Krótko i na temat: najnowsze wiadomości z Polski i ze świata

Co się wydarzyło?

Piotr Zgorzelski, ludowiec i wicemarszałek Sejmu był gościem Porannej Rozmowy z RMF FM. W ciągu 25-minutowego wywiadu polityk PSL wziął w obronę myśliwych, ale deklarował, że partia będzie głosować za procedowaniem projektu ws. obowiązkowych badań dla myśliwych. Komentował zmianę na fotelu metropolity krakowskiego („taliban odchodzi”), czy start PSL w kolejnych wyborach („samodzielnie, ale nie samotnie; z przedsiębiorcami, rzemieślnikami”)

Lwią częścią głównej rozmowy, emitowanej w radiu, była kwestia wyroku TSUE wskazująca na potrzebę akceptowania małżeństw jednopłciowych i wpisywania ich do rejestrów w urzędach stanu cywilnego. Wicemarszałek, powołując się m.in. na słowa premiera Donalda Tuska, bagatelizował to orzeczenie twierdząc, że nie zmieni ona sytuacji prawnej w Polsce.

„Ten wyrok nie wpływa na sytuację prawną małżeństw. Kropka” – mówił Zgorzelski w RMF. „Premier Tusk wyraźnie powiedział, że nie może być tak, że Unia Europejska nam tu cokolwiek może narzucić. I ja się z panem premierem zgadzam” – dodawał na antenie. Tyle że Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej nic nam nie narzuca. Sytuację dotyczącą wyroku TSUE dla OKO.press wyjaśnia prof. Ewa Łętowska, która wyraźnie zaznacza: „Wyrok TSUE nie wymaga zmiany polskiego prawa, a jego wykonanie oznacza jedynie zmianę praktyki administracyjnej i orzeczniczej”.

Wicemarszałek Zgorzelski w RMF twierdził też, że to zasługa Polskiego Stronnictwa Ludowego, że projekt gwarantujący minimum bezpieczeństwa dla par jednopłciowych będzie rządowym. Ludowcom przypisywał nawet autorstwo projektu i snuł wizję rzeczywistości, w której to PSL jako pierwsza partia w III RP złożyła projekt stosownej ustawy.

Jaki jest kontekst?

Wicemarszałek zapomniał jednak, że temat związków partnerskich pojawiał się w polskim Sejmie po 1989 roku przynajmniej dziewięć razy. Ostatni projekt, stworzony przez Lewicę, został wycofany z porządku obrad 18 listopada. I jak dowiedziało się OKO.press, wróci, jeśli posłowie nie przegłosują projektu rządowego, który roboczo i potocznie nazywa się ustawą o osobie najbliższej. Jego wstępne założenia przedstawiono w październiku — a jako całość ma trafić do rządu jeszcze w tym roku.

Piotr Zgorzelski wyłączne autorstwo tej ustawy przypisuje Urszuli Pasławskiej i PSL-owi, pomijając przy tym pracę Lewicy i Katarzyny Kotuli, byłej ministry ds. równości, a dziś pełnomocniczki ds. równości oraz jej zaplecza. Mówi o sukcesie — ale nie dostrzega, że projekt ten, będący jedynie podstawowym, minimalnym zabezpieczeniem dla par LGBT+, pomijającym np. kwestię tęczowych rodzin – ma szansę powodzenia, bowiem wcześniej ludowcy byli hamulcowym zmian i konsekwentnie sprzeciwiali się unormowaniu kwestii związków jednopłciowych.

Przeczytaj więcej na OKO.press:

Przeczytaj także:

Rzecznik ministra koordynatora służb specjalnych Jacek Dobrzyński poinformował PAP, że agenci CBA na polecenie Prokuratury Krajowej przyszli do Fundacji „Lux Veritatis” z postanowieniem przeszukania i zabezpieczenia rzeczy.

- Agenci zabezpieczyli dokumenty do śledztwa dotyczącego nieprawidłowości w Funduszu Sprawiedliwości. Teraz te dokumenty będą analizowane i weryfikowane – dodał rzecznik.

Działania agentów skomentował później także minister koordynator służb specjalnych Tomasz Siemoniak. „CBA na zlecenie prokuratury weszło do fundacji Tadeusza Rydzyka z żądaniem wydania rzeczy do śledztwa w sprawie Funduszu Sprawiedliwości. Nie ma świętych krów” – napisał na platformie X.

Jaki jest kontekst?

To kolejna taka akcja agentów. 5 grudnia 2024 roku CBA weszło do budynków Fundacji „Lux Veritatis” w Warszawie, Toruniu i Wrocławiu. Zabezpieczyli wówczas dokumenty do śledztwa ws. przekroczenia uprawnień przez b. ministra kultury. Chodzi o finansowanie Muzeum „Pamięć i Tożsamość” w Toruniu. Fundacja oświadczyła, że wydała żądane dokumenty dobrowolnie.

