0:00
0:00

0:00

Prawa autorskie: Slawomir Kaminski / Agencja GazetaSlawomir Kaminski / ...

"Trzy organizacje, którymi kieruje wiceszef Ordo Iuris Tymoteusz Zych dostają dotacje z Narodowego Instytutu Wolności. Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie to, że Zych zasiada we władzach NIW. A na tym powiazania jego organizacji z państwowym Instytutem się nie kończą" - ujawniliśmy w maju 2021 na OKO.press.

W innych fragmentach artykułu, odnoszących się do roli wiceszefa Ordo Iuris w NIW, pisaliśmy, że

  • "w lutym 2018 Zych został przedstawicielem konserwatywnych organizacji pozarządowych w radzie Narodowego Instytutu Wolności, rządowej agencji, która zarządza programami wsparcia NGOsów. W 2021 roku powołano go do rady na kolejną kadencję",
  • że jest "członkiem 11-osobowej rady Narodowego Instytutu Wolności"
  • albo po prostu że "zasiada w radzie NIW".
  • I że działacze organizacji pozarządowych, z którymi rozmawialiśmy wskazują na zagrożenia, wiążące się z tym, że "w radzie NIW zasiada członek władz organizacji ubiegających się o dotacje".

Przeczytaj także:

Zych: nie władza, lecz organ

Po publikacji dostaliśmy od wiceszefa Ordo Iuris żądanie zamieszczenia sprostowania. "Nieprawdą jest, że dr r.pr. Tymoteusz Zych zasiada we władzach Narodowego Instytutu Wolności" - napisał.

24.01.2019 Warszawa , ulica Gornoslaska 20 . Instytut na rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris . Tymoteusz Zych (2L), Nikodem Bernaciak (3L), Rafal Dorosinski (4L) podczas konferencji prasowej na temat teczowego piatku z dnia 26.10.2018 . 
Fot. Slawomir Kaminski / Agencja Gazeta
24.01.2019 Warszawa , ulica Gornoslaska 20 . Instytut na rzecz Kultury Prawnej Ordo Iuris . Tymoteusz Zych (2L), Nikodem Bernaciak (3L), Rafal Dorosinski (4L) podczas konferencji prasowej na temat teczowego piatku z dnia 26.10.2018 . Fot. Slawomir Kaminski / Agencja Gazeta
Z samej treści sprostowania można byłoby wywnioskować, że Zych w ogóle nie ma z NIW nic wspólnego.

Mogły to też sugerować jego oburzone wpisy na Twitterze - w których informował, że domaga się od OKO.press i "Gazety Wyborczej" (która przedrukowała nasz tekst) "niezwłocznego sprostowania kłamstw na jego temat". I groził, że będzie "bronił dobrego imienia na drodze sądowej".

Ale w oddzielnym piśmie do OKO.press, z uzasadnieniem wniosku o sprostowanie, wiceszef Ordo Iuris wyjaśnia szerzej:

"Nieprawdą jest, że zasiadam we władzach Narodowego Instytutu Wolności - Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego. Jestem członkiem rady konsultacyjnej NIW-CRSO, która składa się z 11 osób. Jest to organ opiniodawczy, który spotyka się nie rzadziej niż raz na kwartał i jest powoływany na 3-letnią kadencję".

W sprostowaniu Zycha nie chodzi więc o to, że nie on żadnego związku z NIW i wpływu na jego działalność. Ale o to, że - według niego - rady NIW nie można nazwać władzą Instytutu.

Czy faktycznie tak jest?

"Członek władz" lepszy niż "członek organu"

Według art. 4 ustawy o NIW, "organami Narodowego Instytutu są: 1) Dyrektor Narodowego Instytutu (...); 2) Rada Narodowego Instytutu (...)".

Ustawodawca wymienił więc radę (a nie "radę konsultacyjną", jak pisze Zych) w tym samym artykule, co dyrektora NIW. A dyrektorzy Instytutu powszechnie określani są mianem "władz NIW".

Rada ma szerokie kompetencje: bez jej opinii nie można zatwierdzić planu finansowego i planu działalności, sprawozdania finansowego i sprawozdania z działalności, wybrać audytora badającego sprawozdanie roczne NIW, ani uchwalić regulaminu Instytutu. Rada ma też prawo wglądu do dokumentów NIW i może żądać niezbędnych informacji od dyrektora oraz jego zastępców.

I najważniejsze w kontekście tekstu, którego dotyczy sprostowanie Zycha - to rada zatwierdza regulaminy konkursów o dotacje z NIW.

Rada NIW pełni więc funkcje podobne do roli rad w fundacjach, które również powszechnie określane są jako "władze fundacji" (choć nawet nie ma ustawowego obowiązku powoływania ich).

Według ustawy o NIW:

Art. 8

1. Dyrektor kieruje działalnością Narodowego Instytutu, w szczególności podejmuje decyzje we wszystkich sprawach niezastrzeżonych dla Rady.

5. Dyrektor przedstawia Przewodniczącemu Komitetu do zatwierdzenia, po uzyskaniu opinii Rady, projekt rocznego planu finansowego Narodowego Instytutu i planu finansowego w układzie zadaniowym na dany rok budżetowy oraz na 2 kolejne lata, z uwzględnieniem terminów określonych przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych dla przedłożenia materiałów do projektu ustawy budżetowej.

6. Dyrektor przedstawia do zatwierdzenia Przewodniczącemu Komitetu, w terminie do dnia 30 września każdego roku, po uzyskaniu opinii Rady, projekt rocznego planu działalności Narodowego Instytutu na kolejny rok.

