Studenci wstali z kolan. Okupują uczelnie w całej Polsce. Strajkują przeciw Ustawie Gowina

To pierwszy ogólnopolski okupacyjny strajk studentów od 1989 roku. W tej chwili protestujący okupują sale w czterech Uniwersytetach: UW, UJ, UŁ i AGH. W innych miastach odbywają się protesty i demonstracje.

Studenci nie zgadzają się na reformę, która radykalnie ograniczy samorządność uniwersytetów, podporządkowując je wszechmocnym rektorom oraz „radom uczelni” - nowym organom, które będą składały się w większości z osób spoza uczelni.

Dodatkowo, jeśli Ustawa Gowina zostanie wprowadzona, regionalne uczelnie stracą część finansowania oraz zostaną na nich ograniczone badania naukowe. Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego w rządzie PiS Jarosław Gowin chce bowiem, by badania były prowadzone tylko na największych i najbogatszych uniwersytetach.

Ustawa będzie prawdopodobnie głosowana w Sejmie pod koniec tego tygodnia.

"Zostaliśmy przyparci do muru". Okupacja przedłużona do soboty

Jedna z uczestniczek protestu w Warszawie mówi nam, dlaczego studenci zdecydowali się na tak radykalną formę strajku:

Studenci w Warszawie rozpoczęli okupację 5 czerwca. Śpią na balkonie w Pałacu Kazimierzowskim, w którym mieści się Rektorat Uniwersytetu Warszawskiego. W poniedziałek 11 czerwca o 17:00 zakończyły się negocjacje między protestującymi a Rektorem, który zaakceptował zgodę na przedłużenie strajku do soboty 16 czerwca. W Pałacu Kazimierzowskim w chwili ogłoszenia ich wyniku protestuje ok. 60 osób.

Studentów w Warszawie wspierają również licealiści:

Przepychanki na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie

Studenci AGH rozpoczęli strajk okupacyjny dzisiaj, w poniedziałek 11 czerwca, w budynku D-13 na ulicy Antoniego Gramatyka 8A. Doszło do szarpaniny, gdy portier domagał się zwrotu klucza do sali, którą zajmują protestujący.

"Otrzymaliśmy wsparcie od pracowników uczelni, którzy zaoferowali wodę i materiały papiernicze" - informują strajkujący na Facebooku.

Strajk trwa także od piątku na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie codziennie odbywa się "Piknik okupacyjny" pod Collegium Broscianum na ul. Grodzkiej 52. Studenci okupują również salę 79 Instytutu Socjologii UJ.

Okupacja w Łodzi trwa od pięciu dni

Na Uniwersytecie Łódzkim okupacja trwa od środy 6 czerwca. Strajkujący zajęli salę Rady Wydziału Ekonomiczno-Socjologicznego UŁ. Codziennie przed głównym wejściem do budynku odbywają się wykłady i dyskusje.

Protest w Łodzi cieszy się oficjalnym wsparciem Wydziału Filozoficzno-Historycznego UŁ.

Co groźnego w Ustawie Gowina?

Kluczowe są cztery punkty. Ustawa:

* wprowadza Radę Uczelni złożoną z ludzi spoza uczelni, o nadzorczym charakterze, co może godzić w jej autonomię;

* bardzo wzmacnia pozycję rektora – prof. Bernacki nazwał to nawet „dyktaturą”. Faktycznie też przedstawiciele rektorów popierają projekt Gowina (Aleksander Temkin z Komitetu Kryzysowego Humanistyki Polskiej nazwał to nawet „brudnym dealem” zawartym przez wicepremiera z tym małym, ale bardzo wpływowym gronem).

* projekt przewiduje dobrowolność habilitacji – profesorem uczelnianym będzie mógł zostać nawet naukowiec po doktoracie; dotychczas ustawa nakładała na naukowca obowiązek zrobienia habilitacji w ciągu 8 lat od zatrudnienia na stanowisku adiunkta;

* ustawa odbiera uczelniom ocenianym niżej prawo do nadawania habilitacji; wiele mniejszych ośrodków obawia się marginalizacji.

Akademicki Komitet Protestacyjny wystosował listę 11 postulatów. Spełnienia ich domagają się strajkujący w całym kraju.

Postulaty Akademickiego Komitetu Protestacyjnego

Żądamy:

1. Demokratyzacji uczelni. Gwarantowanych w ustawie wyborów przedstawicieli społeczności akademickiej do wszystkich organów decyzyjnych i kierowniczych oraz zwiększenia standardów demokratycznych przy wyborach rektorskich.

2. Autonomii uczelni. Pozbawienia rady uczelni prawa do przedstawiania kandydatów na rektora i ustalania strategii uczelni.

3. Utrzymania struktury wydziałowej. Utrzymania istnienia struktury wydziałowej na poziomie ustawy,

4. Uczelni bez polityków. Zaprzestania ataków na niezależność nauki i zabezpieczenia wolności badań przed stronniczą konstrukcją programów grantowych oraz ingerencjami politycznymi.

5. Gwarancji transparentności. Zagwarantowania szerokiego dostępu do informacji publicznej oraz transparentności decyzji finansowych i administracyjnych w obrębie uniwersytetu.

6. Zwiększenia finansowania. Zwiększenia finansowania nauki i szkolnictwa wyższego (w sumie min. do 2 proc. PKB z budżetu państwa) w ciągu najbliższych lat.

7. Zapewnienia godnych warunków socjalnych. Upowszechnienia i waloryzacji stypendiów socjalnych i naukowych na wszystkich szczeblach kształcenia oraz ulepszenia infrastruktury: akademików i Domów Pracownika Naukowego, tak by zniwelować socjalne bariery w dostępie do kształcenia i kariery akademickiej.

8. Wzmocnienia praw pracowniczych. Zapewnienia godnych warunków pracy przez wprowadzenie zbiorowego układu pracy z możliwością podjęcia strajku całej branży względem postanowień ministerstwa oraz związków rektorów.

9. Gwarancji publikowania w języku polskim. Twardych gwarancji dla możliwości prowadzenia i publikowania badań w języku polskim w humanistyce i naukach społecznych.

10. Sprzeciwu wobec centralizacji. Zaprzestania uderzania w interesy regionów oraz wycofania się z przepisów ustawy umożliwiających degradację naukową i finansową uczelni regionalnych, a także otwarcia ścieżek kariery naukowej – tak, aby awans był dostępny nie tylko dla wielkomiejskich elit, ale dla wszystkich zdolnych badaczy i badaczek.

11. Zmiany art. 124 p. 5. Żądamy, by wygaśnięcie umowy o pracę z pracownikiem akademickim następowało w przypadku prawomocnego wyroku sądu za przestępstwo umyślne.