Recydywa Ziobry. Resort Sprawiedliwości odmawia dofinansowania Centrum Praw Kobiet, Hejt Stop, Dajemy Dzieciom Siłę

W czwartek - 1 lutego 2018 r. - Ministerstwo Sprawiedliwości ogłosiło wyniki konkursu dla organizacji pozarządowych na pomoc pokrzywdzonym przestępstwami i wsparcie dla świadków. Organizacje ubiegały się o łączną kwotę 35 mln zł z 385 mln kasy Funduszu Sprawiedliwości (o Funduszu szczegółowo piszemy niżej). Pieniądze z tej puli można przeznaczyć na:

• zorganizowanie i finansowanie pomocy prawnej;
• pomoc psychologów i psychoterapeutów;
• mediację i alternatywne metody rozwiązywania konfliktów;
• koszty lekarstw i opatrunków powstałych np. w wyniku pobicia;
• tymczasowe zakwaterowanie ofiar przemocy;
• doradztwo zawodowe i aktywizację ofiar przemocy;
• a także dyżury telefoniczne - doraźne wsparcie dla poszkodowanych.

Na 65 zgłoszonych podmiotów dotację otrzymała ponad połowa - 35 organizacji. Nie wiadomo, jaką kwotę otrzymały konkretne organizacje i czy Ministerstwo wykorzystało wszystkie środki.

„Nie było to dla nas wielkie zaskoczenie” - mówi OKO.press Urszula Nowakowska, szefowa Centrum. „Niespodzianką byłoby, gdybyśmy dostały pieniądze.

Część z nich - choć w cele statutowe ma wpisaną pomoc pokrzywdzonym - w bieżącej działalności zajmuje się innymi sprawami. No bo czym zajmuje się dofinansowana Fundacja Ochrony Życia? Oczywiście poprosimy o kartę oceny naszej oferty i zobaczymy, co dalej”.

Dotacji nie dostanie też organizacja "Hejtstop!", która o pieniądze ubiegała się po raz pierwszy. Pieniądze miały trafić na wsparcie osób poszkodowanych przestępstwami z nienawiści, a także tłumaczy dla cudzoziemców.

Pomoc ma wyznanie?

11 z 35 organizacji (ponad 30 proc.), którym przyznano dofinansowanie, to organizacje chrześcijańskie - głównie katolickie. Na liście znajdziemy:

• 4 razy Caritas: ośrodek diecezji kieleckiej, siedleckiej (w woj. mazowieckim), siedleckiej (w woj. lubelskim), koszalińsko-kołobrzeskiej;
• Stowarzyszenie Pomocy Bliźniemu im. Brata Krystyna;
• Katolickie Stowarzyszenie Pomocy Osobom Potrzebującym AGAPE;
• Diecezjalna Fundacja Ochrony Życia;
• Parafia Ewangelicko-Augsburska w Katowicach;
• Centrum Służby Rodzinie;
• 2 razy Polskie Stowarzyszenie Pedagogów i Psychologów "MACIERZ".

Ministerstwo Sprawiedliwości 20 stycznia 2018 r. poinformowało, że przedłuża termin oceny ofert do 2 lutego. Mimo że organizacje w grudniu miały tylko 8 dni na złożenie ofert. Czemu Ministerstwo Sprawiedliwości tak ociągało się z pracą? Nie wiadomo. 20 stycznia wysłaliśmy zapytanie w tej sprawie - wciąż czekamy na odpowiedź.

Czemu Ziobro nie lubi Centrum Praw Kobiet?

Centrum prowadzi ośrodki dla kobiet w Gdańsku, Łodzi i Warszawie. Jeden rok pracy tylko warszawskiego ośrodka to:

• 1257 porad prawnych na rzecz 644 kobiet;
• 1536 konsultacji psychologicznych, z których korzysta 366 klientek;
• poradnictwo socjalne – 924 konsultacji udzielonych 379 osobom;
• 215 godzin szkoleń;
• 14 warsztatów dla dziewcząt.

