Dania otwiera szkoły, Rosja się boi. U nas pierwszy protest ery wirusa, a testów co kot napłakał [FAKTY, WYKRESY]

We wtorek 14 kwietnia Ministerstwo Zdrowia ogłosiło, że mamy tylko 268 nowych zakażeń – to czwarty najniższy wynik w kwietniu, 1,8 raza mniejszy niż rekord 5 kwietnia.

W normalnych warunkach należałoby skakać z radości, bo taka dynamika przyrostu zakażonych oznaczałaby, że jesteśmy od krok od opanowania epidemii i za chwilę dojdziemy do etapu wypłaszczenia krzywej, do celu, który była głównym celem ogólnopolskiej społecznej izolacji i twardych, szeroko zakrojonych rządowych obostrzeń:

Niestety, warunki normalne nie są. Powód? Z niezrozumiałych przyczyn od kilku dni przeprowadzamy bardzo małą liczbę testów. 4 691 testów, tyle według informacji ministerstwa zdrowia z 14 kwietnia „wykonano w ciągu doby”. To wynik najgorszy od 1 kwietnia (wtedy było 4 382). Niepokojący jest również trend. W sobotę 11 kwietnia – podano, że zrobiono 11,3 tys. testów, w niedzielę wielkanocną – 8,5 tys., w poniedziałek – jeszcze mniej, bo 5,6 tys.

Wtorkowy wynik, kolejne prawie tysiąc testów mniej niż w poniedziałek, jest 2,4 razy niższy niż rekordowa sobota. Sądziliśmy, że spadek poniedziałkowy to kwestia świątecznego rozluźnienia, ale być może coś w systemie przestało działać.

W Polsce mamy stosunkowo niską „celność testów”, przy pomocy 142 231 próbek od początku epidemii wykryliśmy 7 202 osoby zakażone, co oznacza, że aby wykryć jednego zakażonego robiliśmy 21 próbek (dokładniej 20,6).

Dzięki 4 691 próbkom powinniśmy zatem – statystycznie – wykryć 228 osób zakażonych, czyli z grubsza tyle, ile podało ministerstwo (268). Prawdopodobnie, gdybyśmy wykonali 11,3 tys. testów (tyle ile w rekordową sobotę 11 kwietnia) wykrytych przypadków byłoby ok. 550.

Ministerstwo podkreśla, że liczba testów w Polsce systematycznie rośnie. To prawda, ale OKO.press wskazywało już kilka razy, że mimo tego postępu liczba wykonywanych próbek jest w Polsce wciąż bardzo mała.

Po dzisiejszym ostatnim komunikacie ministerstwa mieliśmy w Polsce:

• 7 202 zakażonych od pierwszego przypadku potwierdzonego 14 marca. Z tego:
• wyzdrowiało 618 osób;
• zmarły 263 osoby;
• choruje 6 321 osób, z tego 160 jest w stanie ciężkim lub krytycznym.

Na wykresie pokazującym liczbę zgonów, wyzdrowień i chorujących widać coraz wyraźniej zielony pasek osób, które przeszły COVID-19 i zostały uznane za zdrowe.

Największym ogniskiem koronawirusa w Polsce wciąż jest Mazowsze: 317 przypadków zakażeń na milion mieszkańców. Na drugim miejscu łódzkie zastąpił Dolny Śląsk – 249 zakażeń na milion.

Dalej:

• Łódzkie: 230 / milion,
• Podlaskie – 217 / milion,
• Opolskie – 209 / milion,
• Śląskie – 208 / milion,
• Wielkopolskie – 195 / milion,
• Kujawsko-pomorskie – 169 / milion,
• Małopolskie – 158 / milion,
• Świętokrzyskie – 124 / milion,
• Zachodniopomorskie – 124 / milion,
• Lubelskie – 116 / milion,
• Podkarpackie – 110 / milion
• Warmińsko-mazurskie – 85 / milion,
• Lubuskie – 78 / milion,
• Pomorskie – 75 / milion.

