Zandberg: Ustawa PiS pozwala eksmitować na bruk bez sądu, bez odwołania, bez lokalu socjalnego. OKO.press sprawdza

Zapisy pakietu Mieszkanie plus wywołują sprzeciw organizacji lokatorskich. 31 lipca 2017 roku przed pałacem prezydenckim protestował Komitet Obrony Praw Lokatorów. Chcą, by prezydent zawetował przyjętą przez parlament ustawę o Krajowym Zasobie Nieruchomości. Sprawę kolejny raz skomentował Adrian Zandberg z Partii Razem, który nagłośnił forsowane przez rząd zmiany w ustawie o ochronie praw lokatorów.

Czy ustawa o Krajowym Zasobie Nieruchomości, przyjęta głosami PiS i Kukiz'15, rzeczywiście pozbawia lokatorów Mieszkania plus aż tylu praw? Sprawdziliśmy.

Bez sądu

Zawarta w projekcie ustawy o KZN poprawka do ustawy o ochronie lokatorów wprowadza nową formę najmu mieszkań - najem instytucjonalny. Będzie to umowa zawierana przez "osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niebędącą osobą prawną, prowadzącą działalność gospodarczą w zakresie wynajmowania lokali". Art. 19f ust. 3. mówi, że:

Innymi słowy, aby w ogóle wynająć mieszkanie z zasobów budowanych przez deweloperów w ramach "Mieszkania plus" - trzeba będzie udać się do notariusza z oświadczeniem, że np. w razie problemów ze spłatą czynszu po prostu wyniesiemy się mieszkania. W zwykłej umowie najmu eksmisja nie może się odbyć bez wyroku sądu. Tutaj jest inaczej - oświadczenie notarialne lokatora służy właśnie obejściu tej konieczności.

Bez odwołania

Według prawa obowiązującego dziś, postępowanie eksmisyjne można podzielić na trzy etapy:

1. Wezwanie osoby zajmującej mieszkanie bez tytułu prawnego do jego dobrowolnego opuszczenia i wydania
2. Postępowanie przed sądem powszechnym
3. Egzekucja (przymusowe wykonanie obowiązku określonego w prawomocnym orzeczeniu)

Ta procedura ma na celu m.in. zabezpieczenie praw lokatora. W przypadku niekorzystnego wyroku ma on prawo odwołać się do sądu drugiej instancji. Ma też prawo ubiegać się o zwolnienie z kosztów procesu oraz przyznanie adwokata z urzędu. Gdyby lokator został usunięty samowolnie, może on wystąpić do sądu z powództwem o przywrócenie utraconego posiadania.

Ustawowy wybieg z aktem notarialnym pozbawia lokatora tych praw. Bo żeby w ogóle wynająć mieszkanie, lokator będzie musiał się ich zrzec.

Bez lokalu socjalnego

Dzisiaj to sąd orzeka, czy eksmitowana osoba ma prawo do lokalu socjalnego. Lokal socjalny to mieszkanie o obniżonym standardzie, które gminy przyznają osobom w najcięższej sytuacji życiowej. W zasobach polskich gmin tych lokali jest z reguły za mało, a ich stan często urąga podstawowym standardom. Dla wielu są one jednak jedyną alternatywą wobec bezdomności.

Sąd, orzekając o prawie do takiego lokalu, bierze pod uwagę sytuację rodzinną lokatorów, ich warunki materialne oraz dotychczasowy sposób korzystania z lokalu.

Ustawa przyjęta głosami PiS i Kukiz'15 oznacza, że operatorzy mieszkań (czyli w praktyce deweloperzy, budujący mieszkania na gruntach KZN) będą mogli eksmitować ludzi bez orzeczenia sądu o prawie do lokalu socjalnego. Według nowych przepisów lokator będzie musiał przyjąć do wiadomości, że:

Dzisiaj, orzekając o uprawnieniu do lokalu socjalnego, sąd wstrzymuje opróżnienie lokalu do czasu przedstawienia przez gminę oferty zawarcia umowy najmu lokalu socjalnego. W najmie instytucjonalnym nie będzie wstrzymania eksmisji.

Innymi słowy, lokatorów będzie można eksmitować na bruk.