Każdy potrzebujący dostaje medyczną marihuanę? Bzdura. Radziwiłł znowu mówi nieprawdę

Ministerstwo Zdrowia poinformowało OKO.press 22 listopada, że od 4 marca resort wydał 48 zgód na refundację leków dla 27 dla pacjentów “leczonych z powodu lekoopornych napadów padaczkowych, u których dostępne w Polsce, alternatywne metody leczenia farmakologiczne i dietetyczne nie wpływają na poprawę stanu klinicznego”. Pięciu pacjentom odmówiono, ponieważ nie spełniali tego kryterium.

Jak już pisaliśmy, podstawowe ograniczenie refundacji i importu docelowego medycznej marihuany polega na tym, że refundacja dotyczy jednej choroby – lekoopornej padaczki u dzieci. Ciężko chore dzieci zawdzięczają tę możliwość Dorocie Gudaniec zwanej matką medycznej marihuany w Polsce. Gudaniec jest prezeską Fundacji Krok po Kroku, która od kilku lat walczy o życie i zdrowie siedmiololetniego syna Maxa. Chłopiec ma trisomię (tzw. zespół Downa) i choruje na padaczkę lekooporną.

Nie tylko padaczka

Dramatyczne opowieści Gudaniec sprawiły, że temat medycznej marihuany przebił się do opinii publicznej, zwłaszcza, że pionierskie leczenie zestawem różnych środków na bazie marihuany, prowadzone przez dr Marka Bachańskiego, dało doskonałe wyniki – liczba napadów padaczki u Maxa spadła z kilkuset (!) dziennie do kilku lub kilkunastu miesięcznie.

Naukowcy i lekarze spierają się o skuteczność medycznej marihuany, ale rośnie liczba doniesień o pozytywnych wynikach w leczeniu astmy (marihuana zwiększa przepustowość dróg oddechowych), jaskry (obniża ciśnienie płynu śródgałkowego), padaczki, zwłaszcza u dzieci, autoimmunologicznych chorób jelita grubego (w tym choroby Leśniowskiego-Crohna), a także zaburzeń neurologicznych (spastyka, drgawki) m.in. w stwardnieniu rozsianym, chorobie Alzheimera, stwardnieniu zanikowym bocznym. Marihuana jest skuteczna w zwalczaniu chronicznego bólu, łagodzi objawy AIDS i nowotworów (zwłaszcza po chemioterapii), pomaga w stanach terminalnych. Są też pojedyncze doniesienia o niszczeniu agresywnych nowotworów przede wszystkim glejaka mózgu.

Jedyny lek medycznej marihuany dostępny w polskich aptekach to Sativex (w aerozolu), ze wskazaniem do leczenia „sztywności mięśni występujących w stwardnieniu rozsianym”; w innych krajach leczy się nim także ból chroniczny.

Pięć kroków, pięć barier

Rodzice dzieci chorych na padaczkę lekooporną skarżą się, że załatwienie importu docelowego i – od niedawna – refundacji to droga przez mękę. Aby sprowadzić lek z zagranicy trzeba uzyskać:

• odpowiednie zapotrzebowanie lekarza prowadzącego leczenie. Takich trudno znaleźć: lekarze niewiele wiedzą o medycznej marihuanie, mają za to masę uprzedzeń (narkofobia, marihuanofobia);
• potwierdzenie przez krajowego lub wojewódzkiego konsultanta z danej dziedziny medycyny;
• zgodę ministra zdrowia na refundację i import docelowy. Minister wydaje zgodę, „jeśli lekarz prowadzący leczenie uzna, że są to leki najlepsze z możliwych, przynoszą wyraźną poprawę stanu zdrowia, a jednocześnie nie mają równie dobrej alternatywy”;
• aptekę, która podejmie się pośrednictwa w sprowadzaniu leku. Wbrew pozorom to nie jest proste. Jak mówiła „Oku” Dorota Gudaniec, jedną z porcji leku dla Maxa musiała zamówić w aptece w Łodzi, bo nie udało się znaleźć placówki w Warszawie;

Nie koniec na tym. Apteka zagraniczna (np. w Holandii) traktuje zamówienie z Polski jak zwykłe zewnętrzne zapotrzebowanie, bo nie ma żadnych oficjalnych uzgodnień międzypaństwowych (np. nikt w firmie Bedrokan nie wiedział, że Polska dopuszcza import docelowy). Zgodnie z regulacjami holenderskimi apteka najpierw zaspokaja zapotrzebowanie krajowe, dlatego długo trwa nim wyśle lek do Polski.

Z tych pięciu kroków najłatwiejszy jest trzeci – w ministerstwie. Ale cały proces jest czasochłonny i kłopotliwy, a przecież mamy tu do czynienia z ludźmi często na granicy wytrzymałości, przerażonymi chorobą swoich dzieci.

Paulina Janowicz z Wrocławia, mama czteroletniej Oli, chorej na padaczkę z ciężkimi stanami bezdechu, przeszła całą procedurę.

Nadzieja na ułatwienia

Wiceminister zdrowia Jarosław Pinkas zapowiedział, że rząd planuje ułatwić te procedury. Na posiedzeniu sejmowej podkomisji zdrowia 16 listopada zaproponował, by każdy lekarz w Polsce mógł wystawić receptę na lek przygotowany przez farmaceutę. Na razie musiałaby być to marihuana sprowadzana z zagranicy, ale w przyszłości zagranicznych dostawców mieliby zastąpić polscy producenci. Kontrolę nad standaryzowanymi uprawami sprawowałby Narodowy Instytut Leków.