Stoją za tym Niemcy, szatan i "rzekome elity". "Wiadomości" TVP o filmie "Kler"

Na 43. Festiwalu Filmów Fabularnych w Gdyni film Wojciecha Smarzowskiego "Kler" dostał Nagrodę Specjalną jury za "podjęcie ważnego społecznie tematu" i nagrodę publiczności. W relacji z gali wręczenia nagród, która nadawana była w TVP Kultura z kilkudziesięciominutowym opóźnieniem, wycięto fragment wypowiedzi reżysera. Powiedział on: "Ja tak w tej swojej pysze myślałem, że tym razem nagrodę wręczy mi prezes TVP".

Dwa dni później telewizja publiczna swój błąd naprawiła i zajęła się "Klerem" obszernie.

Niemcy i piąta kolumna szatana

Materiał nadany w niedzielę 23 września 2018 w głównym wydaniu "Wiadomości" TVP 1 zatytułowano: "Rzekome elity atakują Kościół katolicki", jego autorem jest Dominik Cierpioł. Popatrzmy, jakie składowe propagandy znalazły się w tym niespełna pięciominutowym materiale:

• to Niemcy! - za filmem stoją nasi zachodni sąsiedzi: "tak film »Kler« promuje na okładce polska edycja tygodnika »Newsweek«, którą wydaje niemiecki koncern wydawniczy. Pytanie, czy firma odważyłaby się na to samo w Niemczech, na przykład promując film, który równie stronniczo i według negatywnych stereotypów przedstawia Żydów lub muzułmanów" - pyta retorycznie lektor;
• to szatan - "również w Kościele istnieje piąta kolumna szatana, która czy to grzesząc, czy to jawnie współpracując z wrogimi nam siłami, no niestety robi bardzo złą robotę" - mówi pokazywany w materiale i nazywany recenzentem - ksiądz;
• to margines - "rzeczy niedobre się dzieją, ale one są gdzieś na marginesie";
• to kłamstwo - "w Kościele katolickim nie ma akceptacji dla patologii";
• to Joanna Scheuring-Wielgus - "Wiadomości" cytują byłą posłankę Nowoczesnej, która wyjątkowo drażni prorządowe media - broni praw kobiet i osób z niepełnosprawnościami, sądzi się z tymi, którzy ją obrażają, np. z byłym księdzem Jackiem Międlarem, a w Sejmie zorganizowała konferencję na temat pedofilii w Kościele (pisaliśmy o niej w tekście "Ofiary księży-pedofilów w Sejmie: są nas tysiące");
• to nie my, to oni - tak naprawdę "symboliczny jest fakt, że filmu Smarzowskiego broni to samo środowisko, które w bulwersującej sprawie obyczajowej twardo broniło Romana Polańskiego przed ekstradycją do Stanów Zjednoczonych, gdzie reżyser został skazany za seks z niepełnoletnią dziewczynką". W sprawie Polańskiego środowisko filmowe jest podzielone, a porównywanie jednego przypadku gwałtu na nastolatce do systemowego procederu pedofilii w Kościele jest manipulacją.

Najważniejsze jednak, że film nie podoba się "zwykłym Polakom": "wielu wiernych zarzuca reżyserowi, że obraża ich uczucia religijne" - mówi lektor, a "Wiadomości" cytują wypowiedzi dwóch osób "z ulicy". Oczywiście osoby te filmu nie widziały. Bo nie mogły.

Przypomnijmy, że "Kler" Smarzowskiego będzie miał premierę kinową 28 września, na razie widziało go może kilkaset osób, przede wszystkim widzowie festiwalu filmowego w Gdyni, gdzie dostał nagrodę publiczności.

Kurski: Szmira i tandetna prowokacja

"Wiadomości" cytują też prezesa TVP Jacka Kurskiego: "Nigdy telewizja nie nagrodzi tandetnej prowokacji, swoistej »Drogówki« dwa, w której pan Smarzowski poprzebierał policjantów w sutanny, a patologie marginesu rozciągnął i przypisał całej wspólnocie Kościoła.

Tylko w 2013 - roku wejścia na ekrany - "Drogówkę" Smarzowskiego zobaczyło ponad milion widzów.

"Mało subtelny ważny film"

Recenzenci są różni i bynajmniej nie wszyscy piszą to, co cytują "Wiadomości". Np. znany krytyk i były dyrektor artystyczny Festiwalu Filmowego w Gdyni Michał Oleszczyk napisał na swoim Facebooku:

"KLER to przyzwoity film, którego ranga artystyczna nie koresponduje z jego znaczeniem społecznym. Filmowo mamy tu: solidne role całej obsady, trzy dość nierównomiernie rozwinięte wątki, pokaźną antologię antyklerykalnych dowcipasów rodem z "Nie", sporo melodramatu i garść zagrywek pod publiczkę (skutecznych).

Gdyby wartość filmu można było mierzyć liczebnością poruszanych przezeń kwestii, KLER trzeba by nazwać arcydziełem. Jest to film-magazyn, ewentualnie film-skoroszyt: znalazło się tu miejsce i na pedofilię, i na krytykę celibatu, i na wytknięcie polskiego antysemityzmu, i na satyrę na księżowską chciwość, i na niechcianą ciążę z pod-wątkiem aborcyjnym, i na nazioli ćwiczących zamachy bejsbolami na zakrystii, i na bieda-patologię, i na retrospekcję z katolickiego sierocińca wyglądającą jak fuzja DREWNIANEGO RÓŻAŃCA Petelskich z MIDNIGHT EXPRESS Parkera, i na biskupa bluzgającego jak najtwardszy grypsujący w ruskim więzieniu. A nawet -- byłbym zapomniał! -- na heheszki z tego, że niektórzy zniewieściali klerycy mają się ku sobie i zdarza im się czasem zapomnieć publicznie i prawie (prawie!) się całują. (Z tego ostatniego publiczność się śmieje, bo nie ma to jak stara dobra karykatura zniewieściałego geja, prawda?)

Moim zdaniem jednak to przeładowanie jest wadą -- selekcja i skupienie dawałyby efekt o wiele mocniejszy i sfokusowany. Niemniej świętym prawem artysty w demokratycznym kraju jest wybór takiej strategii, jaka odpowiada jego wrażliwości.

Prawda jest bowiem taka, że ten mało subtelny artystycznie film jest zarazem autentycznie ważny. Kościół Katolicki (w Polsce, ale nie tylko) musi w końcu zebrać żniwo tego, że nie wypracował należytego mechanizmu samooczyszczenia -- i tego, że chroniąc szranki własnych winnych, często zwracał się przeciwko wiernym.

Jeśli gest Smarzowskiego przyczyni się do samooczyszczenia Kościoła w Polsce -- a wierzę, że się przyczyni -- jego artystyczne niedomagania nie będą miały aż takiego znaczenia. Moja ocena: 7/10".