Biedroń: Wyciągam rękę do wyborców PiS. Budujemy otwartą wspólnotę

Wyborcy mają dość obecnej partyjnej oferty. Notowania partii parlamentarnych z miesiąca na miesiąc spadają. W ostatnim sondażu OKO.press Platforma Obywatelska, Nowoczesna i PSL dostały łącznie 28 proc. Według sondażu Kantar Public sprzed kilku dni - już tylko 25 proc.

Jednocześnie według naszego sondażu wiele osób byłoby gotowych głosować na koalicję pozaparlamentarnych partii i ruchów - "lewicową alternatywę", jak ją nazwaliśmy, wybrało 11 proc. badanych. A koalicję "starych" partii (PO+N+PSL+SLD) - 28 proc., w sumie opozycja miałaby 39 proc., czyli mogłaby na równi rywalizować z PiS.

Poprosiliśmy opozycję o pozytywny program. Zapytaliśmy polityków i działaczy obywatelskich o ich strategię: jak wygrać wybory, jak zwyciężyć z PiS, co chcą zaproponować obywatel/kom. Podpowiedzieliśmy 13 punktów - opartych na kilku tekstach, które wydały nam się inspirujące i do których dodaliśmy parę własnych idei i uwag.

Oto 13 punktów – rad dla opozycji:

1. Nie zawstydzajcie zwolenników PiS. Nie krytykujcie 500 plus.

2. Przyznajcie się do błędów. Przeproście.

3. Nie histeryzujcie. Nie lamentujcie. To się szybko zużywa

4. Atakujcie mocne strony PiS.

5. Nie odwołujcie się do przeszłości. Otwierajcie przyszłość

6. Postawcie na kobiety.

7. Postawcie na Europę.

8. Dajcie ludziom poczucie siły.

9. Zauważcie różnice. Nie wszyscy jesteśmy klasą średnią.

10. Wymieńcie liderów. Nazwiska? Już są, może być więcej.

11. Budujcie koalicje.

12. Bądźcie wytrwali.

13. Nie idźcie na populistyczne skróty.

Projekt „13 punktów na PiS” szczegółowo opisaliśmy w dwóch tekstach – tutaj i tutaj.

Jako pierwsza odpowiedziała Katarzyna Lubnauer, przewodnicząca Nowoczesnej chce walczyć o klasę średnią, bronić „wszystkich ciężko pracujących Polaków przed populistami – Misiewiczami, którzy klękają przed «facetem z Torunia w sukience» i zagrażają Naszym wolnościom”.

Publikujemy odpowiedź Roberta Biedronia - prezydenta Słupska.

W Tok FM 25 stycznia 2018 Biedroń nie wykluczył, że wróci do ogólnopolskiej polityki: „Dochodzą mnie głosy, że Biedroń powinien też wziąć odpowiedzialność za kraj. Nie jestem ślepy i głuchy i czuję odpowiedzialność.

Oto odpowiedź Roberta Biedronia na naszą ankietę:

Propozycja udziału w ankiecie OKO.press sprawiła mi, jako stałemu czytelnikowi tego świetnego portalu, wielką radość. Ale też i wielki kłopot. Sformułowane przez redakcję tezy do dyskusji adresowane są przede wszystkim do liderek i liderów opozycyjnych partii. Część z nich dotyczy bowiem kwestii stricte taktycznych i dylematów personalnych. Odpowiadanie na nie byłoby z mojej strony – osoby niezwiązanej z żadną partią – niestosownością.

Z drugiej strony jestem aktywnym obywatelem oraz – jako prezydent Słupska – osobą publiczną. Dlatego nie zamierzam uchylać się od odpowiedzi na pytanie dotyczące budowy politycznej alternatywy dla aktualnego rządu PiS, która byłaby oparta na wartościach wolności, równości i solidarności. W związku z tym w mojej reakcji na apel OKO.press chciałbym się skupić na kwestiach strategicznych.

Co się dzieje?

