Duda po kłamstwach do władzy. Bez wyborów w maju nastąpi „paraliż państwa” groźniejszy niż epidemia

Zwykle Andrzej Duda jest jak nosiciel wirusa propagandy PiS, który biernie przekazuje go dalej. Tym razem do kanonicznej wersji Jarosława Kaczyńskiego o majowych wyborach (że konstytucja nakazuje ich przeprowadzenie i że są „całkowicie bezpieczne zarówno dla tych, którzy w nich uczestnicą, jak i dla tych, którzy przy nich pracują” – patrz dalej), Duda dorzuca swoje argumenty, jeden wyjątkowo kłamliwy, drugi wyjątkowo groźny. Być może to przygrywka do wariantu rezerwowego wobec majowych wyborów.

Trzeba przeprowadzić wybory w maju, bo inaczej dojdzie do paraliżu państwa

W wywiadzie dla „Gazety Polskiej” 22 kwietnia (cytat za stroną prezydenta) Andrzej Duda wypowiedział zdumiewające zdanie:

---

Wszyscy ci, którzy mówią, że wybory są groźne dla Polaków, powinni zrozumieć jak groźny jest brak wyborów, bo jego konsekwencją będzie paraliż państwa. Jeśli nie wybierzemy Prezydenta, to kraj pogrąży się w chaosie.

Andrzej Duda, Wywiad Gazety Polskiej - 22/04/2020

Fot. Jakub Porzycki / Agencja Gazeta

---

fałsz. W najgorszym razie obowiązki Dudy przejęłaby na krótki czas marszałkini Sejmu, Nie oznaczałoby to ani chaosu, ani paraliżu. Państwo byłoby dalej pod rządami PiS

---

Żeby zrozumieć wywód Dudy, trzeba wyjść od obowiązującej w obozie władzy tezy Jarosława Kaczyńskiego, że nie ma powodu, by wprowadzać stan nadzwyczajny, w szczególności stan klęski żywiołowej.

---

Zgodnie z Konstytucją te wybory powinny się odbyć. Chyba, że zostałby wprowadzony stan nadzwyczajny. Do tego muszą być spełnione pewne warunki, te warunki w tym momencie nie są spełniane.

Jarosław Kaczyński, "Sygnały Dnia", Polskie Radio - 03/04/2020

Fot. Sławomir Kamiński / Agencja Gazeta

---

fałsz. Eksperci prawni są zgodni: obecna sytuacja nosi wszelkie znamiona stanu klęski żywiołowej, przewidzianego w Konstytucji.

---

Kaczyński wychodząc z fałszywej przesłanki (nie ma powodów by ogłaszać stan klęski żywiołowej), stwierdza, że obowiązują konstytucyjne terminy przeprowadzenia wyborów.

Duda idzie jednak dalej, stosując metodę, która można by określić jako reductio ad horrendum, czyli pokazując straszliwe wręcz konsekwencje przełożenia wyborów w wyniku wprowadzenie stanu klęski żywiołowej.

Odroczenie wyborów miałoby bowiem konsekwencje znacznie groźniejsze niż pandemia. Byłoby:

• „bardzo poważnym naruszeniem zasad demokracji”;
• oznaczałoby zerwanie „ciągłości władzy”, a „zapewnienie bezpieczeństwa państwu i obywatelom wymaga zachowania ciągłości władzy”;
• „Jeśli nie wybierzemy Prezydenta, to kraj pogrąży się w chaosie. Wybory to nie tylko święto demokracji, to przede wszystkim nasz obowiązek zapewnienia sobie skutecznego działania państwa”.

Skąd takie dramatyczne ostrzeżenia i ten histeryczny ton?

„6 sierpnia kończy się kadencja prezydencka. Bez przeprowadzonych wyborów nie będzie w Polsce Prezydenta i tym samym nie będzie podmiotu politycznego, który kończy proces ustawodawczy. Będą potrzebne nowe przepisy – potrzebne do walki z epidemią czy wywołanym przez nią kryzysem gospodarczym, nowe rozwiązania pomocowe, ale nie będą mogły wejść w życie”.

