Ostatni dzień kampanii samorządowej

„W trosce o prawidłowe wydatkowanie środków publicznych oraz kierując się wolą należytej realizacji inwestycji, a także dodatkowymi przesłankami dotyczącymi działalności spółki, minister kultury i dziedzictwa narodowego Bartłomiej Sienkiewicz postanowił odwołać zarząd spółki Pałac Saski” – poinformowało 19 stycznia Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w mediach społecznościowych.

Minister nie poinformował jednak jeszcze o tym, co dalej z budową Pałacu.

Nierozpoczęta budowa, odkryte fundamenty

W 2021 roku PiS przeprowadziło przez Parlament projekt odbudowy Pałacu Saskiego przy placu Marszałka Józefa Piłsudskiego. Powołano do tego specjalną spółkę, ale do dziś budowa nie ruszyła. Na placu odkryto natomiast w ramach prac archeologicznych fundamenty. Aktywista Jan Mencwel zwrócił 18 stycznia uwagę, że zabytkowe fundamenty odkryto, ale nie zabezpieczono ich przed mrozem i śniegiem, narażając na nieodwracalne zniszczenia.

Co miało być odbudowane?

Grzegorz Piątek, krytyk i historyk architektury, mówił w lipcu 2021 roku Agacie Kowalskiej w podcaście OKO.press, że władze wcale nie odbudują XVIII-wiecznego barokowego Pałacu Saskiego, tylko budowlę, która powstała w XIX wieku na jego gruzach pod auspicjami władz zaborczych. Zbudował ją rosyjski kupiec Iwan Skwarcow jako dom dochodowy, potem była siedzibą rosyjskich władz wojskowych.

W XX-leciu międzywojennym budynek był siedzibą Sztabu Generalnego Wojska Polskiego i przed nim odbywały się wojskowe parady. Został wysadzony w powietrze przez Niemców po powstaniu warszawskim. Pozostały trzy przęsła kolumnady łączącej dwa skrzydła budynku – potężny symbol wojennej tragedii i zniszczenia Warszawy, po wojnie zaadaptowane przez architekta Zygmunta Stępińskiego na Grób Nieznanego Żołnierza (mieścił się w kolumnadzie i przed wojną). „To ostatnia trwała ruina w centrum miasta” – przypominał Piątek.

Urbanista Kuba Snopek i nasza dziennikarka Dominika Sitnica przekonywali na naszych łamach w grudniu 2023 roku, żeby zamiast Pałacu Saskiego wybudować inny duży projekt architektoniczny – Pałac Studentów.

Nowa rada nadzorcza

Poznaliśmy też nowy skład Rady Nadzorczej spółki Pałac Saski:

• Małgorzata Podrecka – reprezentująca Prezydenta RP
• Aleksander Galos – reprezentant Prezesa Rady Ministrów
• Katarzyna Olesiak – reprezentująca Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
• Grzegorz Kłoczko – reprezentant Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
• Joanna Beza-Bojanowska – reprezentująca Ministra Finansów
• Michał Olszewski – reprezentant Prezydenta miasta stołecznego Warszawy.

Przed Komisją Śledczą do spraw wyborów kopertowych w piątek zeznawali Artur Soboń i Maciej Wypij. Ten drugi – były poseł Porozumienia Jarosława Gowina – mówił między innymi o kulisach przygotowania do korespondencyjnych wyborów prezydenckich w 2020 roku. Nie była to praca w pełnej harmonii, o czym świadczy relacja Wypija z jednego ze spotkań w rządowym gronie.

Komisja śledcza: furia Kamińskiego, pomidor Sobonia

Jak mówił polityk, były minister spraw wewnętrznych Mariusz Kamiński „w pewnym momencie wpadł w furię, zaczął mówić, że nasze zachowania nadają się do więzienia, że powinniśmy zostać zniszczeni, że nasza działalność jest działalnością antypaństwową”. Tak miał zareagować na sugestie o możliwym przesunięciu wyborów i rezygnacji z korespondencyjnej metody głosowania.