Na całym świecie obserwujemy wzrost poparcia dla prawicowego populizmu, który skutecznie kanalizuje frustrację, gniew, rozczarowania i niezaspokojone aspiracje milionów ludzi. Uczucia te zrodziły się z poczucia niepewności wywołanej przez urynkowienie kolejnych dziedzin życia. Demokratyczni politycy przez ostatnie dekady uzasadniali na różne sposoby ograniczanie roli państwa w polityce społecznej i gospodarczej, zrzucali z siebie odpowiedzialność za prowadzenie aktywnych działań na rzecz ograniczania nierówności i tworzenia warunków do godnego startu życiowego dla wszystkich członkiń i członków społeczeństwa.

Zwycięstwo wyborcze PiS jest jednym z przejawów tego ogólnoświatowego trendu. Uważam zatem, że brak zrozumienia przyczyn sukcesów prawicowego populizmu oraz w niektórych przypadkach – neoliberalna niewrażliwość na nierówności, to jedna z przyczyn słabości części opozycji.

W jakie wartości wierzę?

Rok temu Platforma Obywatelska ogłosiła „Dekalog wolności”. W gmachu Sejmu zawisła plansza z dziesięcioma wolnościami, które powinny być respektowane przez władzę: słowa, mediów i internetu, zgromadzeń, sumienia, organizacji obywatelskich, samorządów, kultury, nauki, gospodarki, parlamentu. To był bardzo dobry pomysł. Ale warty uzupełnienia.

Aby obywatelki i obywatele darzyli zaufaniem instytucje demokratyczne (i byli gotowi stanąć w ich obronie), formalne gwarancje (a to zawiera „Dekalog wolności”) nie wystarczą.

Dlatego rozwinięte demokracje europejskie katalog praw człowieka rozszerzyły o prawa społeczne, m.in. prawo do edukacji, ochrony zdrowia, mieszkania, pracy itd. Parafrazując artykuł 2 polskiej konstytucji można stwierdzić, że bez urzeczywistnienia zasady sprawiedliwości społecznej nie da się utrzymać demokratycznego państwa prawa. Bez zrozumienia tej zależności nie da się wygrać z prawicowym populizmem.

Z niektórych kręgów opozycyjnych słychać sugestie, że należy skupić się na obronie „ciężko pracującej klasy średniej przed pomysłami PiS”. Strategia ta opiera się na błędnym założeniu, że na partię Kaczyńskiego głosowały osoby, które nie chcą ciężko pracować i liczą tylko na hojność państwa. Z różnych badań, w tym słynnego już raportu prof. Macieja Gduli, wiemy, że to nie jest prawda. Sytuacja jest dużo bardziej złożona. Dziś w Polsce miliony ludzi ciężko pracują, ale ze względu na niestabilne warunki zatrudnienia i niskie płace, nie są w stanie zapłacić za mieszkanie, bilet do kina, zajęcia pozalekcyjne dla swych dzieci czy wakacyjny wyjazd. I są wśród nich także osoby, które moglibyśmy zaliczyć klasy średniej. Dostęp do dobrej jakości usług publicznych (zdrowie, edukacja, transport) czy tanich mieszkań na wynajem to adresowane do państwa oczekiwania większości społeczeństwa.

Co robić?

Istotą prawicowego populizmu jest to, że dostrzega realnie istniejące problemy społeczne zaniedbane przez inne siły polityczne. Daje jednak fałszywe, a często niebezpieczne recepty.

Weźmy na przykład wymiar sprawiedliwości. Wiemy, że nie funkcjonuje on najlepiej. To nie tylko opinia zwykłych ludzi, ale także prawniczych autorytetów z prof. Ewą Łętowską na czele. PiS wykorzystał te społeczne nastroje, by przeforsować zmiany w sądownictwie, które jednak w żaden sposób nie wzmocnią pozycji obywatelek i obywateli. Za to zniszczą niezależność sądów i niezawisłość sędziów.

