Krótko i na temat: najnowsze depesze OKO.press z Polski i ze świata

W poniedziałek 8 lipca do Warszawy przyjechał prezydent Wołodymyr Zełenski. Polska i Ukraina miały uzgodnić m.in. wspólne stanowisko na rozpoczynający się we wtorek 9 lipca szczyt NATO w Waszyngtonie.

Wspólna konferencja prasowa premiera Donalda Tuska i Wołodymyra Zełenskiego rozpoczęła się minutą ciszy dla ofiar zmasowanego ataku rakietowego, który Rosja przypuściła dziś na Ukrainę. Obiektem ataku był m.in. szpital dziecięcy w stolicy. Zginęło ponad 20 osób, wciąż trwa akcja ratunkowa.

Podczas spotkania obie strony podpisały porozumienie o wzajemnej pomocy w zakresie bezpieczeństwa. „Zależało nam, żeby to nie były puste obietnice, a prawdziwe wzajemne zobowiązania. Wspólnie z innymi sojusznikami będziemy wypełniać postanowienia tego dokumentu” – mówił premier Donald Tusk. "Wszyscy wiemy, że gdyby ta wojna zakończyła się źle, to zakończyłaby się źle nie tylko dla Ukrainy, ale też dla Polski, Europy i całego świata zachodniego.

Tusk nawiązał do ofensywy dyplomatycznej premiera Victora Orbána, który bez zgody instytucji unijnych, wykorzystuje węgierską prezydencję, by prowadzić „misję pokojową” w sprawie rosyjskiej agresji na Ukrainę. „Będę osobiście pilnować, by nic o Ukrainie nie decydowano bez Ukrainy” – mówił polski premier.

Tusk zapewnił, że Warszawa będzie wspierać wysiłki Kijowa, na drodze do członkostwa w Unii Europejskiej i NATO.

„To było bezpośrednie uderzenie, nie odłamki pocisków obrony powietrznej. Nie wątpię, że wszystko, co zostało przez rosyjskich terrorystów zniszczone, zostanie przez nas odbudowane. A wszyscy, wraz z Putinem, którzy wydają rozkazy ataków na obiekty cywilne, zostaną ukarani” – mówił prezydent Zełenski, komentując ataki rakietowe.

I zapowiedział, że strona ukraińska zainicjuje posiedzenie Rady Bezpieczeństwa ONZ po poniedziałkowym ostrzale. Ukraiński lider podziękował także Polsce za przekazanie 44 pakietów pomocy wojskowej. Podkreślał, że podpisany dziś dokument jest bardzo ambitny. „Pomoże nam chronić życie naszych obywateli” – mówił Zełenski.

Współpraca w zwalczaniu ataków lotniczych, zmierzających w stronę Polski

Ukraiński prezydent podkreślił, że szczególnie istotne zapisy tego porozumienia dotyczą współpracy „w zakresie przeciwdziałania rosyjskim atakom lotniczym, które mogą zmierzać w kierunku Polski”.

„Tu wraz z naszymi specjalistami wojskowymi opracujemy mechanizmy szybkiej realizacji tego punktu naszego porozumienia” – zaznaczył Zełenski.

Legion ukraiński w Polsce

„Umówiliśmy się na sformowanie i szkolenie na terenie Polski ukraińskiego legionu. Będzie to nowa formacja złożona z ochotników, która na wzór ukraińsko-polsko-litewskiej brygady mogłaby umożliwić obywatelom Ukrainy, znajdującym się na terenie Polski, wzięcie udziału w obronie Ukrainy” – przekazał Zełenski.

„Legion ukraiński przeszedłby szkolenie w Polsce, zostałby wyposażony i uzbrojony. Każdy obywatel Ukrainy, który zdecyduje się wstąpić do legionu, będzie mógł podpisać kontrakt z siłami zbrojnymi Ukrainy” – dodał Zełenski.

Prezydent Ukrainy spotka się jeszcze z Andrzejem Dudą.

RBN przez szczytem NATO

Rano w Belwederze odbyło się zwołane przez prezydenta Andrzeja Dudę posiedzenie Rady Bezpieczeństwa Narodowego. Spotkanie było poświęcone przygotowaniu polskiej delegacji na Szczyt NATO, który odbędzie się w dniach 9-11 lipca w Waszyngtonie.

„Najważniejszą funkcją Sojuszu jest zapewnienie bezpieczeństwa sojuszniczego, temu także służy art. 5. dotyczący sojuszniczej obrony w przypadku jakiegokolwiek ataku. Ale wszyscy wiemy, że NATO jako swoje zadanie bierze na siebie de facto zapewnienie bezpieczeństwa światowego” – mówił Andrzej Duda.

Dodał, że na szczyt patrzy „z punktu widzenia interesów bezpieczeństwa Polski”. Mówił też o presji hybrydowej ze strony reżimu Aleksandra Łukaszenki.

„W naszym przekonaniu ten szczyt przede wszystkim musi być kolejnym krokiem w kierunku umocnienia naszego bezpieczeństwa w znaczeniu doraźnym i w znaczeniu naszego bezpieczeństwa na przyszłość” – mówił Duda.

W poniedziałek rano 8 lipca 2024 roku wybuchy było słychać w kilku obwodach – kirowohradzkim, czerkaskim, czernihowskim, żytomierskim, sumskim oraz w Kijowie. Rosja wystrzeliła w stronę Ukrainy ponad 40 rakiet.

Ministerstwo Spraw Wewnętrznych podaje, że w porannych atakach zginęło ok. 20 osób, ponad 50 zostało rannych. Trwają akcje ratownicze. Służby oraz cywile rozbierają gruzy. Pod nimi wciąż są ludzie. Liczba ofiar może wzrosnąć.

W Kijowie rakieta trafiła w szpital dziecięcy „Ochmadyt”. Jest to największa tego typu placówka w kraju. Jak podał minister zdrowia Wiktor Liaszko, największym zniszczeniom uległ oddział, w którym leczono dzieci z niewydolnością nerek. „Był tam oddział intensywnej terapii, dzieci ze sztuczną nerką miały tam ostatnią szansę na ratunek, poddawano je zabiegom dializy” – mówił Liaszko. Jak dowiedził się portal hromadske w momencie ataku dzieci przebywały w schronie. Ranna została m.in. pielęgniarka. Personel szpitalu pozostał na korytarzach. Mer stolicy Witalij Kłyczko oświadczył, że pacjenci są ewakuowani.

Według kijowskiej administracji wojskowej w mieście zginęło dziś siedem osób. 25 osób odniosło obrażenia, 8 z nich trafiło do szpitala.

Według ostatnich informacji Kłyczki, dwóch mężczyzn rannych w dzisiejszym ataku wroga, którzy zostali hospitalizowani, zmarło w kijowskim szpitalu. Więc liczba ofiar w stolicy zwiększyła się do 9 osób.

„Rosja nie może nie wiedzieć, gdzie lecą jej rakiety i musi zostać pociągnięta do pełnej odpowiedzialności za wszystkie swoje zbrodnie: przeciwko ludziom, przeciwko dzieciom, przeciwko całej ludzkości” – napisał prezydent Zełenski w mediach społecznościowych.

W Krzywym Rogu, mieście w obwodzi dniepropetrowskim, rosyjskie wojska uderzyły w budynek administracyjny przedsiębiorstwa przemysłowego. Zginęło 10 osób, a 31 zostało rannych. 10 spośród nich jest w stanie ciężkim.

W Pokrowsku na doniecczyźnie zginęły co najmniej trzy osoby.

