(Nie) bądź miła - 16 dni przeciw przemocy wobec kobiet. Doświadczyło jej 62 miliony Europejek. A polskie władze lekceważą krzywdę kobiet

Dziś Międzynarodowy Dzień Przeciwko Przemocy Wobec Kobiet - ustanowiony w 1999 roku upamiętnia tragiczną śmierć sióstr Mirabal w 1960 roku w czasach dyktatury Trujillo na Dominikanie. W Polsce i na świecie, to także początek akcji "16 dni przeciwko przemocy wobec kobiet". 16 dni kończy Międzynarodowy Dzień Praw Człowieka obchodzony 10 grudnia.

Akcja "16 dni..." ma wiele odsłon, angażuje się w nią wiele organizacji i instytucji publicznych. Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie "Niebieska Linia" przygotowało kampanię "(Nie) bądź miła", w której zwraca uwagę na przemoc wobec kobiet w każdym wieku. Dziś można obejrzeć pierwszy spot promujący kampanię:

W akcję włączyło się biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, a konkretnie jego zastępczyni, dr Sylwia Spurek. W ramach kampanii #trzymamstronekobiet namawia mężczyzn, by zostali sojusznikami kobiet.

Do tej pory z hasztagiem #trzymamstronekobiet i białą wstążką sfotografowali się m.in. Andrzej Seweryn, Kacper Kuszewski, Krzysztof Hołowczyc, adwokaci z Naczelnej Rady Adwokackiej, Szymon Majewski.

(Fot. ze strony 16 dni przeciwko przemocy)

Także OKO.press włączyło się w akcję.

102 mln Europejek doświadczyło molestowania seksualnego

Od wielu lat badania wskazują na to, że przemoc wobec kobiet jest normą w Polsce, w Europie i na świecie. Badania wśród Europejek prowadziła Agencja Praw Podstawowych Unii Europejskiej. W 2012 roku zapytano 42 tys. kobiet z 28 krajów UE o ich doświadczenia dotyczące przemocy. Z badań wynika, że:

• 55 proc. kobiet doświadczyło którejś z form molestowania seksualnego. 55 proc. to 102 mln Europejek;
• 5 proc. wszystkich kobiet, które wzięły udział w badaniu, zostało zgwałconych - w skali UE odsetek ten odpowiada 9 milionom kobiet. Warto zaznaczyć, że pytano kobiety jedynie o doświadczenia od momentu ukończenia 15. roku życia. Jest więcej niż pewne, że odsetek by wzrósł, gdyby zbadano gwałty na młodszych dziewczynkach;
• 33 proc. kobiet doświadczyło napaści fizycznej lub seksualnej po ukończeniu 15. roku życia - w skali UE odsetek ten odpowiada 62 milionom kobiet;
• 21 proc. kobiet doświadczyło molestowania seksualnego w okresie 12 miesięcy poprzedzających wywiad;
• 22 proc. kobiet doświadczyło przemocy fizycznej lub seksualnej ze strony partnera;
• 75 proc. kobiet zajmujących najwyższe stanowiska w kadrze menadżerskiej będąc w pracy doświadczyło zachowań stanowiących molestowanie seksualne;
• 33 proc. kobiet doświadczyło w dzieciństwie przemocy fizycznej lub seksualnej ze strony osoby dorosłej. 12 proc. - przemocy seksualnej, przy czym połowa z nich ze strony nieznanych mężczyzn.
• 19 proc. Polek doświadczyło przemocy ze strony partnera. To prawie 4 mln kobiet.

Według danych policyjnych w roku 2016 roku prawie 92 tys. osób założono "Niebieską Kartę" w związku z przemocą w rodzinie. Spośród nich prawie 67 tys. to kobiety.

"Co 40 sekund jedna kobieta..."