Fundacja „Lux Veritatis” była jednym z największych beneficjentów tej części funduszu była , którą zarządza o. Tadeusz Rydzyk. Łącznie w latach 2017-2023 wzbogaciła się o ponad 14 mln zł. Na tym jednak nie koniec, bo Fundusz przekazał także (w latach 2017-2019) ponad 648 tys. zł prowadzonej przez Rydzyka Wyższej Szkole Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu.

Przeczytaj także:

"Z Telewizją Trwam ojca Rydzyka minister Ziobro bardzo chciał zawrzeć umowę promocyjną, żeby ich dodatkowo wesprzeć, ale nie mogliśmy tego zrobić bezpośrednio, bo są nadawcą społecznym i regulacje tego zabraniają. Dlatego środki otrzymywała Fundacja Lux Veritatis w ramach dotacji przyznanej na przeciwdziałanie przyczynom przestępczości – produkowali audycje w telewizji Trwam, a ich gośćmi bywali politycy Solidarnej Polski” – zeznawał Tomasz Mraz, były dyrektor Departamentu Funduszu Sprawiedliwości w Ministerstwie Sprawiedliwości.

Przeczytaj także:

Pełna lista podejrzanych w aferze z Funduszem Sprawiedliwości według Prokuratury Krajowej obejmuje ponad 330 osób. Przedstawiono zarzuty dotyczące m.in. udziału w zorganizowanej grupie przestępczej, przestępstw karnoskarbowych, przywłaszczenia środków publicznych, prania pieniędzy, fałszowania dokumentów oraz innych poważnych czynów, które miały doprowadzić do strat Skarbu Państwa w wysokości co najmniej 300 mln zł.

Były ministers sprawiedliwości Zbigniew Ziobro ma dostać 26 zarzutów, a Sejm zgodził się na jego zatrzymanie – polityk schronił się jednak na Węgrzech.

Przeczytaj także:

Polecamy też wyjaśnienie OKO.press w sprawie afery Funduszu Sprawiedliwości

Podejrzany, który został ranny podczas zatrzymania, został zidentyfikowany przez Departament Bezpieczeństwa Krajowego jako Rahmanullah Lakanwal, obywatel Afganistanu. Wiadomo już, że przez 10 lat służył w armii afgańskiej razem z żołnierzami amerykańskich sił specjalnych. Przybył do USA w 2021 r. w ramach operacji Allies Welcome, programu z czasów Bidena dla tysięcy Afgańczyków, którzy pomagali USA podczas wojny w Afganistanie i obawiali się represji ze strony sił talibskich.

Prezydent Trump, który w momencie ataku przebywał w rezydencji na Florydzie, opublikował wideo, w którym nazwał strzelaninę „aktem zła, aktem nienawiści i aktem terroru”. Zapowiedział, że jego administracja „ponownie zbada” wszystkich Afgańczyków, którzy przybyli do USA za prezydentury Joe Bidena.

Wiceprezydent J.D. Vance (którego też nie było w Białym Domu – w środę przebywał w Kentucky), napisał w poście na X, że strzelanina jest dowodem na to, iż polityka imigracyjna administracji Trumpa była uzasadniona.

Agencja ds. obywatelstwa i imigracji USA poinformowała później, że wstrzymała na czas nieokreślony rozpatrywanie wszystkich wniosków imigracyjnych dotyczących obywateli Afganistanu „do czasu przeprowadzenia dalszej analizy protokołów bezpieczeństwa i weryfikacji”.

Jaki jest kontekst

Latem Prezydent Trump po raz pierwszy w historii uruchomił przepis z Sekcji 740 Ustawy o samorządzie Dystryktu Kolumbii (District of Columbia Home Rule Act), który daje mu możliwość przejęcia w trybie nadzwyczajnym kontroli nad stołeczną policją.

Trump argumentował swój ruch potrzebą walki z „falą bezprawia”. Jednak statystyki brutalnych przestępstw w Waszyngtonie utrzymują się na najniższym od 30 lat poziomie. Krytycy Trumpa widzieli w akcji Trumpa pokaz siły wymierzony w mniejszości i bezdomnych.

Do środowej strzelaniny doszło pięć dni po tym, jak sędzia federalny wydał orzeczenie tymczasowo uniemożliwiające żołnierzom Gwardii Narodowej pełnienie obowiązków związanych z egzekwowaniem prawa w Dystrykcie Kolumbia bez zgody burmistrza Waszyngtonu. Sędzia wstrzymała jednak wykonanie zarządzenia do grudnia, aby umożliwić administracji Trumpa złożenie apelacji.

To, jak wygląda patrolowany przez Gwardię Narodową Waszyngton, opisywał Radosław Korzycki:

Przeczytaj także:

Do tragedii doszło w środę ok. godz. 15 czasu lokalnego (godz. 8 w Polsce) w kompleksie mieszkalnym Wang Fuk Court w dzielnicy Tai Po na północy metropolii. Dotowane osiedle, gdzie w ok. 2 tysiącach mieszkań zameldowanych było ponad 4,7 tys. osób, przechodziło generalny remont.

Ogień pojawił się na jednym z wysokościowców i błyskawicznie rozprzestrzenił się po łatwopalnych bambusowych rusztowaniach, które oplatały budynki. Po 18 godzinach władze poinformowały, że pożar jest pod kontrolą – został sklasyfikowany jako pożar piątego stopnia , najpoważniejszy w Hongkongu

40% mieszkańców Wang Fuk Court to osoby w wieku co najmniej 65 lat lub starsze.

Policja poinformowała przed świtem w czwartek, że wśród 55 ofiar śmiertelnych jest strażak, a 45 osób w stanie krytycznym trafiło do szpitali.

Nie udało się nawiązać kontaktu z 279 osobami, a 900 przebywało w ośmiu schroniskach.

Ludzie na miejscu zadają pytania, jak doszło do pożaru i dlaczego tak szybko się rozprzestrzenił.

Trzy osoby z firmy budowlanej odpowiedzialnych za remont zostało już aresztowanych pod zarzutem zabójstwa. „Mamy podstawy sądzić, że osoby zarządzające firmą dopuściły się rażącego zaniedbania, co doprowadziło do tego wypadku i niekontrolowanego rozprzestrzenienia się pożaru, skutkującego licznymi ofiarami” – powiedział rzecznik policji. Dwóch z nich to dyrektorzy, a jeden jest konsultantem inżynieryjnym.

Policja ogłosiła, że znalazła na zewnątrz budynków styropian a także siatki i materiałów ochronnych, które najwyraźniej nie są ognioodporne. Przyczyna pożaru nadal nie jest jednak znana. Jak podaje BBC, ekspert ds. bezpieczeństwa pożarowego uważa, że ​​przyczyną wczorajszego pożaru była duża liczba bambusowych rusztowań łączących bloki mieszkalne.

Co się wydarzyło?

Rada Ministrów zdecydowała, że to Szwecja dostarczy polskiej Marynarce Wojennej trzy okręty podwodne. O kontrakt z Polską w ramach programu Orka walczyło sześć państw. Jak przekazał Władysław Kosiniak-Kamysz, najlepszą ofertę złożyła Szwecja. Jej okręty typu A26 Bleing mają być najlepiej dostosowane do działań na Bałtyku i jako jedyne spełniły wymagania Marynarki Wojennej.

Kontrakt ze Szwecją, który ma zostać podpisany do końca roku, to nie tylko promesa okrętów. Szwecja ma doposażyć polskie stocznie w umiejętności i narzędzia do serwisowania okrętów. Ma też kupić polskie uzbrojenie, w tym okręt ratowniczy, podobny do tych, które powstają w polskich stoczniach z myślą o Marynarce Wojennej.

Jak podaje Polska Agencja Prasowa, umowa wykonawcza na dostawę okrętów podwodnych może zostać podpisania na przełomie kwietnia — czerwca 2026 roku. A sam okręt ma trafić do Polski cztery lata później.

Zanim jednak do Polski trafi pierwszy okręt (w 2030 roku), już w przyszłym roku polscy marynarze mieliby zacząć szkolenia, a w 2027 otrzymać dostęp do starszego szwedzkiego okrętu, tzw. gap fillera, który będzie używany do szkoleń.

Jaki jest kontekst?

Decyzja o zakupie okrętów podwodnych jest przełomowa — polscy marynarze czekali na nią od trzydziestu lat. Kontrakt ze Szwecją opiewa na kilkanaście miliardów złotych. Swoje dołoży Unia Europejska. Polska chce bowiem, by przynajmniej część kwoty sfinansowała UE w ramach programu SAFE (ang. Security Action for Europe). To pula 150 miliardów euro i jest przekazywana krajom członkowskim w formie pożyczek.

Polsce ma przypaść 20 mld euro, czyli około 100 mld złotych.

Szwedzkie okręty podwodne będą lwią częścią polskiej floty. Dziś bowiem dysponujemy zaledwie jednym okrętem, ORP „Orzeł” zwodowanym w 1986 roku, który służy głównie do szkoleń.

Przeczytaj więcej na OKO.press:

Przeczytaj także: