Nowak: Episkopat przemówił do ofiar pedofilii głosem Władysława Gomułki

„Przyzwyczailiśmy się do hasła ukutego ideologicznie, mianowicie »pedofilia w Kościele«. To hasło dość zręcznie dobrane miało z jednej strony wskazać na problem, jaki istnieje. Z drugiej zaś strony poderwać autorytet Kościoła i doprowadzić do tego, ażeby zaufanie wiernych do samej hierarchii zostało zniszczone” – abp Stanisław Gądecki o tym, że Kościół jest ofiarą niezasłużonego ataku.

„Kiedy nazizm hitlerowski walczył z Żydami stosował wobec nich »zero tolerancji«, w wyniku czego powstał Holokaust. Kiedy w systemie bolszewickim stosowano »zero tolerancji« wobec wrogów ludu, doszło do kolejnej masakry w skali liczącej dziesiątki, a może nawet setki milionów ofiar” – abp Marek Jędraszewski o zasadzie „zero tolerancji” w kontekście czynów pedofilnych.

„Tworzy się programy seksualizacji dzieci, aby jak najwięcej zarobić na środkach antykoncepcyjnych i puścić w ruch życie seksualne. A z drugiej strony jest atak na to, co doprowadziło do późniejszego przestępstwa. To jest prostackie wytłumaczenie, ale z jednej strony jest ogromny przemysł, który pompuje stronę seksualną, a z drugiej strony od razu pałką w głowę tych, którzy się poddają temu przestępstwu” – abp Stanisław Gądecki o jego zdaniem prawdziwych źródłach skandali seksualnych w Kościele.

Powyższe cytaty pochodzą z czwartkowej (14 marca 2019) konferencji prasowej Konferencji Episkopatu Polski. KEP ujawnił na niej własny raport, według którego od 1990 do 2018 roku sprawcami przestępstw seksualnych było 382 księży i zakonników, czyli ok. 0,8 proc. duchowieństwa. Jak pisaliśmy wczoraj, liczby te są prawdopodobnie wielokrotnie zaniżone.

Wczorajszą konferencję KEP komentuje dla OKO.press Artur Nowak, prawnik, publicysta i autor książek o nieprawidłowościach w polskim Kościele, m.in. wydanego w 2018 r. zbioru wywiadów "Żeby nie było zgorszenia. Ofiary mają głos”.

W polskim Kościele nic się nie zmienia

Pomimo że nie przebrzmiały jeszcze echa szczytu Watykańskiego, w trakcie którego padło wiele gorzkich słów i deklaracji związanych nadużyciami na tle seksualnym w przestrzeni kościoła, w polskim Kościele ani drgnęło. Powtórny wybór na przewodniczącego Konferencji Episkopatu Polski i jego zastępcę dwóch bezbarwnych arcybiskupów: Stanisława Gądeckiego i Marka Jędraszewskiego unaocznia, że w retoryce Kościoła, którą znamy od lat, nic się nie zmieni. Ich wybór pokazuje stan świadomości naszych hierarchów. Tu nie będzie nie tylko rewolucji, ale nawet ewolucji. Ksiądz profesor Andrzej Kobyliński powiedział jakiś czas temu, że przechodzimy wszystkie etapy kryzysu, przez które przechodziły kościoły w Irlandii, Australii, Niemczech i nie uczymy się na błędach. Demontaż Kościoła będzie bolesny jak w tamtych krajach.

Ma rację profesor Stanisław Obirek, który od lat nazywa naszych biskupów doskonale zorganizowanym związkiem zawodowym. Chciałoby się zawołać: Niech zstąpi duch twój i odnowi episkopat, ten episkopat.

Opinia publiczna wydziera od Kościoła gesty przyzwoitości

Zresztą czego się można spodziewać po arcybiskupie Gądeckim, który twierdzi, że film „Kler”, którego nie widział, przypomina mu nazistowską propagandę czasów Goebbelsa, a ofierze księdza pedofila chciał powiedzieć, że „świat się nie kończy na grzechu”. Znany z homofobicznych obsesji arcybiskup Jędraszewski – co za paradoks – dał się poznać z akcji mającej przywrócić autorytet arcybiskupa Juliusza Paetza, uwikłanego w afery seksualne w poznańskim seminarium.

Kościół Katolicki w dalszym ciągu niewiele robi, aby zbudować przyjazną dla pokrzywdzonych atmosferę, która by mogła dodać im otuchy. Spójrzmy na fakty.

Gdyby nie inicjatywa osób skupionych wokół fundacji „Nie lękajcie się”, która uruchomiła wirtualną mapę pedofilii, Kościół długo jeszcze nie opublikowałby pewnie żadnych danych na temat pedofilii.

