Miażdżąca krytyka zmian w sądach w raporcie dla Rady Europy. Tarczyński zgłasza zdanie odrębne
Komitet Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy ocenia, że zmiany w sądach w Polsce w wielu aspektach są sprzeczne z europejskimi standardami i poważnie szkodzą niezależności sądownictwa i praworządności. Wzywa polskie władze do ponownego przeanalizowania całego pakietu zmian w sądownictwie
"Niedopuszczalne, by zmiany dotyczące samorządu sędziowskiego były równoznaczne z przejęciem kontroli nad sądownictwem przez władzę wykonawczą lub ustawodawczą, a nawet, co gorsza, z polityczną kontrolą większości rządzącej" - ocenia komitet Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, który monitoruje, czy państwa należące do RE przestrzegają swoich zobowiązań.
Komitet wydał raport o stanie instytucji demokratycznych w Polsce (dostępny po angielsku i po francusku). Dokument zawiera druzgocącą krytykę zmian w sądownictwie, dokonanych i planowanych przez większość rządzącą. Czytamy w nim, że:
"Komitet wyraża głębokie ubolewanie, że zmiany systemu sądownictwa i wymiaru sprawiedliwości w Polsce w wielu aspektach są sprzeczne z europejskimi normami i standardami. Kumulatywnie podważają one i poważnie szkodzą niezależności sądownictwa i praworządności w Polsce.
Ponadto zmiany w sądach sprawiły, że sądownictwo jest podatne na ingerencje polityczne. Próby poddania sądownictwa politycznej kontroli władzy wykonawczej podważają zasady demokratycznego państwa prawa.
W związku z tym Komitet wzywa władze do ponownego przeanalizowania całego pakietu reform dotyczących sądownictwa oraz do zmiany odpowiednich przepisów i praktyk zgodnie z zaleceniami Rady Europy."
Komitet wyraża także szczególne zaniepokojenie nierozwiązanym kryzysem konstytucyjnym dotyczącym składu Trybunału Konstytucyjnego i apeluje, aby rozwiązanie tego kryzysu stało się priorytetem dla polskich władz.
Wygłasza również dezaprobatę wobec nadużywania postępowań dyscyplinarnych przeciwko sędziom i prokuratorom w Polsce. W ocenie Komitetu, wywołuje to efekt mrożący i podważa niezależność sądownictwa.
Przeczytaj także:
Komitet wzywa też polskie władze do przeprowadzenia niezależnego śledztwa dotyczącego oszczerczej kampanii wymierzonej przeciwko sędziom.
Komitet zaznaczył, że "obawy dotyczące przestrzegania przez Polskę zasad państwa prawa mają bezpośredni wpływ na całą Europę i nie mogą być uważane za kwestię wewnętrzną dla Polski."
Zalecił też, aby we wszystkich państwach Rady Europy (tych wraz z Polską jest 47) sądy, zanim odeślą oskarżonego pod ocenę sądu w Polsce, upewniły się, czy ten będzie miał zagwarantowany sprawiedliwy proces w rozumieniu artykułu 6 Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.
Tarczyński uważa, że raport narusza dobre imię Polski
Zdanie odrębne do raportu złożył poseł Dominik Tarczyński, który w ramach Zgromadzenia Parlamentarnego RE pełni funkcję wiceprzewodniczącego Grupy Europejskich Konserwatystów i Europejskiego Sojuszu Demokratycznego.
Tarczyński uważa, że "raport w obecnym kształcie narusza prawo państwa do kształtowania swojego systemu konstytucyjnego, w tym KRS i prokuratury. Niektóre ze sformułowań użytych w raporcie w sposób niesprawiedliwy narażają dobre imię Polski i wykraczają poza mandat przyznany Komitetowi Monitorującemu".
Tarczyński podważył merytoryczną wartość raportu, zarzucając, że niektóre jego tezy wynikają z doniesień medialnych i założeń przyjętych przez autorów raportu.
Raport opracowali Azadeh Rojhan Gustafsson, Szwedka z Grupy Socjalistycznej oraz Pieter Omtzigt, Holender z Grupy Europejskiej Partii Ludowej, którzy zbierali informacje w czasie wizyty w Polsce - na co zwrócił uwagę Tarczyński, podkreślając, że polskie władze współpracowały z Komitetem Monitorującym, goszcząc jego przedstawicieli.
