Więcej chętnych na szczepienie. Gorzej u Hołowni, fatalnie w Konfederacji [SONDAŻ OKO.PRESS]

Szczepienia przyśpieszają, a wraz z nimi chęć do szczepienia się. Z najnowszego sondażu OKO.press wynika, że zaszczepiło się już przynajmniej jedną dawką, na pewno się zaszczepi, albo raczej się zaszczepi 71 na 100 respondentów.

To więcej niż w naszym poprzednim sondażu z lutego i w sondażu, który zrobiliśmy razem z „Gazetą Wyborczą" w marcu.

W lutym osób, które się zaszczepiły, chcą się zaszczepić lub raczej się zaszczepią, było 66 na 100. Mamy więc wzrost o 5 pkt procentowych. Zmalał również o 4 pkt odsetek tych, którzy zdecydowanie nie chcą się poddać szczepieniu – z 18 do 14 proc. To dobry prognostyk.

Prawdopodobnie pozwoli to na to, żeby nasz kraj osiągnął odporność populacyjną, tzn. żeby liczba zakażeń malała bez ograniczeń w kontaktach międzyludzkich. Według obliczeń polskich modelarzy z Interdyscyplinarnego Centrum Modelowania Uniwersytetu Warszawskiego w przypadku tzw. wariantu brytyjskiego koronawirusa, który obecnie dominuje w Polsce, żeby dojść do takiego stanu, potrzeba co najmniej 82 proc. zaszczepionych i ozdrowieńców – a tych ostatnich mamy już na pewno wielokrotnie więcej niż wykrytych 2,8 mln. Modelarze szacują ich liczbę na ponad 20 proc., a zaszczepionych i ozdrowieńców razem – na około połowę populacji.

Trzeba jednak pamiętać, że odporność po szczepionce może utrzymywać się dłużej niż po przejściu choroby. Nie wiemy też, jak długo w jednym i drugim przypadku będziemy mieć wystarczającą ilość przeciwciał, żeby zwalczyć wirusa. To wszystko okaże się z czasem, tak jak i to, czy trzeba będzie się jeszcze doszczepiać przeciwko nowym wariantom, czy też żeby zapobiec utracie odporności na dotychczasowe.

Wzrost chętnych do szczepień w czasie pokrywa się z ustaleniami Polskiego Instytutu Ekonomicznego, z którego analizy postaw osób jeszcze niezdecydowanych wynika, że w tej grupie „tylko 1 proc. deklaruje brak zaufania do szczepionek jako takich i jeszcze mniej [jest] osób, których antyszczepionkowe postawy znajdują potwierdzenie w świadomym nieszczepieniu dzieci".

„Większość niezdecydowanych – poza wspomnianymi już czynnikami zdrowotnymi – wśród źródeł obaw wymienia brak wystarczających dowodów klinicznych na skuteczność i bezpieczeństwo szczepionki" – pisze PIE. A więc 11 proc. respondentów naszego sondażu, którzy mówią, że „raczej się nie zaszczepią", może być podatnych na dalsze argumenty związane z tym, że szczepionka jest bezpieczna – i działa.

O dużym zainteresowaniu szczepieniami świadczy też sukces majówkowej akcji profrekwencyjnej rządu: w stolicy każdego województwa (w kujawsko-pomorskim tylko w Toruniu) w centralnym punkcie pojawił się mobilny punkt szczepień, a w nim jednodawkowe szczepionki Johnson&Johnson. Zaszczepić może się bez rejestracji każdy, kto ma skierowanie, a więc wszyscy powyżej 36. roku życia i te osoby 30+, które wcześniej zgłosiły chęć szczepienia i wypełniły odpowiedni formularz. Podaż jest ograniczona - po 2500 szczepionek na punkt na trzy dni. Przed niektórymi z nich, jak w Warszawie, Krakowie, Poznaniu czy Wrocławiu (na zdjęciu) ustawiały się kilometrowe kolejki.

Kobiety się szczepią i będą się szczepić

Jeśli spojrzymy na preferencje w podziale na płeć, widać, że

Zapewne wynika to z dwóch przyczyn: po pierwsze kobiety żyją dłużej i dlatego więcej znalazło się ich w grupie seniorów, która ma pierwszeństwo do szczepienia. Po drugie, dominują również wśród szczepionego priorytetowo personelu służby zdrowia i nauczycieli.

Ale też o 5 pkt procentowych więcej kobiet niż mężczyzn chce się zaszczepić. Czy mają na to wpływ preferencje polityczne?

Jeśli spojrzeć na podział respondentów pod względem wieku i płci, to

Ich ojcowie i dziadkowie mają do szczepień zupełnie inny stosunek: zaszczepiło się lub zaszczepi 87 proc. z nich.

