Jak na stałe oddać Polskę Kaczyńskiemu? Bezradność antypisowskiej opinii publicznej

Trudno o lepszy przykład bezradności sporej części Polaków wobec "dobrej zmiany", niż komentarze na Facebooku po najnowszym raporcie z badań CBOS (2-9 lutego 2017, metodą bezpośrednią, w domu respondenta): 40 proc. dla PiS, 17 proc. na PO, 9 proc. - Nowoczesna i 8 proc. - Kukiz ’15 oraz 5 proc. na SLD.

Jacek Rakowiecki jest prezesem Funduszu Mediów, fundacji założonej przez Towarzystwo Dziennikarskie, by „wspierać wartościowe dziennikarstwo i podnosić kompetencje dziennikarzy”. Sam jest dziennikarzem z wieloletnim i różnorodnym doświadczeniem, pracował w „Wyborczej”, „Rzeczpospolitej”, „Przekroju”, był naczelnym "Vivy" i "Filmu". Rynek medialny poznał też od drugiej strony jako rzecznik prasowy TVP (2013-2015). Analizę zachowań w internecie przeciwników PiS napisał na zamówienie OKO.press. Zapraszamy do polemik. Przysyłajcie refleksje na adres [email protected]

Wśród setek tych głosów, które przeczytałem, dominują trzy reakcje:

Fakt, CBOS jest finansowo zależny od rządu (gros budżetu to dotacja Kancelarii Premiera), ale jest też fundacją z władzami nie zmienionymi przez „dobrą zmianę”, a jej dyrektorką jest od ponad ośmiu lat szanowna socjolożka dr Mirosława Grabowska, a w Radzie Centrum zasiada m.in. prof. Henryk Domański, jeden z największych autorytetów polskich nauk społecznych.

Informacji tych jednak nikt nie sprawdza (choć można wygooglać je w 10 sekund), bo dla zachowania dobrego samopoczucia wygodniej przyjąć, że wynik sondażu musi być sfałszowany.

I nikt z wyznawców tego prostego wyjaśnienia woli nie pamiętać, że przez lata rządów PO, kiedy to wyniki PiS były słabe, a PO wygrywało rankingi, w identyczny sposób tłumaczyli to zwolennicy Jarosława Kaczyńskiego. Co miało być jednym z koronnych dowodów, iż stanowią grupę oderwanych od rzeczywistości oszołomów.

Refleksji o wynikach sondaży nie ułatwiają znane socjologom kłopoty z pełną obiektywizacją i rzetelnością badań polskiej opinii publicznej czy nieprofesjonalnym, bezkontekstowym i sensacyjnym na ogół sposobem prezentowania ich w mediach, nawet tzw. poważnych.

[OKO.press: Można tu dodać, że wyniki sondaży prowadzonych metodą bezpośrednią (face to face) prawdopodobnie nieco zawyżają poparcie dla PiS, co wynika z doboru próby i "ostrożności" niektórych respondentów, którzy "na wszelki wypadek" deklarują poparcie dla partii rządzącej. Sondaże telefoniczne uważane dziś za lepszą metoda pomiaru dają prowadzenie PiS o kilka punktów procentowych niższe. Nie zmienia to wymowy analizy Jacka Rakowieckiego].

Takie rozwinięcie i uzasadnienie zaprzeczenia wynikom wydaje się jeszcze bardziej niebezpieczne od prostego stwierdzenia z punktu 1.

Oznacza, że istotna część antypisowskich Polaków i Polek żyje w swego rodzaju gettach, głównie zapewne wielkomiejskich i inteligenckich, które mniej czy bardziej świadomie otorbiły się antypisowskim towarzysko-środowiskowym murem, wypychając czy nie dopuszczając do swego grona ludzi o innej wrażliwości, poglądach i doświadczeniach.

O ile może to być zrozumiałe z powodów kulturowych czy towarzyskich, o tyle jest groźne, bo sprawia, że takie getto zaczyna być środowiskiem ludzi tkwiących we wspólnej bańce informacyjnej. Sprzyja temu - obserwowany na całym świecie - charakter mediów społecznościowych i "filtrująca" rola Facebooka.

Użytkownicy FB - nawet jeżeli dotrą do odmiennych punktów widzenia - nie dopuszczają ich do swojej świadomości. Liczą się bowiem jedynie te informacje i opinie, które potwierdzają słuszność własnych apriorycznych założeń. Konfrontacja z empirycznymi doświadczeniami i emocjami "innych niż my" jest niewygodna psychologicznie. W tym przede wszystkim tych innych, którzy są usytuowani w społeczeństwie w sposób zdecydowanie mniej uprzywilejowany, bytowo i prestiżowo .