Szumowski chce odmrażać gospodarkę

Minister zdrowia Łukasz Szumowski zapowiedział, że od poniedziałku rozpocznie się rozmrażanie gospodarki. Nie znamy jeszcze szczegółów tego planu. 2 kwietnia minister Szumowski mówił, że to „taniec na brzytwie” – trzeba balansować pomiędzy zdrowiem publicznym a potrzebami gospodarki.

Preludium do rozmrażania jest obowiązujący od czwartku 16 kwietnia nakaz zakrywania twarzy – no właśnie, gdzie? W pierwotnym rozporządzeniu opublikowanym na stronach rządowych mowa była o tym, że „poza miejscem zameldowania lub zamieszkania”. Wzbudziło to konsternację, bo trudno było zrozumieć, czemu np. zakrywać twarz, jadąc samochodem z żoną i dzieckiem, albo na swojej działce. We wtorek na szczęście rząd opublikował autopoprawkę:

Usta i nos trzeba będzie zakrywać:

• w środkach transportu publicznego oraz w samochodach, którymi poruszają się osoby niezamieszkujące wspólnie;
• w miejscach ogólnodostępnych, w tym na drogach i placach, w obiektach kultu religijnego, obiektach handlowych, placówkach handlowych i na targowiskach;
• na terenach zieleni, w szczególności: w parkach, zieleńcach, promenadach, bulwarach, ogrodach botanicznych, zoologicznych, jordanowskich i zabytkowych, a także na terenie plaż;
• na terenach leśnych, w szczególności: na terenie parkingów leśnych, miejsc postoju pojazdów, miejsc edukacji leśnej, miejsc małej infrastruktury leśnej i miejsc biwakowania.

Nie oznacza to jednak, że tereny zielone i leśne zostały na powrót otwarte – ta część rozporządzenia nie została zmieniona.

Usta i nos należy zakrywać „za pomocą części ubrania, przyłbicy, maski albo maseczki”. Nie będą musiały tego robić „dzieci poniżej 2 lat albo osoby, które nie są w stanie zakrywać ust lub nosa z powodu z trudności w oddychaniu albo niezdolne do samodzielnego zakrycia lub odkrycia ust lub nosa”. Policja będzie mogła zażądać odkrycia twarzy, by kogoś wylegitymować.

Niestety minister Szumowski dodał również, że „możemy zapomnieć o wakacjach, o jakich sobie myśleliśmy i jakie mieliśmy do tej pory. Nie ma żadnych naukowych danych, które powiedziałyby, że epidemia wygaśnie z powodu lata. Na świecie epidemia jest obecna również tam, gdzie jest słońce i wysokie temperatury. Możemy zakładać, że nie będzie kolonii, nie będzie obozów”.

Protest w czasach epidemii

Okazało się dziś, że w czasach epidemii również możliwe są protesty społeczne. „Maseczki mamy, ust nie zamykamy” – to jedno z haseł, które pojawiło się 14 kwietnia 2020 na bezprecedensowym proteście w centrum Warszawy.

Na godzinę, od 12:00 do 13:00, ruch na rondzie Dmowskiego został zablokowany, bo na ulice wyjechało kilkaset osób sprzeciwiających się drakońskim ustawom, które 15 i 16 kwietnia będą procedowane w Sejmie. Chodzi o zaostrzenie ustawy antyaborcyjnej i kryminalizację edukacji seksualnej.

Wydawało się, że spontaniczny protest zmechanizowany będzie skromny. Pierwszą rundę przejechało osiem oflagowanych w strajkowe hasła i emblematy samochodów. Po 10 minutach ruch stanął. Z każdej przecznicy wyjeżdżały kolejne pojazdy – samochody lub rowery – dołączając do korowodu.

Rozległ się dźwięk klaksonów. To sygnał ostrzegawczy, który protestujący wysłali dziś rządzącym.

Antonow wylądował

W Centralnym Szpitalu Klinicznym MSWiA w Warszawie, obecnie jednym ze szpitali jednoimiennych przeznaczonym tylko do leczenia pacjentów z COVID-19, rozpoczyna się projekt podawania osocza ozdrowieńców pacjentom. „Pierwsi ozdrowieńcy oddadzą swoje osocze już po Świętach Wielkanocnych” – informuje szpital na swojej stronie. Podobne projekty są prowadzone m.in. we Włoszech i w Niemczech. Jest nadzieja, że zawierające przeciwciała osocze osób, które już przeszły koronawirusa, może pomóc chorym.

Najbardziej medialną wiadomością dnia było z pewnością lądowanie największego samolotu świata, Antonowa An-225 Mrija. Samolot w ukraińskich barwach przywiózł z Chin za pieniądze Lotosu i KGHM m.in. 7 mln maseczek i kilkaset tysięcy kombinezonów ochronnych. Premier Mateusz Morawiecki dołączył do grona światowych liderów witających osobiście transport medyczny na lotnisku.

Mrija, czyli marzenie, jest jedynym samolotem swojego typu. Budowy drugiego egzemplarza nigdy nie zakończono. Miał przenosić radziecki prom kosmiczny Buran.

Na świecie: Trump się denerwuje, Moskwa szykuje na najgorsze

Wiadomością dnia na świecie była gorąca wymiana zdań na codziennym briefingu prezydenta Trumpa i jego groźby, że wycofa finansowanie dla Światowej Organizacji Zdrowia. Tymczasem liczba przypadków koronawirusa w USA zbliża się do 600 tysięcy.

Gdy o godz. 23:30 wrzucaliśmy ten tekst do sieci, obraz pandemii, jaki przedstawia się w danych raportowanych do WHO wyglądał następująco:

• 1 997 860 wszystkich przypadków
• 74 012 nowych przypadków
• 126 599 wszystkich zgonów
• 6 981 nowych zgonów
• 51 612 pacjentów w stanie poważnym bądź krytycznym.

Nawet najstarsi weterani korpusu prasowego Białego Domu nie pamiętają takiej konferencji prasowej. Prezydent Trump przybył na nią wyraźnie zdenerwowany niedzielnym tekstem „The New York Timesa”, który czarno na białym przedstawił, jak Trump zlekceważył groźbę epidemii w USA, o której był ostrzegany już pod koniec stycznia.

Prezydent swoim zwyczajem stwierdził, że tekst „Timesa” to „totalny fejk”, a potem przedstawił zdumionemu korpusowi klip wideo, na którym eksperci w styczniu mówią, że koronawirus nie przedstawia żadnego ryzyka dla USA, a gubernatorzy dziękują Trumpowi za wsparcie.

Potem nazwał „fałszywą” również korespondentkę CBS News, która przyciskała go pytaniami, dlaczego nie reagował na ostrzeżenia, wreszcie stwierdził, że ma „całkowitą władzę”, żeby nakazać gubernatorom ponownie otworzyć gospodarkę. Kiedy korespondenci zaoponowali, że konstytucja takich prerogatyw mu nie daje, zakończył krótkim „dosyć tego”.

Wcześniej po raz kolejny zagroził, że obetnie fundusze dla WHO, która według niego zbyt wolno zareagowała na kryzys i jest „chińskocentryczna”.

To może przypomnimy, jak wygląda dynamika wzrostu epidemii w Chinach i w USA:

Wielka Brytania i Rosja na krzywej wznoszącej

Podczas gdy epidemia powoli uspokaja się we Włoszech, Hiszpanii i Niemczech, wciąż z dużymi wzrostami zmagają się Wielka Brytania i Rosja.

We wtorek na Wyspach Brytyjskich zanotowano największy w Europie przyrost zgonów – 778. Razem zmarło już ponad 12 tys. Brytyjczyków. Liczba zgonów może być jednak większa: według Narodowego Biura Statystycznego ONS do 3 kwietnia z powodu COVID-19 zmarło w Anglii i Walii 6 235 osób. W przypadku Anglii to o 15 proc. więcej niż wynika z danych NHS, Narodowej Służby Zdrowia.W Londynie w tygodniu kończącym się 4 kwietnia aż 46,6 proc. zgonów zostało zarejestrowane jako COVID-19.

