Wzbiera zielona fala? Zobacz, jak głosowała Europa [MAPA I OSTATECZNE WYNIKI]
Zieloni, liberałowie, populiści, a także nowe partie - niedzielne wybory do Parlamentu Europejskiego wzmocniły te formacje, a osłabiły dominujących dotąd socjalistów i chadeków. Słabsza wyszła z nich także ECR, w ramach której PiS chciało budować swoją "Europę Ojczyzn". PE wybrany przy najwyższej od 20 lat frekwencji będzie bardziej różnorodny
W niemal wszystkich państwach członkowskich widoczna była wyborcza mobilizacja - ogólnoeuropejska frekwencja na poziomie 50,5 proc. to najlepszy wynik od 20 lat.
Niskie wyniki poprawiły zwłaszcza kraje Europy Środkowowschodniej - Polska, Słowacja i Czechy, ale także Rumunia i Węgry. Masowo na wybory poszli Hiszpanie - aż 64 proc., Niemcy - 61 proc., ale też Maltańczycy - 71 proc. Wyniki na poziomie ponad 80 proc. w Belgii i Luksemburgu to zasługa obowiązkowego głosowania.
W wyborach do Parlamentu Europejskiego obywatele UE chętniej rezygnują z wyboru "mniejszego zła" i głosują odważniej, zgodnie z rzeczywistymi preferencjami. Owocuje to charakterystycznym "spłaszczonym" wykresem wyników, gdzie różnice, zwłaszcza przy podziale mandatów, nie są wysokie. Widzimy to m.in. w Czechach, Danii, Finlandii, Holandii, na Litwie, w Rumunii i na Słowacji.
Rekordowo rozdrobniona wyszła z tych wyborów Belgia, gdzie najsilniejsza partia zdobyła 13,5 proc. głosów i zaledwie trzy mandaty. Do PE pojadą reprezentanci aż 12 belgijskich ugrupowań, przy czym wpływ na to miały podziały językowo-etniczne kraju i niski próg wyborczy (3 proc.).
Populiści nie aż tak mocni
Nie sprawdziły się najczarniejsze wizje, w których Parlament Europejski miał zostać przejęty przez siły wrogie UE - populistów i nacjonalistów. Choć "partie egzotyczne" wyraźnie poprawiły wyniki w niektórych krajach, gdzie indziej odnotowały straty.
Znacznie mocniejsza wyszła z tego wyścigu włoska Liga Matteo Salviniego. Wyśle do PE aż 28 europosłów, o 23 więcej niż w poprzednich wyborach. O jednego eurodeputowanego więcej (w sumie czterech) wybrali zwolennicy holenderskich populistów od Geerta Wildersa (PVV). Wynik poprawiła też nacjonalistyczna Alternatywa dla Niemiec - dostała 11 mandatów.
Nieco lepiej poradzili sobie antyeuropejscy Brytyjczycy. Nowa formacja Nigela Farage'a - Partia Brexit - dostała kilka miejsc więcej (w sumie 29) niż jej poprzedniczka UKIP.
Natomiast w Austrii niedawny skandal z politykami nacjonalistycznej FPÖ w rolach głównych, pozbawił ich szans na dobry wynik. Spadli na trzecią pozycję i uzyskali zaledwie trzy mandaty. We Francji Zgromadzenie Narodowe Marine Le Pen dostało najwięcej głosów, jednak mniej niż pięć lat temu, przez co straci dwa miejsca w PE. Trzy mandaty stracił też włoski Ruch 5 Gwiazd.
Nowe siły
Wydaje się, że za nami już czasy dominacji w Europie dwóch tradycyjnych rodzin politycznych - chadeków i socjalistów. Ich hegemonia została rozbita w najliczniejszych państwach Unii - Wielkiej Brytanii, Francji i Niemczech - przez co skurczyły się ich europejskie frakcje - Europejska Partia Ludowa (EPP) i Socjaliści i Demokraci (S&D). Obie uzyskały po 38 eurodeputowanych mniej niż pięć lat temu.
