Wynieśli leżącą kobietę za zaporę. Organizacje publikują dramatyczny film z granicy polsko-białoruskiej

"Udokumentowaliśmy przypadki wyrzucania za granicę z Białorusią osób, które wyraźnie i w naszej obecności prosiły o ochronę międzynarodową, wiemy o osobach w ciężkim stanie zdrowia wyrzucanych z ambulansów wojskowych, a także wywożonych wprost ze szpitali. Za druty i płot graniczny trafiają mężczyźni, kobiety z dziećmi oraz małoletni bez opieki. Wywózkom cały czas towarzyszy przemoc ze strony polskich służb: używanie gazu łzawiącego, bicie, rozbieranie do naga, kopanie, rzucanie na ziemię, skuwanie kajdankami, niszczenie telefonów i dokumentów, odbieranie plecaków z prowiantem oraz czystą wodą. Ludzie opowiadają nam, że groźbą lub przemocą fizyczną są zmuszani do podpisywania oświadczeń, że nie chcą się ubiegać o ochronę międzynarodową w Polsce, a następnie wywożeni są za płot" – piszą organizacje działające na granicy polsko-białoruskiej.

„Nagrania udostępnione przez Podlaskie Ochotnicze Pogotowie Humanitarne pokazują m.in. przeciąganie bezwładnego ciała kobiety przez bramkę w płocie granicznym i porzucanie jej po drugiej stronie. Te sceny, niczym z »Zielonej Granicy« Agnieszki Holland, to właśnie »humanitarne wywózki« rządu Donalda Tuska, wykonywane przez »zespoły ratowniczo-poszukiwawcze«, które miały ludziom pomagać, a w rzeczywistości skazują ich na śmiertelne niebezpieczeństwo”.

Na konferencji 28 maja wystąpili przedstawiciele i przedstawicielki: Grupy Granica (Dominika Ożyńska), Klubu Inteligencji Katolickiej (Jakub Kiersnowski), Fundacji Ocalenie (Anna Sikora), Podlaskiego Ochotniczego Pogotowia Humanitarnego (Agata Kluczewska), Stowarzyszenia Interwencji Prawnej (Aleksandra Chrzanowska), Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka (Marcin Sośniak). Obecna była także aktorka Maja Ostaszewska.

Na końcu tekstu znajdziesz całe oświadczenie.

Nieprzytomna za zaporę

Agata Kluczewska z Podlaskiego Ochotniczego Pogotowia Humanitarnego zaprezentowała film, nagrany przez jedną z wolontariuszek organizacji. Widać na nim, jak służby wynoszą za zaporę leżącą osobę. W rozmowie z Balkan Insight Kluczewska mówiła: „Na nagraniach widzimy, jak funkcjonariusze wynoszą przez mur młodą kobietę, która była nieprzytomna od wielu godzin i miała problemy z sercem”. Artykuł Claudii Ciobanu można przeczytać tutaj.

„Powodem dzisiejszej konferencji jest właśnie sytuacja osób wrażliwych przy samej zaporze. Widać to na materiałach. Na zdjęciach widać tych »agresywnych« migrantów, jak mówi Donald Tusk”.

(Konferencję można obejrzeć poniżej. Film zamieszczamy pod linkiem do konferencji)

Materiały udostępnione przez koalicję organizacji humanitarnych

O sytuacji na granicy pisała w OKO.press Regina Skibińska:

Ponad 4 tys. „zawróceń”

Aleksandra Chrzanowska z SIP podała najważniejsze dane, które zebrała Grupa Granica przez ostatnie miesiące. Od stycznia do połowy maja 2024 ponad 1800 osób poprosiło samą tylko Grupę Granica o pomoc (w tym 193 kobiety, 178 dzieci, z czego aż 131 małoletnich bez opieki). Doświadczenie przemocy z rąk polskich służb mundurowych zgłosiło nam ponad 1000 osób. Ponad 4 tys. osób zostało „odprowadzonych do linii granicy” przez SG (od zaprzysiężenia rządu Donalda Tuska do końca kwietnia 2024 r.).

GG opublikowała też własne statystyki, w których porównuje dane z 2023 i 2024 r.:

Anna Sikora z Ocalenia zwróciła uwagę, że brak dostępnych procedur, które umożliwiają złożenie wniosków o ochronę oraz militaryzacja granicy skutkuje wzrostem przestępczości i wzmacnianiem siatek przemytniczych.