Łączna liczba wykrytych przypadków SARS-CoV-2 w Wielkiej Brytanii przekroczyła 93 tysiące.

Również w Rosji może niepokoić dynamiczny przyrost nowych przypadków – w samej tylko Moskwie, najbardziej do tej pory zaatakowanej przez wirusa, wykryto ich w ciągu doby 1 489 – razem 13 tys. W całym kraju jest ich 21 tys., zmarło 170 osób.

Przebieg epidemii w Rosji łatwo porównać z polskim, bo u nas pierwszy przypadek SARS-CoV-2 zarejestrowano 4 marca, a w Rosji – 5 marca.

Władze sanitarne rosyjskiej stolicy przygotowują się do przyjęcia fali chorych – obliczają, że w ciągu dwóch lub trzech tygodni może im zabraknąć szpitalnych łóżek. Dlatego oddziały dla chorych na COVID-19 będą organizowane w 24 kolejnych szpitalach. Łącznie Moskwa chce mieć 21 tys. łóżek „covidowych”.

Agencja Reuters przytacza relację jednego z pacjentów, Gieorgija Fiodorowa, który opisał sytuację w szpitalu jako „bliską katastrofy”: „Izba przyjęć była wypełniona chorymi i wszyscy mieli prawie takie same syndromy. Karetki przyjeżdżały co 5-7 minut”.

Prezydent Władimir Putin również początkowo minimalizował zagrożenie koronawirusem i zaczął od dania Rosjanom dodatkowych dni wolnych, które obywatele uznali za okazję do wyjazdów i zakupów.

Duńczycy otwierają szkoły, Niemcy pozostają ostrożni

W środę, 15 kwietnia, duńskie dzieci wrócą do przedszkoli i młodszych klas szkół podstawowych. Dania zarejestrowała zaledwie 6,5 tys. przypadków koronawirusa, a ich liczba, podobnie jak zgonów, spada od ponad tygodnia.

Za to Lothar Wieler, szef Instytutu Roberta Kocha, odpowiedzialnego za strategię walki z epidemią, przestrzegł w czwartek Niemców, że jeszcze za wcześnie, żeby myśleć o wolności. Według obliczeń naukowców wciąż jeszcze w Niemczech jedna osoba zaraża średnio 1,2 inne. Żeby można było mówić o początku końca epidemii, ten wskaźnik musi spaść poniżej 1.

Koronawirus kontratakuje. Jest się czego bać.
Sprawdzamy, jak rząd radzi sobie z pandemią

WESPRZYJ OKO

Miłada Jędrysik

Miłada Jędrysik – dziennikarka, publicystka. Przez prawie 20 lat związana z „Gazetą Wyborczą". Była korespondentką podczas konfliktu na Bałkanach (Bośnia, Serbia i Kosowo) i w Iraku. Publikowała też m.in. w „Tygodniku Powszechnym", kwartalniku „Książki. Magazyn do Czytania". Była szefową bazy wiedzy w serwisie Culture.pl. Od listopada 2018 roku do marca 2020 roku pełniła funkcję redaktorki naczelnej kwartalnika „Przekrój".

Piotr Pacewicz

Naczelny OKO.press. Redaktor podziemnego „Tygodnika Mazowsze” (1982–1989), przy Okrągłym Stole sekretarz Bronisława Geremka. Współzakładał „Wyborczą”, jej wicenaczelny (1995–2010). Współtworzył akcje: „Rodzić po ludzku”, „Szkoła z klasą”, „Polska biega”. Autor książek "Psychologiczna analiza rewolucji społecznej", "Zakazane miłości. Seksualność i inne tabu" (z Martą Konarzewską); "Pociąg osobowy".

Michał Danielewski

Pochodzi z Sieradza. Socjolog, redaktor, publicysta. Wieloletni dziennikarz i redaktor "Gazety Wyborczej".