Krótko i na temat: najnowsze depesze OKO.press z Polski i ze świata

Im bliżej spotkania, tym więcej pojawia się doniesień na temat tego, co amerykański prezydent powie, a czego nie powie Władimirowi Putinowi.

Spotkanie odbędzie się w bazie Elmendorf w Anchorage, strategicznym punkcie amerykańskiej armii, który w czasach zimnej wojny pełnił kluczową funkcję w monitorowaniu ZSRR. Będzie to pierwsza wizyta Putina na Zachodzie od czasu rozpoczęcia inwazji na Ukrainę w lutym 2022 roku, która pochłonęła dziesiątki tysięcy osób.

Zarówno w USA, jak i w Europie słychać wezwania, by „twardo rozmawiać” z Putinem i nie ulegać jego presji. W Europie rosną obawy, że Trump i Putin mogą ustalić warunki pokoju, w tym podział terytoriów, a potem próbować zmusić Ukrainę do ich zaakceptowania. Szczególne poruszenie wywołały słowa amerykańskiego prezydenta z poniedziałku, gdy stwierdził, że „dojdzie do wymiany terytoriów” między Rosją a Ukrainą.

W środę telefonicznie z Trumpem rozmawiał prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski, który stanowczo odmawia oddania Rosji jakichkolwiek terytoriów. Podobne rozmowy odbyli też europejscy liderzy, którzy po spotkaniach deklarowali, że amerykański prezydent będzie zabiegał o zawieszenie broni, a nie ustępstwa ze strony Kijowa.

Zełenski, który w lutym w Białym Domu spotkał się z ostrą krytyką zarówno ze strony Trumpa, jak i J.D. Vance'a, oficjalnie popiera amerykańskie wysiłki dyplomatyczne, choć nie ukrywa sceptycyzmu. „Powiedziałem prezydentowi USA i naszym europejskim przyjaciołom, że Putin na pewno nie chce pokoju” — zaznaczył.

W czwartek Zełenski pojechał do Londynu, by rozmawiać z premierem Wielkiej Brytanii Keirem Starmerem. Zełenski, Starmer i europejscy przywódcy w środę przeprowadzili rozmowę telefoniczną z amerykańskim prezydentem, podczas której uzgodnili, że nie należy podejmować żadnych decyzji dotyczących Ukrainy bez udziału jej przedstawicieli, a pierwszym krokiem powinno być naciskanie na zawarcie zawieszenia broni.

Jak wynika z doniesień amerykańskich mediów – CNN i NBC News – Donald Trump podczas wczorajszej rozmowy złożył europejskim przywódcom i prezydentowi Ukrainy Wołodymyrowi Zełenskiemu ważną obietnicę: powiedział, że podczas rozmowy z Władimirem Putinem nie zamierza poruszać kwestii podziału ukraińskich terytoriów.

Według NBC News, które powołuje się na swoje źródła, amerykański prezydent powiedział, że celem jego rozmowy z prezydentem Rosji jest doprowadzenie do zawieszenia broni; przywódca USA miał się zgodzić z liderami państw europejskich, że wstrzymanie walk musi nastąpić jeszcze przed rozpoczęciem rozmów pokojowych.

Nic o Ukrainie bez Ukrainy i nic o Europie bez Europy

Czy to się uda Trumpowi? Pytany, czy Rosję spotkają konsekwencje, jeśli po piątku nie wstrzyma swojej wojny, Trump odpowiedział: „Będą bardzo srogie konsekwencje”. Mimo to, odpowiadając na pytanie,

„Miałem z nim wiele dobrych rozmów. Potem wracam do domu i widzę, że rakieta uderzyła w dom opieki albo w blok mieszkalny i ludzie leżą martwi na ulicy. Więc chyba odpowiedź brzmi: nie, bo odbyłem już te rozmowy. Chcę zakończyć tę wojnę. To wojna Bidena, ale chcę ją zakończyć”.