We Francji Partia Socjalistyczna najwyraźniej nie podniosła się po porażce w wyborach prezydenckich z 2017 roku, tym razem uzyskując nawet mniej głosów niż skrajna lewica z "Niepokornej Francji". Nie najlepiej poszło też Republikanom pod wodzą Laurenta Wauquieza, którzy stracili aż 12 euromandatów.
Socjaliści wygrali za to w Holandii i Hiszpanii. Na zwycięskiej pozycji znaleźli się również w Portugalii.
Klęska brytyjskich Konserwatystów okroiła partię Europejskich Konserwatystów i Reformatorów (ECR), do której należy polskie PiS. Brytyjscy wyborcy postanowili ukarać premier Theresę May. Torysi otrzymali zaledwie 8,7 proc. głosów i 4 mandaty. May zapowiedziała, że 7 czerwca poda się do dymisji. Kto, jak i czy w ogóle będzie kontynuował proces wychodzenia Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej? Tego dziś nie wiemy.
Przeczytaj także:
Z całą pewnością natomiast z trzeciej najliczniejszej partii w PE ECR spada na szóste miejsce - po Zielonych, liberałach ALDE i sojuszu Salviniego. Może to utrudnić PiS budowanie "Europy Ojczyzn".
Nieco gorzej poradziły sobie partie na lewo od Socjaldemokratów. Zjednoczona Lewica Europejska (GUE-NGL) będzie miała o 12 eurodeputowanych mniej, choć część tej porażki można upatrywać w sukcesie Zielonych.
Wzmocnieni wyszli z wyborów właśnie europejscy Zieloni (w sumie 67 europosłów i 4. miejsce) oraz ALDE, liberalna partia Guy Verhofstata, która wysunęła się na pozycję trzeciej siły w PE ze 110 eurodeputowanymi. Liberałów będzie w nowym PE aż o 41 więcej niż pięć lat temu. Pomógł im zwłaszcza dobry wynik partii Emmanuela Macrona we Francji, która zamierza tworzyć razem z nimi nowy centrowo-liberalny sojusz.
Aż 33 europosłów wybrano z partii nowych, co do których nie ma jeszcze pewności, które ugrupowanie zasilą. To m.in. czescy Piraci, polska Wiosna, niemiecka PARTIA.
Znacznie liczniejszą reprezentację - bo aż 15 eurodeputowanych więcej - do PE wyślą europejscy Zieloni. Ich grupa Zieloni - Wolny Sojusz Europejski będzie miała 67 członków. Imponujący wynik uzyskali m.in. w Niemczech - z ponad 20 proc. głosów znaleźli się na 2. pozycji w kraju. Obejmą w PE o 9 euromandatów więcej niż przed pięciu laty.
O 100 proc. więcej mandatów niż pięć lat temu dostali Zieloni z Francji - do Brukseli pojedzie aż 12 z nich. Z wynikiem 13,47 proc. zajęli trzecie miejsce w kraju.
Partia Zielonych przyczyniła się też do wyborczej roszady w Wielkiej Brytanii. Zieloni zajęli czwarte miejsce z wynikiem 11,09 proc. i zdobyli 7 mandatów. Do europejskich Zielonych przyłączy się też troje eurodeputowanych ze Szkockiej Partii Narodowej i jeden z Partii Walii. To w sumie aż 11 Brytyjczyków w europejskiej formacji Zielonych.
Dobre wyniki Zieloni uzyskali też w Finlandii (16 proc. = 2. miejsce, 2 mandaty), Austrii (14 proc., 2 mandaty), Holandii (10,9 proc., 3 mandaty), Szwecji (11,4 proc., 2 mandaty), Belgii (w sumie 3 mandaty),
Do PE trafią też przedstawiciele partii działających na rzecz praw zwierząt - z Holandii (4 proc., 1 mandat) i Niemiec (1,4 proc. 1 mandat) i Portugalii (5 proc., 1 mandat).
