0:00
0:00

0:00

Prawa autorskie: Kuba Atys / Agencja Wyborcza.plKuba Atys / Agencja ...

Barbara Nowak, małopolska kurator oświaty, we wtorek 20 września 2022 roku tak napisała na Twitterze: "Równe traktowanie wszystkich to lewacka utopia. W szkole jej emanacją jest edukacja włączająca. Tylko część dzieci ze specjalnymi potrzebami radzi sobie w szkole masowej".

Dalej przekonywała, że "forsowanie inkluzji przez Europejską Agencję ds. Specjalnych Potrzeb i Edukacji Włączającej szkodzi wszystkim dzieciom!".

Kurator Nowak słynie ze skandalicznych wypowiedzi. Wielokrotnie uderzała w osoby LGBT, zniechęcała do szczepienia przeciwko COVID-19, mówiła o "programie seksualnym w szkołach", który nie istnieje (pisaliśmy o tym tutaj).

Teraz atakuje dzieci z niepełnosprawnościami, sugerując, że włączanie ich do powszechnego systemu edukacji "szkodzi wszystkim dzieciom". Tym samym Nowak podważa prawo oświatowe i Konwencję o prawach osób niepełnosprawnych.

To niebezpieczna narracja, która prowadzi do wykluczenia i dyskryminacji. A to nie wszystko, bo Nowak jednocześnie przeczy zmianom, które w sprawie kształcenia dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami w ogólnodostępnych szkołach i przedszkolach proponuje sam resort edukacji.

Wypowiedzi małopolskiej kuratorki analizuje w rozmowie z OKO.press Paweł Kubicki, socjolog i ekonomista, zajmujący się polityką publiczną wobec osób z niepełnosprawnościami i seniorów. A także Monika Auch-Szkoda, aktywistka zaangażowana w działania na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami, mniejszości, edukacji i szeroko rozumianej sprawiedliwości społecznej.

Unia Europejska działa w sprawie inkluzywności od lat

Czym jest edukacja włączająca, którą małopolska kurator nazywa "emanacją lewackiej utopii"?

To podejście w procesie kształcenia i wychowania, którego celem jest zwiększanie szans edukacyjnych u wszystkich uczniów. Chodzi o zapewnienie dzieciom z niepełnosprawnościami odpowiednich warunków nauki, tak, aby w przyszłości mogły się rozwijać i zostać w pełni włączone w życie społeczne. Częścią takiej edukacji jest inkluzywność, czyli szacunek i akceptacja różnorodności.

Polska współpracuje w tej sprawie z Europejską Agencja ds. Specjalnych Potrzeb i Edukacji Włączającej Społecznej. To organizacja, która pomaga państwom członkowskim UE w dążeniu do zapewnienia bardziej włączających systemów edukacji. Każdy kraj jest w niej reprezentowany przez nominowanego przedstawiciela w Radzie Agencji, która decyduje o priorytetach rocznych i wieloletnich programów pracy.

"W sprawie edukacji włączającej Unia Europejska działa od wielu lat. Nie rozumiem dlaczego akurat teraz kurator Nowak uznała, że to «nowa lewacka zbrodnia»"

- mówi OKO.press Paweł Kubicki.

"To część poglądów polskiej prawicy, która uznaje, że prawa człowieka to «coś złego». To niedopuszczalne, że kurator oświaty, która jest przedstawicielem administracji rządowej, ogłasza polowanie na osoby niepełnosprawne w edukacji masowej".

Kurator Nowak łamie Konwencję i prawo oświatowe

Kurator Barbara Nowak, twierdząc, że Unia Europejska "forsując inkluzję" szkodzi wszystkim dzieciom, podważa Konwencję o prawach osób niepełnosprawnych, którą Polska ratyfikowała w 2012 roku.

Ma ona poprawić sytuację osób niepełnosprawnych, poprzez umożliwienie im rzeczywistego korzystania ze wszystkich praw człowieka i podstawowych wolności, na równi z innymi osobami.

"W Polsce mam ratyfikowaną od 10 lat konwencję o prawach osób niepełnosprawnych. Pod hasłem edukacji włączającej nie ma nic nowego ani oburzającego. To nie Unia Europejska, tylko Polska ratyfikowała Konwencję o prawach osób niepełnosprawnych" - mówi Kubicki.

Podkreśla, że art. 24 Konwencji mówi dokładnie to samo, co Europejska Agencja ds. Specjalnych Potrzeb i Edukacji Włączającej Społecznej, którą krytykuje Barbara Nowak. Gwarantuje osobom z niepełnosprawnościami prawo do edukacji.

Art. 24. - Konwencja o prawach osób niepełnosprawnych. Nowy Jork.2006.12.13.

Dziennik Ustaw Dz.U.2012.1169. Akt obowiązujący. Wersja od: 25 czerwca 2018 r.

