0:00
0:00

0:00

Prawa autorskie: Fot. Jacek Marczewski / Agencja Wyborcza.plFot. Jacek Marczewsk...

Jeszcze 30 stycznia 2024 na spotkaniu w Sejmie wytyczne o bezpieczeństwie zdrowotnym kobiet, które zapowiadała ministra zdrowia Izabela Leszczyna, nie były gotowe. To znaczy może były, ale ministra ich nie zaprezentowała. Wysłuchała opinii szerokiego grona organizacji i ekspertów/ekspertek, które przyszły do Sejmu. W spotkaniu o zdrowiu kobiet z ministrą Leszczyną uczestniczyły m.in.: Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, Aborcyjny Dream Team, Fundacja na Rzecz Kobiet i Planowania Rodziny, Strajk Kobiet, lekarze i lekarki skupieni wokół inicjatywy „O tym się nie mówi”, Fundacja Rodzić po Ludzku, Fundacja Feminoteka, Kongres Kobiet, Fundacja Rak’n’Roll, Polskie Towarzystwo Zdrowia Seksualnego i Reprodukcyjnego.

Była też ministra do spraw równości Katarzyna Kotula oraz wicemarszałkini Sejmu Monika Wielichowska.

Jak się dowiadujemy, tym co połączyło absolutną większość obecnych była kwestia dekryminalizacji aborcji. Pojawiły się także m.in. takie kwestie jak klauzula sumienia w szpitalach, postulat powstania zespołu do spraw opieki okołoporodowej, walka z przemocą ginekologiczną, edukacja seksualna.

Dopiero 31 stycznia ministra Izabela Leszczyna zaprezentowała swój plan na zdrowie kobiet. Co się w nim znalazło?

Aborcja zgodna z WHO

Największą sensacją była kwestia aborcji. Ministra nie mówiła o legalizacji aborcji do 12. tygodnia ciąży i dekryminalizacji (o której mówiły organizacje i ekspertki na spotkaniu 30 stycznia), ale wypowiedziała się w kwestii przerywania ciąży w przypadku zagrożenia zdrowia i życia. Ta sprawa budziła największe kontrowersje po przypadkach śmierci kobiet w ciąży, które nie zostały przerwane na czas. Najgłośniejsza była sprawa Izabeli z Pszczyny:

Przeczytaj także:

Po tych przypadkach swoje wytyczne wydał minister zdrowia z PiS Adam Niedzielski. Leszczyna podkreśliła, że są one niewystarczające i potrzeba nowych: "Niestety, wytyczne, które przygotował zespół powołany przez ministra Adama Niedzielskiego, nie są satysfakcjonujące. Nie zapewniają bezpieczeństwa kobietom, nie spełnią swojej roli. Jeśli chodzi o zalecenia stricte kliniczne, to tak naprawdę lekarze doskonale wiedzą, kiedy zagrożone jest życie i zdrowie pacjentki.

Rekomendacje, które już są na stronach Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników, to jest jedna część. Ale wiem, że pod koniec lutego Polskie Towarzystwo Zdrowia Seksualnego i Reprodukcyjnego zamieści swoje wytyczne zgodne z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia. Wczoraj rozmawiałam z przedstawicielami tego towarzystwa. Wszyscy czekają na te wytyczne, zgodne z najnowszą wiedzą i zgodne z zaleceniami WHO".

Z tej wypowiedzi można zrozumieć, że te właśnie wytyczne, które pojawią się pod koniec lutego, będą polecane przez ministerstwo.

Potwierdziła to po pytaniach dziennikarek. Podkreśliła, że najbardziej by chciała, by PTGiP oraz PTZSiR ułożyły wspólne wytyczne.

W 2022 roku Światowa Organizacja Zdrowia zaktualizowała wytyczne dotyczące aborcji. Aby można było uznać, że opieka aborcyjna jest wysokiej jakości, należy zapewnić:

  • dostęp do dokładnych informacji;
  • wspierający, powszechnie dostępny, przystępny cenowo i dobrze funkcjonujący system opieki zdrowotnej;
  • poszanowanie praw człowieka, w tym wspierające pacjentki ramy prawne i polityczne.