Ułomne prawo wciąż obowiązuje

Jakub Kiersnowski z KiK: „Sprawa na granicy polsko-białoruskiej dotyka nas wszystkich, naszych sumień. Nasze społeczeństwo w większości określa się jako chrześcijańskie. I to chrześcijaństwo obliguje nas, chrześcijan, do konkretnych działań i postaw. Dla tych z nas, którzy kierujemy się Biblią, jest oczywiste, że Ewangelia od trzech lat dzieje się na naszych oczach na granicy. To tam spotykamy człowieka cierpiącego, głodnego, zagrożonego”.

Marcin Sośniak z HFPC zwrócił uwagę na prawny aspekt sytuacji w Polsce – zaznaczył, że rozporządzenia i ustawy wprowadzone przez rząd PiS (a sprzeczne z konstytucją i prawem międzynarodowym) ciągle nie zostały zmienione. Wciąż obowiązują i SG twierdzi, że działa na podstawie obowiązującego prawa.

Podczas konferencji padły pytania dziennikarzy o incydent na granicy polsko-białoruskiej – migrant zaatakował nożem żołnierza. Poinformował o tym 28 maja wiceminister spraw wewnętrznych, Czesław Mroczek. Przedstawiciele organizacji potępili jakąkolwiek przemoc i jednocześnie apelowali, by na kryzys humanitarny nie patrzeć przez pryzmat ataku, o którym poinformowało MSWiA.

Donald Tusk chwali Wojsko Polskie i Straż Graniczną

Poniżej całe oświadczenie organizacji humanitarnych:

Jesteśmy przedstawiciel(k)ami organizacji społecznych i inicjatyw od lata 2021 roku niosących pomoc humanitarną osobom w drodze, które utknęły na pograniczu polsko-białoruskim. Poza bezpośrednim wsparciem udzielanym ludziom, monitorujemy i dokumentujemy naruszenia prawa i praw człowieka.

Od kilkunastu tygodni obserwujemy eskalację przemocy oraz narastającą bezwzględność w stosowaniu polityki wywózek dokonywanych przez Straż Graniczną i Wojsko Polskie wobec osób, które próbują przekroczyć granicę polsko-białoruską.

Udokumentowaliśmy przypadki wyrzucania za granicę z Białorusią osób, które wyraźnie i w naszej obecności prosiły o ochronę międzynarodową, wiemy o osobach w ciężkim stanie zdrowia wyrzucanych z ambulansów wojskowych, a także wywożonych wprost ze szpitali. Za druty i płot graniczny trafiają mężczyźni, kobiety z dziećmi oraz małoletni bez opieki.

Wywózkom cały czas towarzyszy przemoc ze strony polskich służb: używanie gazu łzawiącego, bicie, rozbieranie do naga, kopanie, rzucanie na ziemię, skuwanie kajdankami, niszczenie telefonów i dokumentów, odbieranie plecaków z prowiantem oraz czystą wodą. Ludzie opowiadają nam, że groźbą lub przemocą fizyczną są zmuszani do podpisywania oświadczeń, że nie chcą się ubiegać o ochronę międzynarodową w Polsce, a następnie wywożeni są za płot.

Po stronie białoruskiej osoby w drodze są traktowane instrumentalnie przez służby Łukaszenki, przetrzymywane w lesie, okradane, szantażowane. Są bardzo brutalnie bite, rażone prądem, szczute psami, gwałcone.

Premier Donald Tusk mówi o konieczności ochrony granic. Nie kwestionujemy tego.

Pod pretekstem strzeżenia bezpieczeństwa granicy, uderzają w bezbronnych ludzi poszukujących azylu, skazując ich na śmiertelne niebezpieczeństwo białoruskiej sistiemy, pogranicza w pełni kontrolowanego przez służby Łukaszenki.

Od samej Straży Granicznej wiemy o ponad czterech tysiącach osób „odstawionych do linii granicy” od momentu zaprzysiężenia nowego rządu 13 grudnia 2023 roku. Dziś wszyscy możemy zobaczyć, jak to „odstawienie” wygląda.

Nagrania udostępnione przez Podlaskie Ochotnicze Pogotowie Humanitarne pokazują m.in. przeciąganie bezwładnego ciała kobiety przez bramkę w płocie granicznym i porzucanie jej po drugiej stronie. Te sceny, niczym z “Zielonej Granicy” Agnieszki Holland, to właśnie „humanitarne wywózki” rządu Donalda Tuska, wykonywane przez „zespoły ratowniczo-poszukiwawcze”, które miały ludziom pomagać, a w rzeczywistości skazują ich na śmiertelne niebezpieczeństwo.