Artykuł 24

Edukacja

1. Państwa Strony uznają prawo osób niepełnosprawnych do edukacji. W celu realizacji tego prawa bez dyskryminacji i na zasadach równych szans, Państwa Strony zapewnią włączający system kształcenia umożliwiający integrację na wszystkich poziomach edukacji i w kształceniu ustawicznym, zmierzające do:

(a) pełnego rozwoju potencjału oraz poczucia godności i własnej wartości, a także wzmocnienia poszanowania praw człowieka, podstawowych wolności i różnorodności ludzkiej,

(b) rozwijania przez osoby niepełnosprawne ich osobowości, talentów i kreatywności, a także zdolności umysłowych i fizycznych, przy pełnym wykorzystaniu ich możliwości,

(c) umożliwienia osobom niepełnosprawnym skutecznego udziału w wolnym społeczeństwie.

2. Realizując to prawo, Państwa Strony zapewnią, że:

(a) osoby niepełnosprawne nie będą wykluczane z powszechnego systemu edukacji ze względu na niepełnosprawność, a także, że dzieci niepełnosprawne nie będą wykluczane z bezpłatnej i obowiązkowej nauki w szkole podstawowej lub z nauczania na poziomie średnim,

(b) osoby niepełnosprawne będą korzystać z włączającego, bezpłatnego nauczania obowiązkowego wysokiej jakości, na poziomie podstawowym i średnim, na zasadzie równości z innymi osobami, w społecznościach, w których żyją,

(c) wprowadzane będą racjonalne usprawnienia, zgodnie z indywidualnymi potrzebami,

(d) osoby niepełnosprawne będą uzyskiwać niezbędne wsparcie, w ramach powszechnego systemu edukacji, celem ułatwienia ich skutecznej edukacji,

(e) stosowane będą skuteczne środki zindywidualizowanego wsparcia w środowisku, które maksymalizuje rozwój edukacyjny i społeczny, zgodnie z celem pełnego włączenia.

3. Państwa Strony umożliwią osobom niepełnosprawnym zdobycie umiejętności życiowych i społecznych, aby ułatwić im pełny i równy udział w edukacji i w życiu społeczności. W tym celu Państwa Strony będą podejmować odpowiednie środki, w tym:

(a) ułatwianie nauki alfabetu Braille'a, alternatywnego pisma, wspomagających (augmentatywnych) i alternatywnych sposobów, środków i form komunikacji i orientacji oraz umiejętności poruszania się, a także ułatwianie wsparcia przez rówieśników i doradztwa,

(b) ułatwianie nauki języka migowego i popieranie tożsamości językowej społeczności osób głuchych,

(c) zapewnienie, że edukacja osób, w szczególności dzieci, które są niewidome, głuche lub głuchoniewidome będzie prowadzona w najodpowiedniejszych językach i przy pomocy sposobów i środków komunikacji najodpowiedniejszych dla jednostki, a także w środowisku, które maksymalizuje rozwój edukacyjny i społeczny.

4. Aby wesprzeć realizację tego prawa, Państwa Strony podejmą odpowiednie środki w celu zatrudniania nauczycieli, w tym nauczycieli niepełnosprawnych, którzy mają kwalifikacje w zakresie używania języka migowego i/lub alfabetu Braille'a, oraz w celu szkolenia specjalistów i personelu pracujących na wszystkich szczeblach edukacji. Takie szkolenie będzie obejmować wiedzę na temat niepełnosprawności i korzystanie ze wspomagających (augmentatywnych) i alternatywnych sposobów, środków i form komunikacji, technik i materiałów edukacyjnych, w celu wspierania osób niepełnosprawnych.

5. Państwa Strony zapewnią, że osoby niepełnosprawne będą miały dostęp do powszechnego szkolnictwa wyższego, szkolenia zawodowego, kształcenia dorosłych i możliwości uczenia się przez całe życie, bez dyskryminacji i na zasadzie równości z innymi osobami. W tym celu Państwa Strony zagwarantują, że zapewnione będą racjonalne usprawnienia dla osób niepełnosprawnych.

Możliwość edukacji na równych prawach - której przeczy wypowiedź Barbary Nowak - jest zapisana również w prawie oświatowym. Mowa o niej w rozdziale pierwszym ustawy (punkt 7): "System oświatowy zapewnia w szczególności opiekę nad uczniami niepełnosprawnymi przez umożliwianie realizowania zindywidualizowanego procesu kształcenia, form i programów nauczania oraz zajęć rewalidacyjnych".

Segregacja dzieci z niepełnosprawnościami?

