RPO tłumaczy prokuraturze, dlaczego połączenie krzyża celtyckiego z orłem to znieważenie godła

RPO wysłał swój list do Prokuratury Okręgowej w Warszawie 14 listopada 2017. "Rzecznik z wielką uwagą obserwował przebieg tegorocznego Marszu Niepodległości, który - jak co roku - przeszedł ulicami Warszawy w dniu 11 listopada. Głębokie zaniepokojenie Rzecznika, a także niektórych mediów i części opinii publicznej, nie tylko w Polsce, wzbudziły hasła i symbole o charakterze rasistowskim, prezentowane w toku zgromadzenia przez niektórych jego uczestników" - pisze biuro RPO.

Po przykłady takich haseł odsyła m.in. do OKO.press. Wyjaśnia szczegółowo co znaczą konkretne symbole i hasła propagowane podczas Marszu i podaje na jakiej podstawie prawnej powinny być uznane przez prokuraturę za rasistowskie i za znieważające m.in. godło Polski. Prokuratura powinna więc rozważyć, czy ich propagowanie nie powinno być ścigane jako przestępstwo.

Część materiałów z Marszu złożyła już w prokuraturze policja, zawiadomienie do prokuratury w tej sprawie skierowała Nowoczesna oraz Jonny Daniels, prezes fundacji From the Depths, która zajmuje się m.in. pojednaniem polsko-żydowskim.

Złożenie takiego zawiadomienia lub przyłączenie się do zawiadomienia innych organizacji, rozważa również nasza redakcja.

Zdjęcia kierujcie na adres: [email protected].

Co znaczy krzyż celtycki i czarne słońce

Analiza RPO dla Prokuratury Okręgowej po demonstracji 11 listopada 2017 w Warszawie

Na wielu zdjęciach z Marszu Niepodległości, ukazanych we wspomnianej publikacji, pojawia się symbol krzyża celtyckiego. Widoczny jest on m.in. na transparencie niesionym przez uczestników marszu, na którym widnieje też hasło „Biała Europa braterskich narodów”. Niektórzy z uczestników Marszu, w tym także członkowie powołanej przez organizatora straży marszu, noszą na nakryciach głowy symbol krzyża celtyckiego połączonego z orłem.

Krzyż celtycki, o czym warto przypomnieć, jest utożsamiany z międzynarodowym symbolem rasizmu i ruchu białej supremacji. Znaczenie tego symbolu wydaje się oczywiste zwłaszcza wówczas, gdy prezentowany jest on w zestawieniu z hasłami odwołującymi się do koloru skóry, czy dominacji białej rasy, jak to miało miejsce w opisanym wyżej przypadku.

Propagowanie tego typu haseł i symboliki przez uczestników marszu powinno zatem zostać zbadane pod kątem wypełnienia przesłanek

Co więcej, wpisanie rasistowskiego symbolu w polskie godło państwowe należy także ocenić z perspektywy czynu zabronionego z art. 137 § 1 Kodeksu karnego, tj.

Na innym transparencie, również widocznym na zdjęciach prezentowanych w ww. publikacji, pojawia się symbol „czarnego słońca”. Symbolem tym w czasie wojny posługiwała się jedna z jednostek Waffen SS, a obecnie jest on używany przez grupy neonazistowskie.

Kolejny baner zawiera hasło „czysta krew trzeźwy umysł” oraz skróty NS i SXE. Pierwszy skrót prawdopodobnie oznacza Narodowy Socjalizm, co jest odwołaniem do ideologii hitlerowskiej III Rzeszy. Drugi nawiązuje do post-punkowej ideologii straight edge. Jakkolwiek hasło to nie jest jednoznaczne, to w kontekście pozostałych haseł i symboli, tj. wspomnianego wyżej krzyża celtyckiego i haseł „Biała Europa braterskich narodów” oraz „Europa będzie biała albo bezludna”, może być odczytywane jako odniesienie do rasistowskiej ideologii czystości krwi.

Również samo hasło „Europa będzie biała albo bezludna” odczytać można jako gloryfikację dominacji jednej, białej rasy. Także i te banery należy zatem ocenić z perspektywy ewentualnego popełnienia czynu zabronionego z art. 256 Kodeksu karnego, zarówno w kontekście propagowania totalitarnego ustroju państwa, jak i nawoływania do nienawiści na tle rasowym.

Opisane wyżej transparenty widoczne są też na nagraniach zamieszczonych na stronie www.tvnwarszawa.tvn24.pl. między innymi pod tym adresem.

Warto przy tym zaznaczyć, że banery z ww. hasłami niesione były przez uczestników marszu w sposób, który w zasadzie wykluczał prawdopodobieństwo, że ich treść i symbolika pozostały niezauważone przez organizatora marszu, czy powołaną przez niego straż.

Wypierdalać z uchodźcami

Na innych transparentach, również widocznych na publikowanych przez oko.press zdjęciach z Marszu Niepodległości, dostrzec można hasła o antyislamskiej i antyuchodźczej treści.

Jeden z takich transparentów zrównuje religię islamu z terroryzmem. Drugi, opatrzony hasłem „Europę wake up”, przedstawia stereotypowy wizerunek osoby pochodzenia arabskiego, która ukryta w koniu trojańskim z napisem „Islam”, trzymając tabliczkę „I’m refugee”, próbuje przekroczyć bramę Europy. Przed nią stoi zamaskowana postać z polską flagą w jednej i koktajlem Mołotowa w drugiej ręce.

W 39. minucie nagrania zamieszczonego na stronie youtube.com wyraźnie słychać, że wieszaniu transparentu towarzyszy skandowanie hasła „Cała Polska śpiewa z nami w...ać z uchodźcami”.

W podawanych przez media informacjach na temat przebiegu marszu pojawiały się również przykłady kolejnych haseł, które skandować mieli jego uczestnicy. Portal www.newsweek.pl. powołując się na zamieszczane w Internecie wypowiedzi osób obserwujących to wydarzenie, cytuje m.in. takie hasła czy okrzyki, jak „Biała siła”, „Ku Klux Klan”, „Narodowy socjalizm", czy „Sieg heil”. Informacje o takich hasłach znaleźć można na tej stronie.

Na analizowanych w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich, dostępnych publiczne nagraniach z przebiegu Marszu Niepodległości, ww. hasła nie zostały uchwycone. Przedmiotowe analizy trwają jednak nadal i w Biurze RPO gromadzone są kolejne materiały dokumentujące ww. wydarzenie. O wszelkich dodatkowych ustaleniach, mogących mieć wpływ na prawno-karną ocenę zdarzeń, do których doszło podczas Marszu Niepodległości, pozwolę sobie informować Pana Prokuratora na bieżąco.

Jednocześnie, działając z upoważnienia Rzecznika Praw Obywatelskich, na podstawie art. 13 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 15 lipca 1987 r. o Rzeczniku Praw Obywatelskich (Dz.U. z 2017 r, poz. 958), zwracam się do Pana Prokuratora z uprzejmą prośbą o poinformowanie Rzecznika, jakie czynności prowadzone są obecnie przez Prokuraturę w związku z doniesieniami na temat przebiegu tegorocznego Marszu Niepodległości.

Proszę w szczególności o przekazanie Rzecznikowi informacji o wszystkich postępowaniach przygotowawczych toczących się w związku z Marszem, które prowadzone są w kierunku możliwości wystąpienia przestępstw z art. 256 § 1, art. 257, a także art. 119 § 1 Kodeksu karnego.