Efekty kontynuacji polityki rządów PiS przez obecnie rządzącą koalicję przerażają. Tylko w tym roku, do połowy maja, ponad 1800 osób poprosiło samą tylko Grupę Granica o pomoc, w tym 193 kobiety, 178 dzieci, z czego aż 131 małoletnich bez opieki. Doświadczenie przemocy z rąk polskich służb mundurowych zgłosiło nam ponad 1000 osób. To tylko część danych – wiele osób nigdy nie poprosiło o pomoc. Nie wiemy, co stało się z wieloma osobami, do których nie dotarliśmy.

W tym samym czasie premier Donald Tusk chwali Wojsko Polskie i Straż Graniczną za pełnioną na granicy służbę i ogłasza plany rozwoju infrastruktury granicznej. W tych zapowiedziach nie ma już żadnych odwołań do humanitaryzmu, nie widać żadnej woli przestrzegania prawa krajowego oraz międzynarodowego, choć przecież gdy premier Donald Tusk oraz jego dzisiejsi koalicjanci z marszałkiem Szymonem Hołownią na czele byli w opozycji, nie zostawiali suchej nitki na rządach Prawa i Sprawiedliwości za łamanie Konstytucji, Konwencji Genewskiej dot. statusu uchodźców, kodeksu karnego oraz wynikającą z tego przemoc wobec uchodźców i migrantów na granicy.

Dziś widać jak na dłoni, że był to humanitaryzm oraz legalizm jedynie na pokaz, by kupić głosy tych obywateli, którzy liczyli na przywrócenie praworządności i poprawę sytuacji uchodźców i migrantów na granicy polsko-białoruskiej. Od grudnia ubiegłego roku do dziś nie zrobiono nic, aby skutecznie zabezpieczyć granicę przed potencjalnym atakiem wrogiego reżimu, a jednocześnie chronić ludzkie zdrowie oraz życie.

Jako organizacje społeczne i mieszkańcy terenów pogranicznych nie chcemy i nie możemy milczeć w obliczu bezprawia i koszmaru, których jesteśmy świadkami.

Apelujemy do wszystkich instytucji i organizacji krajowych oraz międzynarodowych, które poważnie traktują zapowiedzi polityków dotyczące przywracania praworządności oraz przestrzegania praw człowieka, a także do wszystkich obywateli, o głośny sprzeciw wobec polityki wywózkowej rządu Donalda Tuska.

Rozumiemy potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa przed potencjalną agresją ze strony Rosji i Białorusi osobom mieszkającym w Polsce, ale nie zgadzamy się na narażanie życia bezbronnych ludzi. Nie zgadzamy się na normalizowanie przemocy i dehumanizację osób migrujących. Najwyższy czas położyć kres łamaniu prawa i cierpieniu na granicy.

Domagamy się:

• Przywrócenia praworządności na pograniczu polsko-białoruskim,
• Prowadzenia polityki ochrony granic z poszanowaniem prawa międzynarodowego oraz krajowego gwarantującego dostęp do procedury ubiegania się o ochronę międzynarodową i przestrzeganie zasady non-refoulement,
• Natychmiastowego zatrzymania pushbacków,
• Wszczynania przewidzianych prawem postępowań administracyjnych wobec osób przekraczających granicę,
• Natychmiastowego zatrzymania przemocy na granicy wobec osób w drodze,
• Pociągnięcie do odpowiedzialności winnych przemocy.

Jeśli zgadzacie się Państwo z naszymi postulatami, prosimy o udostępnienie ich w swoich mediach społecznościowych z hasłem #stopprzemocynagranicy

Grupa Granica Klub Inteligencji Katolickiej w Warszawie Stowarzyszenie Egala Stowarzyszenie No To Ci Pomogę Fundacja Polska Gościnność / Chlebem i Solą Stowarzyszenie Interwencji Prawnej Stowarzyszenie NOMADA Fundacja Polska Gościnność / Chlebem i Solą Fundacja Ocalenie Podlaskie Ochotnicze Pogotowie Humanitarne Fundacja Wolno Nam Fundacja Międzynarodowa Inicjatywa Humanitarna Hope&Humanity Poland Helsińska Fundacja Praw Człowieka