Szczyt NATO. Będą nowe gwarancje bezpieczeństwa dla Ukrainy. Cel: zakończyć wojnę

20:49 12-07-2023

Biden do Zełenskiego: Czekam na dzień, gdy Ukraina będzie w NATO

W środę popołudniu na szczycie NATO w Wilnie prezydent USA Joe Biden spotkał się z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim. Biden stwierdził, że rozumie frustrację ukraińskiego przywódcy związaną z niewystarczająco szybkim dostarczaniem pomocy wojskowej Ukrainie. „Obiecuję, że Stany Zjednoczone zrobią wszystko, co w ich mocy, aby zapewnić wam to, czego potrzebujecie” – powiedział Biden.

I dodał: „Z niecierpliwością czekam na dzień, w którym spotkamy się z okazji oficjalnego członkostwa Ukrainy w NATO”.

Propaganda Kremla: Moskwa panuje nad sytuacją

Propaganda Kremla minimalizuje w przekazie konsekwencje szczytu NATO w Wilnie. Robi to, choć Putin najechał na Ukrainę, by uprzedzić jakiekolwiek próby zbliżenia Kijowa z NATO:

„Zacznę od tego, co powiedziałem w swoim przemówieniu z 21 lutego br. Mówimy o tym, co budzi w nas szczególny niepokój, o tych fundamentalnych zagrożeniach, które rok po roku, krok po kroku, kreują nieodpowiedzialni politycy Zachodu w stosunku do naszego kraju. Mam na myśli rozszerzenie bloku NATO na wschód, przybliżając jego infrastrukturę wojskową do granic Rosji” – mówił Putin w nagraniu opublikowanym 24 lutego 2022 r., w chwili rozpoczęcia pełnoskalowego najazdu na Ukrainę.

Teraz propaganda robi dobrą minę do złej gry. Stosuje chwyt polegający na przedstawieniu jako własny... punktu widzenia strony ukraińskiej. A ta chciała mieć już termin wejścia do NATO, a nie tylko zapewnienie, że do tego dojdzie. To Moskwa ogłasza jako porażkę prezydenta Zelenskiego, choć jednocześnie przyznaje, że Ukraina dostaje militarne wsparcie NATO.

Propaganda Kremla zapewnia teraz widza, że Putin kontroluje sytuację, bo Ukraina wejdzie do NATO dopiero po zakończeniu walk – a te przecież decyzją Putina wciąż trwają.

„Na szczycie NATO dla Rosji nie wydarzyło się nic nieoczekiwanego” – powiedział 12 lipca szef rosyjskiego wywiadu Siergiej Naryszkin. I – nieoczekiwanie – ujawnił, że pod koniec czerwca, po puczu Prigozyna, kontaktował się ze swoim amerykańskim odpowiednikiem Williamem Burnsem i rozmawiał „około godziny”: „Myśleliśmy, zastanawialiśmy się, co robić z Ukrainą”.

Jednocześnie Naryszkin zasugerował, że Burns mógł być wtedy (lub krótko przed) w Ukrainie. Co może też znaczyć, że Amerykanie uprzedzili go, że Ukraina dostanie dodatkową pomoc i obietnicę członkostwa w NATO – i to właśnie się zdarzyło. Więc „uogólniony Putin” musi się teraz zmierzyć z konsekwencjami szczytu NATO.

Rozwiązanie zaproponował dziś szef Dumy Wiaczesław Wołodin: na dowód (dla obywateli Rosji) rosyjskiego zwycięstwa należy zorganizować wystawę zdobycznego zachodniego sprzętu.

Inny pomysł przedstawił zastępca Putina w prezydenckiej Radzie Bezpieczeństwa Dmitrij Miedwiediew: celem „operacji specjalnej” Putina w Ukrainie nie będzie już „demilitaryzacja, denuklearyzacja i doprowadzenie do neutralnego statusu Ukrainy”, ale uniemożliwianie Ukrainie pełnego członkostwa w NATO.

Zaś zdaniem patriarchy Cyryla politycznym celem Rosji może być teraz „powstrzymanie Antychrysta przed przyjściem na świat”.

Agencja RIA Nowosti nieoczekiwanie przeprowadziła dziś wywiad z niewidomą dziennikarką Reginą Parpijewa, która rozmawiała z Putinem „na zakończenie dorocznej dużej konferencji prasowej prezydenta Rosji Władimira Putina w 2018 roku” (od poczatku pełnoskalowej wojny takiej konferencji nie było). I Parpijewa podzieliła się taką oto refleksją: ”[Putin] to dobry człowiek. Nie wiem, ile teraz śpi, ale jego głos jest bardzo zmęczony. Szczerze mówiąc, bardzo martwię się o niego jako o człowieka".

Szczyt NATO. Gwarancje dla Ukrainy

Stany Zjednoczone, Wielka Brytania i inne kraje grupy G7 przygotowują się do przedstawienia nowych gwarancji bezpieczeństwa dla Ukrainy, by ochronić ją przed przyszłymi atakami – informuje Reuters.

Deklaracja najbardziej uprzemysłowionych krajów świata z grupy G7 „określi, w jaki sposób sojusznicy będą wspierać Ukrainę w nadchodzących latach, aby zakończyć wojnę oraz powstrzymać i zareagować na wszelkie przyszłe ataki” – głosi oświadczeniu brytyjskiego rządu, cytowane przez Reutersa.

W praktyce oznaczałoby to dwustronne umowy z Kijowem w sprawie długoterminowej pomocy wojskowej i finansowej w celu utrzymania armii i gospodarki Ukrainy. Grupę G7 tworzą Stany Zjednoczone, Niemcy, Japonia, Francja, Kanada, Włochy i Wielka Brytania.

