Trybunał w Strasburgu zbada czy Mariusz Muszyński legalnie zasiada w Trybunale Konstytucyjnym

Europejski Trybunał Praw Człowieka w Strasburgu zawiadomił 2 września 2019 rząd PiS, że zajmie się zgłoszoną do niego skargą, której istotą będzie zbadanie czy udział Mariusza Muszyńskiego w wydaniu orzeczenia przez Trybunał Konstytucyjny doprowadził do naruszenia chronionego Europejską Konwencją Praw Człowieka prawa do rzetelnego procesu sądowego.

Fakt, że doszło do notyfikacji, oznacza, że Trybunał w Strasburgu uznał skargę za dopuszczalną i nadał jej bieg, co dzieje się jedynie w przypadku około 5 proc. skarg.

Sprawa przed TK

Skarga została wniesiona przez polską spółkę Xero Flor sp. z o.o., która wcześniej złożyła do TK skargę konstytucyjną.

Przedmiotem skargi konstytucyjnej były przepisy Prawa łowieckiego i aktów wykonawczych dotyczące szkód wyrządzonych przez dzikie zwierzęta, w związku ze sprawą dotyczącą zniszczeń w produkowanym przez spółkę trawniku rolowanym.

Postanowieniem z dnia 5.7.2017 r. w sprawie o sygn. akt SK 8/16 TK umorzył postępowanie. Orzeczenie to zapadło większością głosów 3 do 2. W składzie orzekającym zasiadał Mariusz Muszyński, który był zarazem sprawozdawcą.

Do postanowienia zgłoszono dwa zdania odrębne kwestionujące zasadność umorzenia postępowania. Ponadto w jednym z nich – złożonym przez sędziego Piotra Tuleję – dodatkowo wytknięto, że skład orzekający został ukształtowany z naruszeniem Konstytucji, bowiem Mariusz Muszyński jest tzw. sędzią-dublerem - został wybrany do TK przez posłów PiS, którzy mają większość w Sejmie, na miejsce już uprzednio obsadzone. Sędzia Tuleja powołał się przy tym na tezy wyroku TK w sprawie o sygn. akt K 34/15 i postanowienia w sprawie o sygn. akt U 8/15.

Skarga do Strasburga

W skardze do ETPCz skarżąca spółka zarzuca m.in. naruszenie art. 6 EKPCz, gwarantującego prawo do rzetelnego procesu sądowego. Poza zarzutami dotyczącymi kwestii uregulowanych w przepisach wykonawczych Prawa łowieckiego, w skardze podniesiono, że do naruszenia tej normy konwencji doprowadził także udział osoby wybranej do TK w sposób sprzeczny z polską Konstytucją – nawiązując do treści wyroku TK w sprawie o sygn. akt K 34/15 i zdania odrębnego sędziego Piotra Tulei.

Czy skład z Muszyńskim jest sądem

W związku z nadaniem skardze biegu, ETPCz wezwał strony do przedstawienia stanowisk m.in. w kwestii stosowania standardów EKPCz do postępowania przed TK, a także wypowiedzenia się, czy skład TK, w którym zasiadał Mariusz Muszyński, był “sądem ustanowionym ustawą” w rozumieniu art. 6 ust. 1 EKPCz.

Strasburski Trybunał już wcześniej orzekał, że postępowanie przed sądem konstytucyjnym może być analizowane z punktu widzenia konwencyjnych gwarancji rzetelnego procesu, jeżeli jego wynik ma decydujące znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy cywilnej.

Przykładem sprawy Ruiz-Mateos przeciwko Hiszpanii, Gerhard Süßmann przeciwko Niemcom.

Wątek legalności wyboru Mariusza Muszyńskiego na sędziego TK może być kluczowy. Postanowienie TK zapadło przewagą jednego głosu, co zamknęło skarżącej spółce drogę do wyroku TK, który z kolei mógłby doprowadzić do wznowienia postępowania cywilnego.

To już druga sprawa przed ETPCz

To już druga sprawa, w której ETPCz zamierza badać zgodność z Konwencją orzekania w polskim TK przez tzw. sędziów-dublerów.

Pierwszą, której strasburski trybunał nadał bieg, była skarga Marka Jarockiego, który zakwestionował status sędziów TK Michała Warcińskiego, Grzegorza Jędrejka i Zbigniewa Jędrzejewskiego.

Przed ETPCz toczy się też sprawa dotycząca statusu nowej Krajowej Rady Sądownictwa.

Tekst został pierwotnie opublikowany na portalu konstytucyjny.pl.