I właśnie pomoc kobietom stała się oficjalnym powodem odmowy dofinansowania już w 2016 roku. Według Ministerstwa Centrum Praw Kobiet „zawężając pomoc tylko do określonej grupy pokrzywdzonych” dyskryminuje inne ofiary.

Centrum Praw Kobiet znalazło się też w grupie organizacji, które doświadczyły represji ze strony policji i prokuratury po rocznicy czarnego protestu. 4 października 2017 roku policja wkroczyła do siedzib kobiecych organizacji w Warszawie, Lublinie, Zielonej Górze, Łodzi i Gdańsku i zarekwirowała dokumenty, komputery i dyski przenośne. Oficjalnie wszystko w związku ze śledztwem prowadzony przeciwko pracownikom Ministerstwa Sprawiedliwości pracującym przy Funduszu Sprawiedliwości.

Jednak jak ustaliło OKO.press, policja czekała ponad 10 tygodni z wykonaniem postanowienia prokuratury o przeszukaniu (wydanym 24 lipca 2017). I zmasowaną akcję w kilku miejscach Polski wykonała akurat w dzień po Czarnym Proteście. Więcej o działaniach prokuratury i policji przeczytasz tutaj.

Mimo to Centrum wciąż działa - głównie dzięki wsparciu indywidualnych osób. Co się zmieniło? Urszula Nowakowska: „Mamy więcej wsparcia z indywidualnych wpłat czy w ramach 1 procenta - co bardzo nas cieszy. Ciągle też mamy dotacje ze środków samorządowych. Możemy działać, choć nie na taką skalę, jakbyśmy chciały. Większość osób pracujących w Centrum to wolontariusze. Dlatego nasza oferta pomocy nie jest tak stabilna, a to bezpośrednio przekłada się na bezpieczeństwo kobiet korzystających z wsparcia”.

Głuchy telefon

Na liście dofinansowanych organizacji znalazł się za to Instytut Psychologii Zdrowia Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, który prowadzi Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie. W 2017 r. Pogotowie musiało zawiesić poradnictwo telefoniczne i mailowe dla osób pokrzywdzonych przestępstwem, bo w kasie ministerialnego Funduszu nie znalazły się dla nich pieniądze. Renata Durda - kierowniczka ośrodka - w mailu przesłanym OKO.press 1 lutego 2018 napisała:

35 mln dla pokrzywdzonych - dużo czy mało?

19 września 2017 roku Fundusz Pomocy Pokrzywdzonym i Pomocy Postpenitencjarnej na mocy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości zmienił nazwę na Fundusz Sprawiedliwości. Jak ujawniło OKO.press, za tą niewinną zmianą w nazwie kryła się rewolucja w sposobie wydatkowaniu środków.

Przed zmianą środki przeznaczone na wsparcie prawne, psychologiczne i socjalne trafiały głównie do organizacji pozarządowych prowadzących działania na rzecz ofiar przestępstw i byłych więźniów. Wszystko zmieniło się w 2016 r. kiedy budżet Funduszu urósł do wysokości prawie 400 mln zł, a do organizacji trafiło zaledwie 5 proc. (20 mln zł) z całej puli.

Rok później Ministerstwo Sprawiedliwości utorowało sobie drogę do wydawania pieniędzy z Funduszu na reperowanie np. budżetów sądów. Zmiany umożliwiają:

• pokrycie kosztów obsługi Funduszu Sprawiedliwości ze środków funduszu – m.in. pensje dla pracowników i systemy informatyczne (z zastrzeżeniem, że koszty te nie mogą przekroczyć 3 proc. – czyli na obecnym poziomie to aż 11,5 mln zł);
• zlecanie zadań jednostkom sektora finansów publicznych – zakup sprzętu czy remonty w jednostkach wymiaru sprawiedliwości;
• wykorzystanie środków na podnoszenie kwalifikacji pracowników przez jednostki sektora finansów publicznych;
• realizowanie zadań pomocowych przez jednostki sektora finansów publicznych – a nie tylko przez organizacje pozarządowe.