Ukraina szuka myśliwców F-16

„Kijów wciąż szuka myśliwców F-16. Ukraina chce rozmieścić myśliwce F-16 do marca 2024 roku” – mówił w Wilnie minister spraw zagranicznych Dmytro Kuleba. Do tej pory żaden rząd nie zobowiązał się do dostarczenia Ukrainie wyprodukowanych w USA samolotów. Tymczasem Ukraina argumentuje, że ​​odrzutowce są niezbędne do odparcia rosyjskich ataków powietrznych.

Z kolei dyrektorka Rady Bezpieczeństwa Narodowego na Europę Amanda Sloat przedstawiła w środę bliżej niesprecyzowane zalecenia dotyczące reform, które według USA są niezbędne, aby Ukraina przystąpiła do NATO. Sloat zapowiedziała też nowe pakiety pomocy od członków NATO i G7.

Rzecznik Kremla Dmitrij Pieskow stwierdził zaś, że „zapewnienie gwarancji bezpieczeństwa Ukrainie naruszyłoby bezpieczeństwo Federacji Rosyjskiej”. I "mogłoby doprowadzić do wyjątkowo negatywnych konsekwencji”.

Zełenski: Wierzę, że NATO potrzebuje Ukrainy

„Wierzę, że NATO potrzebuje nas tak samo jak my potrzebujemy Sojuszu” – mówił prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski na konferencji prasowej w Wilnie po spotkaniu z sekretarzem generalnym NATO Jensem Stoltenbergiem.

Przypomnijmy, że na szczycie NATO padło zapewnienie, że dla Ukrainy jest miejsce wśród członków Sojuszu, ale nie podano żadnych ram czasowych, ani szczegółowych warunków przyszłego członkowstwa. Ukraina ma dostać zaproszenie, „gdy sojusznicy to uzgodnią i spełnione zostaną warunki”.

„NATO będzie stać u waszym boku tak długo, jak będzie trzeba” – mówił po spotkaniou z prezydentem Ukrainy Stoltenberg

Nowe ustalenia o wyrzutniach Patriot

Podczas drugiego dnia szczytu NATO w Wilnie prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski odbywa wiele spotkań ze światowymi przywódcami, między innymi Wielkiej Brytanii, Kanady, Niemiec czy Holandii.

„Są ustalenia o dodatkowych wyrzutniach Patriot i rakietach od Niemiec” – poinformował prezydent Ukrainy po rozmowach z kanclerzem Olafem Scholzem. W Wilnie odbyło się już spotkanie Rady Północnoatlantyckiej.

Zełenski o szczycie NATO

„Zrobimy wszystko, by Rada NATO-Ukraina była skuteczna” – mówił prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski. W środę 12 lipca 2023 roku podziękował za propozycje nowych pakietów obronnych i wsparcie ze strony partnerów.

„Mamy pozytywne informacje dotyczące nowych pakietów i wsparcia obronnego. Co ważne, Ukraina nie będzie potrzebowała stosowania planu działań na drodze do członkostwa w NATO. Nasi żołnierze mają dobre doświadczenie we współpracy z NATO. Udowodnili, że globalna demokracja jest mocniejsza niż ataki terrorystyczne. Możemy powiedzieć, że wyniki szczytu są dobre, ale gdybyśmy dostali zaproszenie do Sojuszu, to byłby to wyniki idealne” – mówił Zełenski.

Szef NATO Jens Stoltenberg podkreślił, że członkowie Sojuszu ustalili nowy pakiet wsparcia wojskowego dla Ukrainy: „Nasz nowy wieloletni program pomoże wam (Ukrainie) w transformacji z ery sowieckiej do standardów NATO. Musimy wspierać Ukrainę, bo to byłoby tragedią, gdyby prezydent Putin wygrał i stanowiłoby to także zagrożenie dla Europy”.

Misja szkoleniowa dla ukraińskich pilotów F-16

Prezydent Zełenski spotkał się w Wilnie z premierem Holandii Markiem Rutte. „Jestem wdzięczny za przywództwo Holandii w podejmowaniu kluczowych decyzji wspierających Ukrainę, w szczególności w sprawie utworzenia koalicji lotniczej” – napisał na Twitterze prezydent Ukrainy.

„Umówiliśmy się na rozpoczęcie misji szkoleniowej dla ukraińskich pilotów na samolotach F-16 w sierpniu tego roku. Omówiliśmy perspektywy pozyskania nowych partnerów do koalicji myśliwców i wzmocnienia obrony powietrznej Ukrainy. Dziękuję, Holandia!”.

Stoltenberg: „To szczyt historyczny”

„To szczyt historyczny. Wszyscy zgodziliśmy się, że Szwecja wejdzie do NATO” – mówi Jens Stoltenberg, sekretarz generalny NATO podczas drugiego dnia szczytu w Wilnie.

W środę 12 lipca 2023 roku Stoltenberg spotkał się z partnerami NATO: Australią, Japonią, Nową Zelandią i Koreą Południową.

„To było dobre spotkanie. Bezpieczeństwo nie ma charakteru regionalnego, jest globalne — dlatego jesteśmy zdeterminowani, aby nadal pogłębiać naszą współpracę” – mówił po spotkaniu.

Prezydent Wołodymyr Zełenski dołączy do przywódców NATO na inauguracyjnym posiedzeniu Rady NATO-Ukraina, organu powołanego w celu poprawy stosunków między Kijowem a 31-osobowym transatlantyckim sojuszem wojskowym.

Zełenski – podaje Reuters – spotka się też osobno z prezydentem USA Joe Bidenem w sprawie broni i amunicji ze Stanów Zjednoczonych i innych krajów NATO do walki w wojnie wywołanej inwazją Rosji na Ukrainę. Według informatorów agencji Reutera, Zełenski chce, by Stany Zjednoczone, Wielka Brytania, Francja i Niemcy zapewniły Ukrainie długoterminowe wsparcie bezpieczeństwa w postaci zaawansowanej broni, szkoleń i innej pomocy wojskowej po zakończeniu szczytu.

