Krakowscy sędziowie: prezydent Duda łamie Konstytucję, grozi mu Trybunał Stanu

Uchwały

Zgromadzenia Przedstawicieli Sędziów

Apelacji Krakowskiej z dnia 12 października 2018 r.

Uchwała nr 1

Sędziowie apelacji krakowskiej podtrzymują zastrzeżenia co do konstytucyjności rozwiązań przyjętych w ustawie z dnia 8 grudnia 2017 roku o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw. W konsekwencji podtrzymują negatywną ocenę, że wybór piętnastu osób wykonujących zawód sędziego na członków Krajowej Rady Sądownictwa oraz widoczne powiązania tych osób z Ministrem Sprawiedliwości nie dają gwarancji należytego wykonywania przez nich przewidzianych Konstytucją obowiązków. Rodzi to uzasadnione obawy politycznego podporządkowania organu mającego stać na straży niezależności władzy sądowniczej.

Zwracamy uwagę, że taki stan rzeczy budzi uzasadnione zastrzeżenia co do legalności procedury nominacyjnej, w której Krajowa Rada Sądownictwa odgrywa kluczowe znaczenie.

Sędziowie apelacji krakowskiej, pomimo wyrażonego wyżej przekonania, zdecydowali o wykonaniu ciążącego na nich obowiązku wyrażenia opinii o kandydatach zgłoszonych na wolne stanowiska sędziowskie.

Po pierwsze, ta część procedury nominacyjnej, która związana jest z oceną kandydatów przez zgromadzenia sędziów poszczególnych apelacji, nie budzi zastrzeżeń prawnych. Tym samym zobowiązani jesteśmy do rzetelnego wykonania ustawowego obowiązku.

Po drugie, udział sędziów apelacji w dokonaniu oceny kandydatów zgłoszonych na wolne stanowiska sędziowskie jest wyrazem odpowiedzialności za wymiar sprawiedliwości i prawidłowe funkcjonowanie sądów.

Nie zmienia to faktu, że dalsza część procedury nominacyjnej może być obarczona wadą prowadzącą do podważenia wyników konkursów na stanowiska sędziowskie. Za taki stan rzeczy odpowiedzialność ponosi władza wykonawcza i ustawodawcza.

Zwracamy także uwagę kandydatów, że to oni ponoszą ryzyko udziału w procedurze budzącej poważne wątpliwości natury konstytucyjnej, związane z możliwością kwestionowania legalności objęcia stanowisk oraz ważności wydawanych w tych warunkach orzeczeń.

Uchwała nr 2

Sędziowie apelacji krakowskiej wyrażają dezaprobatę wobec działania Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy, polegającego na wręczeniu w dniu 10 października 2018 r. nominacji osobom wybranym do Sądu Najwyższego w następstwie procedury wzbudzającej bardzo poważne wątpliwości konstytucyjne, pomimo zabezpieczenia zastosowanego przez Naczelny Sąd Administracyjny i wobec trwającego przed Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej postępowania, dotyczącego ustawy o Sądzie Najwyższym. Działanie Prezydenta RP, podejmowane wbrew Konstytucji RP, destabilizuje sytuację prawną i obniża zaufanie do sądów oraz wydawanych przez nie orzeczeń. Ponadto czyni realnym problem odpowiedzialności Prezydenta przed Trybunałem Stanu.

Uchwała nr 3

Sędziowie apelacji krakowskiej wyrażają głęboką dezaprobatę wobec decyzji Prezes Sądu Okręgowego w Krakowie Dagmary Pawełczyk-Woickiej:

- o przeniesieniu SSO Waldemara Żurka do innego wydziału Sądu Okręgowego, podjętej bez podstaw merytorycznych i bez wymaganej przepisami opinii Kolegium Sądu Okręgowego w Krakowie - a więc z naruszeniem prawa,

- o zawiadomieniu Rzecznika Dyscyplinarnego o rzekomym popełnieniu deliktu dyscyplinarnego przez Sędziego Waldemara Żurka przez niepodjęcie obowiązków w nowym wydziale, dokonanego przed doręczeniem Sędziemu decyzji organu pełniącego funkcję Krajowej Rady Sądownictwa, do którego Sędzia się odwołał zgodnie z pouczeniem Prezesa Sądu Okręgowego.

Decyzje te – w ślad za opisanymi w uchwale nr 2 Zgromadzenia Sędziów Sądu Okręgowego w Krakowie z dnia 26 lutego 2018 r. - są kolejnym przejawem nadużycia uprawnień, dyskryminacji i mobbingu wobec Sędziego.

Po raz kolejny wyrażamy pełne poparcie i szacunek dla SSO Waldemara Żurka, którego postawa wyznacza standardy obrony niezawisłości sędziowskiej.

Z zażenowaniem obserwujemy działania Prezes Dagmary Pawełczyk-Woickiej jako członka organu pełniącego funkcję Krajowej Rady Sądownictwa, zwłaszcza polegające na konsultowaniu z Ministrem Sprawiedliwości w trakcie tajnego głosowania kandydatur do Sądu Najwyższego czy na lekceważących wypowiedziach na temat Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa (ENCJ). Te zachowania świadczą o braku kwalifikacji moralnych i merytorycznych do pełnienia funkcji zaufania publicznego, w tym również do wykonywania zawodu sędziego.

Uchwała nr 4

Sędziowie apelacji krakowskiej podtrzymują zastrzeżenia co do konstytucyjności rozwiązań przyjętych w ustawach z dnia 8 grudnia 2017 r. o Sądzie Najwyższym oraz z dnia 8 grudnia 2017 roku o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw, skutkiem których jest brak transparentności i upolitycznienie procesu wyboru kandydatów na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego.

Jednym z przejawów wadliwości przyjętych rozwiązań jest wyeliminowanie z procedury nominacyjnej kryteriów i mechanizmów pozwalających na merytoryczną ocenę kandydatów. Aktualnie obowiązujące rozwiązania ustawowe nie przewidują oceny pracy kandydata, w tym opinii wyrażanej przez sędziów. Z tych względów uznajemy za uprawnione udzielenie wypowiedzi co do kandydatów - sędziów pochodzących z okręgów danej apelacji, w szczególności co do tych osób, których kandydatury zasługują na krytyczną ocenę.

Ze zdziwieniem i dezaprobatą odnotowujemy fakt zgłoszenia swojej kandydatury na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego przez Pana Dariusza Pawłyszcze – sędziego Sądu Okręgowego w Krakowie.

Pan Dariusz Pawłyszcze od przeszło 2-ch lat wykonuje obowiązki urzędnicze w Ministerstwie Sprawiedliwości, a ostatnio zajmuje tam stanowisko Dyrektora Departamentu Kadr. W swej pracy urzędniczej współdziałał w procesie ograniczenia niezależności sądów i niezawisłości sędziów.

Pan Dariusz Pawłyszcze, zajmując stanowisko Dyrektora Departamentu Kadr MS, ponosi współodpowiedzialność za działania destabilizujące wymiar sprawiedliwości i dezorganizujące pracę sądów. Ponosi odpowiedzialność za zaniechania w zapewnieniu prawidłowej obsady kadrowej sądów. Odpowiada za niezasadne przerwanie ustawowo określonej kadencji prezesów i wiceprezesów sądów oraz powołanie w ich miejsce osób często niekompetentnych, nie posiadających odpowiedniego doświadczenia dla sprawowania funkcji kierowniczych.

W naszej ocenie, Pan Dariusz Pawłyszcze nie posiada kompetencji i nie spełnia kryteriów merytorycznych niezbędnych dla zajmowania stanowiska sędziego Sądu Najwyższego. Nie sposób uznać za odpowiednią kandydaturę sędziego, który w pracy orzeczniczej legitymował się stabilnością orzecznictwa na poziomie nie przekraczającym 50%, a do uchylenia wydanego przez niego wyroku dochodziło w blisko 20 % spraw. Pan sędzia nie legitymuje się dorobkiem orzeczniczym pozwalającym na stwierdzenie, iż posiada wybitną wiedzę prawniczą.

Fakt współudziału w procesie ograniczania niezależności sądów i destabilizacji wymiaru sprawiedliwości stawia pod znakiem zapytania walory etyczne Pana sędziego.

Stwierdzamy, że w tych warunkach wybór Pana Dariusza Pawłyszcze – osoby podległej Ministrowi Sprawiedliwości - na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego byłby demoralizujący.

Uchwała nr 5

Sędziowie apelacji krakowskiej potępiają działania podejmowane przez powołane w upolityczniony sposób organy dyscyplinarne sądów powszechnych. Na dezaprobatę zasługują zwłaszcza bezpodstawne przesłuchania sędziów w charakterze obwinionych i świadków, jak też sprawdzanie akt spraw przez nich prowadzonych.

Ostatnio działania takie dotknęły sędziów Krystiana Markiewicza, Bartłomieja Przymusińskiego, Igora Tuleyę, Ewę Maciejewską, Olimpię Barańską-Małuszek, Sławomira Jęksę, a wcześniej sędziego Dominika Czeszkiewicza. Stanowiły one niedopuszczalną reakcję na wydawane przez wymienionych sędziów orzeczenia bądź sposób ich uzasadniania, zwracanie się z pytaniami prejudycjalnymi do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, udział w prawnej edukacji młodzieży i wystąpienia w debacie publicznej w obronie zagrożonej niezależności sądownictwa. Do działań represyjnych wobec sędziów włącza się Prokuratura, która w związku z wydanymi orzeczeniami prowadzi postępowania karne wobec sędziów Wojciecha Łączewskiego i Agnieszki Pilarczyk a także sędziów funkcyjnych, którzy przydzielali wnioski o zastosowanie tymczasowego aresztowania w sprawie tzw. „afery polickiej”. Z kolei Centralne Biuro Antykorupcyjne przez półtora roku bezpodstawnie kontrolowało oświadczenie majątkowe SSO Waldemara Żurka. Opisane wyżej działania, w połączeniu ze zmianami legislacyjnymi, zwłaszcza w zakresie sądownictwa dyscyplinarnego, mają na celu zastraszenie sędziów a w konsekwencji zniesienie niezależności sądownictwa.

Wyrażamy solidarność i szacunek dla sędziów poddanych opisanym wyżej działaniom represyjnym. Jednocześnie wzywamy Koleżanki i Kolegów Sędziów, aby niezawisłość sędziowska nadal była podstawową wartością w służbie obywatelom.

Uchwała nr 6

Jako niedopuszczalne marnowanie środków publicznych oceniamy przesłuchanie przez Wydział Spraw Wewnętrznych Prokuratury Krajowej około 100 sędziów Sądu Apelacyjnego i Sądu Okręgowego w Krakowie, co uważamy za retorsję z powodu podjęcia na zebraniach sędziów tych sądów uchwał potępiających poniżające i nieludzkie traktowanie sędziego Krzysztofa Sobierajskiego w Zakładzie Karnym w Rzeszowie. Ponieważ działania Prokuratury nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, uważamy je za motywowaną politycznie próbę zastraszenia krakowskiego środowiska sędziowskiego.

Uchwała nr 7

Sędziowie apelacji krakowskiej wzywają wszystkich sędziów do czynnego i powszechnego zaangażowania się w promowanie wartości konstytucyjnych, m.in. poprzez prowadzenie zajęć edukacyjnych dla uczniów szkół a także udział w przypadającym w dniach 19-26 listopada 2018 r. Tygodniu Konstytucyjnym.

Uchwała nr 8

Sędziowie apelacji krakowskiej ponownie zwracają uwagę na działania i zaniechania Ministra Sprawiedliwości oraz władzy ustawodawczej, negatywnie wpływających na funkcjonowanie sądów. Wskazać w tym zakresie należy w szczególności na:

- trwające przez ponad dwa lata niewykonywanie przez Ministra Sprawiedliwości ustawowego obowiązku ogłaszania obwieszczeń o wolnych stanowiskach sędziowskich, w tym nadal nie ogłoszenie takich etatów w Sądzie Apelacyjnym w Krakowie; skutkiem tego zaniechania jest znaczne zwiększenie obciążenia sędziów orzekających oraz wydłużenie czasu postępowań sądowych;

- brak podjęcia działań dla zapewnienia dostatecznej liczby referendarzy, asystentów sędziego i urzędników sądowych;

- wprowadzanie zmian ustawodawczych w zakresie funkcjonowania sądów, sprzecznych z podstawowymi zasadami porządku konstytucyjnego;

- wprowadzanie zmian ustawodawczych dezorganizujących pracę sądów, w tym m.in. dotyczących tzw. losowego przydziału spraw oraz wprowadzanie częstych zmian w zakresie przepisów regulujących wewnętrzną organizację sądów;