Austria (18 mandatów)
Frekwencja: w 2019 - 60 proc., w 2014 - 45,39 proc. = wzrost
Wyniki:
Austriacka Partia Ludowa (ÖVP) - 34,6 proc. = 7 mandatów
Socjaldemokratyczna Partia Austrii (SPÖ) - 23,9 proc. = 5 mandatów
Wolnościowa Partia Austrii (FPÖ) - 17,2 proc. = 3 mandaty
Austriaccy Zieloni (Grüne) - 14,1 proc. = 2 mandaty
Nowa Austria i Forum Liberalne (NEOS) - 8,4 proc. = 1 mandat
Belgia (21 mandatów)
Frekwencja: w 2019 - 88 proc., w 2014 - 89,64 proc. = spadek
Wyniki:
Nowy Sojusz Flamandzki (N-VA) - 13,47 proc. = 3 mandaty
Interes Flamandzki (VB) - 11,45 proc. = 3 mandaty
Frankofońska Partia Socjalistyczna (PS) - 10,5 proc. = 2 mandaty
Flamandzcy Liberałowie i Demokraci (Open VLD) - 9,58 proc. = 2 mandaty
Flamandzcy Chrześcijańscy Demokraci (CD&V) - 8,73 proc. = 2 mandaty
Frankofońscy Zieloni (ECOLO) - 7,83 proc. = 2 mandaty
Frankofoński Ruch Reformatorski (MR) - 7,59 proc. = 2 mandaty
Flamandzcy Zieloni (Groen) - 7,43 proc. = 1 mandat
Flamandzcy Socjaldemokraci (sp.a) - 6,13 proc. = 1 mandat
Frankofońska Partia Robotnicza Belgii (PTB) - 5,74 proc. = 1 mandat
Frankofońscy Chrześcijańscy Demokraci (cdH) - 3,52 = 1 mandat
Niemieckojęzyczna Partia Chrześcijańsko-Społeczna (CSP) - 0,22 proc. = 1 mandat
Bułgaria (17 mandatów)
Frekwencja: w 2019 - 31 proc., w 2014 - 35,84 proc. = spadek
Wyniki:
Obywatele na rzecz Europejskiego Rozwoju Bułgarii (GERB) - 30,94 proc = 6 mandatów
Koalicja dla Bułgarii (BSP) - 24,24 proc. = 5 mandatów
Ruch na rzecz Praw i Wolności (DPS) - 16,36 proc. = 3 mandaty
Bułgarski Ruch Narodowy (IMRO) - 7,2 proc. = 2 mandaty
Demokratyczna Bułgaria (DB) - 6,42 proc. = 1 mandat
Chorwacja (11 mandatów)
Frekwencja: w 2019 - 30 proc., w 2014 - 25,24 proc. = wzrost
Wyniki:
Chorwacka Unia Demokratyczna (HDZ) - 22,72 proc. = 4 mandaty
Socjaldemokratyczna Partia Chorwacji (SPD) - 18,71 proc. = 3 mandaty
Niepodległościowcy Chorwaccy (HRAST-HKS) - 8,52 proc. = 1 mandat
Partia Mislava Kolakušića (NLMK) - 7,89 proc. = 1 mandat
Żywy Mur (Živi zid) - 5,66 proc. = 1 mandat
Koalicja Amsterdamska (AMS) - 5,19 = 1 mandat
Cypr (6 mandatów)
Frekwencja: w 2019 - 45 proc., w 2014 - 43,97 proc. = wzrost
Wyniki:
Zgromadzenie Demokratyczne (DISY) - 29,02 proc. = 2 mandaty
Postępowa Partia Ludzi Pracy (AKEL) - 27,49 proc. = 2 mandaty
Partia Demokratyczna (DIKO) - 13,8 proc. = 1 mandat
Ruch na rzecz Socjaldemokracji (EDEK) - 10,58 proc. = 1 mandat
Czechy (21 mandatów)
Frekwencja: w 2019 - 29 proc., w 2014 - 18,2 proc. = wzrost
Wyniki:
Tak (ANO) - 21,18 proc. = 6 mandatów
Obywatelska Partia Demokratyczna (ODS) - 14,54 proc. = 4 mandaty
Czeska Partia Piratów - 13,95 proc. = 3 mandaty