Duda o przystąpieniu Ukrainy do NATO

„Dotychczasowe ustalenia są absolutnie niewystarczające, mam nadzieję, że za kilka lat Ukraina będzie pełnoprawnym członkiem Sojuszu” – mówi prezydent Andrzej Duda przed rozpoczęciem drugiego dnia szczytu NATO w Wilnie. Według Dudy dołączenie Ukrainy do NATO oznacza przyjęcie jeszcze jednego, wielkiego, ogromnego państwa europejskiego do Sojuszu. „Z tak wielkim zasobem naturalnym i z wielką armią, ogromnie doświadczoną bojowo, co w przyszłości będzie ogromnym wzmocnieniem”.

Duda zapowiedział też, że po powrocie do Polski zwoła Radę Bezpieczeństwa Narodowego.

„Musimy mieć jednomyślność, żeby podjąć tego typu decyzje jako NATO. Musimy mieć jednogłośność, żeby móc mówić o pełnoprawnym członkostwie Ukrainy w NATO już teraz i móc zdecydować, że Ukraina będzie członkiem NATO chociażby jutro. Wszystko dlatego, że trwa wojna i biorąc pod uwagę art. 5 Sojuszu oraz zbiorową obronność wejście do NATO nie jest teraz możliwe”.

Dmytro Kułeba: Ukraina musi być w Sojuszu

„Potrzebne nam członkostwo w NATO” – mówi szef MSZ Ukrainy Dmytro Kułeba w rozmowie z Radiem Swoboda. „Akcesja jest nieunikniona. Problem polega na tym, że ktoś chce, by to się stało po wielu latach, a my chcemy, by było to o wiele szybciej. Nie oddamy członkostwa w NATO w zamian za jakiekolwiek obietnice, dlatego że wszyscy, w tym partnerzy, rozumieją, że najsilniejszą i najmocniejszą gwarancją, iż w Europie nie dojdzie do wojny jest członkostwo Ukrainy w Sojuszu. Gwarancje bezpieczeństwa są dobre, ale nie zastąpią członkostwa w NATO”.

Dmytro Kułeba podkreśla, że Ukraina powinna teraz realizować postanowienia szczytu w Wilnie. Tak, by przyspieszyć integrację z Sojuszem.

Oto najważniejsze zdarzenia i ustalenia z pierwszego dnia szczytu NATO w Wilnie:

• „Przyszłość Ukrainy jest w NATO” – napisali szefowie 31 państw członkowskich w komunikacie z 11 lipca 2023.
• Sojusz potwierdził gotowość do przyjęcia Ukrainy, jednak dopiero po spełnieniu warunków i przeprowadzeniu reform związanych z demokratyzacją i bezpieczeństwem. Nie zostały jednak podane szczegóły.
• „Sojusz będzie wspierał Ukrainę w przeprowadzaniu tych reform na jej drodze do przyszłego członkostwa. Będziemy w stanie zaprosić Ukrainę do członkostwa w Sojuszu, gdy członkowie Sojuszu wyrażą na to zgodę i zostaną spełnione odpowiednie warunki” – głosi wspólny komunikat państw NATO. Sojusz zrezygnuje z Planu działania na rzecz członkostwa (MAP), czyli długotrwałej ścieżki, którą musiały przejść inne kraje.
• Jak podają informatorzy m.in. „Washington Post”, komunikat kończy wielotygodniowy proces, w którym natowscy dyplomaci szukali sposobu, by wesprzeć Ukrainę, a jednocześnie nie zaoferować jej już teraz członkostwa w NATO.
• Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski nie krył rozczarowania brakiem jednoznacznego zaproszenia dla Ukrainy do NATO już teraz.
• Jeszcze przed publikacją oficjalnego komunikatu, gdy jego treść znana były z medialnych przecieków, Zełenski nazwał absurdem brak harmonogramu przyjęcia Ukrainy do NATO. Później podczas wiecu w Wilnie prezydent Ukrainy powiedział: „Jechałem tu z wiarą, że partnerzy podejmą decyzję i uwierzą w silne NATO. Chciałem i chcę, aby wiara ta zamieniła się w pewność. NATO uczyni Ukrainę bezpieczną, a Ukraina NATO – silnym”.
• Jak donosi „Washington Post”, ostry ton Zełenskiego zaskoczył amerykańskich dyplomatów. Administracja Bidena chciała wykorzystać szczyt NATO, by pokazać zdolność obecnego prezydenta do jednoczenia sojuszników.
• Jens Stoltenberg, szef Sojuszu, w odpowiedzi Zełenskiemu przekonywał, że w komunikacie NATO po raz pierwszy pada słowo „zaproszenie” oraz że „Nigdy nie było silniejszego przesłania ze strony NATO”.
• „Te warunki to reformy demokratyczne, reformy antykorupcyjne, na temat których jesteśmy w dialogu z Ukrainą od jakiegoś czasu i które Ukraina publicznie zidentyfikowała jako reformy, których potrzebuje dokonać, więc to nie jest dla nikogo tajemnica” – odpowiedział Polskiej Agencji Prasowej na pytanie o warunki, które musi spełnić Ukraina, Matthew Miller, rzecznik Departamentu Stanu USA.
• W środę Zełenski weźmie udział w pracach nowoutworzonej Rady NATO ds. Ukrainy, która ma być forum stałej współpracy i komunikacji. Zełenski spotka się też z prezydentem USA Joe Bidenem.
• Niemcy, Francja i Norwegia ogłosiły zwiększenie pomocy finansowej i militarnej dla Ukrainy. Sojusz 11 państw będzie szkolił ukraińskich pilotów w obsłudze F-16.
• „Rosja ponosi pełną odpowiedzialność za swoją nielegalną, nieuzasadnioną i niesprowokowaną wojnę przeciwko Ukrainie, która poważnie podważyła bezpieczeństwo euroatlantyckie i globalne i za którą musi zostać pociągnięta do pełnej odpowiedzialności” – napisali również członkowie NATO.
• W przeddzień szczytu prezydent Turcji Recep Tayyip Erdoğan ogłosił, że nie będzie blokował przyjęcia Szwecji do NATO. We wtorek z tureckim prezydentem spotkał się Joe Biden. Podziękował Erdoğanowi za dyplomację, odwagę i przywództwo. Zaś Erdogan stwierdził, że dopiero teraz nastąpił początek strategicznych relacji USA i Turcji.