Mimo wszystko zapewne lepiej zapamiętamy odpowiedzi posła PiS Artura Sobonia. Choć być może bardziej właściwe byłoby mówienie o jednej odpowiedzi, którą polityk kierował do członków komisji 121 razy.

„Wszystko, co miałem do powiedzenia w objętej przesłuchaniem sprawie, zawarłem w swobodnej części swojej wypowiedzi” – mówił Soboń. Problem w tym, że w swobodnej części wypowiedzi na początku przesłuchania jedynie lakonicznie poinformował o swoich kompetencjach i zadaniach z czasów pracy w rządzie PiS.

„Czyli bawimy się w pomidora” – skomentowała posłanka PSL Agnieszka Kłopotek

Komisarz w Polsce, Bodnar działa

Z ministrem sprawiedliwości Adamem Bodnarem spotkał się komisarz UE ds. praworządności Didier Reynders.

Reynders i Bodnar rozmawiali m.in. o nowym projekcie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz o działaniach Polski na rzecz wejścia do struktur Prokuratury Europejskiej. Reynders pozytywnie ocenił dążenia nowego rządu do wypełnienia zawartych w Krajowym Planie Odbudowy „kamieni milowych” z zakresu sprawiedliwości i praworządności. Zapowiedział też, że KE najprawdopodobniej pozytywnie oceni działania Polski w tym zakresie – w kontekście pierwszej płatności z KPO.

„Decyzje podjęte przez nowy rząd idą w dobrym kierunku” – mówił Reynders. „Poprzedni rząd miał wszystkie narzędzia, by po bardzo udanych negocjacjach z KE przedstawić parlamentowi odpowiednie ustawy. Działania prezydenta i Trybunału Konstytucyjnego sprawiły, że zostało to zablokowane” – przypomniał Reynders.

Bodnar wręczył Reyndersowi zdjęcie Warszawy, dziękował mu też za wizytę i wsparcie dla polskiego rządu.

Szef resortu sprawiedliwości zapowiedział z kolei rozłączenie funkcji ministerialnej i roli prokuratora generalnego. W najbliższych dniach można spodziewać się nowelizacji ustawy, którą PiS połączył te dwa stanowiska.

Kadrowa miotła, zarobki gwiazd TVP ujawnione

Piątek był intensywnym dniem zmian kadrowych. Stanowisko stracił prezes Centralnego Portu Komunikacyjnego Mikołaj Wild i jego zastępca odpowiedzialny za inwestycje kolejowe przy projekcie. To efekt audytu inwestycji, a zapewne i zapowiedź zmian w jego kształcie. Czego będą dotyczyły – na razie nie wiadomo. Pracę stracił również wywodzący się z Suwerennej Polski Łowczy Krajowy Paweł Lisiak. Powołany na stanowisko został z kolei nowy komendant główny Straży Granicznej. Został nim obecny w służbie od 1999 roku generał Robert Bagan.

Wypłynęły też kolejne dane dotyczące zarobków osób związanych z TVP przed zmianami w stacji. Żona byłego szefa nadawcy Jacka Kurskiego Joanna Kurska na kontrakcie ze stacją zyskała 1,5 mln złotych, między innymi jako prowadząca „Pytania na śniadanie”. Jeszcze lepiej zarobił Jarosław Jakimowicz. Były aktor od TVP Info dostał 2 mln złotych.

Co jeszcze przeczytasz w OKO.press?

Rzecznik Praw Pacjenta uznał, że lekarka psychiatra naruszyła prawa Joanny z Krakowa. A działania funkcjonariuszy policji uznał za nieakceptowalne. „Dobro pacjenta jest ważniejsze niż czyjeś upolitycznione sumienie” – mówi OKO.press Joanna z Krakowa, z którą porozmawiała Julia Theus.

Kościół wstawia się za Mariuszem Kamińskim i Maciejem Wąsikiem. Dlaczego?

„To interwencja humanitarna, ma wymiar czysto ludzki” – tłumaczy OKO.press Biuro Prasowe Episkopatu. Treść listu abp. Gądeckiego do Kamińskiego i Wąsika wskazuje jednak na przyjęcie punktu widzenia PiS, a zapowiedź „mediacji u min. Bodnara” oznaczałaby udział hierarchy w grze, jaką prowadzi Duda.