Czy wprowadzenie stanu klęski żywiołowej pozbawiłoby Polskę głowy państwa? Przedłużenie to przedłużenie

Rozumowanie Dudy sprawdzała już w OKO.press Maria Pankowska. Wbrew temu co mówi Duda, w razie wprowadzenia stanu klęski żywiołowej jego kadencja zostałaby przedłużona. Gwarantuje to art. 228 ust. 7 Konstytucji RP:

„W czasie stanu nadzwyczajnego oraz w ciągu 90 dni po jego zakończeniu (…) nie mogą być przeprowadzane wybory do Sejmu, Senatu, organów samorządu terytorialnego oraz wybory Prezydenta Rzeczypospolitej, a kadencje tych organów ulegają odpowiedniemu przedłużeniu„.

Oznacza to, że kadencja prezydenta Dudy trwałaby nadal, także po 6 sierpnia, aż skończy się stan nadzwyczajny i minie jeszcze 90 dni. Prezydent mógłby dalej podpisywać wszelkie ustawy, rozwiązania pomocowe itp.

Prezydent bezzasadnie twierdzi, że przedłużenie nie mogłoby wykroczyć poza 6 sierpnia, czyli koniec jego kadencji.

Art. 228 p. 7 mówi wyraźnie o przedłużeniu kadencji, właśnie w związku z tym, że w razie klęski żywiołowej nie mogą się odbyć wybory. Przedłużenie – żeby pan prezydent zrozumiał – polega na tym, że coś trwa dłużej niż miało trwać. Miało trwać do 6 sierpnia, ale zostaje przedłużone i trwa dłużej.

Twórcy konstytucji chcieli zabezpieczyć państwo przed zagrożeniem, które rysuje Duda: gdy stan nadzwyczajny uniemożliwia przeprowadzenie wyborów i upływa kadencja parlamentu czy prezydenta, a wyborów nie można zrobić. Wtedy przedłużona zostaje kadencja tych organów.

A co po zakończeniu stanu klęski plus 90 dni? Albo dalej Duda, albo Witek

Problem powstałby w momencie, gdy – np późną jesienią 2020 – skończy się stan nadzwyczajny plus 90 dni i dopiero wtedy będzie można przeprowadzić wybory prezydenckie, czyli także ogłosić ich nowy termin.

Czy wtedy Duda automatycznie przestaje być prezydentem?

Jak tłumaczył OKO.press prof. Piotr Tuleja, kierownik Katedry Prawa Konstytucyjnego UJ oraz sędzia Trybunału Konstytucyjnego w stanie spoczynku, możliwa jest taka interpretacja konstytucji, że Duda zostaje na stanowisku.

Zapis o „odpowiednim przedłużeniu” kadencji prezydenta można interpretować tak, że trwa ona tak długo, aż nie zostanie wybrany nowy prezydent”. „To podstawowe założenie racjonalnego prawodawcy, które prezydent, jako prawnik, chyba zna” – mówił Tuleja.

Racjonalny prawodawca wprowadził zapis art. 227 ust. 7, aby uniknąć luki prawnej, jaka mogłaby powstać zanim wybrany zostanie nowy prezydent. Gdyby jednak prezydent Duda uznał – np. późną jesienią 2020 – że po ustaniu stanu nadzwyczajnego + 90 dni przestanie być prezydentem może, a nawet powinien zrzec się swego urzędu ostatniego 90. dnia po ustaniu stanu nadzwyczajnego.

Powinien, bo z art. 126 Konstytucji wynika, że to on jest gwarantem ciągłości państwa. „Jako gwarant ciągłości państwa i jego instytucji, jeśli miałby obawę, że jego urząd zostanie nieobsadzony, powinien zrzec się urzędu, żeby zastąpił go Marszałek Sejmu” – podkreślał Tuleja.

Na mocy art. 131 konstytucji kompetencje prezydenta przejąłby wtedy Marszałek Sejmu i zarządził wybory prezydenckie” – mówił OKO.press prof. Tuleja. Czyli Dudę zastąpiłaby Elżbieta Witek (chyba, że nastąpiłaby zmiana na tym stanowisku). Naruszenie ciągłości władzy PiS nie byłoby nadmiernie odczuwalne.

Duda szykuje argumentację pod stan wyjątkowy?

Andrzej Duda już wcześniej powtarzał tezę Kaczyńskiego, że konstytucja po prostu nakazuje przeprowadzenie wyborów.

---

Konstytucja tutaj stwarza niestety bardzo twarde ramy. Patrząc na art. 131 ust. 1 i 2 można powiedzieć, że nie stwarza miejsca do tego, by wybory prezydenckie mogły się nie odbyć.

Andrzej Duda, "Sygnały Dnia", Polskie Radio - 09/04/2020

Fot. Jacek Marczewski / Agencja Gazeta

---

fałsz. Konstytucja w art. 228 wymusza przesunięcie wyborów, gdy w kraju ogłoszony jest stan nadzwyczajny. Art. 131 tego nie wyklucza.

---

Rozwijając apokaliptyczną wersję skutków nie przeprowadzenia wyborów w maju, Duda może uczestniczyć w przygotowaniu ogniowym rezerwowego wariantu PiS, o jakim pisze „Wyborcza”. Jeśli opozycji udałoby się zablokować majowy termin wyborów, to – jak ostrzegają posłowie PiS – Jarosław Kaczyński mógłby wprowadzić stan wyjątkowy. PiS stwierdziłby, że opozycja sprowokowała „kryzys konstytucyjny”.

W Polsat News prezydent Duda już oskarżał opozycję, że się waha jak postąpić z majowymi wyborami:

„Niektórzy deklarują, że się z nich wycofają, że je bojkotują. Mamy do czynienia ze specyficzną sytuacją, kiedy widać ewidentnie, że są tacy politycy, którzy dążą jak gdyby do zaburzeń na tej scenie politycznej”.

Umacniał przekaz: „Trudno mi sobie wyobrazić, że do wyborów prezydenckich mogłoby nie dojść”. I dalej: „Rozumiem, że intencją rządu, ale i parlamentarzystów, większości posłów, jest chronienie w jak największym stopniu – z jednej strony – zdrowia i życia Polaków, co jest dla mnie oczywiste i całkowicie zrozumiałe, ale z drugiej strony także chronienie tego ładu ustrojowego i porządku konstytucyjnego”.

Kłamstwo nr 2. Epidemia już gaśnie, wybory niczym nie grożą

Powtarzając, że wybory korespondencyjne są bezpieczne Duda korzysta z opinii najwyższego autorytetu Jarosława Kaczyńskiego, tak jak scholastycy w Średniowieczu odwoływali się do Biblii a czasem do Arystotelesa. Prezes PiS już przesądził, że:

---

Przy takim sposobie przeprowadzenia wyborów nie ma najmniejszego zagrożenia dla zdrowia ludzi. To wybory całkowicie bezpieczne zarówno dla tych, którzy w nich uczestnicą, jak i dla tych, którzy przy nich pracują.

Jarosław Kaczyński, "Sygnały Dnia", Polskie Radio - 03/04/2020

Fot. Tomasz Stańczak / Agencja Gazeta

---

fałsz. Konieczne będzie doręczenia pakietów wyborczych obywatelom do rąk własnych. To potencjalnie setki tysięcy/miliony bezpośrednich kontaktów. Do tego kontakty ponad 100 tys. osób pracujących w komisjach wyborczych

---

Ale Duda poszedł znowu o krok dalej niż Kaczyński.

---

Jesteśmy, mam nadzieję, w trakcie gasnącej już pandemii koronawirusa

Andrzej Duda, Wypowiedź dla dziennikarzy - 20/04/2020

Fot. Jakub Porzycki / Agencja Gazeta

---

fałsz. W Polsce szczyt zachorowań dopiero przed nami, liczba osób zakażonych wciąż rośnie znacznie szybciej niż ozdrowieńców

---

Takie stwierdzenie jest dla Głowy Państwa podwójnie kompromitujące. Po pierwsze jest jawnie fałszywe, co potwierdzają nawet wypowiedź ministra zdrowia, który wielokrotnie zapewniał, że epidemia nie jest jeszcze w odwrocie. „Mogę powiedzieć z całą pewnością, że jesteśmy jeszcze przed szczytem zachorowań” – powiedział PAP Łukasz Szumowski 23 kwietnia. Po drugie, jest nieodpowiedzialne, bo może osłabiać dyscyplinę w przestrzeganiu rygorów i ograniczeń w sytuacji epidemii.