Więcej broni i pomocy finansowej dla Ukrainy

Podczas szczytu NATO w Wilnie zapadły też decyzje dotyczące pomocy Ukrainie – w tym nowych dostaw broni.

• Częścią pakiecie wsparcia dla Ukrainy, który zatwierdzili przywódcy państw członkowskich NATO, jest wieloletni program pomocy wojskowej. Wynosi on 500 mln dolarów rocznie. Ma być przeznaczony na modernizację ukraińskiej armii i pełne przejście do standardów NATO.
• Dostawy broni dla Ukrainy zwiększy Francja, o czym poinformował na Twitterze prezydent Emmanuel Macron. Francja i Ukraina podpisały umowę zwiększającą pomoc Paryża dla Kijowa o 170 milionów euro.

• 11 państw partnerskich podpisało z Ukrainą memorandum określające warunki szkolenia Sił Powietrznych Ukrainy na F-16. Szkolenie ukraińskich pilotów rozpocznie się w sierpniu w Rumunii.
• Niemcy dostarczą Ukrainie 25 odnowionych czołgów Leopard wraz z 40 opancerzonymi bojowymi wozami piechoty i dwiema wyrzutniami rakiet obrony powietrznej Patriot.
• Norwegia zwiększy wsparcie wojskowe dla Ukrainy o 240 milionów dolarów (2,5 miliarda koron norweskich) do łącznej kwoty ponad 960 milionów dolarów w 2023 roku – zapowiedział premier Norwegii Jonas Gahr Store.

Propaganda Kremla o szczycie NATO po południu: A i tak Rosja ma lepszą broń i wodza

Na koniec dnia propaganda Kremla postanowiła ograniczyć komentarze na temat szczytu NATO, a w zamian skupić się na sytuacji na froncie na zwycięstwach nad NATO-wskim sprzętem. Jest on w przekazie stale obecny: w telewizji zachodnie zdobyczne pojazdy i broń są w kółko pokazywane, a występujący w materiałach żołnierze rosyjscy nie są ukryć fascynacji tym, co trzymają w rękach. Choć zdecydowanie większe wrażenie robią na nich bojowe NATO-wskie apteczki znalezione w zdobycznych pojazdach.

W związku z tym 11 lipca po południu minister obrony Siergiej Szojgu ogłosił: „Od 4 czerwca… zniszczyliśmy 914 jednostek specjalnych pojazdów wojskowych, dwa przeciwlotnicze systemy rakietowe, 25 pojazdów bojowych wieloprowadnicowych systemów rakietowych, 403 sztuki artylerii polowej i moździerzy, w tym 43 amerykańskie systemy artyleryjskie M777 i 46 dział samobieżnych z Polski, USA i Francji”.

Tymczasem – podkreślała propaganda – armia rosyjska skutecznie się zbroi: „W najkrótszym możliwie czasie przedsiębiorstwom przemysłu obronnego udało się zwiększyć produkcję szczególnie popularnych rodzajów broni i sprzętu wojskowego” – ogłosił Szojgu. Zamówienia obronne państwa wzrosły w 2023 roku ponad pięciokrotnie. Dodał, że „jeśli Stany Zjednoczone dostarczą Ukrainie amunicję kasetową, rosyjskie siły zbrojne będą zmuszone w odpowiedzi użyć podobnej broni przeciwko siłom zbrojnym Ukrainy”.

Bowiem Rosja jest na wojnie z NATO. Rzeczniczka rosyjskiego MSZ Maria Zacharowa, komentując komunikat ze szczytu NATO, że sojusz nie dąży do konfliktu z Rosją, napisała w Telegramie: „Oczywiście NATO nie dąży do konfliktu z Rosją. NATO po prostu w nim uczestniczy”.

„Generalnie wróg nie osiągnął swoich celów w żadnym z kierunków” – powiedział Szojgu. Dzieje się tak nie tylko dzięki wspaniałej rosyjskie broni, ale dzięki staraniom Putina: „Chcę podkreślić, że pomimo obciążenia pracą naczelny wódz [Putin] dwa razy dziennie szczegółowo wysłuchuje [raportów] dowództwa Połączonej Grupy, a także poszczególnych dowódców i dowódców. Szczegółowo w każdym kierunku” – podkreślił Szojgu.

Relacje z Wilna nie były pierwsza, drugą a nawet trzecią wiadomością w “Wiestiach”. Propaganda Kremla ogłosiła, że szczyt zakończył się niepowodzeniem. Bo Ukraina nie została do NATO przyjęta. Materiał w „Wiestiach” składał się ze scenek obyczajowych. Propaganda szydziła, że uczestnicy szczytu pozują do zdjęć, Scholz jak to Niemiec tylko ściska ręce, a Macron – obejmuje partnerów, jak to Francuz. A prezydent Ukrainy został upokorzony, bo nic nie załatwił.

Warto jednak pamiętać, że przedstawianie Włodymira Zełenskiego w jak najgorszym świetle – jako marionetkę, która nic nie może, ale rozpaczliwie się stara – jest obowiązkowym, niezwiązanym ze szczytem NATO elementem przekazu propagandowego. Chodzi o to, by Putin zarządzający wojną z gabinetu na Kremlu wyglądał lepiej.

„Nigdy nie było silniejszego przesłania ze strony NATO”

W odpowiedzi na krytykę ze strony Wołodymyra Zełenskiego, który stawianie warunków i brak harmonogramu przyjęcia Ukrainy do NATO nazwał absurdem, Jens Stoltenberg powiedział:

„Nigdy nie było silniejszego przesłania ze strony NATO, zarówno jeśli chodzi o polityczne przesłanie dotyczące drogi do członkostwa, jak i konkretne wsparcie ze strony sojuszników NATO” – stwierdził szef Sojuszu.

