Siedlecka: PiS traktuje Trybunał jak prawną prostytutkę

Najpierw PiS w kolejnej „tarczy” chciał dodać do kodeksu karnego specjalny przepis zapewniający bezkarność władzy. Opozycja jeździła za to po rządzie jak po łysej kobyle, w dodatku z sukcesem: opinii publicznej też nie bardzo podoba się taki pomysł.

Więc PiS (prezes?) wpadł na pomysł, żeby przerzucić odium na barki Julii Przyłębskiej.

Grupa posłów złożyła właśnie do Trybunału wniosek, by ten uznał art. 231 kk, który mówi o odpowiedzialności karnej funkcjonariusza za nadużycie lub niedopełnienie obowiązków, za sprzeczny z konstytucją. Wniosek zmierza do odebrania sądom możliwości oceny materiału dowodowego w takich sprawach.

Trybunał do usług

PiS traktuje Trybunał jak prawną prostytutkę. To kolejny wniosek, który rękami Trybunału ma załatwić sprawy partii rządzącej tak, by społeczna niechęć skupiła się na Trybunale, a nie na PiS-ie i jego prezesie.

Jest oczywiste dla każdego, niezależnie od sympatii politycznych, że Trybunał Julii Przyłębskiej nie orzeknie inaczej, niż sobie tego życzy władza PiS. Publiczną wiedzą są obiady, którymi sędzia Przyłębska podejmuje prezesa PiS, i możemy sobie wyobrazić, że właśnie w ich trakcie, pomiędzy przystawkami a daniem głównym (choć może dopiero po deserze?), zapadają decyzje o kierunkach rozstrzygnięć Trybunału, o terminach tych rozstrzygnięć, a może i o składach orzekających.

Ciągle odwoływane terminy rozpraw, nieustanne zmiany składów, a wreszcie same rozstrzygnięcia dowodzą tego niezbicie. A może nawet przekazywane są projekty wyroków – oczywiście jako naukowy materiał pomocniczy?

„Dorobek” Julii Przyłębskiej

Ale nawet gdyby nie było towarzyskich obiadów prezesa PiS z prezeską Trybunału, niegdyś Konstytucyjnego, już same wnioski PiS-u do Trybunału pokazują proces jego prostytuowania przez władzę.

By wspomnieć tylko „zalegalizowanie” przez Trybunał ułaskawienia Mariusza Kamińskiego czy powołania neo-KRS-u.

Teraz w Trybunale czeka m.in. wniosek (marszałek Sejmu Elżbiety Witek) o uwolnienie władzy od materialnej odpowiedzialności za szkody wywołane niezgodnym z prawem działaniem, a także o uniemożliwienie Adamowi Bodnarowi pełnienia obowiązków do czasu wybrania nowego RPO (w jego efekcie działalność RPO ma być zawieszona do wyboru nowego, czyli nawet na lata). A teraz mamy wniosek o bezkarność władzy za łamanie prawa.

Świadectwo wyjątkowej arogancji

Władza nawet nie stara się ukryć swoich intencji i prostytuuje Trybunał na oczach publiczności. Nie troszczy się o pozory, bo nie zależy jej na wiarygodności Trybunału. Chce wyroku opublikowanego w Dzienniku Ustaw – czyli podkładki do swoich bezprawnych działań. Jak przyjdzie kiedyś do odpowiedzialności konstytucyjnej – to sędziowie TK, a nie władza będą winni.

Ostatnie zamówienie, jakie PiS posłał do Trybunału Przyłębskiej, jest też świadectwem wyjątkowej arogancji.

Autorzy wniosku życzą sobie, żeby Trybunał uznał, że karanie za przekroczenie uprawnień przez funkcjonariusza publicznego (czytaj: Mateusza Morawieckiego w związku z zarządzeniem druku pakietów wyborczych czy Łukasza Szumowskiego w związku z zakupem bezużytecznych maseczek i respiratorów od znajomych), a także zarządów spółek Skarbu Państwa (czytaj: Poczty Polskiej w związku z żądaniami danych osobowych obywateli i drukiem pakietów wyborczych bez podstawy prawnej), jeśli „miało na celu ochronę życia lub zdrowia publicznego, podjęte w sytuacji występowania uzasadnionego ryzyka zagrożenia dla tych dóbr, gdy jednocześnie dobro poświęcone nie przedstawia wartości oczywiście wyższej od dobra ratowanego”, jest sprzeczne z konstytucją. A konkretnie: z prawem do sprawiedliwego sądu w związku z prawem do ochrony życia i zdrowia.

Bo PiS nie ufa sądom

Przepis o niekaralności za działania w obronie wyższego dobra – tzw. stan wyższej konieczności – już w kodeksie karnym jest. Ale posłowie PiS nie ufają sędziom. Szczególnie po wyroku WSA w Warszawie, który może dać w przyszłości podstawę do odpowiedzialności premiera Mateusza Morawieckiego. Więc chcą sądy przymusić do odstępowania od karania, jeśli oskarżony powoła się na działanie dla ochrony zdrowia i życia.

A najlepiej: powstrzymać prokuraturę od kierowania takich aktów oskarżenia do sądu. Widać więc, że PiS nie ufa także prokuraturze, czyli Zbigniewowi Ziobrze.

Jeśli Trybunał orzeknie w tej sprawie, to chyba nikt nie ma wątpliwości jak. Kwestią dyskusyjną jest tylko, czy Julia Przyłębska będzie chciała wziąć za wyrok osobistą odpowiedzialność, biorąc udział w orzekaniu, i czy zechce umoczyć w ten wyrok wszystkich 15 sędziów, czy też wybierze zaufaną piątkę.

Orzekanie w piętnastkę ma tę wadę, że niektórzy sędziowie – w tym jeden dubler, Jarosław Wyrębak – się zbiesili: nie chcą żyrować niektórych wyroków, zgłaszają zdania odrębne i żądają wyłączania ze spraw (tak jest w sprawie „dezubekizacyjnej”, w której wyrok wciąż jest odraczany).

Choć wobec tego rozprężenia morale sędziów zebranie jednomyślnej piątki też może być problemem. Być może doczekamy czasów, gdy Julia Przyłębska uruchomi przepisy dyscyplinarne przeciwko malkontentom.

Skoro sędziowie sądów powszechnych mogą odpowiadać za wyroki dyscyplinarnie (np. sędzia Alina Czubieniak, sędzia Paweł Juszczyszyn), a nawet karnie (np. sędziowie Irena Majcher i Igor Tuleya) – to czemu nie sędziowie Trybunału niegdyś Konstytucyjnego?

Ewa Siedlecka jest publicystką prawną „Polityki". Ten tekst ukazał się na jej Blogu Konserwatywnym