- formułowanie w przestrzeni publicznej nieprawdziwych i kierowanych złymi intencjami wypowiedzi dyskredytujących sędziów, czego skutkiem jest nie tylko obniżenie autorytetu władzy sądowniczej, lecz także zaufania do Państwa;;

- odwoływanie ze stanowisk funkcyjnych, przed upływem ich kadencji i na podstawie dowolnych przesłanek, osób kompetentnych i nie powoływanie w ich miejsce następców bądź powoływanie osób bez wystarczających umiejętności merytorycznych, a jedynie przy zastosowaniu kryterium powiązania z urzędnikami ministerialnymi – skutkiem czego jest zachwianie ciągłości w funkcjonowaniu sądów, obniżenie jakości czynności administracyjnych mających zapewnić prawidłowe działanie sądów oraz zachwianie równowagi pomiędzy władzą sądowniczą a wykonawczą.

Stwierdzamy, że wynikiem tego rodzaju działań jest stałe pogarszanie się wyników pracy sądów, zwiększenie zaległości i wydłużenie czasu prowadzonych postępowań sądowych. Zauważamy zjawisko potęgowania chaosu w pracy sądów i dezorganizacji wymiaru sprawiedliwości.

Uchwała nr 9

Zobowiązujemy Prezesa Sądu Apelacyjnego w Krakowie do opublikowania niniejszych uchwał na stronie internetowej Sądu oraz przekazania ich: Prezydentowi RP, Ministrowi Sprawiedliwości, Przewodniczącemu Krajowej Rady Sądownictwa, I Prezes Sądu Najwyższego, Prezesom Sądów Apelacyjnych i Okręgowych. Jednocześnie upoważniamy stowarzyszenia sędziowskie do upublicznienia treści niniejszej uchwały poprzez przesłanie jej wyżej wskazanym podmiotom, a także do przetłumaczenia punktów 1-4 uchwały na język angielski, a następnie przesłania tłumaczenia zagranicznym organizacjom, instytucjom, fundacjom, stowarzyszeniom zajmującym się monitorowaniem praworządności oraz ochroną niezależności sądów i niezawisłości sędziów, w tym w szczególności: Krajowym Radom Sądownictwa państw europejskich, Trybunałowi Strasburskiemu, Trybunałowi Luxemburskiemu, Radzie Konsultacyjnej Sędziów Europejskich (CCJE – Consultative Council of European Judges), Europejskiej Sieci Rad Sądownictwa (ENCJ – European Networks of Councils for the Judiciary), Fundacji Sędziowie dla Sędziów (Foundation Judges for Judges), Amerykańskiej Radzie Adwokackiej (ABA – American Bar Association), Komisji Weneckiej (European Comission for Democracy through Law), Stowarzyszenia Europejskich Sądziów i Prokuratorów na Rzecz Demokracji (MEDEL), Europejskiemu Stowarzyszeniu Sędziów (EAJ – European Association of Judges), Światowej Unii Sędziów (IAJ – International Association of Judges), (ICJ – International Comission of Jurists), Międzynarodowej Komisji Prawników (ICJ – International Comission of Jurists), Radzie Adwokatur i Stowarzyszeń Prawniczych Europy (CCBE – Council of Bars and Law Societes of Europe), Europejskiemu Stowarzyszeniu Sędziów Sądów Administracyjnych (AEAJ – Association of European Administrative Judges), Biuru Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka (ODIHR – The OSCE Office for Democratic Institutions and Human Rights), Panu Nilsowi Muiżnieksowi – Komisarzowi Rady Europy ds. Praw Człowieka, Panu Diego Garcii Sayanowi – Specjalnemu Sprawozdawcy ONZ ds. Niezależności Sędziów i Prawników (Special Rapporteur on the Independence of Judges and Lawyers), Radzie Praw Człowieka ONZ (UNHRC - United Nations Human Rights Council), Amnesty International, Międzyregionalnemu Instytutowi Badania Przestępczości i Wymiaru Sprawiedliwości Narodów Zjednoczonych (UNICRI – United Nations Interregional Crime and Justice Research Institute), Europejskiemu Instytutowi Prawa (ELI – European Law Institute), Instytutowi Prawa Europy Centralnej i Wschodniej (CEELI Institute – Central and East European Law Initiative), Amerykańskiej Agencji Rozwoju Międzynarodowego (USAID – United States Agency for International Developement).