Apel do Bidena: Zawieście patenty na szczepionki, by mogły je produkować i szczepić się biedne kraje

"My, niżej podpisani, byli szefowie państw i rządów oraz laureaci Nagrody Nobla, jesteśmy poważnie zaniepokojeni bardzo powolnym postępem w zwiększaniu globalnego dostępu do szczepionki przeciw COVID-19 oraz szczepień w krajach o niskich i średnich dochodach" - piszą w liście do prezydenta USA Joe Bidena laureaci Nagrody Nobla i byli przywódcy państw. (Tłumaczenie całego listu i listę sygnatariuszy publikujemy poniżej).

Autorzy listu wskazują, że w obecnym tempie wiele niezamożnych krajów będzie musiało czekać przynajmniej do 2024 roku, aby uzyskać odporność zbiorową na COVID-19. I to pomimo działań podejmowanych w ramach COVAX - globalnej inicjatywy rządów i producentów farmaceutycznych, której celem jest zapewnienie szczepionek przeciw COVID-19 dla najbardziej potrzebujących.

Jak pisze jeden z sygnatariuszy listu, były premier Wlk. Brytanii Gordon Brown, bogate państwa, zamieszkiwane przez zaledwie 18 proc. ludności świata, kupiły już ponad 4,6 mld dawek szczepionki przeciw COVID-19 - to 60 proc. wszystkich zamówień. Podano już 780 mln dawek szczepionki, ale zaszczepiono mniej niż 1 proc. ludności Afryki subsaharyjskiej.

Postępy szczepień Zachodu przy zaszczepieniu zaledwie ułamka populacji krajów rozwijających się już prowadzą do zarzutów "szczepionkowego apartheidu".

Poniższy wykres przedstawia liczbę szczepionek kupionych przez państwa o różnych dochodach, od bogatych (z lewej, najjaśniejszy kolor) po biedne (na czerwono). Szary słupek to liczba dawek kupiona w ramach inicjatywy COVAX.

<a href='https://launchandscalefaster.org/'><img alt='Dashboard 2 ' src='https://public.tableau.com/static/images/CO/COVID-19VaccineAdvanceMarketCommitmentsbyCountry_16131542122100/Dashboard2/1_rss.png' class='c1' /></a>

Rozwiązaniem, którego domagają się sygnatariusze jest czasowe zawieszenie patentów na szczepionki przeciw COVID-19. W październiku 2020 roku z taką inicjatywą wystąpiły na forum Światowej Organizacji Handlu Indie i Republika Południowej Afryki, do dziś poparło ją prawie 60 państw. Trwałego zniesienia patentów domagają się z kolei organizacje zrzeszone w globalnej inicjatywie Peoples Vaccine.

TRIPS chroni zyski producentów

"Popierając zwolnienie z TRIPS (Porozumienie w sprawie Handlowych Aspektów Praw Własności Intelektualnej, ang. Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights), Stany Zjednoczone dadzą przykład odpowiedzialnego przywództwa w czasie, gdy w dziedzinie zdrowia na świecie jest ono najbardziej potrzebne - tak jak uczyniły to już wcześniej w przypadku HIV, ratując miliony istnień ludzkich" - czytamy w liście.

Oprócz Browna podpisali list m.in. laureat nagrody im. Nobla z ekonomii prof. Joseph Stiglitz i noblistka w dziedzinie fizjologii i medycyny Francoise Barre-Sinoussi (Nobel z 2008 roku za wyizolowanie wirusa HIV).

Czym jest TRIPS? To podpisana w 1994 roku międzynarodowa umowa (tutaj jej treść), która zobowiązuje wszystkie kraje należące do Światowej Organizacji Handlu do przestrzegania surowych zasad prawa patentowego.

Jak pisaliśmy w OKO.press, dla przemysłu farmaceutycznego oznacza to w praktyce zabezpieczenie zysków. Według porozumienia przez minimum 20 lat (tyle według TRIPS trwa międzynarodowa ochrona nowych lekarstw) nie można legalnie produkować kopii opatentowanych preparatów (tzw. leków generycznych).

W Polsce o możliwości zawieszenia patentów w obliczu pandemii przypominał w styczniu poseł Lewicy Adrian Zandberg (Katarzyna Lubnauer z KO nazwała wówczas ten pomysł komunistycznym).

TRIPS zawiera klauzulę - art. 31 - pozwalający władzom państwowym w sytuacji „zagrożenia zdrowia publicznego” na udzielenie „przymusowej licencji” na dany lek firmie, która nie jest właścicielem patentu.

W OKO.press przypominaliśmy, jak w 2001 roku rząd RPA chciał skorzystać z tego zapisu, żeby obniżyć cenę lekarstw na AIDS. Przeciw rządowi RPA wspólnie wystąpiły wtedy w sądzie 42 międzynarodowe firmy farmaceutyczne. Ostatecznie wycofały się pod naciskiem opinii publicznej - przede wszystkim zachodniej, bo pozostałą umiarkowanie się przejmują.

Dlaczego państwa nie korzystają z art. 31?

Przy pandemii COVID-19 żadne państwo nie skorzystało jeszcze z możliwości udzielenia przymusowej licencji. Dlaczego? Odpowiedź wydaje się prosta: bo się boją.

Amerykańscy producenci farmaceutyczni już apelują do administracji Bidena, bo przeciwstawiła się próbom luzowania ochrony własności intelektualnej w pandemii COVID-19.

"W przeszłości Stany zawsze wystosowywały groźby wobec państw, które korzystały z tej opcji" - komentował prof. Joseph Stiglitz dla "Financial Times".

USA z oporem zaakceptowały "nadzwyczajne" artykuły TRIPS, ale w praktyce je podważają. Dlatego wsparcie amerykańskiego rządu dla czasowego zawieszenia patentów w czasie pandemii COVID-19 jest tak ważne. Stiglitz zwraca uwagę, że szczepionki powstały dzięki badaniom finansowanym za publiczne pieniądze, a firmy farmaceutyczne "już na nich zarobiły".

Drugim problemem jest ograniczenie obecne w art. 31 TRIPS. Podpunkt (f) mówi o tym, że przymusowa licencja może być wykorzystana tylko na potrzeby lokalne. Nawet gdyby więc któreś z mniej zamożnych państw skorzystało z tej opcji i rozwinęło odpowiednią technologię - w tej chwili mają ją tylko Indie, w których prywatna firma Serum Institute of India produkuje szczepionki Oxford/AstraZeneca i Novavax - nie mogłoby eksportować szczepionek poza granice.

Ostatecznie więc niewiele by się zmieniło w globalnym problemie podaży szczepionek, zarówno teraz, jak i w przyszłości. Przy pandemii COVID-19 czasowe zawieszenie patentów musi więc wyjść poza to, co umożliwia TRIPS.

Wszyscy albo nikt

Z punktu widzenia zamożnych społeczeństw zawieszenie patentów zwiększające podaż szczepionek, byłoby też działaniem we własnym wąsko pojmowanym interesie.

Nawet jeśli dzięki szczepieniom uda się osiągnąć odporność stadną na terytorium danego kraju, epidemia szalejąca poza jego granicami może w każdej chwili stworzyć warianty wirusa, na które dotychczasowe szczepienia będą działać słabiej lub wcale. Wzrośnie więc ryzyko wybuchu ognisk epidemii także w "bezpiecznych" enklawach.

Poniższa mapa interaktywna przedstawia aktualne dane o liczbie podanych dawek szczepienia przeciw COVID-19 na 100 mieszkańców. Uwaga: nie jest to wskaźnik wyszczepienia populacji, ponieważ cześć osób przyjęła już więcej niż jedną dawkę.

List otwarty: Byli przywódcy państw i laureaci Nagrody Nobla wzywają prezydenta Bidena do odstąpienia od zasad własności intelektualnej dla szczepionek na COVID

Szanowny Panie Prezydencie

My, niżej podpisani, byli szefowie państw i rządów oraz laureaci Nagrody Nobla, jesteśmy poważnie zaniepokojeni bardzo powolnym postępem w zwiększaniu globalnego dostępu do szczepionki na COVID–19 oraz szczepień w krajach o niskich i średnich dochodach.

Świat zobaczył jak w dużej mierze dzięki inwestycjom publicznym Stanów Zjednoczonych nastąpił bezprecedensowy rozwój bezpiecznych i skutecznych szczepionek. Wszyscy cieszymy się, że wprowadzenie szczepień w Stanach Zjednoczonych i innych bogatszych krajach przynosi ich obywatelom nadzieję.

Jednak dla większości świata ta nadzieja jeszcze nie nadeszła. Na całym świecie wzbierają nowe fale cierpienia. Nie można odbudować naszej światowej gospodarki, jeśli nadal pozostanie ona podatna na działanie tego wirusa.

Jesteśmy jednak podbudowani wiadomością, że Pańska administracja rozważa tymczasowe zwolnienie z zasad własności intelektualnej Światowej Organizacji Handlu (World Trade Organization, WTO) podczas pandemii COVID-19, zgodnie z propozycją Republiki Południowej Afryki oraz Indii, popartą przez ponad sto państw członkowskich, a także licznych ekspertów w dziedzinie zdrowia na całym świecie.

Zawieszenie przez WTO zasad dotyczących praw intelektualnych jest ważnym i koniecznym krokiem w kierunku zakończenia tej pandemii. Musi być ono połączone z zapewnieniem otwartego dzielenia się wiedzą i technologią dotyczącą szczepionek. Można to osiągnąć za pomocą COVID–19 Technology Access Pool (bazy wiedzy naukowej na temat COVID–19) Światowej Organizacji Zdrowia, do czego wzywał Pański główny doradca medyczny dr Anthony Fauci. Uratuje to życie i zapewni nam globalną odporność stadną.

Działania te zwiększyłyby globalne możliwości produkcyjne, bez barier w postaci monopoli przemysłowych, które są przyczyną poważnych braków w zaopatrzeniu, co blokuje dostęp do szczepionek.

Posunięciom tym powinny towarzyszyć skoordynowane, globalne inwestycje w badania, rozwój i zdolności produkcyjne w ramach solidniejszej międzynarodowej architektury ochrony zdrowia, aby stawić czoła tej pandemii i przygotować nas na przyszłe. Jeśli ostatni rok czegokolwiek nas nauczył, to tego, że zagrożenia dla zdrowia publicznego mają charakter globalny, więc niezbędne są strategiczne inwestycje rządowe, działania, współpraca oraz solidarność na szczeblu międzynarodowym. Rynek nie jest w stanie odpowiednio sprostać tym wyzwaniom, podobnie jak wąski nacjonalizm.

Biorąc pod uwagę sztuczne tworzone, globalne braki w dostawach, gospodarka amerykańska już ryzykuje utratę 1,3 biliona dolarów PKB w tym roku. Jeśli wirus nadal będzie rozprzestrzeniał się po świecie, to ludzie w Stanach Zjednoczonych, nawet zaszczepieni, będą narażeni na jego nowe warianty.

Panie Prezydencie, nasz świat wyciągnął bolesne wnioski z nierównego dostępu do ratujących życie metod leczenia chorób takich jak HIV. Popierając zwolnienie z TRIPS (Porozumienie w sprawie Handlowych Aspektów Praw Własności Intelektualnej, ang. Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights), Stany Zjednoczone dadzą przykład odpowiedzialnego przywództwa w czasie, gdy w dziedzinie zdrowia na świecie jest ono najbardziej potrzebne – tak jak uczyniły to już wcześniej w przypadku HIV, ratując miliony istnień ludzkich. Pańskie wsparcie w zmobilizowaniu sojuszników i wszystkich krajów do pójścia w Pańskie ślady także będzie niezbędne.

Dzięki Pana przywództwu możemy zapewnić, że technologia szczepionki na COVID-19 zostanie udostępniona światu.

Wielu z nas zna z pierwszej ręki realia sprawowania urzędu politycznego oraz presję, wyzwania i ograniczenia związane z przywództwem. Wierzymy jednak, że będzie to dla Stanów Zjednoczonych niezrównana okazja do wykazania się solidarnością, współpracą i nowym przewodnictwem, które mamy nadzieję, zainspiruje wielu innych do podobnych działań.

Prosimy o podjęcie pilnych działań, które tylko Pan może przedsięwziąć i niech ten moment zostanie zapamiętany w historii jako czas, kiedy zdecydowaliśmy się przedłożyć prawo do bezpieczeństwa dla wszystkich nad komercyjne monopole nielicznych. Zapewnijmy już teraz zakończenie tej pandemii dla nas wszystkich. Jako orędownicy globalnego i sprawiedliwego dostępu do szczepionek, jesteśmy gotowi wesprzeć i dodać nasze głosy do Pana wysiłków na tym froncie.

Podpisano:

Peter Agre – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii (2003)

Esko Aho – premier Finlandii (1991–1995)

Harvey J. Alter – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny (2020)

Hiroshi Amano – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki (2014)

Werner Arber – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny (1978)

Shaukat Aziz – premier Pakistanu (2004–2007)

Rosalia Arteaga – prezydent Ekwadoru (1997)

Joyce Banda – prezydent Republiki Malawi (2012–2014)

Françoise Barré–Sinoussi – laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny (2008)

Sali Berisha – prezydent Albanii (1992–1997), premier (2005–2013)

Valdis Birkavs – premier Łotwy (1993–1994)

Elizabeth H. Blackburn – laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny (2009)

Kjell Magne Bondevik – premier Norwegii (1997–2000; 2001–2005)

Ouided Bouchamaoui – laureatka Pokojowej Nagrody Nobla z Tunezyjskim Kwartetem na rzecz Dialogu Narodowego (2015)

Gordon Brown – premier Wielkiej Brytanii (2007–2010)

Kim Campbell – premier Kanady (1993)

Mario R. Capecchi – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny (2007)

Fernando Henrique Cardoso – prezydent Brazylii (1995–2003)

Martin Chalfie – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii (2008)

Joaquim Chissano – prezydent Mozambiku (1986–2005)

Helen Clark – premier Nowej Zelandii (1999–2008)

Marie-Louise Coleiro Preca – prezydent Malty (2014–2019)

Emil Constantinescu – prezydent Rumunii (1996–2000)

Mairead Corrigan Maguire – laureatka Pokojowej Nagrody Nobla (1976)

Mirko Cvetković – premier Serbii (2008–2012)

Luisa Diogo – premier Mozambiku (2004–2010)

Peter Doherty – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny (1996)

Shirin Ebadi – laureatka Pokojowej Nagrody Nobla (2003)

Mohamed el-Baradei – laureat Pokojowej Nagrody Nobla (2005)

François Englert – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki (2013)

Gerhard Ertl – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii (2007)

Adolfo Pérez Esquivel – laureat Pokojowej Nagrody Nobla (1980)

Mohamed Fadhel Mahfoudh – Laureat Pokojowej Nagrody Nobla z Tunezyjskim Kwartetem na rzecz Dialogu Narodowego (2015)

Andrew Z. Fire – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny (2006)

Edmond Henri Fischer – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny (1992)

Jan Fischer – premier Republiki Czeskiej (2009–2010)

Joachim Frank – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii (2017)

Chiril Gaburici – premier Mołdawii (2015)

Leymah Gbowee – laureatka Pokojowej Nagrody Nobla (2011)

Andre Geim – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki (2010)

Sheldon Glashow – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki (1979)

Joseph L. Goldstein – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny (1985)

Michaił Gorbaczow – laureat Pokojowej Nagrody Nobla (1990); prezydent Związku Radzieckiego (1985–1991)

David J. Gross – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki (2004)

Dalia Grybauskaitė – prezydent Litwy (2009–2019)

Ameenah Gurib–Fakim – prezydent Mauritiusa (2015–2018)

Alfred Gusenbauer – kanclerz Austrii (2007–2008)

Jeffrey Connor Hall – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny (2017)

John L. Hall – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki (2005)

Tarja Halonen – prezydent Finlandii (2000–2012)

Leland H. Hartwell – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny (2001)

Richard Henderson – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii (2017)

Dudley R. Herschbach – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii (1986)

Jules A. Hoffmann – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny (2011)

Roald Hoffmann – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii (1981)

François Hollande – prezydent Francji (2012–2017)

Tasuku Honjo – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny (2018)

Gerardus 't Hooft – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki (1999)

Michael Houghton – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny (2020)

Robert Huber – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii (1988)

Tim Hunt – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny (2001)

Louis J. Ignarro – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny (1998)

Dalia Itzik – prezydent Izraela (2007)

Mladen Ivanić – prezydent Bośni i Hercegowiny (2014–2018)

Gjorge Ivanov – prezydent Macedonii Północnej (2009–2019)

Elfriede Jelinek – laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (2004)

Ellen Johnson Sirleaf – prezydent Liberii (2006–2018)

Mehdi Jomaa – premier Tunezji (2014–2015)

Brian D. Josephson – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki (1973)

Ivo Josipović – prezydent Chorwacji (2010–2015)

Takaaki Kajita – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki (2015)

Eric R. Kandel – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny (2000)

Tawakkul Karman – laureatka Pokojowej Nagrody Nobla (2011)

Wolfgang Ketterle – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki (2001)

Kolinda Grabar Kitarović – prezydent Chorwacji (2015–2020)

Roger D. Kornberg – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii (2006)

Jadranka Kosor – premier Chorwacji (2009–2011)

Leonid Kuczma – prezydent Ukrainy (1994–2005)

Aleksander Kwaśniewski – prezydent Polski (1995–2005)

Finn E. Kydland – Nagroda Nobla w dziedzinie ekonomii (2004)

Ricardo Lagos – prezydent Chile (2000–2006)

Zlatko Lagumdžija – premier Bośni i Hercegowiny (2001–2002)

Yuan T. Lee – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii (1986)

Robert J. Lefkowitz – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii (2012)

Anthony J. Leggett – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki (2003)

Jean–Marie Lehn – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii (1987)

Yves Leterme – premier Belgii (2008, 2009–2011)

Tomas Lindahl – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii (2015)

Petru Lucinschi – prezydent Mołdawii (1997–2001)

Igor Lukšić – premier Czarnogóry (2010–2012)

Roderick MacKinnon – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii (2003)

Mauricio Macri – prezydent Argentyny (2015–2019)

Moussa Mara – premier Mali (2014–2015)

Giorgi Margvelashvili – prezydent Gruzji (2013–2018)

Eric S. Maskin – Nagroda Nobla w dziedzinie ekonomii (2007)

John C. Mather – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki (2006)

Michel Mayor – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki (2019)

Arthur B. McDonald – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki (2015)

Péter Medgyessy – premier Węgier (2002–2004)

Rexhep Meidani – prezydent Albanii (1977–2002)

Craig C. Mello – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny (2006)

Rigoberta Menchu – laureatka Pokojowej Nagrody Nobla (1992)

Carlos Mesa – prezydent Boliwii (2003–2005)

James Michel – prezydent Seszeli (2004–2016)

William E. Moerner – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii (2014)

Mario Monti – premier Włoch (2011–2013)

Edvard Moser – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny (2014)

May–Britt Moser – laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny (2014)

Dr Denis Mukwege – laureat Pokojowej Nagrody Nobla (2018)

Herta Müller – laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (2009)

Nadia Murad Basee Taha – laureatka Pokojowej Nagrody Nobla (2018)

Joseph Muscat – premier Malty (2013–2020)

Bujar Nishani – prezydent Albanii (2012–2017)

Ryoji Noyori – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii (2001)

Olusegun Obasanjo – prezydent Nigerii (1976–1979; 1999–2007)

John O'Keefe – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny (2014)

Dżoomart Otorbajew – premier Kirgistanu (2014–2015)

Orhan Pamuk – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (2006)

JP Patterson – premier Jamajki (1992–2006)