„Koszt ochrony dla przewodniczącego komisji, która miała badać przyczyny katastrofy, to był milion złotych. Samo paliwo dla funkcjonariuszy kosztowało 230 tys. złotych. Plus funkcjonariusze, którzy całą dobę musieli czuwać nad posłem Macierewiczem. Plus koszty samochodu i tak dalej” – mówił w programie „Kampania bez kitu” na antenie TVN24 Cezary Tomczyk, wiceminister obrony narodowej.

Prowadzący rozmowę Radomir Wit dopytywał, czy mowa jedynie o okresie, kiedy Macierewicz był szeregowym posłem.

„Jeśli ktoś przestaje pełnić funkcję ministra, to tę ochronę traci. Ewentualnie ona może być wydłużona na okres 30 dni – tak mówią przepisy. Tu mamy rok 2018, '19, '2o, '21, '22 i '23. Przez cały ten okres, bez podstaw, poseł Macierewicz miał ochronę Żandarmerii Wojskowej, samochód, i pokryte wszelkie koszty, które się z tym wiązały. To była całodobowa ochrona – kierowca plus osoba ochraniająca” – wyjaśniał Tomczyk.

Mikołaj Wild już nie jest prezesem spółki CPK – poinformowała rada nadzorcza podmiotu, który odpowiada za zaprojektowanie i budowę centralnego lotniska w Baranowie. Jego los podzielił Radosław Kantak, odpowiadający w spółce za inwestycje kolejowe. Zgodnie z lakonicznym komunikatem rada ogłosiła konkurs na „członka zarządu”. Można przypuszczać, że chodzi o stanowisko nowego prezesa CPK.

Można było się spodziewać, że kadrowa miotła nie oszczędzi Centralnego Portu. Politycy koalicji rządowej wypowiadali się krytycznie na temat dotychczasowych działań w sprawie realizacji inwestycji. W środę odwołano dotychczasową radę nadzorczą. „Dzisiejsze zmiany są początkiem zapowiedzianego w expose premiera Donalda Tuska audytu programu CPK” – mówił Maciej Lasek, w nowym rządzie wyznaczony na funkcję pełnomocnika ds. CPK. – „Na tę chwilę nie mogę jeszcze zadeklarować, jakie będą moje rekomendacje dla rady ministrów w sprawie kontynuowania i zakresu programu CPK. Ale mogę zagwarantować, że wszystkie decyzje dotyczące CPK będą bazowały na opiniach ekspertów z odpowiedzialnością za każdą złotówkę wydaną z publicznych pieniędzy” – mówił Lasek portalowi money.pl.

Lasek: w sprawie CPK potrzebna „racjonalna ocena”

„Żadna inwestycja w Polsce nie będzie inwestycją, która doprowadza do rozpaczy polskiej rodziny. Rozmawialiśmy także o przyszłości CPK. Niezależnie od tego, jakie decyzje inwestycyjne podejmiemy, ludzie nie będą z tego powodu więcej w Polsce płakać” – mówił w exposé premier Donald Tusk, nie sugerując, czy inwestycja zostanie zarzucona. Odniósł się w ten sposób również do kontrowersji dotyczących wypłaty odszkodowań – według zagrożonych wywłaszczeniami zbyt niskich.

Definitywnej odpowiedzi nie podaje na razie również Lasek. Pełnomocnik rządu stwierdził jednak, że zarzucenie rozbudowy i modernizacji warszawskiego lotniska Chopina było „kosztownym błędem”.

„Poszukamy najbardziej efektywnego sposobu podniesienia przepustowości istniejących, mazowieckich portów lotniczych – to nasz cel w perspektywie średnioterminowej. Co do perspektywy długoterminowej – racjonalnie ocenimy zasadność budowy nowego lotniska, możliwości rozwojowe lotnisk regionalnych oraz zakres inwestycji kolejowych i drogowych CPK” – mówił Lasek portalowi Rynek Lotniczy.