Putin liczy, że spotkanie z Donaldem Trumpem pozwoli mu wynegocjować szerokie porozumienie — takie, które nie tylko przypieczętuje zdobyte przez Rosję tereny, ale też zablokuje Ukrainie drogę do NATO i uniemożliwi stacjonowanie zachodnich wojsk. To dałoby Moskwie czas i przestrzeń, by stopniowo wciągnąć Kijów z powrotem w swoją strefę wpływów.

Putin jest przekonany, że czas gra na jego korzyść. Ukraińska armia jest zmęczona, słabo uzbrojona i z trudem broni się na ponad tysiąckilometrowym froncie, a rosyjskie rakiety i drony wciąż niszczą kolejne miasta.

Stawka jest ogromna, dlatego w ostatnich godzinach przed rozmowami dyplomatyczna machina pracuje pełną parą. Prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski, który stanowczo odmawia oddania Rosji jakichkolwiek terytoriów, w środę rozmawiał telefonicznie z Trumpem. Podobne rozmowy odbyli też europejscy liderzy, którzy po spotkaniach deklarowali, że amerykański prezydent będzie zabiegał o zawieszenie broni, a nie ustępstwa ze strony Kijowa.

Czytaj więcej tekstów OKO.press

Przeczytaj także:

Co się wydarzyło?

Prokuratura Okręgowa Warszawa-Praga w Warszawie skierowała akt oskarżenia przeciwko patostreamerom i zarazem liderom skrajnie prawicowej organizacji Rodacy Kamraci – Wojciechowi O. i Marcinowi O. Akt obejmuje łącznie 154 zarzuty – i odnosi się do działalności Wojciecha O. i Marcina O. z zaledwie 6 ostatnich miesięcy.

Jak wylicza prokuratura, postawione im zarzuty dotyczą m.in. publicznego pochwalania przestępstw, publicznego pochwalania przemocy z powodu przynależności politycznej, grożenia stosowaniem przemocy z powodu przynależności politycznej, publicznego znieważenia osób z powodu przynależności rasowej, publicznego pochwalania prowadzenia wojny napastniczej, publicznego znieważenia konstytucyjnego organu Rzeczypospolitej Polskiej i publicznego nawoływania do nienawiści na tle różnic rasowych.

Wojciech O. część tych zarzutów usłyszał jako recydywista – był już bowiem wcześniej karany za analogiczne przestępstwa.

Jaki jest kontekst?

Wojciech O. i Marcin O. streamują swoje „programy”, gdzie komentują rzeczywistość ze skrajnie prawicowej perspektywy, regularnie posługując się mową nienawiści i wulgaryzmami. Na szerszą skalę działają od 2021 roku. Stworzyli wokół siebie organizację Rodacy Kamraci.

Mają na koncie m.in. nawoływanie do mordowania posłów i gwałcenia posłanek, palenie kukły Żyda i szerzenie propagandy Kremla.

Wielokrotnie byli zatrzymywani oraz skazywani za swoją działalność.

Prokuratura Okręgowa Warszawa-Praga podała 4 czerwca 2025, że w sprawie Jaszczura i Ludwiczka zabezpieczono ponad 1700 nagrań. Poinformowała, że obecne śledztwo dotyczy m.in.: – nawoływania do przemocy i nienawiści, – pochwalania wojny Rosji z Ukrainą, – szerzenia mowy nienawiści i propagandy ekstremistycznej, – publicznego pochwalania zabójstwa prezydenta Narutowicza.

Co się wydarzyło?

Kancelaria Prezesa Rady Ministrów i Kancelaria Prezydenta poinformowały dziś (13 sierpnia), że prezydent Karol Nawrocki i premier Donald Tusk są obecni na serii wideokonferencji przywódców państw Unii Europejskiej z udziałem Donalda Trumpa i Wołodymyra Zełenskiego poprzedzającej planowane na piątek 15 sierpnia spotkanie prezydentów USA i Rosji ws wojny w Ukrainie. Rozmowy rozpoczęły się ok. 14 i nadal trwają.