Raport Zgromadzenie Parlamentarnego Rady Europy: Funkcjonowanie instytucji demokratycznych w Polsce
Streszczenie
Komitet Monitorujący Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy dostrzega wyzwania stojące przed polskim wymiarem sprawiedliwości i sądownictwem, zwłaszcza w odniesieniu do skuteczności działania wymiaru sprawiedliwości. W związku z tym z zadowoleniem przyjmuje zadeklarowane przez władze polskie priorytetowo usunięcia niedociągnięć w polskim systemie sądownictwa. Jednocześnie podkreśla, że konieczne jest, by wdrażane zmiany były w pełni zgodne z europejskimi normami i standardami oraz skutecznie wzmacniały niezawisłość sądownictwa i praworządność. Ponadto z zadowoleniem przyjmuje wszelkie zmiany struktur samorządu sądowego, których celem jest zwiększenie ich przejrzystości i odpowiedzialności, przy jednoczesnym zachowaniu ich niezależności i autonomii. Uważa jednak za niedopuszczalne, by takie zmiany były równoznaczne z przejęciem kontroli nad sądownictwem przez władzę wykonawczą lub ustawodawczą, a nawet, co gorsza, politycznej kontroli większości rządzącej.
Komitet wyraża głębokie ubolewanie, że zmiany systemu sądownictwa i wymiaru sprawiedliwości w Polsce w wielu aspektach są sprzeczne z europejskimi normami i standardami. Kumulatywnie podważają one i poważnie szkodzą niezależności sądownictwa i praworządności w Polsce. Ponadto zmiany uczyniły system sądowniczy podatnym na ingerencję polityczną i na próby poddania go politycznej kontroli władzy wykonawczej, co podważa same zasady demokratycznego państwa prawa. W związku z tym Komitet wzywa władze do ponownego przeanalizowania całego pakietu zmian dotyczących sądownictwa oraz do zmiany odpowiednich przepisów i praktyk zgodnie z zaleceniami Rady Europy.
Komisja jest nadal zaniepokojona nierozwiązanym kryzysem konstytucyjnym dotyczącym składu Trybunału Konstytucyjnego. Przywrócenie legalności składu Trybunału zgodnie ze standardami europejskimi ma zasadnicze znaczenie i powinno być priorytetem. Pełne i bezwarunkowe wykonanie wszystkich orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego, w tym w odniesieniu do składu samego Trybunału Konstytucyjnego, powinno być fundamentem rozwiązania kryzysu.
Komitet wyraża dezaprobatę z powodu nadużywania postępowań dyscyplinarnych wobec sędziów i prokuratorów w Polsce, co ma mrożący efekt [chilling effect] dla sądownictwa i podważa jego niezależność. W tym kontekście Komitet wzywa do przeprowadzenia niezależnego dochodzenia publicznego w sprawie doniesień o politycznie motywowanej kampanii [smear campaign] wymierzonej przeciwko członkom wymiaru sprawiedliwości przez i z udziałem wysokich rangą urzędników Ministerstwa Sprawiedliwości i Krajowej Rady Sądownictwa.
Komitet podkreśla, że jego obawy dotyczące przestrzegania przez Polskę zasad państwa prawa mają bezpośredni wpływ na całą Europę i nie mogą być uważane za kwestię wewnętrzną dla Polski. Komitet zaleca zatem, by wszystkie państwa członkowskie Rady Europy zadbały o to, by podlegające ich jurysdykcji sądy upewniły się we wszystkich istotnych sprawach karnych i cywilnych, czy można zagwarantować oskarżonym sprawiedliwe postępowanie sądowe w Polsce w rozumieniu 6 artykułu Europejskiej Konwencji Praw Człowieka.
Udostępnij:
Sądownictwo
Dominik Tarczyński
Komitet Monitorujący
państwo prawa
praworządność
Rada Europy
Zgromadzenie Parlamentarne Rady Europy
Pisze o praworządności, demokracji, prawie praw człowieka. Współzałożycielka Archiwum Osiatyńskiego i Rule of Law in Poland. Doktor nauk prawnych. Pracuje w Instytucie Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk. Stypendystka Fundacji Humboldta, prowadzi badania w Instytucie Maxa Plancka Porównawczego Prawa Publicznego i Międzynarodowego w Heidelbergu.
Pisze o praworządności, demokracji, prawie praw człowieka. Współzałożycielka Archiwum Osiatyńskiego i Rule of Law in Poland. Doktor nauk prawnych. Pracuje w Instytucie Nauk Prawnych Polskiej Akademii Nauk. Stypendystka Fundacji Humboldta, prowadzi badania w Instytucie Maxa Plancka Porównawczego Prawa Publicznego i Międzynarodowego w Heidelbergu.
Komentarze