0:00
0:00

0:00

Właścicielem elektrowni Bełchatów jest koncern PGE. Największa na świecie elektrownia na węgiel brunatny zaopatruje w prąd 20 proc. Polaków. Zakład pali węglem z odkrywki „Bełchatów” i odkrywki „Szczerców”. Na eksploatowanym od 1981 roku polu „Bełchatów” wydobycie zostanie wstrzymane już w 2020 roku. Po tym terminie źródłem węgla będzie tylko drugie z wymienionych pól.

Źródło: Wilczyński, M. (2019), Jaki węgiel dla Elektrowni Bełchatów? Zasoby i jakość węgla brunatnego w złożu „Bełchatów” (pole Bełchatów i pole Szczerców) oraz w złożu „Złoczew”, Fundacja ClientEarth Prawnicy dla Ziemi, Warszawa.

I tu pojawia się problem. „Węgiel ze złoża »Bełchatów – pole Szczerców« ma inne parametry jakościowe od węgla wydobywanego w polu »Bełchatów«” – pisze dr Michał Wilczyński, autor najnowszego raportu organizacji ClientEarth – Prawnicy dla Ziemi „Jaki węgiel dla elektrowni Bełchatów”.

„Współczynniki koncentracji wysoce toksycznych dla ludzi i zwierząt związków rtęci i kadmu w węglu brunatnym złoża »Bełchatów – pole Szczerców« są bardzo wysokie” – dodaje były Główny Geolog Kraju.

W przypadku rtęci to aż o 31 proc. więcej i tylko 13 proc. mniej kadmu. W praktyce oznacza to zwiększenie emisji związków rtęci i podtrzymanie wciąż wysokich emisji związków kadmu, o ile elektrownia nie podejmie inwestycji mających na celu eliminację emisji tych pierwiastków.

Autor raportu przypomina, że rtęć to bardzo toksyczny metal. Jej związki przedostają się do mózgu, gdzie zaburzają metabolizm. Konsekwencje zdrowotne są poważne: drgawki, depresje, niedorozwój umysłowy u dzieci, a nawet uszkodzenia struktury DNA i inne. Z kolei kadm „w organizmach ssaków i człowieka akumuluje się w wątrobie i nerkach, prowadząc do uszkodzeń tych organów i zmian nowotworowych”. Rocznie spalane będą 44 mln ton z pola „Szczerców”.

„W wyniku spalania milionów ton węgla brunatnego niewielkie nawet współczynniki koncentracji pierwiastków toksycznych urastają do poważnego problemu wskutek wyzwalania się wielkich masowo emisji niebezpiecznych dla zdrowia i życia ludzi i zwierząt” – pisze dr Wilczyński.

Przeczytaj także:

Dziura na 33 wsie

Kolejny problem, o którym mówi raport, to to, że zasoby węgla z pola „Szczerców” wystarczą do 2030, maksymalnie do 2038 roku. Potrzeba więc węgla, dlatego PGE chce wykopać trzecią odkrywkę – w gminie Złoczew – bo inaczej pod koniec lat 30. XXI w. nie będzie czym palić.

Tymczasem „jej otwarcie wiąże się z licznymi problemami natury geologicznej, środowiskowej, społecznej i ekonomicznej”.

Raport przypomina najważniejsze z nich, m.in.:

  • ponieważ złoże „Złoczew” znajduje się 50 km w linii prostej od Elektrowni Bełchatów, konieczna jest budowa linii kolejowej – to 6500 pociągów kursujących rocznie w tę i z powrotem;
  • eksploatacja złoża "Złoczew" wymaga użycia materiałów wybuchowych – byłby to historyczny ewenement, ponieważ w żadnej innej kopalni węgla brunatnego w Polsce dotąd tego nie robiono;
  • szacuje się, że rocznie z terenu złoża „Złoczew” wypompowywane będzie 157,7 mln m3 wody, co oznacza, że „okoliczne obszary wokół eksploatacji złoża będą miały bardzo poważny problem z dostępem do wody”;
  • otwarcie nowej kopalni odkrywkowej oznacza konieczność wysiedlenia ponad 3 tys. mieszkańców z 33 miejscowości – „zburzone zostałyby ich domy i gospodarstwa rolne, a także obiekty kultu religijnego i użyteczności publicznej”.
"Biorąc pod uwagę powyższe punkty należy wnioskować, że wydobycie węgla ze złoża »Złoczew« byłoby nieopłacalne" - czytamy w raporcie.

Dr Wilczyński zwraca również uwagę na społeczny opór, jaki wiąże się z powstaniem kopalni. Przeciwnicy inwestycji zrzeszyli się w Stowarzyszeniu „Nie dla odkrywki Złoczew”. OKO.press o społecznych kontrowersjach związanych z budową nowej kopalni odkrywkowej węgla brunatnego pisało tu:

Tona węgla na sekundę

Na trucicielską działalność bełchatowskiej elektrowni ClientEarth – Prawnicy dla Ziemi zwracali uwagę już wcześniej, podczas swojej kampanii społecznej #iCO2dalej. Kilka faktów o elektrowni Bełchatów, które podają eksperci organizacji:

  • spala jedną tonę węgla na sekundę;
  • emituje więcej CO2 rocznie, niż są w stanie pochłonąć wszystkie polskie lasy;
  • jej emisje równają się temu, co emituje do atmosfery 12 proc. wszystkich wulkanów na całym świecie;
  • rocznie emituje tyle samo CO2, co 6,5 miliona samochodów;
  • emituje ilość CO2 równą wyprodukowaniu mięsa z 3 milionów krów.

A opublikowany przed dwoma laty raport „Europe’s Dark Cloud” dokłada do tej niewesołej listy informację, że ta elektrownia rocznie przyczynia się do blisko 1,3 tys. przedwczesnych zgonów.

Pod koniec listopada 2018 – tuż przed startem szczytu klimatycznego COP24 w Katowicach – w Bełchatowie odbył się protest. Grupa aktywistów Greenpeace Polska wspięła się na liczącą sto osiemdziesiąt metrów chłodnię kominową. W proteście wzięły udział osoby z Polski, Austrii, Chorwacji, Indonezji, Niemiec, Szwajcarii i Węgier.

„To tutaj jesteśmy w centrum problemu. Elektrownia Bełchatów jest największym trucicielem klimatu w całej Europie. Rocznie emituje o jedną czwartą więcej CO2, niż są w stanie pochłonąć wszystkie polskie lasy" – mówił OKO.press Marek Józefiak z Greenpeace Polska.
;
Na zdjęciu Robert Jurszo
Robert Jurszo

Dziennikarz i publicysta. W OKO.press pisze o ochronie przyrody, łowiectwie, prawach zwierząt, smogu i klimacie oraz dokonaniach komisji smoleńskiej. Stały współpracownik miesięcznika „Dzikie Życie”.

Komentarze