Ostatni dzień kampanii samorządowej

Środa była kolejnym dniem trwającego już trzeci tydzień pierwszego posiedzenia Sejmu. Dziś posłowie i posłanki decydowali między innymi w sprawie zamrożenia cen energii.

Na stole były dwie propozycje: rządowa, zakładająca niezmienne ceny przez rok, i autorstwa sejmowej większości, z zamrożeniem na pół roku.

Ta pierwsza zgodnie z oczekiwaniami została odrzucona, a druga skierowana do komisji. Tam parlamentarzyści dyskutowali między innymi o przedłużeniu wsparcia na cały rok (co nie zyskało akceptacji) i objęcia nim przedsiębiorców i rolników (taką poprawkę wniósł PSL).

Według polityków przyszłej koalicji sytuację na rynku energii poprawi obligo giełdowe — a więc przymus handlowania prądem na wolnym rynku oraz możliwość aktualizacji taryf w dopasowaniu do cen prądu z połowy roku.

Sejm to miejsce dla lobbystów?

Obrady komisji były gorące, a emocje w szeregach Prawa i Sprawiedliwości wywołała między innymi obecność Adama Romanowskiego z Instytutu Obywatelskiego. Marek Suski z PiS domagał się wyjaśnień, kim jest członek działającego od lat zaplecza eksperckiego Platformy Obywatelskiej. „Lobbyści rządzą Sejmem” – rzucił na koniec obrad.

Wcześniej z ustawy usunięto wiatrakową „wrzutkę”. Przepisy dopuszczające mniejszą odległość stawianych turbin od zabudowań będą procedowane osobno po tym, jak wywołały duże kontrowersje.

Tak będzie wyglądał początek końca rządów PiS

Klaruje się polityczny plan na przyszły tydzień. Wiadomo, że w poniedziałek Sejm zagłosuje nad wotum zaufania dla rządu Mateusza Morawieckiego — co zapewne zakończy jego dwutygodniowe trwanie. Jak dokładnie wygląda harmonogram prac Sejmu na 11 grudnia?

O godz. 10 „Prezes Rady Ministrów przedstawi program działania Rady Ministrów z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania”. Przewidziano wtedy „10-minutowe oświadczenia w imieniu klubów i 5-minutowe oświadczenie w imieniu koła”.

O godz. 15 przewidziane jest głosowanie nad udzieleniem wotum zaufania dla rządu Mateusza Morawieckiego.

Pięć godzin później Sejm może wyznaczyć Donalda Tuska na stanowisko premiera. Bo potem w trakcie półtoragodzinnej przerwy można będzie „zgłaszać kandydatury na Prezesa Rady Ministrów”. „Termin wyznacza Marszałek Sejmu, po zasięgnięciu opinii Konwentu Seniorów” – czytamy na stronie Sejmu.

Od 16:30 nastąpi wybór Tuska na premiera – w przypadku kiedy premier Morawiecki nie uzyska wotum zaufania.

Co dalej? We wtorek o 9:00 Donald Tusk powinien wygłosić swoje exposé, a o 15:00 dostać wotum zaufania.

Nauczyciele chcą podwyżek

Nowy rząd będzie musiał pracować szybko, bo wyzwań jest wiele. Jednym z nich jest podołanie wymaganiom płacowym nauczycieli.

„Od nowego rządu oczekujemy przystąpienia do realizacji deklaracji i zapowiedzi, które padały w trakcie kampanii wyborczej. Wierzymy, że deklaracje, które dotyczą skali wzrostu wynagrodzeń na poziomie nie mniej niż 30 proc. i nie mniej niż 1500 zł, zostaną jak najszybciej przekute w konkretne rozwiązania i decyzje — mówił prezes Związku Nauczycielstwa Polskiego Sławomir Broniarz na konferencji „Płace nauczycieli w 2024 roku”. I dodał: ”Dyskusja o skali wzrostu wynagrodzeń, to jest także pytanie o wiarygodność polityków".

Ustna obietnica Tuska, czyli 1500 zł podwyżki płacy zasadniczej (znacznie więcej niż 30 proc.), daje nauczycielkom początkującym 5,2 tys./mies., mianowanym – 5,4 tys., dyplomowanym – 6,0,. a z dodatkami i nadgodzinami — nawet 6,7 tys., 7,9 tys. i 9,7 tys. Koszt budżetu szacujemy na 17 mld.

Więcej w OKO.press pisał o tym Piotr Pacewicz:

Nie tylko Sejm: według mediów ABW blokuje plany Orlenu

Wieczorem tygodnik „Polityka” ujawnił, że Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego wydała negatywną opinię dla decyzji zasadniczej dotyczącej atomowych planów spółki zależnej od Orlenu. Chodzi o Orlen Synthos Green Energy, powołanej wspólnie ze spółką zarządzaną przez biznesmena Michała Sołowowa i ambicje postawienia nawet kilkudziesięciu niewielkich reaktorów jądrowych. Bez decyzji zasadniczej będzie to niemożliwe. Nie są znane na razie motywy działania ABW.

Orlen chciał razem z Synthosem postawić kilkadziesiąt reaktorów w technologii SMR.

„To jedna z najbardziej efektywnych, najtańszych i bezpiecznych technologii produkcji energii. Inwestycja będzie kolejnym ważnym elementem dywersyfikacji źródeł wytwarzania energii przez ORLEN, zwiększającym bezpieczeństwo i niezależność energetyczną Polski oraz regionu” – przekonywał Orlen w prezentacji swojego projektu.

Eksperci wskazywali jednak na brak dowodów na możliwość szerokiego wykorzystania tej technologii. Do tej pory na świecie nie ma komercyjnie działającego reaktora SMR.