Powiedział, że przyjmowaniu innych sojuszników również nie poprzednim towarzyszył harmonogram.

„Jeśli spojrzeć na wszystkie procesy członkowskie, to nie było dla nich harmonogramów. Zawsze opierały się one na warunkach”.

Zełenski: NATO da Ukrainie bezpieczeństwo, a Ukraina da NATO siłę

Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski spotyka się z Wilnie z mieszkańcami miasta. Do zebranego tłumu powiedział: „NATO uczyni Ukrainę bezpieczniejszą, a Ukraina uczyni NATO silniejszym”.

„Jechałem tu z wiarą, że partnerzy podejmą decyzję i uwierzą w silne NATO. Takie NATO, które nie ma wątpliwości, nie traci czasu i nie ogląda się na żadnego agresora. Chciałem i chcę, aby wiara ta zamieniła się w pewność” – mówił Zełenski w Wilnie.

Wcześniej, kilka godzin przed ogłoszeniem oficjalnego komunikatu NATO, który mówi, że Ukraina zostanie przyjęta do Sojuszu, gdy spełni określone warunki, prezydent Ukrainy napisał na Twitterze:

„To bezprecedensowe i absurdalne, że nie określono ram czasowych ani dla zaproszenia, ani dla członkostwa Ukrainy. Jednocześnie dodaje się niejasne sformułowanie o «warunkach» nawet dla zaproszenia Ukrainy.

Wygląda na to, że nie ma gotowości ani do zaproszenia Ukrainy do NATO, ani do uczynienia jej członkiem Sojuszu” – pisał Zełenski w godzinach wczesnopopołudniowych.

Wieczorem szef NATO spotka się z prezydentem Ukrainy.

„Przyszłość Ukrainy jest w NATO”

Oficjalny komunikat państw członkowskich NATO został opublikowany.

„W pełni popieramy prawo Ukrainy do wyboru własnych rozwiązań w zakresie bezpieczeństwa. Przyszłość Ukrainy jest w NATO. Potwierdzamy zobowiązanie podjęte na szczycie w Bukareszcie w 2008 roku, że Ukraina stanie się członkiem NATO” – napisali szefowie państw sojuszniczych.

Ukraina ma jednak wcześniej spełnić warunki.

„Członkowie Sojuszu będą nadal wspierać i weryfikować postępy Ukrainy w zakresie interoperacyjności, a także dodatkowych wymaganych reform demokratycznych i reform sektora bezpieczeństwa” – głosi komunikat.

„Będziemy w stanie przekazać Ukrainie zaproszenie do członkostwa w Sojuszu, gdy członkowie Sojuszu wyrażą na to zgodę i zostaną spełnione odpowiednie warunki”.

Chwilę po zakończeniu konferencji szefa NATO, który poinformował, że Ukraina zostanie członkiem Sojuszu, prezydent Węgier opublikował w mediach społecznościowych wideo. „Zamiast wysyłać broń na Ukrainę, powinniśmy wreszcie zaprowadzić pokój. Węgry stoją zdecydowanie po stronie pokoju” – napisał Orban.

Dwa procent na obronność to minimum

Członkowie NATO zgodzili się również, że dwa procent produktu krajowego wydawane na obronność stanie się poziomem minimalnym, powiedział we wtorek szef Sojuszu Jens Stoltenberg.

„Jedenastu sojuszników osiągnęło lub przekroczyło poziom dwóch procent”, powiedział na zakończenie pierwszego dnia szczytu NATO w Wilnie.

„Oczekujemy, że liczba ta znacznie wzrośnie w przyszłym roku. Sojusznicy podjęli dziś trwałe zobowiązanie do inwestowania co najmniej dwóch procent produktu krajowego brutto rocznie w obronność” – mówił Soltenberg.

Stoltenberg: NATO wystosuje zaproszenie dla Ukrainy do przystąpienia do Sojuszu

W Wilnie trwa konferencja prasowa sekretarza generalnego NATO. Jens Stoltenberg potwierdził, że sojusz wystosuje zaproszenie dla Ukrainy do przystąpienia do Sojuszu, „gdy sojusznicy wyrażą na to zgodę i zostaną spełnione warunki”, a proces członkostwa tego kraju w sojuszu zmieni się z dwuetapowego na jednoetapowy.

Jak podaje Reuters, państwa członkowskie NATO uzgodniły treść deklaracji w sprawie drogi Ukrainy do członkostwa w NATO.

Deklaracja ma głosić: „Rozszerzymy zaproszenie dla Ukrainy do przystąpienia do Sojuszu, gdy sojusznicy wyrażą zgodę, a warunki zostaną spełnione” – informuje źródło agencji Reuters.

Węgry: TAK dla Szwecji w NATO

Po tym, jak członkostwo Szwecji w NATO poparła Turcja, wypowiedziały się również Węgry. Minister spraw zagranicznych Węgier, Péter Szijjártó, stwierdził, że jest to już tylko „kwestia techniczna”.

Jednocześnie szef węgierskiego MSZ ujawnił, że w propozycji oświadczenia na zakończenie szczytu NATO nie ma daty przyjęcia Ukrainy do Sojuszu. Szijjártó powiedział też: „Stanowisko Węgier jest jasne: potrzebujemy pokoju na Ukrainie tak szybko, jak to możliwe, ponieważ jest to jedyny sposób na uratowanie ludzkiego życia”.

Stany Zjednoczone dostarczą myśliwce F-16 do Turcji

Kolejny przełom w trakcie szczytu NATO. Stany Zjednoczone zrealizują tureckie zamówienie na 40 myśliwców F-16 oraz sprzęt niezbędny do modernizacji już posiadanych przez Turcję maszyn.

