Co za cholera. Czy mamy się bać?

Na zdjęciu: Pacjent chory na cholerę w szpitalu w Musa Qala, w Afganistanie, 22 lipca 2022. Fot. Lillian SUWANRUMPHA / AFP

19 lipca 2025 do szpitala wojewódzkiego w Szczecinie trafiła pacjentka z objawami ostrej infekcji przewodu pokarmowego: wymiotami, biegunką i wyraźnym odwodnieniem. Z początku wyglądało to jak ciężki przypadek zatrucia pokarmowego, jednak badania mikrobiologiczne rozwiały wszelkie wątpliwości. 21 lipca potwierdzono, że chorą zakaziła bakteria Vibrio cholerae – czynnik wywołujący cholerę.

To pierwszy taki przypadek w Polsce od lat. Co jednak jeszcze bardziej zaskoczyło lekarzy i służby sanitarne, to fakt, że pacjentka nie podróżowała za granicę. Nie przebywała w krajach o wysokim ryzyku zakażenia i nie miała kontaktu z osobami wracającymi z rejonów objętych epidemią. Innymi słowy: do zakażenia doszło lokalnie – choć wciąż nie wiadomo dokładnie jak.

W reakcji na wykrycie cholery wszczęto śledztwo epidemiologiczne, a 26 osób z otoczenia pacjentki objęto kwarantanną (łącznie pod nadzorem jest 85 osób). Nie stwierdzono kolejnych przypadków, jednak ten incydent przypomniał, że nawet w krajach rozwiniętych, z dobrą infrastrukturą sanitarną, ryzyko pojawienia się nieoczekiwanych patogenów jest realne. Niepokój wzbudziło nie tylko samo zakażenie, lecz także jego tajemnicze źródło. Czy to jednorazowy epizod, czy też sygnał ostrzegawczy, że zapomniane choroby zaczynają wracać?

W reakcji na wykrycie cholery wszczęto śledztwo epidemiologiczne, a 26 osób z otoczenia pacjentki objęto kwarantanną (łącznie pod nadzorem jest 85 osób). Nie stwierdzono kolejnych przypadków, jednak ten incydent przypomniał, że nawet w krajach rozwiniętych, z dobrą infrastrukturą sanitarną, ryzyko pojawienia się nieoczekiwanych patogenów jest realne. Niepokój wzbudziło nie tylko samo zakażenie, lecz także jego tajemnicze źródło. Czy to jednorazowy epizod, czy też sygnał ostrzegawczy, że zapomniane choroby zaczynają wracać?

Czym właściwie jest cholera?

Cholera to ostra choroba zakaźna wywoływana przez bakterie Vibrio cholerae – przecinkowce gram-ujemne, naturalnie bytujące w wodach słonawych i w ujściach rzek. Choć znana ludzkości od dawna – pierwsze udokumentowane pandemie miały miejsce już w XIX wieku – choroba ta nadal pozostaje jednym z najpoważniejszych zagrożeń w miejscach, gdzie brakuje dostępu do czystej wody, kanalizacji i podstawowej opieki medycznej. Historycznie była utożsamiana z katastrofami humanitarnymi, ale dziś wiemy, że potrafi uderzyć także poza obszarami biedy – jeśli tylko spełnione zostaną odpowiednie warunki środowiskowe.