Duda z Ziobro na noże. Duda: "To nie było polskie rozwiązanie". Ziobrysta Jaki: "Jak dekomunizacja jest blisko, to zawsze ktoś wymięka"

„W polskiej konstytucji i polskiej tradycji konstytucyjnej prokurator generalny nigdy nie miał żadnego nadzoru nad Sądem Najwyższym” - mówił prezydent Andrzej Duda, zapowiadając 24 lipca rano weto ustawy o Sądzie Najwyższym. „Chcę powiedzieć jasno i wyraźnie: nie ma u nas tradycji, żeby prokurator generalny w jakikolwiek sposób mógł ingerować w funkcjonowanie SN jako instytucji, nie wspomnę już o sędziach i zgadzam się z tymi wszystkimi, którzy twierdzą, że tak być nie powinno i nie wolno do tego dopuścić”.

Tymi słowami prezydent wprost odniósł nie tylko do treści ustawy o Sądzie Najwyższym - która dawała ogromną władzę ministrowi sprawiedliwości - lecz także do sposobu jej uzasadniania przez Zbigniewa Ziobrę i jego współpracowników.

Co wywołało tak gwałtowny sprzeciw Dudy? Przypomnijmy, jak Ziobro i jego współpracownicy usprawiedliwiali zamach na niezawisłość Sądu Najwyższego.

To przecież „zachodnie standardy”

Ustawa de facto oddawała ministrowi sprawiedliwości (a zarazem prokuratorowi generalnemu) władzę nad SN. Mógłby on wyznaczyć osobę „pełniącą obowiązki Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego”, a także powołać własnego rzecznika dyscyplinarnego o ogromnych uprawnieniach.

Wsparli go wiceministrowie, którzy, poza powtarzaniem haseł o "nadzwyczajnej kaście" i "sędziokracji", przekonywali, że tak silna pozycja ministra sprawiedliwości to nic nadzwyczajnego na tle Europy. Bodaj najbardziej zagorzałym obrońcą ustawy był wiceminister Marcin Warchoł, według "Wyborczej" jej właściwy autor.

To właśnie za sprawą Warchoła, który dobrze orientuje się w prawie europejskim, ministerstwo stworzyło podstawową linię argumentacji w sprawie SN: zmiany rzekomo nie odbiegają od rozwiązań europejskich.

„W takich niemieckich krajach związkowych jak Bawaria czy Saksonia jedynym organem uprawnionym do powoływania sędziów landowych jest minister sprawiedliwości. W procedurze nie bierze udziału żadna korporacja zawodowa ani nawet gremium parlamentarne” - pisał Warchoł w „Rzeczpospolitej”.

W tym samym czasie internet zalała produkowana przez Ministerstwo seria obrazków, które miały pokazywać, że PiS-owskie reformy to na tle państw zachodnich nic nadzwyczajnego. Z reguły pomijano w nich udział rad sędziowskich w procesie powoływania sędziów i podkreślano jedynie wpływ polityków na ich wybór.

Ten skrajnie wybiórczy przekaz usiłowała prostować m.in Iustitia, ale ta prosta kampania ministerstwa cieszyła się sporym powodzeniem w mediach społecznościowych. Przekaz ministerstwa co do słowa powtarzała też TVP.

W tym kontekście słowa prezydenta o rozwiązaniach "niezgodnych z polską tradycją konstytucyjną" brzmią jak wyrafinowana złośliwość, bo prezydent przebija ziobrystów w narodowej retoryce.

Prezydent zaszkodził

Warchoł skrytykował prezydenta, gdy ten zadeklarował, że poprze projekt jeśli uwzględniona zostanie jego poprawka o wyborze członków KRS większością 3/5.

"Ona nam na pewno nie pomaga, a wręcz utrudnia reformę wymiaru sprawiedliwości - mówił wiceminister. - A Polacy przecież bardzo na nią liczą. Obiecywał ją nie tylko PiS, ale również prezydent Andrzej Duda, a był to przecież wiodący temat jego kampanii wyborczej".

Warchołowi w entuzjazmie dla forsowanych ustaw wtórował Patryk Jaki, drugi wiceminister sprawiedliwości. Używał jeszcze bardziej bojowego języka. "Dyskusja o reformie toczy się 27 lat i najwyższy czas, by podejmować decyzje"

Sąd Najwyższy Patryk Jaki nazywał "sądem elit II RP". Weto prezydenta byłoby według Jakiego "niezgodne z tym, co obiecywaliśmy".

Jaki atakuje: zawsze ktoś wymięka

"W Polsce od kiedy pamiętam było tak, że jak dekomunizacja w różnych obszarach państwa była blisko, to zawsze ktoś wymiękał" - napisał Jaki po ogłoszeniu przez prezydenta zamiaru zawetowania dwóch z trzech ustaw o sądownictwie.

To reakcja na zapowiedzi prezydenta, że w ciągu dwóch miesięcy przygotuje własny projekt reformy sądownictwa.

A stało się to za sprawą innej politycznej siły, znacznie potężniejszej od jakiejkolwiek partii - zorganizowanego masowego ruchu protestu w obronie państwa prawa.