1. „Polacy to jednak idioci, kretyni, świnie, zdrajcy itp. itd.”. A poza tym „Przekupili ich tym 500+”...

Tych krzywdzących i obraźliwych tłumaczeń nie należy traktować dosłownie, bo to klasyczny przejaw kapitulacji wobec rzeczywistości, swego rodzaju dowód na panikę moralną.

Świadczą one jednak, że dla części antypisowskich elit głównym sposobem interpretacji rzeczywistości, jest aintelektualna, infantylna obraza na rzeczywistość – pierwszy krok do wewnętrznej (a czasem też realnej, co deklaruje coraz więcej osób) emigracji.

Tak jakby nowym modelem antypisowskości stawała się „fizyczna” bierność rekompensowana hejtem i apriorycznym, pogardliwym poczuciem wyższości wobec wszystkich tych, których poglądów i decyzji nie rozumiemy.

Jak przy tej ewolucji wyłącza się myślenie, świadczy „argumentum ad 500+”. Jego wyznawcy nie zauważają, że logicznie rzecz biorąc, jeśli zasiłki na dzieci warunkują poparcie dla PiS-u, to jakim cudem zupełnie niewrażliwe pozostaje na ten finansowy argument co najmniej 60 proc. elektoratu, które nie deklaruje poparcia dla rządzących?

Naiwność i czekanie na cud

Powyższym reakcjom towarzyszą takie reakcje psychologii zbiorowej jak:

• wyjątkową łatwowierność wobec niesprawdzonych informacji o wydźwięku antypisowskim,
• żenująca czasem schadenfreude na wieść o nieszczęściu czy niepowodzeniu kogoś postrzeganego jako „pisowski poplecznik”,
• rosnąca akceptacja dla myślenia „im gorzej, tym lepiej”,
• niemerytoryczną, często groteskową wręcz obrona wszystkiego, co w Polsce zdarzyło się od 1989 roku,
• a szczególnie apoteoza ośmioletnich rządów PO,
• coraz prymitywniejsze reakcje, coraz więcej przekleństw i szyderstwa z fizyczności prominentów PiS, z klasycznym już wręcz hejtem na temat uzębienia i butów Jarosława Kaczyńskiego.

Gdzie jest pies pogrzebany

Czy to wina tych wszystkich, których wpisy na Facebooku śledzę od wielu miesięcy? O tyle tak, że w jakimś stopniu każdy odpowiada za poziom swoich wypowiedzi, za własne standardy kultury słowa, za odporność na środowiskowy konformizm oraz za zdobywanie wiedzy i weryfikowanie informacji, które chce skomentować.

Ale nie tu jest pies pogrzebany. Ta liczna część społeczeństwa, która bezsilnie obserwuje jak PiS demoluje cały system kulturowo-polityczny, z demonstracyjną pogardą dla elementarnej uczciwości, logiki i fundamentalnych zasad cywilizacji łacińskiej,

Programów, w których zawarta będzie wizja Polski po PiS, które wyciągną wnioski z wszystkich błędów III RP i ośmiu lat rządów PO.

Tylko takie programy mogą być realnym narzędziem w interpretacji działań PiS-u i w dyskusji z jego zwolennikami. Bez nich każdy spór dla antypisowca musi sprowadzać się do apoteozowania ancien regime’u i skazanej na porażkę obrony Okopów świętej III RP.

W 16 miesięcy po ostatnich wyborach takich programów nadal nie ma. Nie ma nawet śladu politycznej dyskusji nad tym, co powinny zawierać, do czego się odnosić, co skreślić lub skrytykować z przeszłości, a co przyjąć za wartości i dokonania niepodważalne.

Poza przyznawaniem półgębkiem, że 500+ chyba już nie da się cofnąć,

Wszyscy zgodnie milczą w kwestii przyszłej strategii wobec uchodźców i ich przyjmowaniu przez Polskę, w sprawie GMO, globalizacji, kwestii ekologicznych, problemów z Ukrainą i dziesiątków innych ważnych spraw, poza zdawkowym odreagowywaniem na decyzje lub zaniechania PiS-u.

Nikt nie ma propozycji ani dla zagorzałych przeciwników „dobrej zmiany”, ani – co równie istotne – dla jej zwolenników.

Jako wyborca „do wzięcia” dowiaduję się wciąż tylko jednego: PiS jest zły. Powiedzieć, że chodzi o Polskę bez PiS, to jak nic nie powiedzieć. I oddać całą inicjatywę w ręce Jarosława Kaczyńskiego. Oddać mu Polskę.