Wybory 2023 na żywo. Duda o szkodliwych sojuszach, narodowcy o komunistach. Kaczyński o zawsze złych Niemcach

Minęło 14 dni od zwycięskich dla koalicji partii demokratycznych wyborów parlamentarnych. Oto, co wydarzyło się w sobotę, 29 października:

PiS poluje na posłów opozycji

Według twórców podcastu Onetu „Stan wyjątkowy” Mateusz Morawiecki zapewnia swoją partię, że dogadał się z sześcioma posłami opozycji.

Tymczasem wrocławski dodatek „Gazety Wyborczej” donosi, że liście potencjalnych koalicjantów PiS są przede wszystkim posłowie opozycji debiutujący w Sejmie. Według anonimowego polityka Koalicji Obywatelkiej PiS próbuje przeciągnąć na swoją stronę m.in. Annie Sobolak z KO, wcześniej radnej powiatu wrocławskiego. Sama Sobolak tym plotkom zaprzecza:

- Nie miałam jeszcze żadnych propozycji od PiS, ale słyszałam już w sejmowych kuluarach, że mogą być. (…) Ja mam twardy kręgosłup i nie mają co liczyć na zgodę z mojej strony. Nie wydaje mi się, by cokolwiek uzyskali nawet z posłami o potencjalnie mniej twardych kręgosłupach – mówi „Wyborczej” Anna Sobolak.

Gdyby PiS-owi udałoby się przekonać do siebie sześciu posłów, do zdobycia większości brakowałoby mu 31 osób. Nawet jeśli na koalicję zgodzili się wszyscy z 18 posłów Konfederacji, do większości wciąż byłoby daleko.

Tymczasem według Joanny Scheuring-Wielgus z Nowej Lewicy niektórzy z debiutujących posłów PiS prowadzą nieoficjalne rozmowy o wejściu do klubów partii opozycyjnych.

– Niech oni się przyznają, ilu posłów i posłanek z PiS, którzy weszli po raz pierwszy do Sejmu, rozmawia z nami, żeby przejść do nas. (...) Ktoś wchodzi na tonący statek i nie chce tam być, bo wszyscy wiedzą, że większość demokratyczna wygrała – mówiła Scheuring-Wielgus w Polsat News.

PiS szuka sekretarza

„Kaczyński chce jak najszybciej wybrać nowego sekretarza generalnego partii, by ten uporządkował PiS w terenie przed wiosennymi wyborami samorządowymi” – pisze w „Gazecie Wyborczej” Agnieszka Kondzińska.

Dotychczasowy sekretarz generalny Krzysztof Sobolewski po wyborach podał się do dymisji, biorąc na siebie winę za porażkę PiS. Według „Wyborczej” do jego stanowiska przymierzane są trzy osoby.

• Piotr Milowański, dotychczasowy zastępca Sobolewskiego.
• Paweł Szefernaker, wychowanek Joachima Brudzińskiego, który był sekretarzem generalnym przed Sobolewskim. Szefernaker pełnił funkcję wiceministra spraw wewnętrznych nadzorował pracę wojewodów.
• Zbigniew Hoffman, minister z Kancelarii Premiera, były wojewoda wielkopolski.

Iustitia ma plan reformy

Krystian Markiewicz, prezes stowarzyszenia sędziów Iustitia, udzielił wywiadu Onetowi, w którym zaprezentował plan odnowy wymiaru sprawiedliwości.

Pierwszy z postulatów Iustitii to usunięcie ze stanowisk rzeczników dyscyplinarnych powołanych przez ministra sprawiedliwości. Piotr Schab Przemysław Radzik i Michał Lasota mieliby też odpowiadać karnie za szykanowanie sędziów sprzeciwiających się reformom Zbigniewa Ziobry

Według Iustitii są też możliwe zmiany w kluczowych dla wymiaru sprawiedliwości organach i to bez zgody prezydenta. Upolityczniona Krajowa Rada Sądownictwa miałaby być unieważniona uchwałą Sejmu. W podobny sposób Sejm miałby unieważnić powołanie tzw. dublerów, czyli trzech sędziów Trybunału Konstytucyjnego powołanych przez PiS na zajęte już miejsca.

Na miejsce dublerów mieliby trafić sędziowie powołani przez posłów koalicji PO-PSL w 2015 r. W sprawie pozostałych sędziów TK niedługo ma wypowiedzieć się Trybunał Sprawiedliwości UE.

A co z wyrokami wydawanymi przez sędziów powołanych przez neoKRS i z samymi sędziami? Sędzia Markiewicz zapewniał, że wznowienie postępowań będzie możliwe tylko w indywidualnych wypadkach. Sędziowie powołani przez neoKRS stracą jednak swoje stanowiska i wrócą do wcześniej zajmowanych funkcji.

Co jeszcze przeczytasz w OKO.press?