Jeśli chodzi o młodsze kobiety, to nie chce się zaszczepić 32 proc., a wśród starszych zaszczepiło się lub zaszczepi 82 proc. Wyjaśnia się również dysproporcja pomiędzy odsetkiem zaszczepionych kobiet i mężczyzn: to nie wynik tego, że mężczyźni umierają wcześniej, tylko feminizacji zawodów nauczycielskich i medycznych. W grupie 60+ zaszczepiło się już 61 proc. mężczyzn i 59 proc. kobiet, za to wśród młodszych 35 proc. pań i 20 proc. panów.

Wracając do młodszych mężczyzn (18-39 lat) – w tym samym sondażu zapytaliśmy, na kogo chcieliby głosować w wyborach parlamentarnych. Aż 42 proc. z nich wybrało Konfederację. I tylko 5 proc. kobiet chce głosować na tą partię. Ogromna dysproporcja, którą widać też, jeśli nałoży się preferencje partyjne na stosunek do szczepień.

Wśród wyborców Konfederacji nie chce się zaszczepić połowa respondentów, a 5 proc. nie ma zdania na ten temat. Tradycyjnie już w kolejnym sondażu

Za to wyborcy Prawa i Sprawiedliwości i Koalicji Obywatelskiej należą do politycznej frakcji szczepionkoentuzjastów: zaszczepiło się lub zaszczepi trzy czwarte pierwszych i aż 88 proc. drugich.

AstraZeneca już nie taka straszna

Po raz kolejny w ciągu miesiąca porównaliśmy stosunek mieszkańców i mieszkanek Polski do szczepienia preparatem firmy AstraZeneca. Było z nim sporo tarapatów – najpierw wydawało się, że jest mniej skuteczny, bo w 3. fazie badań klinicznych nie przyniósł tak spektakularnych rezultatów jak szczepionki mRNa, czyli Pfizera/BioNTechu i Moderny.

To przekonanie rozwiały częściowo rezultaty analiz z Wielkiej Brytanii, gdzie AstraZeneca stosowana w prawdziwym życiu okazała się nawet skuteczniejsza niż inne preparaty.

Potem jednak okazało się, że AstraZeneca, a także druga szczepionka typu wektorowego firmy Johnson&Johnson najprawdopodobniej powoduje bardzo rzadkie zdarzenia zakrzepowo-zatorowe w połączeniu z małopłytkowością. Bardzo rzadkie, czyli kilka na milion zaszczepionych, ale wzbudziło to obawy.

Mimo to okazuje się, że z każdym kolejnym dniem, kiedy tysiące szczepią się AstrąZeneką bez uszczerbku na zdrowiu, a Europejska Agencja Leków nie chowa sprawy pod dywan, tylko próbuje ustalić przyczyny niepożądanych skutków szczepionki wraz z naukowcami z kilku krajów, i ten niepokój maleje.

Podsumowując: ze szczepieniami w Polsce powinno być nieźle – szczepionek jest coraz więcej, chętni na nie są również.

Do kiedy potrwają szczepienia 71 proc. dorosłych Polek i Polaków?

1 maja strony rządowe najwyraźniej obchodziły święto pracy, trzeba więc skorzystać z danych podanych w piątek 30 kwietnia; w ostatniej dobie zaszczepiono rekordowe 375 tys. osób. Tydzień wcześniej w piatek 23 kwietnia dobowa liczba szczepień wyniosła mniej - 297 tys., więc średnia krocząca ostatnich siedmiu dni wzrosła do poziomu 229 tys.

Osób dorosłych, razem z cudzoziemcami, jest w Polsce ok. 30,7 mln. Przyjmując rządowe założenia, trzeba zaszczepić minimum 70 proc. z nich, czyli 21,5 mln, co oznacza 43 mln szczepień (dawek).

Do piątku podaliśmy już 11,5 mln dawek, pozostaje zatem 31,5 mln, co w tempie 229 tys. dziennie wymagałoby 138 dni - do połowy września.

Podobne kryteria przyjmuje Komisja Europejska, która zaleca krajom członkowskim zaszczepienie 70 proc. dorosłej populacji. Epidemiolodzy są jednak bardziej wymagający od polityków i mówią o bezpieczeństwie epidemicznym w przypadku zaszczepienia 70 proc. całej populacji, czyli w Polsce 27 mln osób (70 proc. z 38,7 mln osób). Podanie brakujących do tego limitu 42,5 mln dawek potrwałoby w obecnym tempie jeszcze 186 dni, czyli do końca października 2021.

Uwaga! Obie prognozy są zapewne konserwatywne:

• tempo szczepień powinno dalej przyspieszać;
• nie uwzględniamy szczepionki Johnson&Johnson, która jest jednodawkowa. Według zapowiedzi rządu z 19 kwietnia Polska zamówiła prawie 17 mln dawek Johnson&Johnson. Gdyby wszystkie zostały zużyte, oznaczałoby to przyśpieszenie podanych wyżej terminów aż o 74 dni, ale trudno oszacować ostateczną wielkość dostawy oraz zainteresowanie Polek i Polaków akurat tą szczepionką.

Można ostrożnie założyć, że szczepienia 70 proc. Polek i Polaków skończą się znacznie wcześniej niż w połowie września, może nawet w połowie sierpnia.