GOWORIT MOSKWA. Zwyciężymy i oddamy wam smartfony. Ale jak ręka Putina przenika mikrofon?

Sobotnia zmiana tonu Putina to kolejna zmiana w propagandzie Kremla w czasie trwającego dziesiąty dzień najazdu Rosji na Ukrainę.

Od początku napaści Rosji na Ukrainę śledzimy, co mówi na ten temat rosyjska propaganda. Jakich chwytów używa, jakich argumentów? Co wyczytać można między wierszami? Nasz cykl GOWORIT MOSKWA znajdziesz pod tym tagiem.

Putin na dawno planowanym spotkaniu z kobietami z sektora lotniczego musiał w sobotę tłumaczyć się z konieczności rozpoczęcia trwającej ciągle wojny. Wyjaśniał, dlaczego “operacja specjalna dla obrony Donbasu” nie jest prowadzona tylko w Donbasie. Zapewniał, że na front nie idą poborowi, tylko żołnierze kontraktowi i ewentualnie ochotnicy. Ale tym ostatnim już podziękowano (zatem Wasi bliscy nie zginą).

Także warunki wobec Ukrainy Putin przedstawia tak, jakby możliwe były ich negocjacje – choć są to te same warunki, które powtarzane są od tygodnia. Ale początkowo znaczyły, że Ukraina ma się całkowicie podporządkować Putinowi. Teraz zmienił się ton. Opisaliśmy to w poniższym artykule:

Putin na filmach i zdjęciach ze spotkania siedzi przy stole razem z kobietami. To też nowy wizerunek: nie oglądamy wodza komunikującego się z drugim końcem stołu przez mikrofon. Tyle że w internecie zaczęła się natychmiast dyskusja, czy to przypadkiem nie montaż: są podejrzenia, że do kobiet doklejono Putina, którego sfilmowano osobno. Dyskusja jest zacięta: ludzie pokazują moment, kiedy gestykulująca ręka Putina dosłownie przenika przez stojący obok mikrofon (w Rosji, po zablokowaniu Twittera, dostępna tylko dla tych, którzy korzystają z VPN).

Zdjęcie, którym ilustrujemy ten tekst, też jest z tego spotkania. Czy Putin na nim jest, czy go wklejono?

Propaganda się przepoczwarza

Propaganda Kremla nie nadąża z dostosowaniem się do okoliczności. Początkowo miała to być - propagandowo - operacja rutynowa: odwrócić znaczenie słów i atakowanego nazwać agresorem, wojnę Rosji nazwać “kryzysem ukraińskim”, zapewnić o braterstwie z Ukrainą.

Po kilku dniach miało być po wszystkim. Opór Ukrainy wszystko zepsuł. Ukraińcy coraz bardziej przypominali bohaterów szkolnych lektur z czasów II wojny. Doszły też sankcje, co dla propagandy było kolejnym problemem.

Musiała się zmierzyć nie tylko z niezależnym przekazem o “operacji”, która okazała się wojną najeźdźczą, ale z komunikatami, jakie Rosjanom wysyłała bankomaty i sklepowe półki.

Te kary to nie tylko do 15 lat więzienia za powtarzanie “fejków”. Ale ogromne kary administracyjne (przekraczające miesięczne pensje) dla tych, którzy nie łamiąc prawa, zakwestionują obecność wojsk rosyjskich w Ukrainie (drugie “nie=naruszenie prawa” powoduje już odpowiedzialność karną”).

Rano sobotę rzecznik Kremla Pieskow wyjaśnił, że sankcje na Rosję są przejawem ekonomicznego bandytyzmu, a drakońskie przepisy o cenzurze były niezbędne z powodu wojny informacyjnej z Rosją (w kilka godzin później tę "wojnę" odwołał sam Putin).

Facebook i Twitter zostały w Rosji odcięte, a niezależne media zamknięte lub ocenzurowane. Wyglądałoby, że władza ma sytuację pod kontrolą - tak w każdym razie zapewniała.

Byle nie Dzień Kobiet

Ale nie. Rosyjskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych ponowiło w sobotę komunikat, ostrzegający “przed odpowiedzialnością za udział w nielegalnych zgromadzeniach". Ministerstwo poinformowało, że w internecie rozchodzą się wezwania do organizowania nieautoryzowanych imprez publicznych 6 marca w kilku rosyjskich regionach:

6 marca to w tym roku szczyt obchodów Dnia Kobiet. Miało być o kwiatkach i miłości. A jest wojna i sam rzecznik Kremla ogłosił, że Putin nie będzie w te świąteczne dni odpoczywał. Nie ma co prawda spotkań, ale zaplanował rozmowy telefoniczne — doprecyzował rzecznik Pieskow.

Dzień Kobiet ma w Rosji potencjał rewolucyjny. Nie dość przypominania, że właśnie bunt kobiet w tym dniu - przeciwko bezsensownej wojnie, życiu w biedzie, głodzie i chłodzie — doprowadził do obalenia caratu.

Ojczyzna ważniejsza niż smartfon

Wiceprzewodniczący Dumy Państwowej Piotr Tołstoj wymyśla naprędce inne święto: „Zorganizujmy wielki koncert narodowy w Parku Zwycięstwa, by pokazać całemu światu, że mamy po swojej stronie dziesiątki milionów ludzi, jesteśmy gotowi otwarcie zadeklarować swoje stanowisko” - mówi, a cytuje go TASS, Tołstoj. Według propagandy podejmowane są też przez wraże ośrodki ogromne wysiłki „mające na celu pranie mózgu nastolatków w mediach społecznościowych”.

Zamiast smartfonów młodzi Rosjanie mają maestro Walerija Giergijewa. Wybitny dyrygent nie potępił wojny Putina, więc stracił kontrakty w mediolańskiej La Scali, nowojorskiej Carnegie Hall i z filharmonikami monachijskimi (za tę patriotyczną współpracę oklaskiwała go w piątek Duma). Teraz więc będzie grał w Moskwie i 12 marca wystąpi z repertuarem rosyjskim.

O Giergijewie pisaliśmy już w pierwszym dniu wojny, bo jego sprawa pokazała, jak błyskawicznie i szeroko rozlało się po świecie oburzenie na agresję rosyjską w Ukrainie:

Car Sałtan i dziewica Fiewronia

Giergiew wybrał Putina i za tydzień zagra w Moskwie dwa koncerty, oba z muzyką Nikołaja Rimskiego-Korsakowa. Po południu - suita symfoniczna „Szeherezada” oraz suita z opery „Bajka o carze Sałtanie (z niej pochodzi słynny Lot trzmiela). Na wieczornym koncercie soliści opery, chór i Orkiestra Symfoniczna Teatru Maryjskiego pod batutą mistrza "po raz kolejny zwrócą się ku dziedzictwu Rimskiego-Korsakowa" – zagrają trzeci akt opery “Legenda o niewidzialnym grodzie Kiteziu i dziewicy Fiewronii“.

Repertuar ułożony jest tak, jakby kultura rosyjska nie potrzebowała odwołań do Zachodu. A przecież bez tych odwołań nie przetrwa - tak samo jak rosyjska gospodarka.

Musimy więc poczekać na kolejne przepoczwarzenie się propagandy. Może jutro, a może za kilka dni. Na razie Putin czaruje mikrofon.