W celu poprawy dostępu do opieki aborcyjnej WHO zaleca m.in.:

  • ochronę dostępu do aborcji przed barierami wynikającymi z klauzuli sumienia;
  • priorytetyzację dobrostanu kobiet w ciąży.

Do ich implementacji niezbędny będzie cykl szkoleń o metodach przerywania ciąży. W treści szkolenia powinny znaleźć się zwłaszcza: łyżeczkowanie (z adnotacją o światowym odchodzeniu od tej metody przerywania ciąży), aborcja farmakologiczna, aborcja próżniowa, aborcja ciąż wysokich z użyciem chlorku potasu, pozostałe metody terminacji ciąż wysokich. Lekarze powinni zostać także przeszkoleni z praktyk opieki przed i poaborcyjnej. Ginekolodzy i ginekolożki muszą wiedzieć, na co zwracać uwagę, kiedy podawać pacjentce leki przeciwbólowe czy przeciwzapalne, w jaki sposób reagować na konkretne powikłania, jak przeprowadzić procedurę kryzysowego przerywania ciąży.

Ale wytyczne są dużo szersze i nie dotyczą tylko przypadków zagrożenia zdrowia i życia. WHO rekomenduje:

  • pełną dekryminalizację aborcji;
  • umożliwienie dostępu do aborcji farmakologicznej w celu zwiększenia ogólnego dostępu do opieki aborcyjnej;
  • uchylenie przepisów prawnych, które ograniczają dostęp do aborcji, wprowadzają limity dostępu zależne od momentu ciąży i wymagają przestrzegania okresów oczekiwania;
  • dostęp do aborcji na prośbę kobiety, dziewczynki lub innej osoby w ciąży, bez konieczności uzyskania zgody jakiejkolwiek innej osoby, organu lub instytucji.

Co także nowe, Leszczyna na pytanie o liczbę aborcji w 2023 roku potwierdziła, że nie ma sensu podawać oficjalnych danych o aborcji, bo za bardzo odbiegają od rzeczywistości. Prawdziwa liczba jest zupełnie inna – przyznała Leszczyna (oficjalna liczba aborcji wykonanych w ramach NFZ wyniosła 1000).

Leszczyna nie wspomniała jednak o dekryminalizacji, która była najważniejszym postulatem strony społecznej.

Co jeszcze obiecała ministra?

  1. Przypomniała, że przegłosowano powrót finansowania przez państwo in vitro. W tym roku wydamy na tę procedurę pół miliarda zł. W ramach tego programu będzie też możliwe mrożenie plemników, komórek i zarodków ze wskazań zdrowotnych np. pacjentów i pacjentek onkologicznych;
  2. Rozszerzenie pakietu badań prenatalnych – na początku lutego ministerstwo przedstawi rozporządzenie w tej sprawie;
  3. Restrykcyjne przestrzeganie tego, by każdy szpital zapewniał dostęp do świadczeń przewidzianych w ustawie. Ministra Leszczyna zapowiedziała, że zmieni zapisy w dokumencie Ogólne Warunki Umów i tam jasno zostanie zapisane, że placówka ma obowiązek zapewnić świadczenia;
  4. Antykoncepcję awaryjną bez recepty dla osób od 15 roku życia;
  5. Edukację seksualną;
  6. Szczepienia na HPV;
  7. Opiekę okołoporodową, m.in. padła obietnica większej dostępności znieczulenia okołoporodowego;
  8. Powstanie zespołu do spraw bezpieczeństwa zdrowotnego kobiet, do którego może należeć każdy/a.
;
Na zdjęciu Magdalena Chrzczonowicz
Magdalena Chrzczonowicz

Naczelna OKO.press, redaktorka, dziennikarka. W OKO.press od początku, pisze o prawach człowieka (osoby LGBTQIA, osoby uchodźcze), prawach kobiet, Kościele katolickim i polityce. Wcześniej pracowała w organizacjach poarządowych (Humanity in Action Polska, Centrum Edukacji Obywatelskiej, Amnesty International) przy projektach społecznych i badawczych, prowadziła warsztaty dla młodzieży i edukatorów/edukatorek, realizowała badania terenowe. Publikowała w Res Publice Nowej. Skończyła Instytut Stosowanych Nauk Społecznych na UW ze specjalizacją Antropologia Społeczna.

Komentarze