Wybory samorządowe

W czwartek w godzinach popołudniowych do Sejmu weszła grupa rolników. Mężczyźni w żółtych kamizelkach rozpoczęli akcję protestacyjną. Ich głównymi postulatami było odrzucenie Zielonego Ładu oraz zamknięcie handlu na granicy z Ukrainą. Protestujący domagali się też spotkania z premierem Donaldem Tuskiem. Do Sejmu wpuścili ich posłowie PiS oraz Konfederacji.

Lider protestujących, Mateusz Borowiak, przekazywał dziennikarzom, że grupa „Orka” nie jest związana z żadną partią polityczną. Mężczyzna był do niedawna jednym ze współpracowników Michała Kołodziejczaka, obecnego wiceministra rolnictwa i lidera „AgroUnii”.

„Rolnicy okupujący Sejm to rzeczywiście orka, ale na wizerunku polskich rolników.” – powiedział Kołodziejczak w rozmowie z PAP.

Z protestujący na korytarzach sejmowych spotkał się minister rolnictwa Czesław Siekierski. Zaprosił ich na „merytoryczne rozmowy” do ministerstwa na piątek lub poniedziałek. Rolnicy domagali się jednak spotkania z premierem i zapowiedzieli, że będą czekać w Sejmie do skutku.

Rozmawiali także z posłami PiS, w tym z Jarosławem Kaczyńskim.

„Dla nich sprawą nr 1 jest wyeliminowanie nieuczciwej konkurencji. A to się wiąże z napływem taniej żywności z Ukrainy. To sprawa, która niszczy polskie rolnictwo” – mówił prezes PiS. I dodawał, że partia „w pełni popiera ich postulaty”.

Hołownia zapowiada ukaranie posłów

Wieczorem z protestującymi spotkał się także marszałek Sejmu Szymon Hołownia.

„Spotkałem się z protestującymi w Sejmie rolnikami i długo rozmawialiśmy. Zaproponowałem protestującym nocleg w Hotelu Poselskim, by mogli noc spędzić w normalnych warunkach, nie na korytarzu i jutro – jak to było zaplanowane – spotkać się z ministrem rolnictwa” – przekazał marszałek.

Protestujący nie skorzystali z tej propozycji.

„My zostajemy w Sejmie, bo nam chodzi o spotkanie z Donaldem Tuskiem, dlatego że mamy postulaty, które chcemy mu przekazać osobiście” – mówił w rozmowie z PAP lider grupy Mateusz Borowiak. „My zostawiliśmy dzisiaj swoje gospodarstwa i przyjechaliśmy do Warszawy, zrobiliśmy po 300-400 km, więc dlaczego mamy spać w hotelu? (...) To nie było tak, że pana Donalda Tuska nie było w Sejmie, bo był, mógł nam poświęcić 15 minut, to nie jest dużo. Tak naprawdę jesteśmy tak zdesperowani, że zostaniemy tu, dopóki naprawdę premier się z nami nie spotka”.

Wcześniej marszałek Hołownia zapowiedział także, że posłowie, którzy wpuścili rolników do Sejmu, zostaną ukarani. Powodem ma być fakt, że odbyło się to pod pretekstem uczestnictwa w komisji, co w rzeczywistości szybko przerodziło się w strajk okupacyjny mający być zagrożeniem dla bezpieczeństwa i przebiegu prac Sejmu.

W czwartek po południu w Sejmie odbyła się debata nad wnioskiem o wotum nieufności wobec ministry klimaty i środowiska Pauliny Hennig-Kloski. O odwołanie polityczki Polski 2050 ze stanowiska wnosili posłowie PiS.

Przedstawiający wniosek poseł PiS Waldemar Buda przedstawianie zarzutów zaczął od wspomnienia o tzw. aferze wiatrakowej.

„To udało się zwalczyć, ale to też tłumaczy, jaki był początek i jaki jest kontekst tych czterech miesięcy. Od samego początku każda inicjatywa legislacyjna wychodząca z MKiŚ musiała być przeglądana słowo po słowie. Tam wszędzie kryły się kruczki, forsowanie lobbystycznych przepisów pod przykrywką innych. Pani minister Hennig-Kloska mogłaby być dobrym ministrem, gdyby napisała jedną rzecz: »Przedłużam tarczę Mateusza Morawieckiego z 2022 i 2023 roku«. Nic więcej nie było potrzeba” – mówił Buda.

W toku debaty posłowie Zjednoczonej Prawicy podnosili szereg argumentów. Krytykowali Zielony Ład i przypisywali jego zapisy i postanowienia rządzącej koalicji, obwiniali także rząd za wysokie ceny energii.