I przykład drugi. Wielkim problemem społecznym jest brak dostępnych, tanich mieszkań na wynajem. To bolączka ludzi, którzy chcą założyć rodziny lub podążać z miasta do miasta za pracą. PiS dostrzegł problem mieszkaniowy i zaproponował program „Mieszkanie 500+”. Spotkał on się już z krytycznymi uwagami ekspertek i ekspertów, według których ma on liczne słabości.

W obu opisanych powyżej przypadkach PiS wyszedł naprzeciw społecznym oczekiwaniom w sprawach, które przez dekady były zaniedbywane przez inne siły polityczne. Przedstawił jednak rozwiązania niebezpieczne (sądownictwo) lub dalece niedoskonałe (mieszkania). Opozycja powinna w tych (i innych) obszarach przedstawić własne rozwiązania i przekonywać społeczeństwo, że to właśnie jej projekty są realną zmianą na rzecz ludzi. Jak pokazują sondaże, samo straszenie partią Kaczyńskiego i ogłaszanie końca demokracji nie działają na wyborców. Brak własnych pomysłów programowych opozycji ułatwia zadanie PiS. Politycy partii rządzącej mogą przedstawiać opozycję jako obrońcę starego, niesprawiedliwego porządku.

Co robię?

Demokratyczna opozycja nie powinna antagonizować poszczególnych grup społecznych. Wystarczy, że robi to PiS.

Chwaliłem i chwalę program 500+, bo nie tylko rozwiązuje wiele problemów ekonomicznych, ale wielu ludziom po prostu przywraca godność. A bez godności ciężko funkcjonować i doceniać stabilizację. Dlatego podczas mojej kadencji wyszukałem pustostany, wyremontowałem je i oddałem dodatkowo 460 mieszkań, w których tyle rodzin znalazło swój nowy dom.

Moją filozofią jest budowanie mostów, a nie murów. Wierzę, że istotą polityki jest przekonywanie do swoich wartości i postulatów. Można to robić tylko poprzez dialog. Dlatego w Słupsku bardzo dbam o to, by tworzyć warunki do rozmowy. Ze wszystkimi. Robię to m.in. przez prowadzone przeze mnie lekcje konstytucyjne. Tłumaczę młodym ludziom, dlaczego konstytucja jest przydatna w ich codziennym życiu. Buduję obywatelskie koalicje dla konkretnych projektów realizowanych w mieście. Praca urzędu jest transparentna, a decyzje są podejmowane w dialogu z lokalną społecznością i organizacjami pozarządowymi.

Stawiam na kobiety. Nie tylko w wymiarze symbolicznym poprzez nadawanie słupskim ulicom nazw upamiętniających kobiety. Stworzyliśmy przy ratuszu Radę Kobiet, która ma znaczący wpływ na kreowanie miejskiej polityki, uwrażliwionej od tej pory na kwestie równościowe. Podczas mojej kadencji kobiety zaczęły też pełnić funkcje kierownicze i menedżerskie, również w miejskich spółkach.

Jako prezydent miasta średniej wielkości, dla którego transformacja ustrojowa była trudnym doświadczeniem, dostrzegam społeczne oczekiwanie na aktywną politykę publiczną odpowiadającą na bolączki dnia codziennego. Praca moja i moich współpracowniczek i współpracowników w ratuszu polega na odpowiadaniu na te oczekiwania.

Staram się budować miasto przyjazne dla wszystkich: niezależnie od płci, wyznania, orientacji seksualnej, pochodzenia społecznego, wieku, sprawności itd. Budujemy wspólnotę, która jest otwarta. Nie obrażam, nie wyśmiewam przeciwników. To zbyt proste i zbyt destrukcyjne dla wspólnoty. Budujemy więc naszą wspólnotę wokół poczucia dumy z własnego miasta, patriotyzmu, który jest także wartością ludzi progresywnych. Dlatego pamiętając o przeszłości, częściej myślimy o przyszłości – naszego miasta, regionu, kraju i Europy. Rozmawiamy o tym często – np. na wystawianej przeze mnie na słupskich ulicach czerwonej kanapie.