Z kolei z badań prof. Beaty Gruszczyńskiej z Katedry Kryminologii i Polityki Kryminalnej UW wynika, że:

• co 40 sekund jedna kobieta doświadcza przemocy;
• co 2,5 doby kobieta ginie z powodu nieporozumień rodzinnych;
• co 7 minut akt przemocy jest zgłaszany policji;
• 800 tys. kobiet w wieku 16-60 doświadcza przemocy;
• co druga kobieta udaje się do lekarza po tym, jak doświadczyła przemocy;
• co szósta kobieta potrzebowała hospitalizacji z powodu przemocy.

Z badań przeprowadzonych przez Amnesty International 25 proc. młodych kobiet (18-34 lata) w Polsce doświadczyło przemocy w Internecie - głównie w formie agresywnych lub/i seksistowskich komentarzy.

"Są sytuacje, w których seks bez zgody jest ok"

W badaniu Eurobarometru opublikowanym przez Komisję Europejską w listopadzie 2016 roku 27 proc. Europejczyków uważa, że są sytuacje, w których seks bez zgody drugiej osoby może być usprawiedliwiony przez okoliczności. Tyle osób wskazało choć jedną okoliczność łagodzącą.

Polacy w tym badaniu nie wypadają lepiej. Raczej gorzej. Aż 30 proc. Polaków uważa, że seks bez zgody drugiej osoby może być usprawiedliwiony przez sytuację. Niemal tyle samo osób (28 proc.) uznało, że przemoc jest często prowokowana przez ofiarę.

(Poniższa mapa pokazuje, do której grupy "cywilizowanych" państw pod względem obarczania winą ofiarę przemocy należy Polska)

22 proc. Polek doświadczyło gwałtu

Najnowszym polskim badaniem przemocy seksualnej wobec kobiet jest badanie Fundacji STER z 2015 roku. Wyniki są szokujące, należy jednak pamiętać, że próba nie była reprezentatywna:

• 22 proc. badanych doświadczyło gwałtu;
• 23 proc. badanych doświadczyło próby gwałtu;
• prawie 38 proc. badanych było zmuszonych do czynności seksualnej (ale nie do stosunku);
• prawie 88 proc. badanych doświadczyło molestowania seksualnego.

O badaniu szerzej pisaliśmy tutaj.

Ze starszego badania przeprowadzonego na zlecenie Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w 2010 roku przez OBOP (dzisiaj Kantar TNS) wynika, że 16 proc. kobiet i 21 proc. mężczyzn twierdzi, że nie ma czegoś takiego jak gwałt w małżeństwie. 8 proc. badanych przyznało, że zna co najmniej jedną rodzinę, w której dochodzi do przemocy seksualnej wobec kobiety.

Wypowiedzieć konwencję antyprzemocową

Mimo że statystyki są bezlitosne, rząd PiS nie robi wiele, by sytuację poprawić. A w niektórych kwestiach jest gorzej:

• od stycznia 2017 roku resort sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry nie dofinansował Poradni Telefonicznej "Niebieska Linia" dla ofiar przestępstw w rodzinie. Telefon działał od 2007 roku, a z jego pomocy korzystało ok. 6 tys. osób rocznie. W kwietniu dzięki zbiórce publicznej i firmie Avon pogotowie znów działa.
• resort Ziobry nie przyznał także środków Centrum Praw Kobiet, które pomagało kobietom-ofiarom przemocy i ich dzieciom. W listopadzie 2017 roku aktor Kacper Kuszewski przekazał CPK swoją wygraną w programie Polsatu "Twoja twarz brzmi znajomo". Kuszewski bierze też udział w kampanii #trzymamstronekobiet w ramach 16 dni przeciw przemocy wobec kobiet.
• w grudniu 2016 roku OKO.press jako pierwsze podało informację, że ministerstwo sprawiedliwości przygotowuje się do wypowiedzenia przez rząd konwencji antyprzemocowej. Krytyczne zdanie na jej temat wypowiadał m.in. prezydent Andrzej Duda. Ciągle namawia do tego europoseł prawicy Marek Jurek. Na razie temat ucichł, a resort przerwał pracę nad projektem wypowiedzenia konwencji.