Jak informowało OKO.press, rząd korzysta z eksperckich opinii, z których wynika, że do wygaszania epidemii daleko. Bazowy wskaźnik reprodukcji epidemii R nie schodzi w Polsce poniżej 1. Inne źródła potwierdzają, że R = 1,2, co jest oznaką niebezpiecznej skali wzrostu zakażeń. Pisaliśmy, że sytuacja może być poważniejsza, bo Polska wciąż robi mało testów, zwłaszcza w porównaniu z krajami, które skuteczniej od nas radzą z epidemią, jak Czechy czy Austria.

Dla Czech R wynosi obecnie 0.98, dla Niemiec 0.79, Szwajcarii 0,68 a Austrii Austrii 0,42,.

Wartość R poniżej 1 oznacza, że osób zakażonych zaczyna ubywać, czyli zdrowiejących jest więcej niż nowych zakażeń. Najlepszy wynik ma Austria i ona właśnie zaczęła na większą skalę zmniejszać ograniczenia nałożone na gospodarkę.

Dedykowane Dudzie wykresy. Polska i sześć innych krajów

Współczynnik R jest abstrakcyjną miarą. Bardziej obrazowe będą wykresy pokazujące liczbę aktywnych przypadków, czyli ludzi, którzy zostali zakażeni i nie wyzdrowieli (a także nie umarli).

Przełomowy dla epidemii jest moment, w którym nowych zachorowań jest mniej niż nowych wyzdrowień, wtedy „aktywnych przypadków” ubywa. I można powiedzieć słowami Dudy, że epidemia zaczyna gasnąć.

Pokażemy wykresy „aktywnych przypadków” dla sześciu krajów zwracając uwagę, po jakim czasie doszło do przesilenia, czyli szczytu zachorowań, po którym chorych zaczyna ubywać. Liczymy od dnia, w którym w danym kraju pojawiło się 100 zakażeń.

W Chinach takim punktem zwrotnym był dzień 18 lutego, po około miesiącu od chwili, gdy pojawiło się 100 zakażonych osób (o ile można wierzyć statystykom chińskim z początku epidemii).

W Czechach krzywa zagięła się już 12 kwietnia, czyli w 30 dni od 13 marca, kiedy pojawiło się 100 zakażeń (dzień przed Polską). Szczyt jest jeszcze niewyraźny:

Wyraźniejsze spadki aktywnych przypadków wystąpiły już w Szwajcarii (po 26 dniach; 5 marca – 31 marca), Austrii (także po 26 dniach; 8 marca do 3 kwietnia) i w Niemczech (po 37 dniach; od 1 marca do 6 kwietnia)

A Polska? Krzywa rośnie i rośnie

Polska krzywa aktywnych przypadków w niczym nie przypomina powyższych wykresów i nie widać, by epidemia gasła. 20 kwietnia, gdy prezydent ogłaszał gaśnięcie epidemii wyglądała ona tak:

Kłamstewko o tym, że na epidemii Duda traci a konkurenci zyskują

Na tym tle niewinne są kłamstewka prezydenta o kampanii wyborczej:

„Jeżeli popatrzymy na samą kwestię kampanii, to mnie najbardziej dotknął ten zakaz wprowadzony jakichkolwiek spotkań o charakterze publicznym, dlatego że te spotkania z wyborcami, które ja tak bardzo lubię, zawsze uważałem za moją mocną stronę. Ja zawsze lubiłem kontakt bezpośredni z ludźmi, lubiłem się z nimi spotykać, słuchać tego, co mają do powiedzenia.

W moim przekonaniu to ja najbardziej na tym tracę”

„Niektórzy nawet uśmiechają się do mnie i mówią, że jeżeli ktoś prowadził kampanię wyborczą przez ten czas ostatnio, to byli to moi konkurencji, a nie ja”.

Koronawirus kontratakuje. Jest się czego bać.
Sprawdzamy, jak rząd radzi sobie z pandemią

WESPRZYJ OKO

Piotr Pacewicz

Naczelny OKO.press. Redaktor podziemnego „Tygodnika Mazowsze” (1982–1989), przy Okrągłym Stole sekretarz Bronisława Geremka. Współzakładał „Wyborczą”, jej wicenaczelny (1995–2010). Współtworzył akcje: „Rodzić po ludzku”, „Szkoła z klasą”, „Polska biega”. Autor książek "Psychologiczna analiza rewolucji społecznej", "Zakazane miłości. Seksualność i inne tabu" (z Martą Konarzewską); "Pociąg osobowy".