, z refrenem z Korwin-Mikkego, że "poza tym UE powinna zostać zniszczona" i darciem flagi "Europejskiej Rzeszy" plus agresywna homofobia i ksenofobiczne okrzyki o "hordach uchodźców". "Młodzież Wszechpolska i Ruch Narodowy przyniosą odrodzenie. Czołem wielkiej Polsce! – mówił poseł Franciszek Kowalczyk.

Z drugiej strony, organizatorzy przepuścili młodzież o liberalnych poglądach i to jej głos do końca zepsuł widowisko. Młoda „opozycja” nie tylko skandowała "Lech Wałęsa", ale też zabierała głos.

Julia Trojanowska, w dobrze przygotowanym retorycznie wystąpieniu uderzyła w główną ideę projektu dekomunizacyjnego krytykując nazwanie ulicy w Starachowicach imieniem Jadwigi Kaczyńskiej, której jedyną zasługą było "urodzenie i wychowanie dwóch polityków prawicowych". Uznała to to za wyraz "szerzącego się nepotyzmu", a na koniec wyraziła "wyrazy współczucia współpracownikom pana Kaczyńskiego i Macierewicza" i wzniosła okrzyk "Wolność, równość, demokracja".

Wiktor Marcinkowski dziwił się, że w Sejmie nie ma dyskusji o "bezsensownej zmianie zwanej dla niepoznaki reformą edukacji". W gimnazjach "nauczyliśmy się czytać ze zrozumieniem" - oznajmił - "więc wiemy z Konstytucji, że nie lekceważy się 910 tys. podpisów pod referendum w sprawie reformy edukacji".

Już poprzedni Sejm Dzieci i Młodzieży, w 2016 roku, poświęcony "miejscom pamięci", stanowił element wychowania w duchu polityki historycznej PiS. Poprzednie 22 Sejmy krążyły raczej wokół problemów demokracji, praw dzieci, wolontariatu, ekorozwoju itp.

2017

Przestrzeń publiczna jako miejsce wolne od symboli propagujących systemy totalitarne.

Lokalni bohaterowie w przestrzeni publicznej

2016

Miejsca Pamięci – materialne świadectwo wydarzeń szczególnych dla lokalnej i narodowej społeczności

  1. Jak dbać o miejsca pamięci, jak je oznaczać i jak zachęcać do poznawania historii lokalnej i tworzenia nowych miejsc pamięci?
  2. Jak upowszechniać wiedzę o miejscach pamięci?

2015

Miejsca młodych – Jakiej przestrzeni publicznej potrzebuje młodzież

2014

Wybory parlamentarne

Opublikowanie na platformie SDiM relacji z przeprowadzenia debaty na jeden z poniższych tematów:

1. Młodzi aktywni? Co zrobić, żeby młodzież brała udział w wyborach i życiu społecznym? 2. Jak wykorzystywać możliwości, które daje nam członkostwo w Unii Europejskiej? 3. Nie tylko wybory – jak młodzi mogą wpływać na rzeczywistość i aktywnie uczestniczyć w demokracji?

2013

Lokalny ekorozwój

Opublikowanie w Internecie relacji z wykonania zadania:

– Jak było do tej pory? – ocena działań. – Transport – jak się poruszasz? – Przestrzeń wokół nas – Zakupy

2012

Samorządność i demokracja w szkole

Opublikowanie w Internecie relacji z wykonania zadania: zorganizowanie szkolnej debaty dotyczącej demokracji i samorządności

2011

Wolontariat na rzecz aktywności obywatelskiej

Opublikowanie w Internecie relacji z wykonania zadania:

– znalezienie 5 pomysłów na działania wolontariackie lub społeczne, wskazanie jak inne osoby ze szkoły lub miejscowości mogą się w te działania włączyć

– publiczna prezentacja/promocja min. jednego z pomysłów, forma promocji jest dowolna, celem było rozszerzenie wiedzy o ciekawych formach wolontariatu i zachęcenie innych do włączenia się w działanie

2010

Nasz samorząd uczniowski

Sprawozdanie z zorganizowanej debaty na jeden z tematów:

1. Jakie działania szkolne i lokalne są warte zrealizowania przez samorząd uczniowski – nasze pomysły i dobre praktyki?

2. Jak zorganizować pracę samorządu, żeby włączyć w jego działania jak największą liczbę uczniów?

3. Jak przygotować i zorganizować wybory do władz samorządu uczniowskiego, żeby były świętem demokracji w szkole?

4. Jakie wsparcie dyrekcji szkoły, nauczycieli i innych dorosłych jest potrzebne uczniom chcącym rozwijać samorządy w swoich szkołach?

2009

Młodzi wobec wydarzeń roku 1989

1. Jak wydarzenia roku 1989 pamiętają nasze rodziny? Co wiem o pokoleniach młodzieży, która przez 70 lat działała na rzecz demokracji i niepodległości? Co my możemy zrobić dla pomyślności Polski, żeby żyło się lepiej i sprawiedliwiej nam i pokoleniom, które przyjdą po nas?

2. Co możemy jeszcze zrobić, żeby Polska była silna i bezpieczna? W jaki sposób demokracja wpływa na umocnienie pokoju na świecie? Jak ważne są dla pokoju prawa człowieka i wzajemny szacunek? Co ja mogę zrobić dla pokoju w świecie – czy mogę cokolwiek?

3. Co znaczą dziś słowa Jana Pawła II, że nie ma wolności bez solidarności, kiedy myślę o Polsce, a co znaczą kiedy myślę o świecie? Czym się chwalę, a czego się wstydzę, kiedy rozmawiam o Polsce z kolegami z innych krajów – jak mogę to zmienić? Czy są Polacy za granicą, którym powinniśmy pomagać; na czym ta pomoc ma polegać?

2008

Poseł naszych marzeń – szkic do portretu

1. Poseł w wybranym okresie historycznym i współcześnie. 2. Kryteria, które powinien spełniać kandydat na posła. 3. Twoje wystąpienie poselskie w sprawie dla Ciebie najważniejszej.

2007

Moja ojczyzna wobec procesów globalizacyjnych

1a. Pozytywne i negatywne skutki globalizacji we współczesnym świecie. 1b. Ja wobec procesów globalizacji 2. Ochrona wartości narodowych i kulturowych w dobie globalizacji 3. Rola edukacji w globalizującym się świecie

2006

Ekologia – wybór przyszłości

1. Ekologia w polityce i gospodarce. 2. Człowiek w zgodzie z naturą. 3. Moje działania na rzecz ochrony przyrody i środowiska.

2005

Demokracja – warunki jej umacniania

1. Poszanowanie prawa oraz aktywne uczestnictwo w życiu publicznym (wybory, referenda, konsultacje) podstawowymi obowiązkami obywatela demokratycznego państwa. 2. Tolerancja – gwarantem demokracji. 3. Postawy destrukcyjne: brutalizacja życia, nieuczciwość, terroryzm… – zagrożeniem dla demokracji.

2004

Dobro Rzeczypospolitej – najwyższym prawem

1. Jestem cząstką społeczeństwa, więc mam prawo i obowiązek tworzenia właściwego wizerunku Polski. 2. Polacy w Unii Europejskiej. Jakie znaczenie będzie miał patriotyzm po integracji z Unią Europejską? 3. Co to znaczy być dobrym obywatelem?

2003

Moja Ojczyzna – państwem demokratycznym

1. Rzeczpospolita Polska państwem demokratycznym – moje oczekiwania a rzeczywistość. 2. Uczeń, rodzic i nauczyciel w demokratycznej szkole. 3. Kobieta i mężczyzna w Rzeczypospolitej Polskiej mają równe prawa w życiu rodzinnym, politycznym, społecznym i gospodarczym – czy ten konstytucyjny zapis realizowany jest w codziennym życiu?

2002

Europa – dialog kultur

1a. Polska w Europie – wspólne tradycje – różna tożsamość. 1b. Polska w Europie – różnić się pięknie we wspólnym domu. 2. Moja droga do zjednoczonej Europy. 3. Europa z perspektywy polskiego gościńca.

2001

Szkoła – przyjaznym i bezpiecznym środowiskiem

1. Przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom w szkolnym środowisku (przemoc, alkoholizm, narkomania). 2. Sieć informatyczna zbliża ludzi, czy niesie zagrożenia? 3. Samorządność szkolna – założenia a rzeczywistość.

2000

Reforma edukacji

1a. Zbliża się rok 2000. Jak wyobrażam sobie szkołę XXI w.? 1b. Wiedza, samodzielność, aktywność, odpowiedzialność – te cechy będą Tobie potrzebne w dorosłym życiu. Jak Twoja szkoła pomaga Ci w ich zdobywaniu? 1c. Twoje oczekiwania związane z wprowadzoną w Polsce reformą oświaty. 2. Polskę obowiązuje uchwalona przed 10 laty Konwencja o Prawach Dziecka – czy Twoim zdaniem prawa w niej zawarte są w naszym kraju przestrzegane? 3. Jak Twoim zdaniem powinna w przyszłości wyglądać ordynacja wyborcza do Sejmu Dzieci i Młodzieży?

1998

Wspólna Europa i nasze, Polski, dążenie do członkostwa w niej

1. Polska – moją Ojczyzną, wspólnym domem – Europa. 2. Moje miejsce w zjednoczonej Europie. 3. Europa moich marzeń.

1997

Samorządność dzieci i młodzieży w szkole i w miejscu zamieszkania

1. Czy my, dzieci i młodzież, powinniśmy też „rządzić”? 2. Opisz znany Tobie samorząd i swój w nim udział. 3. Twój największy problem – jak go rozwiązać?

1996

Jaka powinna być moja szkoła?

1. Czego się boję i co mnie cieszy? 2. Jaka powinna być moja szkoła? 3. Jakie zmiany należy wprowadzić w polskich szkołach? 4. Co zagraża młodzieży i jak temu przeciwdziałać?

1995

Prawa dziecka zawarte w ratyfikowanej przez Polskę Konwencji o Prawach Dziecka

Cytowane sondaże:

  • Sondaż IPSOS dla OKO.press, 17-19 marca na reprezentatywnej, 1003-osobowej grupie metodą wywiadu telefonicznego CATI;
  • Badanie ISP i Kantar Public na przełomie stycznia i lutego 2017 r., wywiady on-line (CAWI) na reprezentatywnej ogólnopolskiej próbie 500 mieszkańców Polski w wieku 15-24 lata.

Udostępnij:

Piotr Pacewicz

Naczelny OKO.press. Redaktor podziemnego „Tygodnika Mazowsze” (1982–1989), przy Okrągłym Stole sekretarz Bronisława Geremka. Współzakładał „Wyborczą”, jej wicenaczelny (1995–2010). Współtworzył akcje: „Rodzić po ludzku”, „Szkoła z klasą”, „Polska biega”. Autor książek "Psychologiczna analiza rewolucji społecznej", "Zakazane miłości. Seksualność i inne tabu" (z Martą Konarzewską); "Pociąg osobowy".

Komentarze