„Cały świat musi wykorzystać swoją determinację, aby ostatecznie położyć kres rosyjskim atakom. Zabijanie jest tym, o co chodzi Putinowi. Tylko razem możemy zapewnić prawdziwy pokój i bezpieczeństwo” – skomentował atak prezydent Zełenski.

Pierwszy letni miesiąc tego roku był najcieplejszy w liczącej ok. 250 lat serii pomiarowej. Średnia temperatura powierzchni Ziemi w czerwcu 2024 roku wyniosła 0,67°C powyżej średniej dla czerwca z lat 1991-2020 oraz o 1,5°C powyżej średniej dla tego samego miesiąca z okresu przedindustrialnego (czasy sprzed znaczącego wzrostu emisji gazów cieplarnianych), czyli z lat 1850-1900. Ta anomalia, przekraczająca 1,5°C względem lat 1850-1900, utrzymuje się dwunasty miesiąc z rzędu. W odniesieniu do tego okresu wyznaczone zostały progi wzrostu temperatury, których nie powinniśmy przekroczyć do roku 2100. Rok 2100 może wydawać się odległy, ale nastąpi już za życia dzieci (nie wnuków ani prawnuków!) wielu czytelników i czytelniczek OKO.press. Spodziewana przeciętna długość życia dziewczynki urodzonej w latach 20. XXI wieku to ponad 80 lat.

Globalna średnia temperatura za ostatnie 12 miesięcy (od lipca 2023 do czerwca 2024) jest najwyższa w historii, wynosząc 0,76°C powyżej średniej z lat 1991-2020 i 1,64°C powyżej średniej z lat 1850-1900, podaje Copernicus.

W Polsce czerwiec ciepły i suchy

Pierwszy z tych progów – 1,5°C – właśnie przekraczamy, a drugi, wynoszący 2°C – przekroczymy z dużym prawdopodobieństwem, biorąc pod uwagę obecną trajektorię wzrostu emisji gazów cieplarnianych ze spalania węgla, gazu i ropy. Emisje co prawda rosną nieco wolniej, niemniej wciąż rosną, zamiast spadać.

Na dodatek obecne ocieplenie jest skutkiem niekontrolowanych emisji z przeszłości, ponieważ ziemski system klimatyczny poddany działaniu gazów cieplarnianych reaguje z opóźnieniem. Co oznacza, że nawet gdyby emisje spadły do zera już jutro, miną lata, zanim klimat na ten spadek zareaguje.

Według wstępnych danych IMGW także w Polsce czerwiec okazał się wyraźnie cieplejszy od średniej z lat 1991-2020 – dodatnia anomalia temperatury wahała się od 0,8°C w Resku (zachodniopomorskie) do 2,4°C w Kętrzynie i Rzeszowie. Było też sucho – suma opadu przekroczyła średnią wieloletnią tylko w ok. połowie stacji pomiarowych.

La Niña zastąpi El Niño

Jak pisaliśmy przy okazji publikacji danych Copernicusa za maj, najbliższe miesiące mogą przynieść lekkie osłabienie wzrostu temperatury na skutek kończącego się efektu El Niño, który dodatkowo podgrzewa atmosferę. Po El Niño z reguły następuje zjawisko chłodzące znane jako La Niña.

Należy więc spodziewać się końca serii rekordów, aczkolwiek naukowcy oceniają, że jest mniej więcej 50 proc. szans na to, że 2024 ostatecznie zostanie najcieplejszym rokiem w historii obserwacji, bijąc poprzedniego rekordzistę, czyli rok 2023.

Brat Zbigniewa Ziobry, Witold, za rok pracy dla państwowego Alior Banku, wliczając dodatki na samochód i odprawę, miał zarobić 700 tys. złotych – podaje Newsweek. Według portalu jego stanowisko mogło być fikcyjne. Jako ekspert od cyberbezpieczeństwa do firmowego systemu informatycznego Witold logował się zaledwie kilkanaście razy. Miesięcznie zarabiał niecałe 20 tys. złotych plus dodatki (4 tys. zł). A wiosną 2023, po odejściu z firmy, dostał ok. 350 tys. złotych odprawy.