Demagogiczne tyrady odrealnionych pasterzy

Powołanie delegatów, którzy mają zajmować się zgłoszeniami o nadużyciach w diecezjach i zgromadzeniach zakonnych, nie jest żadnym sukcesem nadwiślańskiego episkopatu, ale poleceniem Watykanu. To samo dotyczy wytycznych, którymi szczyci się przy okazji każdej wizyty w mediach wiecznie uśmiechnięty rzecznik episkopatu ksiądz Paweł Rytel-Andrianik. Arcybiskup Stanisław Gądecki obiecywał w listopadzie 2018, że księża we wszystkich kościołach w Polsce odczytają w czasie niedzielnych mszy apel biskupów wzywający ofiary pedofilii, by ujawniły swą krzywdę i złożyły zeznania. Minęło bez mała pięć miesięcy i żaden list nie został odczytany.

Głos hierarchów, których usłyszeliśmy w trakcie konferencji 14 marca, przypomniał najgorsze przemówienia Władysława Gomułki. Usłyszeliśmy oskarżenia i demagogiczne tyrady odrealnionych pasterzy. To nie był głos kierowany do ofiar, ale kontratak z oblężonej twierdzy, w której zwarli szyki biskupi.

Arcybiskup Gądecki zamiast posypać głowę popiołem, nie mógł sobie podarować, by nie dać upustu spiskowej teorii i obsesyjnych podejrzeń.

Brakowało chyba zapowiedzi, że arcybiskup te ośrodki wytropi i pociągnie do odpowiedzialności. Księdzu arcybiskupowi może warto przypomnieć, co mówił nie tak dawno papież Franciszek, który w przemówieniu do Kurii Rzymskiej 21 grudnia 2018, podziękował mediom ujawniającym skandale, a także solidaryzował się z dziennikarzami, niekiedy krytykowanymi przez ludzi Kościoła.

Hierarchowie atakują na oślep

„Nieskazitelna stanowczość, a nie, jak często się w mediach mówi, »zero tolerancji«. Dlatego że to sformułowanie ma charakter totalitarny” – to z kolei głos arcybiskupa Marka Jędraszewskiego.

To nic, że pojęcie „zero tolerancji” jest często obecne w wypowiedziach kolejnych papieży, a nawet rzecznika episkopatu. Czyżby czas na korektę? W dalszej części swojej wypowiedzi metropolita krakowski odleciał jeszcze dalej. Powiedział, że: „Kiedy nazizm hitlerowski walczył z Żydami, stosował wobec nich »zero tolerancji«, w wyniku czego powstał Holocaust. Kiedy w systemie bolszewickim stosowano »zero tolerancji« wobec wrogów ludu, doszło do kolejnej masakry”.

To doskonale pokazuje, że kiedy Kościół czuje się atakowany, hierarchowie nie panują nad emocjami i zamiast mówić o problemach - atakują na oślep.

Biskupi mogliby posłuchać

Z sensem mówił natomiast ojciec Adam Żak. Przytomnie zauważył, że dane przedstawione w trakcie konferencji mogą nie odzwierciedlać rzeczywistej skali zjawiska, że trzeba dalszych badań i socjalizacji duchownych, by ich uwrażliwić na problem nadużyć. Gdyby biskupi słuchali ojca Żaka i dali mu większe kompetencje już dawno bylibyśmy w innej rzeczywistości. Ksiądz Żak już lata temu postulował, by zbierać dane, zmienić podejście do pokrzywdzonych. Nie tak dawno ostro wypowiedział się o sprawie prałata Jankowskiego, która zalegała w gdańskiej archidiecezji pomimo zgłoszenia ofiary. Ma rzeczywistą wolę i wiedzę, by zająć się problemem.

Złoty wiek się skończył

Konferencja Episkopatu Polski przypominana schyłkowy PZPR. Ekskluzywny klub biskupów sprawujący rząd dusz traci jednak wpływy. Po starych dobrych czasach pewnie niedługo zostaną wspomnienia. Statystyki są nieubłagane. Dla młodych polaków praktykowanie religijności nie jest już takie ważne.

Kościół w opinii publicznej – odwołując się do języka Gombrowicza – ma „gębę”, którą pokazali bohaterowie „Kleru” Wojciecha Smarzowskiego. Pewnie to obraz krzywdzący wielu duchownych. Jednak liczba widzów tego filmu (ponad 5 mln) mówi sama za siebie, co myśli o księżach znacząca część Polaków.

Wbrew pozorom, ponura rzeczywistość czasów peerelu była dla Kościoła „złotym wiekiem”. Finanse kościoła pozostawały poza wszelka kontrolą i nikomu do głowy nawet nie przychodziło, by rozliczać tego czy innego duchownego z nadużyć na tle seksualnym. U progu przemian w 1989 roku Kościół cieszył się zaufaniem blisko 90 procent społeczeństwa. Aspekt polityczny był ważną determinantą religijności Polaków. Świątynie były enklawami wolności. Kiedy kościoły na zachodzie Europy się wyludniały i spadały powołania, polscy duchowni cieszyli się niekwestionowanym autorytetem, a kościoły zapełniały rzesze wiernych.

Ten czas mija bezpowrotnie. Według wielu publicystów jesteśmy na prostej drodze do Irlandii. Na razie taca się zgadza. Do czasu.