Węgierska księgarnia ukarana grzywną za komiks o miłości dwóch nastolatków. Czarnek przyklaskuje

„Heartstopper” autorstwa Alice Oseman to „typowa opowieść o dorastaniu, której bohaterami jest dwóch nastolatków, Charlie i Nick, którzy zakochują się w sobie” – tak o książce pisze wydawca. Komiks stał się kanwą dla popularnego serialu wyprodukowanego przez platformę Netflix.

„Podnoszący na duchu dramat o tematyce LGBTQ+, nastoletniej przyjaźni i romansie” – tak o serialu piszą twórcy Netflixa.

Komiks, na którego okładce jednej z części widać głównych bohaterów leżących obok siebie na plaży i trzymających się za ręce, leżał na jednej z półek w księgarni Lira Kiskereskedelmi Kft w Budapeszcie.

Ktoś musiał złożyć donos do urzędu metropolitalnego, że w księgarni dochodzi do „promowania lub przedstawiania homoseksualizmu wśród osób poniżej 18 roku życia”, co zgodnie z kontrowersyjną ustawą o walce z pedofilią z czerwca 2021 roku stanowi wykroczenie i podlega karze grzywny. Urząd przeprowadził śledztwo, stwierdził wykroczenie i ukarał księgarza.

To najwyższa kara nałożona na księgarnię na Węgrzech – donosi BBC.

Orbán chce chronić dzieci przed „deprawacją”

Ustawa (prawo LXXIX), której pierwotnym celem miało być „podjęcie bardziej rygorystycznych działań przeciwko przestępcom pedofilskim i zmiana niektórych przepisów w celu ochrony dzieci”, na skutek dodanych do niej na ostatnią chwilę zmian zawiera także przepisy zabraniające czegoś, co ustawodawca określił mianem „promowania lub przedstawiania rozbieżności z tożsamością odpowiadającą płci przy urodzeniu, zmianie płci lub homoseksualizmowi wśród osób poniżej 18 roku życia”.

W konsekwencji wprowadza szereg mało precyzyjnych restrykcji dotyczących w szczególności handlu elektronicznego, działalności informacyjno-reklamowej czy edukacji, których celem jest ograniczenie osobom poniżej 18 roku życia dostępu do treści, które mogłyby „promować homoseksualizm lub zmianę płci”.

O tym jak wyglądały pracę nad tą ustawą oraz jakie mogą być jej skutki na łamach OKO.press pisała Zita Szopkó, dziennikarka jednego z ostatnich niezależnych mediów na Węgrzech atlatszo.hu.

KE: „To pogwałcenie praw podstawowych”

Ustawa nie przeszła żadnych konsultacji społecznych i spotkała się z falą krytyki.

Jak wykazała Komisja Europejska,

Ponadto narusza zasady rynku wewnętrznego.

„Ochrona dzieci jest absolutnym priorytetem dla UE i państw członkowskich, ale węgierska ustawa zawiera przepisy, których nie można uzasadnić ochroną tego podstawowego interesu lub takie, które są nieproporcjonalne do osiągnięcia wyznaczonego celu” – czytamy w komunikacie prasowym Komisji z 15 lipca 2022 roku.

Komisja wskazała, że ustawa narusza przepisy dyrektywy audiowizualnej, dyrektywy o handlu elektronicznym, dyrektywy usługowej oraz traktatową zasadę swobody świadczenia usług (art. 56 TFUE).

„Swoboda świadczenia usług może być ograniczona tylko wtedy, gdy ograniczenia nałożone przez prawo są należycie uzasadnione, niedyskryminujące i proporcjonalne, czego Węgry nie wykazały” – wskazała KE.

To dlatego natychmiast po przyjęciu ustawy, 23 czerwca 2021 roku, komisarze Thierry Breton i Didier Reynders skierowali do Węgier pismo, w którym podnieśli swoje zastrzeżenia i poprosili o wyjaśnienia. Ponieważ odpowiedź Węgier nie rozwiała obaw Komisji, 15 lipca 2021 r. KE wszczęła postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego przeciwko Węgrom. Rok później sprawa trafiła do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

W ich gronie są Austria, Belgia, Dania, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Luksemburg, Malta, Niemcy, Portugalia, Słowenia oraz Szwecja.

„Równość oraz poszanowanie godności i praw człowieka to podstawowe wartości UE, zapisane w Traktacie o Unii Europejskiej i określone w Karcie praw podstawowych UE. Komisja wykorzysta wszystkie dostępne jej instrumenty, aby bronić tych wartości” – napisano w powiadomieniu.

Orbán nie zamierza się wycofać

W odpowiedzi na ten krok Komisji Europejskiej rząd w Budapeszcie zapowiedział, że „nie wycofa się z ustawy o ochronie dzieci”. Kontrowersyjne prawo wciąż obowiązuje i jest stosowane.

„Wiele rządów państw członkowskich poddało się genderowej propagandzie z Brukseli i z zagranicy”, komentował na Twitterze Zoltan Kovacs, rzecznik rządu. Zapowiedział też, że jesienią węgierski rząd przedstawi parlamentowi „nowe środki, dzięki którym Węgry staną się krajem o najsurowszych przepisach dotyczących ochrony dzieci w Europie”.

„Bezpieczeństwo naszych dzieci jest naszym najwyższym priorytetem" – napisał.

Ale do kolejnych zmian nie trzeba było czekać do jesieni. Już na początku kwietnia 2023 roku węgierski parlament przyjął ustawę stanowiącą transpozycję prawa wspólnotowego w zakresie ochrony sygnalistów. Jednak do unijnych przepisów dodano zapis umożliwiający zgłaszanie władzom osób, które kwestionują „konstytucyjnie uznaną rolę małżeństwa i rodziny” oraz prawa dzieci „do tożsamości odpowiedniej do ich płci przy urodzeniu”.

Ustawa miałaby tym samym uznawać tego rodzaju donosy na przykład na osoby żyjące w jednopłciowych związkach lub rodziców zezwalających swoim dzieciom na dokonanie operacji uzgodnienia płci za działalność sygnalną.

Pod koniec kwietnia ustawę zawetowała prezydentka Katalin Novak.

W liście do Zgromadzenia Narodowego Novak napisała, że „te zapisy nie stanowią transpozycji prawa UE”, a także „osłabiają ochronę fundamentalnych wartości”.

Karze na księgarza nie dziwi się minister Czarnek

O sprawę ukarania grzywną węgierskiego księgarza został zapytany w poniedziałek 17 lipca 2023 roku minister edukacji i nauki Przemysław Czarnek.

Czarnek był pytany o sprawę przez dziennikarzy podczas uroczystości na Uniwersytecie Medycznym w Lublinie 17 lipca 2023 roku. Minister przekazał na ręce rektora bon na 25 milionów złotych na wsparcie działań „Lubelskiej Unii Cyfrowej” – projektu z zakresu digitalizacji usług medycznych.

Wypowiedź ministra przytoczyły m.in. Fakty z poniedziałku 17 lipca.

– powiedział Czarnek.

Żaden z obecnych na uroczystości lekarzy nie odniósł się zatrważających, antynaukowych wynurzeń ministra, zrównujących homoseksualność oraz transseksualność z dewiacją.

Takie stanowisko polskich władz nie zaskakuje. Polska jest jedynym krajem UE, który nie przyłączył się do krytyki Węgier za wprowadzenie ustawy anty-LGBT.