Chęć ich zakupu celem modernizacji swojej floty powietrznej Turcja zgłosiła Waszyngtonowi już dwa lata temu. Wartość zamówienia to 20 milionów dolarów.

Jake Sullivan, doradca prezydenta USA ds. bezpieczeństwa narodowego poinformował podczas konferencji prasowej w Waszyngtonie, że amerykański Kongres zgodził się na sfinalizowanie transakcji: Stany Zjednoczone dostarczą Turcji zamówione myśliwce.

Sprawa była zawieszona od ponad dwóch lat. Na finalizację transakcji nie chciała wyrazić zgody senacka Komisja do Spraw Zagranicznych. Senatorzy, głównie szef komisji, demokrata Robert Menendez, odmawiali zgody ze względu na łamanie praw człowieka w Turcji, konflikt Turcji z Grecją, a także blokowanie przez Turcję członkostwa Szwecji w NATO.

Finalizacja sprzedaży myśliwców F-16 była przedmiotem rozmów jeszcze podczas ubiegłorocznego szczytu w Madrycie, ale nie udało się osiągnąć porozumienia.

Teraz decyzja USA zbiega się w czasie z deklaracją prezydenta Turcji o tym, że turecki parlament niezwłocznie ratyfikuje protokół przystąpienia Szwecji do NATO. Obie strony utrzymują jednak, że te dwie decyzje nie mają ze sobą nic wspólnego.

Podczas konferencji prasowej w pierwszy dzień szczytu szef Sojuszu Jens Stoltenberg niejako potwierdził, że te kwestie były jednak ze sobą powiązane:

„Porozumienie Szwecja-Turcja jest jawne (…) Stanowi realizację zeszłorocznego porozumienia z Madrytu (…) Kluczową kwestią było zacieśnienie współpracy w zakresie walki z terroryzmem, zniesienie ograniczeń w eksporcie broni, a także zapewnienie długoterminowej współpracy między Szwecją a Turcją, również po przystąpieniu Szwecji do NATO” – powiedział Stoltenberg.

Podkreślił, że „ten szczyt już jest szczytem historycznym, ponieważ zawarliśmy porozumienie, które gwarantuje, że Szwecja stanie się pełnoprawnym członkiem Sojuszu. To jest dobre dla Szwecji, dla Turcji i dla całego Sojuszu” – dodał.

Szczyt NATO w Wilnie widziany z Kremla

Dla kremlowskiej propagandy szczyt w Wilnie nie jest tematem dnia. Popołudniowe „Wiesti” zaczęły się od spotkania prezydenta Rosji Władimira Putina z prezesem banku VTB Andriejem Kostinem. Potem były relacje z frontu.

Propaganda jeszcze nie wie, jak powinna wyglądać relacja z Wilna, tzn. jak spleść różne propagandowe wątki:

• Że najazd na Ukrainę był nieunikniony, bo NATO chciało się rozszerzyć
• Że prezydent Ukrainy Wołodymir Zełenski jest nieudacznikiem i nie zdołał załatwić Ukrainie członkostwa w NATO, bo w NATO Ukrainy nie chcą
• Że choć groźba rozszerzenia NATO była uzasadnionym powodem do pełnoskalowej inwazji na Ukrainę, to wstąpienie do NATO Szwecji i Finlandii już wielkim problemem nie jest.

Rosyjscy propagandziści mają więc niełatwy orzech do zgryzienia.

Na razie mamy taką wersję: szczyt NATO jest antyrosyjski i wrogi Rosji. Wygląda jednak na to, że Ukraina nie zostanie zaproszona do Sojuszu, choć zdaniem Kremla „potencjalnie jest to bardzo niebezpieczne dla bezpieczeństwa europejskiego”. Szczyt jest zatem porażką Ukrainy, bo zamiast zaproszenia Kijowa do Sojuszu mowa jest jedynie o współpracy NATO z Ukrainą. Owszem, Ukraina dostanie od NATO nowe dostawy broni, ale to dlatego, że nie powiodła się ukraińska kontrofensywa.

Jeśli chodzi o wstąpienie Szwecji do NATO, propaganda stara się przekonać, że nic się nie stało. Dmitrij Pieskow, rzecznik Kremla, zapowiedział, że „reakcja na przyjęcie Szwecji do NATO będzie podobna do reakcji na wejście Finlandii”.

Szef rosyjskiego MSZ Siergiej Ławrow na konferencji prasowej w rosyjskim MSZ oświadczył:

"Wszystkie uzasadnione interesy Federacji Rosyjskiej w dziedzinie bezpieczeństwa zostaną zagwarantowane. Znamy odpowiednie środki i wiemy, jak je wdrożyć w praktyce” — powiedział szef MSZ po negocjacjach ze swoim omańskim odpowiednikiem.

NATO chce zbliżenia z Ukrainą. „Musimy osiągnąć pełną interoperacyjność wojskową”

Już podczas pierwszego dnia szczytu wczesnym popołudniem spodziewane są konkluzje w sprawie relacji NATO-Ukraina.

Ukraina miała co prawda nadzieję na zaproszenie do Sojuszu, bo ten krok nie wymaga spełnienia żadnych warunków formalnych poza tym, że musi być polityczna wola ze strony państw członkowskich, by takie zaproszenie wystosować. Ale takiej woli najprawdopodobniej nie ma.

„Pozytywny, silny sygnał”

Sekretarz generalny Sojuszu Jen Stoltenberg mówił podczas przedpołudniowej konferencji prasowej, że „członkowie Sojuszu wyślą jasny i pozytywny komunikat w sprawie dalszej drogi do członkostwa Ukrainy”. Nie chciał ujawnić, czy w tekście konkluzji pojawi się słowo „zaproszenie”.

Na stole leży pakiet trzech rozwiązań, których celem jest „dalsze wyraźne zbliżenie Ukrainy i NATO”:

• wieloletni program zapewniający osiągnięcie pełnej interoperacyjności między siłami ukraińskimi a siłami NATO,
• ustanowienie Rady Ukraina – NATO, która ma rozpocząć prace jutro,
• przyspieszenie ścieżki członkostwa Ukrainy w NATO.