Nowak w swojej wypowiedzi sugeruje, że dzieci z niepełnosprawnościami powinny chodzić tylko do szkół specjalnych. I nie nadają się do masowej edukacji. Monika Auch-Szkoda, aktywistka zaangażowana w działania na rzecz praw osób z niepełnosprawnościami, podkreśla, że niepełnosprawność nie wyklucza z systemu edukacji.

"Kiedyś dzieci z niepełnosprawnościami, również te w normie intelektualnej i takie, które miały tylko niepełnosprawność fizyczną, trafiały do szkoły specjalnej. Dzieci z porażeniem mózgowym również mogą być w normie intelektualnej, ale bez odpowiedniej terapii nie są sprawne ruchowo" - mówi nasza rozmówczyni.

Podkreśla, że mimo to takie osoby mogą kończyć szkołę, studia i pracować. Kurator Nowak chce odebrać im to prawo. To polityka segregacji i wykluczenia, która jest niebezpieczna. Może też doprowadzić do dyskryminacji dzieci z niepełnosprawnościami.

"Tymczasem dzieci z niepełnosprawnością intelektualną nie muszą być zawsze w szkołach specjalnych. Wystarczy, że w szkołach zostaną utworzone specjalne klasy" - mówi Auch-Szkoda.

"Kurator Nowak sugeruje, że te dzieci trzeba odizolować. Myślałam, że równe traktowanie wszystkich to nie «lewacka utopia», tylko sprawiedliwość społeczna. Konstytucja mówi, że wszyscy są równi wobec prawa. A kurator Nowak sugeruje, że dzieci z niepełnosprawnościami powinno się schować".

Nowak przeczy samemu MEiN

Co ciekawe, mówienie o "szkodliwości edukacji włączającej" przeczy samemu Ministerstwu Edukacji i Nauki, które zachęca do edukacji włączającej w Ośrodku Rozwoju i Edukacji (ORE). Na swojej stronie ORE promuje rozwiązania legislacyjne wprowadzone przez rząd.

Przypomnijmy, że w maju 2022 roku prezydent podpisał ustawę o systemie oświaty i innych niektórych ustaw. W nowych regulacjach znalazły się m.in. rozwiązania dotyczące standaryzacji zatrudniania specjalistów w szkołach i przedszkolach. Zakładają m.in., że w każdej placówce ma pracować pedagog specjalny, który razem z radą pedagogiczną będzie wspierać dzieci, również te z niepełnosprawnościami.

Rozwiązania z nowelizacji ustawy mają być wprowadzane w polskich szkołach przez kolejne dwa lata.

"Dzieci z niepełnosprawnościami powinny mieć pedagoga lub psychologa, do którego mogłyby pójść. Edukacja włączająca polega na tym, żeby nie izolować dzieci, zapewniać im dodatkowe wsparcie i dodatkowe szkolenia dla nauczycieli. To na przykład wprowadzanie cichych dzwonków, rearanżacja przestrzeni jako miejsca do uczenia się, tworzenie cichych kącików" - mówi Monika Auch-Szkoda.

I podkreśla, że rząd chwali się, że jego strategią jest właśnie inkluzywność i edukacja włączająca.

To szkodliwa i niebezpieczna narracja

Według naszych rozmówców kurator Nowak prowadzi niebezpieczną i szkodliwą narrację, która prowadzi do wykluczenia osób z niepełnosprawnościami, bo są "inne".

“Edukacja włączająca jest potrzebna, bo jesteśmy różnymi ludźmi i jako różni ludzie powinniśmy się dogadywać. Jeżeli nie będziemy się dogadywać w szkole i wyrzucać »tych innych« do szkół specjalnych, to nie będziemy dogadywać się na rynku pracy ani w życiu społecznym.

Jak zaczniemy wyrzucać jednych »innych« ze szkół, to zawsze możemy stwierdzić, że jeszcze »inni« też nam przeszkadzają. I będziemy wykluczać według widzimisię pani Nowak i tego, co jej się skojarzy z lewacką rewolucją" - mówi Kubicki.

I dodaje: "Z czysto humanitarnych, humanistycznych i chrześcijańskich powodów naszym zadaniem jest miłować bliźniego swego. To podstawowe chrześcijańskie wartości. To niedopuszczalne, że przeczy im kurator oświaty, który jest przedstawicielem administracji rządowej. Tymi słowami usprawiedliwia każdą szkołę, która dyskryminuje uczniów z niepełnosprawnościami. Problem szkoły staje się nagle problemem ucznia, który jest w niewłaściwej szkole. To przerzucanie winy na ofiarę i stygmatyzowanie".

;
Na zdjęciu Julia Theus
Julia Theus

Dziennikarka, absolwentka Filologii Polskiej na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, studiowała też nauki humanistyczne i społeczne na Sorbonie IV w Paryżu (Université Paris Sorbonne IV). Wcześniej pisała dla „Gazety Wyborczej” i Wirtualnej Polski.

Komentarze