W rozmowie z Magdaleną Chrzczonowicz Kamila Ferenc z Fundacji na Rzecz Kobiet i Planowania Rodziny (FEDERA) kreśli powyborcze scenariusze ukształtowania prawa dotyczącego aborcji. Jak powinny wyglądać w idealnym świecie, a na co możemy liczyć w najbliższych miesiącach?

Prof. Marcin Piątkowski, ekonomista, autor książki „Złoty wiek. Jak Polska została gospodarczym liderem Europy” w rozmowie z Adamem Leszczyńskim daje rady nowemu rządowi. Według niego potrzebne są zwiększenie inwestycji. A Polskę stać na zwiększenie wydatków, bo mamy niski poziom zadłużenia (trochę ponad połowę średniej unijnej) i duże możliwości zwiększenia dochodów państwa.

Izrael nie może pozbawić cywilów w Gazie środków niezbędnych do przeżycia. Ma obowiązek zrobić to, co konieczne, aby przywrócić bezpieczeństwo – ale w ramach prawa międzynarodowego – pisze Michael Sfard, izraelski prawnik.

Papież Franciszek próbuje przekonać świat, że katolicyzm jest wiarygodnym partnerem dla liberalnych demokracji. Nie stawia się w pozycji sędziego, ale zachęca katolików, by wraz z innymi ludźmi dobrej woli zmierzyć się z wyzwaniami współczesności. Czy Kościół go posłucha? Odpowiedzi szuka prof. Stanisław Obirek.

tym, dlaczego młodzi ludzie tłumnie poszli do wyborów, a starzy nie za bardzo, i dlaczego polskie samorządy już teraz, bez zmian legislacyjnych, mogą zmienić sytuację na przykład wokół aborcji, z socjolożką z Akademii Koźmińskiego Heleną Chmielewską-Szlajfer rozmawia Krzysztof Katkowski.

W filmowych „Chłopach” splatają się sprzeczne tendencje: pruderia i gorący seks, sielanka i przemoc. Wielkie malarstwo oraz literacki Nobel Reymonta mają tę wątpliwej jakości rozrywkę nobilitować, czyniąc z niej produkt eksportowy. A jednak te sprzeczności kiepsko się łączą. O swoim rozczarowaniu ekranizacji powieści Reymonta piszą Agnieszka Graff i Magda Staroszczyk.

Zachęcamy do lektury wywiadu OKO.press z prof. Marcinen Piątkowskim, ekonomistą, autorem książki „Złoty wiek. Jak Polska została gospodarczym liderem Europy”.

Prof. Piątkowski przestrzega w nim polskie władze przed pójściem drogą Niemiec, które „wpadły w ideologiczną pułapkę fiskalnego fundamentalizmu”. A ta doprowadziła do „fiskalnej anoreksji”.

„Niemcy doszły do wniosku, że ważniejszy jest niższy poziom długu niż inwestycje w przyszłość. Płacą za to dziś dużą cenę. Wydają na inwestycje publiczne 2 proc. swojego PKB, czyli w proporcji do PKB połowę tego, co Polska i jedną dziesiątą tego, co Chiny. Mają dzięki temu niski poziom zadłużenia, około 60 proc. PKB, ale również coraz bardziej zacofaną infrastrukturę” – mówi prof. Piątkowski w rozmowie z Adamem Leszczyńskim.

Jak uniknąć tej pułapki?

Ekonomista przekonuje, że należy podwoić stopę inwestycji publicznych w stosunku do PKB.

„Inwestujemy tylko 4 proc. PKB. Chińczycy w tym samym czasie inwestują proporcjonalnie pięć razy tyle. Korea, Tajwan, Singapur, jak doganiały Zachód, inwestowały dwa razy tyle w stosunku do PKB niż my teraz. Na inwestycje publiczne rozumiane szeroko, nie tylko w autostrady, koleje i szybkie tramwaje, które oczywiście by się nam wszystkim przydały, ale też w digitalizację, w naukę, w innowacje i w ochronę zdrowia. To są tak samo źródła rozwoju i konkurencyjności jak nowe autostrady!” – mówi OKO.press prof. Piątkowski.

Według niego Polskę stać na zwiększenie wydatków, bo mamy niski poziom zadłużenia (trochę ponad połowę średniej unijnej) i duże możliwości zwiększenia dochodów państwa. „Choćby przez zlikwidowanie wielu przywilejów podatkowych, zwiększenie progresywności podatkowej czy wprowadzenie np. tymczasowej składki na obronę” – wylicza ekonomista.

Ale inwestycje to nie wszystko. Musimy też zniwelować niski wskaźnik dzietności i zadbać o zmniejszenie nierówności społecznych.

„Potrzebna jest też mądra imigracja, na przykład przyjęcie 500 tys. zagranicznych studentów i zachęcenie co najmniej 100 tys. rocznie z nich do pozostania z nami. Oraz oczywiście inkluzywność. Dlatego że rozwój nie ma sensu moralnego i społecznego, jeśli nie przekłada się na wzrost prosperity całego społeczeństwa. Wysokie nierówności są też szkodliwe dla wzrostu” – tłumaczy prof. Piątkowski.