Zamiast dwóch etapów, droga Ukrainy do NATO miałaby być jednoetapowa. Ma zniknąć wymóg realizacji zaleceń według tzw. planu działań na rzecz członkostwa. To tzw. mapa drogowa, czyli składający się nawet z kilkunastu rozdziałów plan, którego realizacja jest z reguły mocno rozciągnięta w czasie.

„Wszystko to będzie pozytywnym i silnym sygnałem, zarówno jeśli chodzi o drogę do członkostwa, jak i o najpilniejsze zadanie, jakim jest wsparcie wojskowe” – komentuje te ustalenia szef Sojuszu.

Ukraina nie daje za wygraną

Pozytywnie do tych doniesień odniósł się już minister spraw zagranicznych Ukrainy Dimitri Kuleba.

„Po intensywnych rozmowach, sojusznicy NATO osiągnęli konsensus w sprawie usunięcia planu na rzecz członkostwa z ukraińskiej drogi do NATO. Z zadowoleniem przyjmuję tę długo oczekiwaną decyzję, która skróci naszą drogę do NATO” – napisał Kuleba na Twitterze.

Dodał jednak: „Jest to także najlepszy moment, aby zaoferować jasność w sprawie zaproszenia Ukrainy do członkostwa”.

Sekretarz generalny NATO studzi jednak zapał Ukrainy.

„Obecnie pierwszym i najpilniejszym zadaniem jest zapewnienie, że Ukraina zwycięży, a prezydent Putin nie wygra tej wojny (...) Jeśli nie zapewnimy, że Ukraina wygra tę wojnę, nie będzie mowy o członkostwie. Musimy więc zrozumieć ramy czasowe i zadania” – powiedział podczas konferencji prasowej.

Szef NATO potwierdził też, że jeszcze we wtorek 11 lipca wieczorem do Wilna przyjedzie prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski. Obaj politycy w środę 12 lipca mają zainaugurować działanie Rady Ukraina-NATO.

Jens Stoltenberg o rozmieszczeniu broni nuklearnej przez Rosję na Białorusi: „Bacznie obserwujemy”

Podczas konferencji prasowej w trakcie pierwszego dnia szczytu NATO w Wilnie sekretarz generalny Sojuszu Jens Stoltenberg był pytany m.in. o rosnące zagrożenie nuklearne ze strony Rosji. Siły rosyjskie wciąż okupują elektrownię jądrową w Zaporożu, a Władimir Putin zapowiedział plany rozmieszczenia rosyjskich głowic nuklearnych na Białorusi.

Dziennikarze pytali Jensa Stoltenberga o to, jaka będzie reakcja NATO, jeśli w Zaporożu dojdzie do wypadku nuklearnego, lub jeśli na Białorusi faktycznie rozmieszczone zostaną rosyjskie głowice nuklearne.

„Nuklearna retoryka Rosji jest niezwykle niebezpieczna i lekkomyślna. Rosja musi wiedzieć, że wojny nuklearnej nie można wygrać i nie wolno jej toczyć” – podkreślił sekretarz generalny NATO.

Dodał, że sojusznicy NATO oczywiście uważnie monitorują działania Rosji, ale „jak dotąd nie odnotowano żadnych zmian w rozmieszczeniu rosyjskiej broni jądrowej, które wymagałyby reakcji ze strony NATO”.

„Potępiamy plany rozmieszczenia taktycznej broni jądrowej na Białorusi. Uważnie monitorujemy to, co robią Rosjanie (…) Pozostajemy czujni i zapewniamy, że jesteśmy gotowi bronić każdego sojusznika NATO przed wszelkimi zagrożeniami” – podkreślił szef Sojuszu Północnoatlantyckiego.

Jeśli chodzi o sytuację w Zaporożu, Stoltenberg dodał, że „Rosja musi wycofać swoje siły [z terenu elektowni – przyp. red.], ponieważ ich obecność w Zaporożu „stanowi zagrożenie bezpieczeństwa największej elektrowni jądrowej w Europie”.

Polscy politycy o perspektywach Ukrainy w NATO

Jasne jest, że Ukraina nie przystąpi w najbliższym czasie do NATO. Co na ten temat twierdzą polscy politycy? We wtorek 11 lipca rano były minister obrony narodowej z PO Tomasz Siemoniak przyznał w Radiu Zet rację prezydentowi USA Joe Bidenowi, „że natychmiastowe przyjęcie Ukrainy do NATO oznaczałoby, że wchodzimy w wojnę – działa artykuł piąty”.

Siemoniak ma natomiast nadzieję, że gdy tylko zakończy się wojna z Rosją, Ukraina dostanie szansę szybkiego przystąpienia do sojuszu.

„[Myślę], że nie będzie to tzw. MAP, czyli długa procedura, która w czasach pokoju obowiązywała i ona oznaczała czasem kilkanaście lat różnych działań, tylko że po Szwecji, Finlandii mamy taką szybką polityczną ścieżkę i że Ukraina na niej dziś-jutro się znajdzie” – przekonywał polityk.

Szef sejmowej Komisji Spraw Zagranicznych z PiS, Radosław Fogiel, przekonywał rano w Polskim Radiu, że Polska oczekuje od NATO jasnej deklaracji w sprawie przyszłości Ukrainy w sojuszu.

„Dostawaliśmy cały czas informację, że tekst komunikatu się jeszcze pisze. Wygląda na to, że on będzie ustalany na samym szczycie – i dobrze, bo głowy państw mogą podjąć konkretniejsze decyzje, niż tylko urzędnicy piszący projekt takiego porozumienia. Mówi się o tej radzie Ukraina-NATO, my byśmy oczekiwali jasnej deklaracji, że polityczna decyzja o przyjęciu Ukrainy zapadła, że już na tej ścieżce jesteśmy” – mówił poseł PiS.

