Prokuratura Okręgowa w Warszawie uznała, że zachowania niektórych uczestników Marszu Niepodległości w 2017 roku „nosiły znamiona czynów w swej istocie

• propagujących totalitarny ustrój państwa - poprzez wykonywanie określonych gestów lub wznoszenie okrzyków określonej treści, które bezsprzecznie odwoływały się do praktyk nazistowskiej III Rzeszy oraz
• nawołujących do nienawiści na tle różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych i wyznaniowych - poprzez prezentowanie na banerach określonych treści oraz wznoszenie okrzyków”.

Mimo, że zgodnie z art. 256 kodeksu karnego, za takie zachowania grozi do dwóch lat więzienia, prokuratorzy nie postawili zarzutów ani jednemu z uczestników Marszu.

Jak wyjaśnia w odpowiedzi na pytania OKO.press Łukasz Łapczyński, rzecznik Prokuratury Okręgowej w Warszawie, osób, które łamały prawo nie udało się zidentyfikować przez „zabiegi konspiracyjne (...) polegające na całkowitym maskowaniu swojego wizerunku m.in. poprzez jednolity, niezawierający szczególnych znaków ubiór oraz zakładanie kominiarek”.

Taktyka „unikania sytuacji kryzysowej”

Przypomnijmy: 11 listopada 2017 roku w Marszu Niepodległości szło wiele osób z rasistowskimi i neofaszystowskimi symbolami i hasłami na transparentach, flagach i ubraniach. Wykrzykiwano także rasistowskie, antyislamskie i antysemickie hasła. Przykłady wyliczaliśmy w artykule z 2017 roku.

Przewijaj zdjęcia, klikając strzałkę.

Policja nie wylegitymowała jednak wówczas i nie zatrzymała ani jednego uczestnika Marszu Niepodległości.

Policjanci, z którymi rozmawialiśmy po Marszu, twierdzili, że funkcjonariusze biorący udział w zabezpieczaniu tego zgromadzenia otrzymali wytyczne, by nie ustawiać się blisko trasy przemarszu, nie prowokować uczestników swoim widokiem i interweniować tylko w ostateczności.

Rzecznik Komendy Stołecznej Policji - kom. Sylwester Marczak, w odpowiedzi na pytania OKO.press, tłumaczył, że funkcjonariusze nie zatrzymywali i nie legitymowali osób łamiących prawo, bo

Równocześnie kom. Marczak zapewniał, że policja i prokuratura prowadzą intensywne działania i

Śledztwo

Bezpośrednio po Marszu, nadzorujący policję ówczesny szef MSWiA - Mariusz Błaszczak (dziś minister obrony) przekonywał, że policja nie miała powodów do interwencji. Tłumaczył, że transparenty niesione przez uczestników marszu niekoniecznie były niezgodne z prawem, bo nie musiały wcale nawiązywać do faszyzmu czy rasizmu.

Dopiero po fali publikacji w polskich i zagranicznych mediach o rasistach i neofaszystach na Marszu Niepodległości, policja i prokuratura ogłosiły, że przeglądają zdjęcia i filmy z tego wydarzenia. A 20 listopada 2017 prokuratura wszczęła śledztwo.

W KSP powołano specjalną grupę - złożoną z policjantów z Wydziału Dochodzeniowo-Śledczego i Wydziału do Walki z Cyberprzestępczością. Miała ona ustalić tożsamość osób, które propagowały podczas marszu faszyzm lub nawoływały do nienawiści.

Funkcjonariusze zgromadzili kilkadziesiąt godzin nagrań video oraz liczne zdjęcia. Przeprowadzili „oględziny licznych stron internetowych i kont na portalach społecznościowych”.

Jak informuje Łukasz Łapczyński, powołany przez prokuraturę biegły uznał, że „część haseł, symboli i okrzyków [które zostały uwiecznione na filmach i zdjęciach z Marszu] wskazuje na ich związek z zakazanymi ideologiami bądź ma charakter haseł nawołujących do różnic narodowościowych, rasowych lub wyznaniowych”. Według biegłego część symboli miała zastępować inne symbole, których nie wolno publicznie prezentować (np. słowiańska świaszczyca zastępująca swastykę).

Wizerunki osób, które mogły złamać prawo, policja rozesłała wizerunki do komend w całym kraju, ABW, Centralnego Biura Śledczego Policji i Straży Granicznej. Według relacji Łapczyńskiego, ustalono tożsamość 10 z tych osób.

Z tej dziesiątki:

• dwie osoby przyznały, że były na Marszu - jedna niosła flagę z krzyżem celtyckim, druga – baner z rasistowskim napisem,
• udział kilku osób wykluczono „poprzez porównanie wizerunków osób utrwalonych na nagraniach z tymi pobranymi od wytypowanych osób” (przeprowadzono w tym celu badania antroposkopijne, czyli porównanie wzrostu, budowy ciała itd.),
• w kolejnych przypadkach takie porównanie było niemożliwe „z uwagi na jakość materiału dowodowego”.

Czeszka nie zna polskiego, Polak flagę niósł przypadkiem

Dlaczego policja nie postawiła zarzutów dwóm osobom, które niosły flagę z „celtykiem” i baner z rasistowskim hasłem?

Jak informuje rzecznik Prokuratury Okręgowej w Warszawie,

• baner o treści „Biała Europa braterskich narodów” i krzyżem celtyckim, niosła Czeszka, która zeznała, że o Marszu dowiedziała się z internetu i że w trakcie przemarszu pomagała nieść różne transparenty, bo były ciężkie i niosący je wymieniali się. Nie wie jednak, czyje to były transparenty i nie rozumie ich znaczenia, bo nie zna polskiego;
• flagę z krzyżem celtyckim niósł Polak, który zeznał, że na Marszu był z poczucia obowiązku patriotycznego, że jest przeciwnikiem jakichkolwiek zachowań propagujących faszyzm, a flagę wziął od przypadkowej osoby, by przytrzymać ją przez chwilę.

Ponieważ nie było informacji, by osoby te podczas marszu skandowały jakieś okrzyki lub wykonywały „gesty wskazujące na propagowanie ideologii prawem zakazanych” prokuratura uznała, że nie można ich zachowań uznać za złamanie art. 256 kk.

Latem 2019, Komenda Stołeczna Policji opublikowała jeszcze wizerunki 23 osób, które niosły banery z symbolami neofaszystowskimi lub miały je na ubraniach, z prośbą o pomoc w ich identyfikacji.

Ale - jak informuje Łapczyński - "publikacja wizerunków nie przyniosła oczekiwanych skutków".