„Zarzuty są ubogie”

„Zapoznałam się z wnioskiem o wotum nieufności skierowanym do mojej osoby i muszę na starcie przyznać, że jest on trochę zaskakujący. Jest on nieco, że tak to nazwę, ubogi” – mówiła podczas debaty minister Hennig-Kloska. „Przyglądając się zarzutom, zacznę od tego, że napisaliście państwo w tym wniosku, że minister Paulina Hennig-Kloska jest odpowiedzialna za chaos w Ministerstwie Klimatu i Środowiska No, szanowni państwo, ktoś po was ten chaos musi posprzątać. Tak, czuję się za to odpowiedzialna. Co zastaliśmy w ministerstwie 13 grudnia? Blisko 8 miliardów złotych dziury w budżecie systemu mrożenia cen, naruszone zapasy interwencyjne paliw, całkowity brak pieniędzy w programie Czyste Powietrze, 24 naruszenia prawa unijnego afery i podejrzane transakcje finansowe. To tylko czubek góry lodowej”.

Tusk o „pachołkach Rosji”

Po godzinie 17.00 na mównicę wszedł także premier Donald Tusk.

„Jest to oczywiście demonstracja kompletnej bezradności, bezsiły i braku pomysłu na polską rzeczywistość ze strony opozycji i dobrze o tym wiemy. Wszystkie merytoryczne argumenty, jeżeli chodzi o ocenę pracy pani ministry i jej resortu, te argumenty zostały wygłoszone, zdefiniowane w jej wystąpieniu i wystąpieniach klubowych” – mówił. Odniósł się do niektórych argumentów podnoszonych przez posłów prawicy, mówiąc m.in.: „Jedźcie na Nowogrodzką i zażądajcie odwołania, złóżcie wotum nieufności wobec prezesa Kaczyńskiego, który patronował wprowadzeniu Zielonego Ładu w prawie europejskim”.

Szybko jego wystąpienie zmieniło się w akt oskarżenia Zjednoczonej Prawicy o działanie pod wpływem rosyjskim. Premier nawiązywał do sprawy sędziego Tomasza Szmydta, który zbiegł na Białoruś.

„[Szmydt – przyp.] został wyznaczony przez PiS jako jeden z tych, którzy mieli rozmontować polski system prawa i zaatakować niezawisłych polskich sędziów. Mamy dzisiaj sytuację, w której najczarniejsze domysły, o tym czyim interesom służy część tej partii, która tutaj siedzi, na czele z panem Macierewiczem, dzisiaj uśmiechniętym, za chwilę dojdę do pana, pan Szmydt jest chyba tylko ilustracją i to nie najważniejszą tego, co przez te lata działo się w relacji wschodnie służby-rosyjskie polityczne interesy i władze PiS-u i partii ZP” – mówił Donald Tusk.

Premier zapowiedział także, że rząd powoła jeszcze raz, „w zgodzie z Konstytucją”, komisję do spraw badania wpływów rosyjskich i białoruskich.

Po wystąpieniu Donalda Tuska doszło do głosowania nad wotum nieufności. Wniosek poparło 191 posłów (Zjednoczona Prawica, Konfederacja, Kukiz'15 oraz Monika Pawłowska), przeciwko głosowało 240 posłów (kluby KO, Lewicy, PSL, Polski 2050 i Adam Gomoła).

9 maja był gorącym dniem w ukraińskiej polityce. Rada Najwyższa zagłosowała za odwołaniem Mykoły Solskiego ze stanowiska ministra polityki rolnej i żywności Ukrainy. Pod koniec kwietnia 2024 roku Narodowe Biuro Antykorupcyjne Ukrainy poinformowało, że Solski odpowiadał za przejęcie gruntów państwowych o wartości 291 mln hrywien i próbę przejęcia gruntów o wartości kolejnych 190 mln.

Według Solskiego sprawa dotyczy okresu 2017-2018, kiedy był prawnikiem i nie pełnił funkcji ministra czy przewodniczącego komisji Rady Najwyższej ds. polityki rolnej i gruntowej.

Jak podaje portal hromadske, Solski utrzymuje, że „dochodzenie po prostu wysunęło błędne podejrzenia”.

26 kwietnia Najwyższy Sąd Antykorupcyjny Ukrainy zastosował wobec Solskiego tymczasowy areszt – nakazano zatrzymanie go na 60 dni z możliwością zwolnienia za kaucją w wysokości ponad 75 mln hrywien. W tym samym dniu kaucję zapłacono. Wcześniej minister złożył rezygnację ze stanowiska.

„Zawiódł we wszystkim”

9 maja odwolany został także Ołeksandr Kubrakow, wicepremier ds. odbudowy Ukrainy – minister rozwoju społeczności, terytoriów i infrastruktury. Rozmowy o tej decyzji toczyły się od dłuższego czasu.