Pierwszy przełom na szczycie w Wilnie: Turcja mówi TAK członkostwu Szwecji w Sojuszu

Po ponad roku niepewności oraz negocjacji trójstronnych, udało się osiągnąć porozumienie między Turcją a Szwecją w kwestii wejścia Sztokholmu do NATO. To pierwsze przełomowe ustalenie tego szczytu.

Porozumie w tej sprawie zostało osiągnięte już w poniedziałek 10 lipca późnym wieczorem. W rozmowach uczestniczył prezydent Turcji Recep Tayyip Erdoğan, premier Szwecji Ulf Kristersson oraz sekretarz generalny NATO Jens Stoltenberg.

„Memorandum [Turcja – Szwecja] zawarte rok temu na szczycie w Madrycie przyniosło rezultaty. Ukończenie procesu przystąpienia Szwecji do NATO jest historycznym krokiem, który przynosi korzyści dla bezpieczeństwa wszystkich członków NATO w tym krytycznym czasie. Dzięki temu wszyscy jesteśmy silniejsi i bezpieczniejsi” – powiedział Stoltenberg, komentując porozumienie.

Erdoğan: „Współpraca ws. zwalczania terroryzmu przyniosła rezultaty”

We wspólnym oświadczeniu po spotkaniu trójstronnym państwa podkreśliły, że ich „współpraca w kwestii zwalczania terroryzmu” przyniosła rezultaty.

„Szwecja zmieniła swoją konstytucję, zmieniła swoje prawo, znacznie rozszerzyła współpracę antyterrorystyczną przeciwko PKK [Partii Pracujących Kurdystanu – zdelegalizowanej i uznanej za organizację terrorystyczną kurdyjskiej partii separatystycznej, domagającej się utworzenia wolnego Kurdystanu z kawałka terytorium Turcji oraz północnego Iraku – przyp. red.], wznowiła eksport broni do Turcji” – czytamy w oświadczeniu.

Sojusz ogłosił, że „współpraca Szwecji z Turcją w walce z terroryzmem ma być kontynuowana po przystąpieniu do NATO”. Szwecja i Turcja mają ustanowić nowy, dwustronny „pakiet bezpieczeństwa”, a w NATO ma zacząć działać Specjalny Koordynator ds. Zwalczania Terroryzmu.

Prezydent Turcji ma zaś zawnioskować do tureckiego parlamentu o ratyfikację protokołu członkostwa Szwecji w NATO. Ma to nastąpić „niezwłocznie”.

Ponad rok niepewności

Chęć wejścia do NATO Szwecja wyraziła już ponad rok temu, w maju 2022 roku. To wówczas Szwecja i Finlandia oficjalnie wystąpiły o przyjęcie do NATO.

Ze względu na drastyczną zmianę sytuacji bezpieczeństwa w Europie zarówno Sztokholm, jak i Helsinki, zdecydowały się porzucić stosowaną przez dziesięciolecia politykę neutralności. Tą historyczną decyzję podjęły dwie socjaldemokratyczne premierki: Sanna Marin z Finlandii oraz Magdalena Andersson z Szwecji.

W ciągu kilku miesięcy państwa Sojuszu ratyfikowały w swoich parlamentach protokoły do traktatu założycielskiego NATO, finalizując w ten sposób proces rozszerzenia NATO. Swoje obiekcje niemal od razu zgłosiła jednak Turcja, która miała do Szwecji pretensje o rzekome wspieranie przez Szwecję kurdyjskich terrorystów.

Szwecja jest domem dla wielu kurdyjskich dysydentów politycznych, a na jej terenie – korzystając z wolności obywatelskich – działa wiele kurdyjskich organizacji politycznych i społecznych. Turcja wystosowała nawet listę osób do ekstradycji, ale szwedzkie sądy odmówiły ekstradycji większości z nich.

Jak dotąd zgoda na ekstradycję do Turcji została wydana tylko wobec jednej osoby – członka Ludowej Partii Demokratycznej (HDP), prokurdyjskiej partii politycznej, działającej w Turcji, wobec której toczy się obecnie sprawa o jej delegalizację. Mężczyzna jest ponoć zwolennikiem zarówno PKK, jak i bojówek YPG – obie organizacje są uznawane przez Turcję za organizacje terrorystyczne.

Szwedzki sąd podjął tą decyzję 7 czerwca. Uznał, że ekstradycja nie jest sprzeczna ani ze szwedzkim prawem, ani z Europejską Konwencją Praw Człowieka.

Szczyt NATO w Wilnie. 7 najważniejszych kwestii, którymi zajmą się szefowie państw sojuszu

We wtorek 11 lipca rozpoczął się dwudniowy szczyt NATO w Wilnie. Państwa członkowskie Sojuszu mają podjąć kluczowe decyzje, m.in. o przyszłości Ukrainy w NATO, wzmocnieniu możliwości obronnych północnej i wschodniej flanki, a także o wspólnym stanowisku w kwestii wszelkiej współpracy z Chinami, które Sojusz uznaje za „systemowe wyzwanie”.

O tym, czego przede wszystkim będą dotyczyć negocjacje, piszemy tutaj:

Ponad tysiąc żołnierzy, 12 amerykańskich systemów rakietowych Patriot, kilkanaście francuskich, fińskich i duńskich myśliwców, a do tego sprzęt do zwalczania dronów oraz chroniący przed zagrożeniami chemicznymi, biologicznymi i nuklearnymi – tak ochraniane jest Wilno w związku z rozpoczynającym się tam we wtorek 11 lipca dwudniowym szczytem NATO.

Szefowie 31 państw członkowskich Sojuszu oraz ich ministrowie obrony spotkają się zaledwie 150 kilometrów od granicy z rosyjskim Królewcem, oraz niecałe 200 km od Mińska, stolicy podporządkowanej Rosji Białorusi.