7. Dyrektor przedstawia do zatwierdzenia Przewodniczącemu Komitetu, w terminie do dnia 30 czerwca każdego roku, po uzyskaniu opinii Rady, roczne sprawozdanie z działalności Narodowego Instytutu za rok poprzedni, obejmujące w szczególności informacje o stopniu realizacji poszczególnych zadań Narodowego Instytutu oraz stopniu wykorzystania środków przeznaczonych na ich finansowanie.

8. Dyrektor, po uzyskaniu opinii Rady, przedstawia do zatwierdzenia Przewodniczącemu Komitetu roczne sprawo-zdanie finansowe Narodowego Instytutu sporządzone zgodnie z przepisami ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości wraz ze sprawozdaniem z badania sporządzonym przez firmę audytorską (...).

Art. 12

1. Rada wyraża opinie w sprawach:

  • 1) projektu rocznego planu finansowego Narodowego Instytutu (...);
  • 2) projektu rocznego planu działalności Narodowego Instytutu (...);
  • 3) rocznego sprawozdania z działalności Narodowego Instytutu (...);
  • 4) rocznego sprawozdania finansowego Narodowego Instytutu (...);
  • 5) projektu programów wspierania rozwoju społeczeństwa obywatelskiego (...);
  • 6) końcowego sprawozdania z realizacji programów wspierania rozwoju społeczeństwa obywatelskiego (...);
  • 7) wyboru firmy audytorskiej, o której mowa w art. 36.

2. Rada, w celu wykonania swoich zadań, ma prawo wglądu do dokumentów Narodowego Instytutu i może żądać niezbędnych informacji od Dyrektora oraz jego zastępców.

Art. 22

1. Sposób działania Narodowego Instytutu określa regulamin ustanawiany przez Dyrektora.

2. Projekt regulaminu Narodowego Instytutu opiniuje Rada.

Art. 25

1. Narodowy Instytut prowadzi ewaluację programów wspierania rozwoju społeczeństwa obywatelskiego w trakcie ich trwania, w szczególności w celu rozstrzygnięcia, czy realizacja programów prowadzi do osiągnięcia celów programów oraz czy jest zgodna z celami polityki państwa w zakresie wspierania rozwoju społeczeństwa obywatelskiego. (...)

4. Dyrektor przedstawia Radzie, w terminie do dnia 30 czerwca każdego roku, informację o wynikach ewaluacji przeprowadzonych w roku ubiegłym.

Art. 27

1. Dyrektor, po uzyskaniu opinii Rady, przedstawia Przewodniczącemu Komitetu do zatwierdzenia końcowe sprawozdanie z realizacji programów wspierania rozwoju społeczeństwa obywatelskiego wraz z informacją o ewaluacji, o której mowa w art. 25 ust. 2.

Art. 30

1. Narodowy Instytut realizuje programy, o których mowa w art. 23 ust. 1, samodzielnie lub w drodze otwartego konkursu ofert, o którym mowa w dziale II rozdziale 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

2. Dyrektor ustala regulamin konkursu, który zatwierdza Rada.

3. Regulamin konkursu określa w szczególności:

  • 1) przedmiot konkursu oraz czas jego trwania, w tym rodzaj zadania podlegającego dofinansowaniu w ramach realizowanego projektu;
  • 2) podmioty uprawnione do udziału w konkursie;
  • 3) termin, miejsce oraz formę składania oferty na realizację zadania;
  • 4) wzór oferty na realizację zadania;
  • 5) wzór umowy na realizację zadania;
  • 6) kwotę przeznaczoną na realizację zadania;
  • 7) zasady przyznawania dotacji w konkursie oraz maksymalny dopuszczalny poziom dofinansowania wniosku lub maksymalną dopuszczalną kwotę dofinansowania wniosku;
  • 8) sposób podania do publicznej wiadomości wyników konkursu;
  • 9) formę i sposób udzielania wnioskodawcy wyjaśnień w kwestiach dotyczących konkursu;
  • 10) zasady rozliczania dotacji;
  • 11) zasady sporządzania sprawozdania z realizacji zadania.

Art. 36

1. Roczne sprawozdanie finansowe Narodowego Instytutu podlega badaniu przez firmę audytorską, zgodnie z wymogami przeprowadzania badań określonymi w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości i w ustawie z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (Dz. U. poz. 1089 oraz z 2018 r. poz. 398 i 1669).

2. Przewodniczący Komitetu dokonuje, po zasięgnięciu opinii Rady, wyboru firmy audytorskiej, o której mowa w ust. 1, w trybie przepisów ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. poz. 2019).

I wreszcie - według ustawy o NIW, rada jest "organem" Instytutu, a według słowników języka polskiego synonimem słowa "organ" jest słowo "władza".

Użycie tego synonimu pozwala uniknąć mało estetycznej zbitki słownej, że ktoś jest "członkiem organu".

Według Tymoteusza Zycha powinniśmy jednak trzymać się nomenklatury ustawowej. Tak też będziemy robić w przyszłości i przestrzegamy naszych Czytelników, by - jeśli nie chcą włóczyć się po sądach - także nie zapominali: nie władza lecz organ.

;
Na zdjęciu Bianka Mikołajewska
Bianka Mikołajewska

Od wiosny 2016 do wiosny 2022 roku wicenaczelna i szefowa zespołu śledczego OKO.press. Wcześniej dziennikarka „Polityki” (2000-13) i krótko „GW”. W konkursie Grand Press 2016 wybrana Dziennikarzem Roku. W 2019 otrzymała Nagrodę Specjalną Radia Zet - Dziennikarz Dekady. Laureatka kilkunastu innych nagród dziennikarskich. Z łódzkich Bałut.

Komentarze