Chodzi o łącznie trzy spotkania online odbywające się jedno po drugim.

• W trakcie pierwszego z nich europejscy przywódcy rozmawiali z Wołodymyrem Zełenskim. Polskę reprezentował na nim premier Donald Donald Tusk.
• W trakcie drugiego z nich liderzy państw europejskich rozmawiali z Donaldem Trumpem. Polskę reprezentował na nim prezydent Karol Nawrocki.
• Trzecie spotkanie ma odbyć się wyłącznie w ścisłym gronie przywódców kilkunastu państw UE szczególnie zaangażowanych w pomoc Ukrainie. Weźmie w nim udział Donald Tusk.

Kancelaria Prezydenta i kancelaria premiera osobno informowały o udziale w dzisiejszych konferencjach najważniejszych osób w państwie. Kancelaria Prezydenta poinformowała jedynie o udziale Nawrockiego w spotkaniu z Trumpem, kancelaria premiera jedynie o udziale Tuska w poprzedzającym je spotkaniu europejskich liderów i Wołodymyra Zełenskiego.

Już w trakcie wideokonferencji z Trumpem (w której uczestniczył Nawrocki, a nie uczestniczył Tusk) rzecznik rządu Adam Szłapka poinformował, że po jej zakończeniu planowane jest kolejne, trzecie już tego dnia ważne spotkanie online – tym razem w wąskim gronie kilkunastu europejskich przywódców i bez udziału prezydenta USA. W tym spotkaniu również ma uczestniczyć Donald Tusk.

We wtorek 12 sierpnia wieczorem na antenie Polsat News Karol Nawrocki mówił, że ani razu nie rozmawiał jeszcze z Donaldem Tuskiem i że oczekuje, że premier złoży mu gratulacje po zaprzysiężeniu na prezydenta. Nawrocki zapowiedział również, że jeśli premier do niego nie zadzwoni, nie będzie się z nim konsultował w sprawie spotkań zagranicznych. Zaznaczył jednak przy tym, że jego kancelaria będzie się kontaktować z MSZ.

Jaki jest kontekst?

Europejscy przywódcy rozmawiają z Wołodymyrem Zełenskim i Donaldem Trumpem przed planowanym przez prezydenta USA na piątek 15 sierpnia i mającym się odbyć na Alasce spotkaniem z dyktatorem Rosji Władimirem Putinem poświęconym sposobom na zakończenie wojny w Ukrainie. Intencją europejskich liderów jest przekonanie Trumpa do brania pod uwagę interesów Ukrainy i stanowiska tego kraju. W Europie przeważają obawy, że Trump może wyrazić zgodę na skrajnie niekorzystne dla Ukrainy warunki rozejmu forsowane przez Rosję. W poniedziałek przywódcy 26 z 27 państw Unii Europejskiej (bez prorosyjskiego premiera Węgier Viktora Orbana) wydali wspólne oświadczenie, domagając się, by rozmowy Trumpa z Putinem przebiegały z poszanowaniem interesów Ukrainy i prawa międzynarodowego.

Przeczytaj także:

Co się wydarzyło?

Prezydent Stanów Zjednoczonych Donald Trump zamieścił w środę 13 sierpnia na swej platformie Truth Social wpis, w którym chwali europejskich przywódców tuż przed wirtualnym spotkaniem z nimi i prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim. Wideokonferencja właśnie się rozpoczyna.

Rozmowy Trumpa z liderami krajów europejskich i prezydentem Ukrainy mają dotyczyć Ukrainy i planowanego na piątek spotkania prezydenta USA z dyktatorem Rosji Władimirem Putinem.

„Wkrótce będę rozmawiał z europejskimi przywódcami. To wspaniali ludzie, którym zależy na zawarciu porozumienia” – napisał Trump.

Jaki jest kontekst?

