Operacje mózgu bez skalpela. Nadchodzi era bezinwazyjnej neurochirurgii?

Przenieśmy się w przyszłość. Jest rok 2050, 62-letnia Elena Morales, cierpiąca na chorobę Parkinsona, trafia do Centrum Neuroterapii Personalizowanej. Zamiast otwarcia czaszki, lekarze wykonują pełne mapowanie jej mózgu za pomocą zaawansowanego skanowania kwantowego i MRI czwartej generacji. Sztuczna inteligencja – system NeuroNavigator – analizuje dane i tworzy indywidualny plan terapii skoncentrowanymi ultradźwiękami.

Zabieg odbywa się w specjalnym fotelu terapeutycznym. Nad pacjentką pracuje autonomiczny robochirurg Hermes, który precyzyjnie kieruje fale ultradźwiękowe w odpowiednie obszary mózgu. Lekarz pełni funkcję nadzorcy, monitorując w czasie rzeczywistym zmiany aktywności neuronalnej na ekranie. Cały proces trwa mniej niż godzinę, bez nacięć, krwi czy hospitalizacji.

Po zabiegu Elena wstaje o własnych siłach. Terapia nie tyle usuwa chorobę, ile subtelnie przeprogramowuje wzorce aktywności w mózgu. To wizja przyszłości, w której operacje neurochirurgiczne stają się bezinwazyjne, spersonalizowane i w dużej mierze autonomiczne. Ale możliwość operacji mózgu bez otwierania czaszki to już nie science fiction.

Ultradźwięki zamiast skalpela

Każda operacja mózgu to wyścig z czasem i precyzją. Od otwarcia czaszki po najdrobniejszy ruch wśród neuronów – klasyczna neurochirurgia niesie ze sobą ryzyko uszkodzenia zdrowej tkanki, infekcji, a także śmierci. Mimo ogromnego postępu w technikach operacyjnych i obrazowaniu otwarte operacje neurochirurgiczne pozostają inwazyjne z natury.

Jak podkreśla dr Nir Lipsman, neurochirurg z Sunnybrook Health Sciences Centre w Toronto: „Nawet najlepiej przeprowadzona operacja może nieść powikłania wynikające z samego dostępu do mózgu. Dlatego przyszłość należy do metod, które pozwalają działać bez naruszania czaszki".