Tradycja Odpowiedzialność Dobrobyt i Burmistrzowie i Niezależni (TOP09-STAN) - 11,65 proc. = 3 mandaty
Wolność i Demokracja Bezpośrednia (SPD) - 9,14 proc. = 2 mandaty
Unia Chrześcijańska i Demokratyczna - Czechosłowacka Partia Ludowa (KDU-CSL) - 7,24 proc. = 2 mandaty
Komunistyczna Partia Czech i Moraw (KSCM) - 6,94 proc. = 1 mandat
Dania (13 mandatów)
Frekwencja: w 2019 - 66 proc., w 2014 - 56,32 proc. = wzrost
Wyniki:
Liberalna Partia Danii (Venstre -V) - 23,5 proc. = 3 mandaty
Socjaldemokraci (S) - 21,5 proc. = 3 mandaty
Socjalistyczna Partia Ludowa (SF) - 13,2 proc. = 2 mandaty
Radykalni Liberałowie (RV) - 10,2 proc. = 2 mandaty
Duńska Partia Ludowa (DF) - 10,7 proc. = 1 mandat
Konserwatywna Partia Ludowa (KF) - 6,2 proc. = 1 mandat
Czerwono-Zielony Sojusz (RG) - 5,5 proc. = 1 mandat
Estonia (6 mandatów)
Frekwencja: w 2019 - 38 proc., w 2014 - 36,52 proc. = wzrost
Wyniki:
Estońska Partia Reform (ER) - 26,2 proc = 2 mandaty
Estońscy Socjaldemokraci (SDE) - 23,3 proc. = 2 mandaty
Estońska Partia Centrowa (KE) - 14,4 proc. = 1 mandat
Konserwatywna Ludowa Partia Estonii (EKRE) - 12,7 proc. = 1 mandat
Finlandia (13 mandatów)
Frekwencja: w 2019 - 41 proc., w 2014 - 39,1 proc. = wzrost
Wyniki:
Partia Koalicji Narodowej (KOK) - 20,8 proc. = 3 mandaty
Zielona Liga (VIHR) - 16 proc. = 2 mandaty
Socjaldemokraci (SDP) - 14,6 proc. = 2 mandaty
Partia Finów (PS) - 13,8 proc. = 2 mandaty
Partia Centrum (KESK) - 13,5 proc. = 2 mandaty
Sojusz Lewicowy (VAS) - 6,9 proc. = 1 mandat
Szwedzka Partia Ludowa (SFP) - 6,3 proc. = 1 mandat
Francja (74 mandaty)
Frekwencja: w 2019 - 50 proc., w 2014 - 42,43 proc. = wzrost
Wyniki:
Zjednoczenie Narodowe (RN) - 23,31 proc. = 22 mandaty
Republika Naprzód (LREM) - 22,41 proc. = 21 mandatów
Francuscy Zieloni (EELV) - 13,47 proc. = 12 mandatów
Republikanie (LR) - 8,48 proc. = 8 mandatów
Niepokorna Francja (FI) - 6,31 proc. = 6 mandatów
Partia Socjalistyczna (PS) - 6,19 proc. = 5 mandatów
Grecja (21 mandatów)
Frekwencja: w 2019 - 58 proc., w 2014 - 59,97 proc. = spadek
Dziennikarka, absolwentka ILS UW oraz College of Europe. W OKO.press od 2018 roku, od jesieni 2021 w dziale śledczym. Wcześniej pracowała w Polskim Instytucie Dyplomacji, w Komisji Europejskiej w Brukseli, a także na Uniwersytecie ONZ w Tokio. W 2024 roku nominowana do nagrody „Newsweeka” im. Teresy Torańskiej.
Dziennikarka, absolwentka ILS UW oraz College of Europe. W OKO.press od 2018 roku, od jesieni 2021 w dziale śledczym. Wcześniej pracowała w Polskim Instytucie Dyplomacji, w Komisji Europejskiej w Brukseli, a także na Uniwersytecie ONZ w Tokio. W 2024 roku nominowana do nagrody „Newsweeka” im. Teresy Torańskiej.
Komentarze