Miastobójstwo przeprowadzone przez usłużnych architektów na pasku Moskwy – tak widzą działalność Biura Odbudowy Stolicy jego krytycy. Zwolennicy działań BOS podkreślają, że odbudowa Warszawy stała się wzorem dla całego świata
W lipcu 2023 roku Warszawa świętowała 70-lecie odbudowy Starówki – a właściwie oddania do użytku Rynku Starego Miasta z okolicznymi ulicami, co miało w 1953 roku pokrzepić społeczeństwo Polski Ludowej.
Momentem kulminacyjnym tegorocznych Urodzin Starówki będzie natomiast świętowanie 50. rocznicy ponownego uruchomienia zegara na wieży Zamku Królewskiego – też odrodzonego z ruin, po długich wahaniach PRL-owskich władz. Niedługo, w lutym 2025 roku, przypadnie 80. rocznica powołania Biura Odbudowy Stolicy. To właśnie BOS zabezpieczył i zinwentaryzował ocalałe relikty dawnej Warszawy, a następnie przystąpił do odbudowy.
To nie koniec: na 19 września 2025 roku w Teatrze Wielkim-Operze Narodowej zaplanowano premierę… opery o powojennej odbudowie stolicy, opartej na motywach książki Grzegorza Piątka „Najlepsze miasto świata”. Wiadomo, że jedna z bohaterek spektaklu wzorowana będzie na postaci Heleny Syrkusowej – architektki, pracowniczki BOS i sekretarz generalnej Naczelnej Rady Odbudowy Warszawy.
Miastobójstwo przeprowadzone przez usłużnych architektów na pasku Moskwy – tak widzą działalność Biura Odbudowy Stolicy jego krytycy
Miastobójstwo przeprowadzone przez usłużnych architektów na pasku Moskwy – tak widzą działalność Biura Odbudowy Stolicy jego krytycy
W cieniu tego celebrowania wciąż krążą jednak pytania. Właściwie czym kierowano się przy odbudowie? Dlaczego krytycy zarzucają BOS-owi „doburzanie” starej Warszawy czy wręcz „miastobójstwo”? Jak ma się to do reprywatyzacji w stolicy? I czy słusznie mieszkańcy tzw. Ziem Odzyskanych skarżą się na wywożenie z ich miast cegieł na – jak podkreślają złośliwi – makietę przedwojennej Warszawy?
„To jeden z najdziwniejszych sporów, jakie znam. Spór trwający już 70 lat. Przechodzący z pokolenia na pokolenie. Do tego niesłabnący. Spór o odbudowę zrównanego z ziemią miasta i jej rezultat. Zagmatwany splot przyczyn i skutków, które nie dają się już od siebie odróżnić. Architektura miesza się z polityką, urbanistyka z ideologią, a kapitał żywi się nostalgią. To wszystko – w połączeniu z realnymi dramatami wysiedlanych lokatorów, ogromnymi odszkodowaniami zasądzanymi z naszych pieniędzy tym, którzy reprezentują »dawnych właścicieli« i hasłami potępiającymi odbudowę rzucanymi przez tych, co tęsknią za przedwojenną Warszawą, której nigdy nie widzieli – tworzy mieszankę wybuchową" – nie bez kozery pisał w 2016 roku we wstępie do książki „Spór o odbudowę Warszawy” dr Jarosław Trybuś, ówczesny wicedyrektor Muzeum Warszawy.
Dziennikarz i autor książek. Był redaktorem naczelnym magazynu „Focus Historia”, zajmował się m.in. historycznymi śledztwami. Publikował artykuły m.in. w „Przekroju”, „Ciekawostkach historycznych” i „Tygodniku Powszechnym”. Autor kryminałów retro, powieści z dreszczykiem i książek popularyzujących historię.
Dziennikarz i autor książek. Był redaktorem naczelnym magazynu „Focus Historia”, zajmował się m.in. historycznymi śledztwami. Publikował artykuły m.in. w „Przekroju”, „Ciekawostkach historycznych” i „Tygodniku Powszechnym”. Autor kryminałów retro, powieści z dreszczykiem i książek popularyzujących historię.
Komentarze