„Do tej pory różne podmioty gospodarcze i badawcze zaproponowały przeszło 80 rozwiązań technicznych, które klasyfikuje się jako SMR-y. Są to koncepcje przeróżne, od zwyczajnie pomniejszonych wersji doskonale znanych konstrukcji, przez propozycje reaktorów reprezentujących odmienne zasady działania, po koncepcje nieomal »przydomowych« mikroreaktorów. Jedyną ich wspólną cechą jest to, że niemal żadnego jeszcze nie zbudowano, a nawet w pełni nie zaprojektowano” – zauważali na łamach OKO.press eksperci portalu Nuclear.pl.

14 grudnia Europejski Trybunał Praw Człowieka wyda orzeczenie w sprawie M.L. przeciwko Polsce. Sprawa dotyczy decyzji Trybunału Konstytucyjnego Julii Przyłębskiej z 2020 roku, który drastycznie ograniczył dostęp do legalnej aborcji. Poinformowała o tym prawniczka Agata Bdzyń, potwierdzając zaangażowanie Federacji na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny FEDERA.

Sprawę przeciwko Polsce wytoczyła 35-letnia warszawianka o inicjałach M.L., której pełnego nazwiska nie podano w informacji Trybunału.

"Skarżąca zaszła w ciążę w 2020 roku, a po około 14 tygodniach zdiagnozowano u jej płodu trisomię 21 chromosomu (zespół Downa). Nie mogąc dokonać aborcji w Polsce, M.L. w końcu musiała wyjechać do prywatnej kliniki w Holandii na zabieg. Powołując się na art. 3 (zakaz nieludzkiego i poniżającego traktowania) i art. 8 (prawo do poszanowania dla życia prywatnego i rodzinnego), M.L. skarży się, że w Polsce nie może dokonać aborcji, co spowodowało konieczność podróżowania w celu leczenia, że ograniczenie to nie było „przewidziane przez prawo” oraz że sędziowie którego orzeczenie wprowadziło ograniczenie zostali powołani w toczącym się postępowaniu o naruszenie Artykułu 6 (prawo do sprawiedliwego procesu)" – czytamy w informacji Trybunału.

"W ciągu dwóch lat prawniczki FEDERY złożyły 30 skarg do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach, w których szpitale złamały prawa pacjentek” – przekazywała rok temu Fundacja na Rzecz Kobiet i Planowania Rodziny w komunikacie podsumowującym dwa lata od decyzji TK Julii Przyłębskiej w sprawie aborcji.

ABW wydała negatywną opinię w procesie przyznawania decyzji zasadniczej dla inwestycji spółki Orlen Synthos Green Energy.

To przedsiębiorstwo powołane wspólnie przez naftowego giganta i spółkę biznesmena Michała Sołowowa. Pplany zakładały postawienie nawet 78 niewielkich reaktorów jądrowych w technologii SMR.

Według „Polityki”, która podała informację jako pierwsza, w praktyce blokuje to starania spółki o postawienie rozsianych po kraju elektrowni. Dokument ma być jednak tajny, nie wiadomo więc, jaki jest powód takiej decyzji służb.

„To jedna z najbardziej efektywnych, najtańszych i bezpiecznych technologii produkcji energii. Inwestycja będzie kolejnym ważnym elementem dywersyfikacji źródeł wytwarzania energii przez ORLEN, zwiększającym bezpieczeństwo i niezależność energetyczną Polski oraz regionu” – przekonywał Orlen w prezentacji swojego projektu.

Eksperci wskazywali jednak na brak dowodów na możliwość szerokiego wykorzystania tej technologii. Do tej pory na świecie nie ma komercyjnie działającego reaktora SMR.

„Do tej pory różne podmioty gospodarcze i badawcze zaproponowały przeszło 80 rozwiązań technicznych, które klasyfikuje się jako SMR-y. Są to koncepcje przeróżne, od zwyczajnie pomniejszonych wersji doskonale znanych konstrukcji, przez propozycje reaktorów reprezentujących odmienne zasady działania, po koncepcje nieomal »przydomowych« mikroreaktorów. Jedyną ich wspólną cechą jest to, że niemal żadnego jeszcze nie zbudowano, a nawet w pełni nie zaprojektowano” – zauważali na łamach OKO.press eksperci portalu Nuclear.pl.

Do tej pory uruchomiono jedynie dwa prototypy — oba w Chinach.

Orlen swoje reaktory miał stawiać z GE Hitachi w partnerstwie z kanadyjskim Ontario Power i amerykańskim Tennessee Valley Authority. W sprawę zaangażował się ambasador RP w Waszyngtonie Marek Magierowski.

W SMR chce inwestować też KGHM

Niespokojnie jest również wokół planów KGHM. Spółka chce budować reaktory SMR z amerykańskim NuScale. Firma przerwała jednak pracę nad pierwszymi instalacjami, które chciała budować w USA.

Pojawiły się również informacje o zerwaniu umowy o współpracy między tymi dwiema spółkami. Władze miedziowego giganta stanowczo im zaprzeczyły. Również NuScale zapewniło, że „nie zmienia zobowiązań firmy wobec KGHM ani działań rynkowych na całym świecie”.

Orlen kilka miesięcy temu wskazał siedem pierwszych lokalizacji reaktorów, które miałyby być wykorzystywane głównie przez przemysł i ciepłownictwo. Miały one stanąć w:

• Ostrołęce,
• Włocławku,
• Stawach Monowskich koło Oświęcimia,
• Dąbrowie Górniczej,
• Nowa Huta w Krakowie,
• Specjalnej Strefie Ekonomicznej Tarnobrzeg – Stalowa Wola,
• okolicach Warszawy.