Ziobro vel Kornicki (w bazie firmy funkcjonował pod zmienionym nazwiskiem) pracę w upaństwowionym banku zawdzięczał Michałowi Krupińskiemu. Krupiński w wieku 25 lat został szefem resortu skarbu w rządzie Kazimierza Marcinkiewicza. A potem etatowym prezesem najcenniejszych spółek skarbu państwa – najpierw PZU, potem Pekao SA.

To nie jedyne nieprawidłowości. 13 maja 2022 roku Alior założył bankową fundację, która miała dotować wszystkie społecznie ważne inicjatywy: od edukacji finansowej przez pomoc społeczną po działania na rzecz ochrony zwierząt, kultury czy wspierania start-upów. Ale pieniądze płynęły szerokim strumieniem do ludzi prawicy. Dotacje dostały m.in. Stowarzyszenie Krzewienia Edukacji Finansowej (podpięte pod Kasy Stefczyka), Lokalna Organizacja Turystyczna Inte-Gra (powiązany z PiS beneficjent Willi Plus), czy Fundacja Świętego Benedykta (jej prezesem jest Bogusław Kiernicki, niegdyś współzałożyciel Prawicy Rzeczpospolitej Marka Jurka, komentator „Przewodnika Katolickiego”). W sumie w niecałe półtora roku fundacja rozdała 7 mln złotych.

„Fundacja Aliora okazała się małym Funduszem Sprawiedliwości. Sposób działania był ten sam, pieniądze miały iść do swoich i zjednywać ludzi, pomagać robić kampanie” – mówiła „Newsweekowi” osoba z resortu aktywów państwowych.

4 lipca grupa PZU potwierdziła, że w sprawie podejrzenia niegospodarności w Fundacji Aliora zostało złożone zawiadomienie do prokuratury. Przygotowywane są kolejne.

W poniedziałek, 8 lipca 2024 roku premier Węgier Viktor Orbán przybył z wizytą do Pekinu. Poinformował o tym na portalu X.

– podpisał zdjęcie węgierski premier.

Swoją ofensywę dyplomatyczną Viktor Orbán rozpoczął po objęciu półrocznej prezydencji Węgier w Parlamencie Europejskim.

2 lipca węgierski premier przybył z niespodziewaną wizytą do Kijowa, gdzie spotkał się z prezydentem Wołodymyrem Zełenskim. To była pierwsza wizyta Orbána w Ukrainie od czasu pełnoskalowej agresji rosyjskiej na ten kraj.

Kilka dni później Orbán poleciał do Moskwy na spotkanie z Władimirem Putinem, co spotkało się z ostrą krytyką liderów Unii Europejskiej.

Putin mówił o ultimatum dla Kijowa, które przewiduje m.in. wycofanie ukraińskich wojsk z terenów okupowanych przez Rosję oraz rezygnację Ukrainy z przystąpienia do NATO. Dla Kijowa te warunki są nie do akceptacji. Putin ogłosił je dzień przed Szczytem Pokoju, który Ukraina zorganizowała razem ze Szwajcarią w połowie czerwca 2024 roku.

Po spotkaniu w Moskwie Orbán stwierdził, że „pozycje [ Kijowa i Moskwy – red.] są bardzo daleko od siebie”. I obiecał więcej „nieoczekiwanych spotkań”.

Orbán próbuje przejąć rolę mediatora w wojnie rosyjsko-ukraińskiej. Dzisiejsza wizyta do Chin, które wspierają Rosję w wojnie przeciwko Ukrainie, jest kolejnym tego potwierdzeniem.

„Chiny są kluczową siłą w tworzeniu warunków dla pokoju w wojnie rosyjsko-ukraińskiej” – utrzymuje Orbán.