„Kierownictwo frakcji [Słuha Narodu] i premier Denys Shmyhal nie rozmawiali ze mną o tej decyzji” – napisał Kubrakow na Facebooku. Dodał, że jest gotów przedstawić szczegółowy raport z prac ministerstwa. Według źródeł New Voice w Biurze Prezydenta, Kubrakow „zawiódł we wszystkim w swojej działce”.

Do tego planowane jest rozdzielenie ministerstwa, którym zarządzał Kubrakow, na Ministerstwo Rozwoju Społeczności i Terytoriów oraz Ministerstwo Infrastruktury – tak, jak było kilka lat wcześniej.

Według źródeł „Ukraińskiej Prawdy” propozycję podziału resortu złożyli członkowie Komitetu Rady Najwyższej ds. Organizacji Władzy Państwowej, Samorządu Lokalnego, Rozwoju Regionalnego i Urbanistyki. Ich zdaniem ministerstwo „zawiodło w polityce regionalnej”.

Według ekspertów Kubrakow miał ambicje na stanowisko premiera, zdobył wysokie zaufanie wśród zachodnich partnerów Ukrainy. A jego dymisja jest skutkiem wewnętrznych walk politycznych.

Załużny ambasadorem

Wołodymyr Zełenski zwolnił ze służby wojskowej byłego głównodowodzącego sił zbrojnych Walerija Załużnego. Prezydent mianował Załużnego ambasadorem nadzwyczajnym i pełnomocnym Ukrainy w Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Według Zełenskiego, praca na polu dyplomatycznym była własną inicjatywą Załużnego.

Informacje o tej decyzji pojawiły się ponad dwa miesiące temu.

W związku z ostatnim zmasowanym atakiem na infrastrukturę energetyczną w Ukrainie, który Rosja przeprowadziła w nocy z 7 na 8 maja – zwiększyła się liczba uszkodzonych lub zniszczonych obiektów. Ukraińskie miasta zostały zaatakowane 55 rakietami i 21 dronami.

„Zniszczono lub uszkodzono ponad 800 obiektów ciepłowniczych” – poinformował Denys Szmyhal, premier Ukrainy. Dodał, że aby przywrócić to, co zostało utracone, trzeba około 1 mld dolarów.

Ukraina już myśli o sezonie grzewczym 2024/2025. Do jego rozpoczęcia władze planują „dostosować systemy paliwowo-energetyczne do nowych wyzwań, żeby zapewnić w domach Ukraińców ciepło i światło jesienią i zimą”.

Według Szmyhala w Ukraińskim Funduszu Wsparcia Energetycznego zebrano ponad 410 milionów euro. Wcześniej Stany Zjednoczone przeznaczyły ponad 190 milionów dolarów na wsparcie ukraińskiego sektora energetycznego w ciągu pięciu lat.

„Projekt »Securing Power, Advancing Resilience and Connectivity« (SPARC) skupi się na poprawie odporności, niezawodności, przystępności cenowej i bezpieczeństwa sektorów energii elektrycznej, gazu ziemnego i ciepłownictwa w Ukrainie oraz zapewni kluczową pomoc techniczną, wsparcie reform oraz sprzęt i usługi w celu utrzymania dostaw energii” – podaje USAID w komunikacie prasowym.

Pomoże też Wielka Brytania. W Ministerstwie Energetyki Ukrainy informują, że kraj przekaże dodatkowe 23 mln euro pomocy. W kwietniu Wielka Brytania przeznaczyła 150 mln euro na odbudowę ukraińskiego sektora energetycznego.

„Pomoc naszych partnerów jest niezbędna do przeprowadzenia napraw, przywrócenia uszkodzonych obiektów i zwiększenia zdolności na następny sezon grzewczy” – powiedział Herman Hałuszczenko, minister energetyki Ukrainy.

„Wyłączenia awaryjne są możliwe w przypadku wzrostu zużycia energii” – informuje Ukrenerho, operator elektroenergetycznego systemu przesyłowego w Ukrainie, prosząc o oszczędne korzystanie z energii elektrycznej w godzinach wieczornych. „Ograniczenie zużycia energii jest środkiem koniecznym do utrzymania stabilności systemu energetycznego po piątym w tym roku ataku rakietowym na elektrownie”.

Według ukraińskich komentatorów politycznych w tym roku Rosja zmieniła taktykę – atakuje infrastrukturę energetyczną w sezonie letnim. Jest to związane z tym, że próbuje niezauważalnie, bez ryzyka międzynarodowego potępienia – bo latem przecież nikt nie zamarznie – zniszczyć ukraiński system energetyczny.