Aktywiści Atlasu Nienawiści wygrywają z Ordo Iuris i homofobicznym samorządem

21 grudnia 2022 Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim oddalił pozew powiatu opoczyńskiego przeciwko twórcom Atlasu Nienawiści. Starosta zarzucał aktywistom, że umieszczając ich powiat na interaktywnej mapie homofobicznych uchwał w Polsce lokalnej, naruszyli dobre imię samorządu.

W sierpniu 2019 roku rada powiatu opoczyńskiego przyjęła Samorządową Kartę Praw Rodziny autorstwa Ordo Iuris. Dokument, choć nie zawierał wprost odniesień do groźnej "ideologii LGBT", miał zaszytą homofobię w postaci promowania wzorców rodziny, czy edukacji zgodnych z chrześcijańską doktryną. Innymi słowy, takich, które ze wspólnot lokalnych wykluczają osoby nieheteronormatywne.

Właśnie dlatego, twórcy Atlasu Nienawiści - Kuba Gawron, Paulina Pająk, Paweł Preneta i Kamil Maczuga - umieścili dokument na mapie nienawistnych, dyskryminujących samorządów. Jak tłumaczyli, chcieli zwrócić uwagę na homofobię władz lokalnych, które odwracały się od części swoich mieszkańców, zachęcone agresywnymi komentarzami przedstawicieli rządu i prawicowych mediów.

Uprawniona krytyka władz publicznych

Podczas ogłoszenia wyroku, sąd podkreślił, że podejmując uchwałę, powiat opoczyński przystąpił do debaty publicznej ze wszystkimi jego konsekwencjami,

Powołał się przy tym na orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, które uznaje, że swoboda wypowiedzi jest najszersza w zakresie prawa do krytyki władz publicznych. Art. 10 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka stanowi, że "każdy ma prawo do wolności wyrażania opinii. Prawo to obejmuje wolność posiadania poglądów oraz otrzymywania i przekazywania informacji i idei bez ingerencji władz publicznych i bez względu na granice państwowe".

Sąd podkreślił, że zgodnie z wykładnią ETPCz krytyka władz publicznych jak najbardziej obejmuje wypowiedzi, które obrażają, szokują i niepokoją, bo takie są "wymagania w pluralistycznym społeczeństwie".

Stwierdził też, że aktywiści Atlasu Nienawiści w swojej krytyce kierowali się interesem publicznym, a w opisie sprawy dochowali zasady rzetelności.

Sąd o rozbudzaniu nienawiści wobec osób LGBT+

W toku postępowania powiat reprezentowany przez Ordo Iuris próbował przekonywać, że chodziło głównie o promowanie prorodzinnych wartości. Sąd był innego zdania. Uznał, że twórcy uchwały nawiązywali do postulatów aktywistów i określali je wprost jako "zagrażające dobru rodziny, małżeństwu, tradycyjnym wartościom i zmierzające do demoralizacji dzieci".

"Jeśli w tych wypowiedziach nawiązuje się do akronimu LGBT, to może to budzić niechęć społeczeństwa do tych osób" - stwierdził sąd. Dodał, że społeczeństwo nie odbiera wówczas postulatów społeczności LGBT+ neutralnie, jako kroków zmierzających do równouprawnienia, tylko zaczyna traktować jako coś niebezpiecznego.

3:0 dla aktywistów

To już drugie zwycięstwo Atlasu Nienawiści przed sądami. 29 grudnia 2021 aktywiści wygrali podobny proces z powiatem przasnyskim.

Wówczas sąd również zastosował szeroką interpretację swobody wypowiedzi. Wskazał, że zachowanie aktywistów usprawiedliwia "ochrona interesu publicznego, pluralizm poglądów, a także informowanie o sprawach budzących zainteresowanie".

Dla sądu istotne były też informacje o sytuacji społeczności LGBT w Polsce w ostatnich latach. „Z danych statystycznych wynika, że 68 proc. spotkało się przemocą werbalną, 12 proc. doświadczyło przemocy fizycznej, ponad 50 proc. ukrywa swoją orientacją, 30 proc. cierpi na depresję” - wyliczała sędzia Grażyna Szymańska-Pasek.

Z pozwu wycofała się też gmina Gromadka.

"3:0 dla nas" - komentuje dla OKO.press Kuba Gawron, jeden z założycieli Atlasu. "Cieszę się, że sąd potwierdza prawo do krytyki władz publicznych. Będę kontynuować pracę w ramach Atlasu. W przyszłym roku zamierzam obserwować, czy unijne projekty są realizowane w jednostkach samorządu przestrzegających zasad horyzontalnych".

Chodzi o umowę partnerstwa, którą Polska podpisała z Komisją Europejską. Zawiera ona klauzulę przekazania środków, która bezpośrednio nakazuje przestrzegania unijnych przepisów antydyskryminacyjnych. Wśród przesłanek chronionych w UE znajdują się: płeć, rasa, niepełnosprawność, światopogląd, wiek i orientacja seksualna. Więcej pisaliśmy o tym tutaj: