Prof. Łętowska: To koniec epoki. Lex Tusk zakłóci rzetelność wyborów

Bywam pytana o komentarze dotyczące lex Tusk. Odpowiadam niezmiennie: ten akt wymyka się ocenom prawoznawcy. Jest w ewidentny sposób niekonstytucyjny. Na etapie projektu nie ukrywano jego intencji, włącznie z personaliami osób, przeciw którym jest skierowany.

• Termin przygotowania raportu,
• tryb administracyjny z jednością śledztwa,
• oskarżenia i osądzenia czynu i natychmiastową wykonalnością,
• kauczukowe określenie przyczyn wszczęcia postępowania,
• jednoinstancyjność z ostatecznością rozstrzygnięcia,
• obdarzenie „na zapas” członków komisji licencją nieodpowiedzialności („róbta co chceta – macie immunitet”),

to wszystko i wiele więcej powoduje, że cała warstwa prawna jest tu tylko etykietą – fałszywie legitymizującą coś, co się konstytucyjnie i zgodnie z zasadami wiedzy prawoznawczej (przynajmniej mojej) ulegitymizować nie da.

Wchodzenie w szczegółowe analizy prawoznawcze byłoby wstąpieniem do gry zaplanowanej z góry, już w momencie uchwalenia ustawy, jako nieuczciwa i konstytucyjnie, i w potocznym znaczeniu.

Lex Tusk: to media uczyniono egzekutorem decyzji Komisji

Można tu dostrzegać analogie historyczne. Tradycja takiego opacznego korzystania z prawa ma się dobrze – od procesu skorupkowego w starożytności, poprzez najrozmaitsze nadzwyczajne ciała i komisje, noszące różne, zazwyczaj nobliwe albo bombastyczne nazwy, a czasem – jak Komisja McCarthego – od nazwiska swego demiurga.

U nas ustawę ochrzczono od nazwiska tego, do którego eliminacji z życia publicznego ów akt ma posłużyć. Może to i lepiej, bo przynajmniej legalistyczny kamuflaż jest lepiej dostrzegalny.

Zatem nie podejmuję czysto prawniczej oceny aktu i szczegółowej dyskusji na tematy techniczno-prawne. Natomiast widzę w nim dowód wielkiego, choć złowieszczego triumfu czwartej władzy nad prawem: bo to media uczyniono egzekutorem decyzji Komisji.

Lex Tusk korzysta tu pełnymi garściami z obecnej medializacji dyskursu. Zapewnienie przesiąknięcia do społecznego dyskursu tego, co komisja zechce ujawnić (bo meandry postępowania i same obrady transparentne nie będą) – powierzono mediom.

I wprawdzie Pan Prezydent, podpisując ustawę, powiedział: „Uważam, że to opinia publiczna powinna sobie sama wyrabiać opinię, w jaki sposób działali różni jej przedstawiciele…”, dodając, że wierzy w obiektywizm komisji. Przedłożenie wiary nad doświadczenie nie przystoi komuś, kto chce się uważać za wytrawnego polityka. A półprawdy, pomówienia i insynuacje cudownie będą się sprzedawać jako smakowite newsy dla mediów. Tyle że konsekwencją w tym wypadku będzie dalsza brutalizacja i zakłamanie teatrum wyborczego, i tak już u nas dalekiego od rzetelności.

Gdy więc pytają mnie o ocenę lex Tusk – powiadam: to koniec pewnej epoki.

Tak jak wybory kopertowe, gdzie wola polityczna zakłóciła prawną procedurę wyborów była – dla mnie – końcem epoki państwa prawa w Polsce, tak lex Tusk, z jej pseudolegalistyczną hipokryzją i z uczynieniem mediów egzekutorem ustawy zakłócającej teatrum wyborcze – jest końcem dotychczasowego etapu demokracji.

Bo wolne i rzetelne wybory są probierzem demokracji traktowanej na serio, nie jako przesłona. A lex Tusk rzetelność wyborów nieuchronnie zakłóci.