Edmund S. Phelps – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii (2006)

William D. Phillips – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki (1997)

Christopher A. Pissarides – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii (2010)

Rosen Plevneliev – prezydent Bułgarii (2012–2017)

John C. Polanyi – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii (1986)

Romano Prodi – premier Włoch (1996–1998; 2006–2008)

Stanley B. Prusiner – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny (1997)

Jorge Tuto Quiroga – prezydent Boliwii (2001–2002)

Iveta Radičová – premier Słowacji (2010–2012)

Venkatraman Ramakrishnan – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii (2009)

José Manuel Ramos–Horta – prezydent Timoru Wschodniego (2007–2012) i laureat Pokojowej Nagrody Nobla (1996)

Charles M. Rice – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny (2020)

Sir Richard J. Roberts – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny (1993)

Mary Robinson – prezydent Irlandii (1990–1997)

José Luis Rodríguez Zapatero – przewodniczący rządu Hiszpanii (2004–2011)

Petre Roman – premier Rumunii (1989–1991)

Michael Rosbash – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny (2017)

Juan Manuel Santos – prezydent Kolumbii (2010–2018) i laureat Pokojowej Nagrody Nobla (2016)

Kailash Satyarthi – laureat Pokojowej Nagrody Nobla (2014)

Jean-Pierre Sauvage – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii (2016)

Brian P. Schmidt – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki (2011)

Gregg L. Semenza – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny (2019)

Jenny Shipley – premier Nowej Zelandii (1997–1999)

Stanislav Shushkevich – prezydent Białorusi (1991–1994)

Vernon L. Smith – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii (2002)

Wole Soyinka – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1986)

A. Michael Spence – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii (2001)

Joseph E. Stiglitz – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie ekonomii (2001)

Sir James Fraser Stoddart – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii (2016)

Horst L. Stormer – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki (1998)

Petar Stoyanov – prezydent Bułgarii (1997–2002)

Laimdota Straujuma – premier Łotwy (2014–2016)

Alexander Stubb – premier Finlandii (2014–2015)

Boris Tadić – prezydent Serbii (2004–2012)

Kip Stephen Thorne – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki (2017)

Susumu Tonegawa – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny (1987)

Martín Torrijos – prezydent Panamy (2004–2009)

Elbegdorj Tsakhia – prezydent Mongolii (2009–2017)

Danilo Türk – prezydent Słowenii (2007–2012) i prezes Club de Madrid

Arcybiskup Desmond Tutu – laureat Pokojowej Nagrody Nobla (1984)

Cassam Uteem – prezydent Mauritiusa (1992–2002)

Vaira Vīķe–Freiberga – prezydent Łotwy (1999–2007) i współprzewodnicząca Międzynarodowego Centrum Nizami Ganjavi (NGIC)

Filip Vujanović – prezydent Czarnogóry (2003–2018)

Lech Wałęsa – laureat Pokojowej Nagrody Nobla (1983); prezydent Polski (1990–1995)

Arieh Warshel – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii (2013)

Torsten N. Wiesel – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie medycyny (1981)

Jody Williams – laureatka Pokojowej Nagrody Nobla (1997)

M. Stanley Whittingham – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii (2019)

Sir Gregory P. Winter – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii (2018)

Robert Woodrow Wilson – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki (1978)

Kurt Wuthrich – laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii (2002)

Biskup Carlos Filipe Ximenes Belo – laureat Pokojowej Nagrody Nobla (1996)

Malala Yousafzai – laureatka Pokojowej Nagrody Nobla (2014)

Muhammad Yunus – laureat Pokojowej Nagrody Nobla (2006)

Wiktor Juszczenko – prezydent Ukrainy (2005–2010)

Valdis Zatlers – prezydent Łotwy (2007–2011)

Adnotacje:

1 – Członek Club de Madrid

2 – Członek Międzynarodowego Centrum Nizami Ganjavi (Nizami Ganjavi International Center, NGIC)

3 – Dzięki uprzejmości Yunus Centre, Bangladesz

Tłum. Anna Halbersztat