Donald Trump zamierza się spotkać z Władimirem Putinem w najbliższy piątek 15 sierpnia na terytorium należącej do USA Alaski. Rozmowy prezydenta Stanów Zjednoczonych z dyktatorem Rosji mają dotyczyć Ukrainy. Trump nie zaprosił na Alaskę nikogo spośród przywódców Unii Europejskiej i jej państw członkowskich. Nie jest też wciąż jasne, czy w rozmowach na Alasce będzie uczestniczył prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski.

W poniedziałek jasne stanowisko w tej sprawie ogłosiło 26 z 27 państw Unii Europejskiej. Oświadczenie – podpisane przez wszystkich unijnych liderów poza Viktorem Orbánem – podkreślało, że każde porozumienie musi gwarantować bezpieczeństwo Ukrainy i Europy oraz respektować prawo międzynarodowe, w tym zasadę nienaruszalności granic.

„Naród ukraiński musi mieć wolność decydowania o swojej przyszłości. Droga do pokoju w Ukrainie nie może być wyznaczona bez udziału Ukrainy. Sensowne negocjacje mogą się odbywać jedynie w warunkach zawieszenia broni lub ograniczenia działań wojennych” – czytamy w oświadczeniu.

Przeczytaj także:

Co się wydarzyło?

Akt oskarżenia przeciwko sabotażystom skierował do Sądu Okręgowego we Wrocławie Dolnośląski Wydział Zamiejscowy Departamentu ds. Przestępczości Zorganizowanej i Korupcji Prokuratury Krajowej. Przed sądem stanie 6 oskarżonych – to trzej obywatele Polski (Kamil K., Dawid P., Łukasz K.) oraz trzej obywatele Białorusi (Stepan K., Andrei B., Jaraslau S.).

Zarzuty wobec nich dotyczą: organizowania i przeprowadzania aktów dywersyjnych na terenie Polski, handlu bronią, obrotu środkami odurzającymi oraz innych przestępstw o charakterze kryminalnym.

Akty dywersyjne, których dotyczy akt oskarżenia, to trzy incydenty z 2023 i 2024 roku. Chodzi o podpalenie i spowodowanie pożaru restauracji w Gdyni wiosną 2023 roku., próbę podpalenia magazynu w Gdańsku w marcu 2024 r. oraz podpalenie składowiska palet w Markach w nocy z 8 na 9 kwietnia 2024 r.

Oskarżeni trudniący się na co dzień działalnością przestępczą o pospolitym charakterze, mieli dokonać tych aktów sabotażu za pieniądze, na zlecenie rosyjskiego GRU, czyli wywiadu wojskowego.

Jaki jest kontekst?

Od momentu pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę w Polsce – a także w innych krajach Europy zaangażowanych we wspieranie broniącego się kraju – dochodzi do licznych aktów sabotażu dokonywanych przez agentów rosyjskich służb lub osoby pracujące na ich zlecenie. Anna Mierzyńska opisywała w OKO.press w materiale śledczym, jak wygląda werbunek kandydatów na rosyjskich dywersantów: „Mamy do czynienia z nowymi metodami rosyjskiego działania. Należą one do tak zwanych „pozaplanowych działań” rosyjskiego wywiadu, w których nie obowiązują klasyczne dla służb reguły. Nie ma długiego planowania, rozpisywania szczegółów operacji, rozpoznawania wykonawców, zatwierdzania planu przez zwierzchników. Są ochotnicy mieszkający lub przebywający w krajach zachodnich, którzy ze względów ideologicznych lub komercyjnych zgłaszają się do Rosjan za pomocą mediów społecznościowych Wszystkie ustalenia na temat konkretnej akcji dokonywane są przez internetowe komunikatory.”

Przeczytaj także:

Grupa, wobec której skierowano dzisiejszy (13 sierpnia) akt oskarżenia, jest tylko jedną z kilku, które rozpracowały polskie służby. Według podanych do publicznej wiadomości informacji pracujący dla Rosjan dywersanci stali również za podpaleniem wielkiego centrum handlowego przy ulicy Marywilskiej w Warszawie i za próbą podpalenia fabryki farb pod Wrocławiem.

Przeczytaj także: