Zapomniał Tusk jak Nawrockim był? Przypominamy także szantaż wobec Ukrainy Kosiniaka-Kamysza

10 stycznia 2025 Donald Tusk ogłosił na X: „Wreszcie przełom. Jest decyzja o pierwszych ekshumacjach polskich ofiar UPA. Dziękuję ministrom kultury Polski i Ukrainy za dobrą współpracę. Czekamy na kolejne decyzje” (768 tys. wyświetleń).

Kandydat PiS w wyborach prezydenckich Karol Nawrocki nie miał wyboru i komentował: „Jeśli się tylko potwierdzi, to świetna wiadomość. My w IPN od lat w pełnej gotowości i determinacji. Czekamy na oficjalne informacje i ruszamy wypełniać nasze obowiązki wobec Polski” (wyświetleń osiem razy mniej – 92 tys.).

To może otwierać drogę pojednania polsko-ukraińskiego pod warunkiem, że polska strona uwzględni także historyczną wrażliwość ukraińską (o czym na końcu tekstu). Dobra wiadomość, zaakceptowana ponad podziałami?

Może i dobra, gorzej z tymi podziałami. Trwa bowiem burza po wypowiedzi Nawrockiego z 8 stycznia, której uczestnicy wykazują się jednak niepokojącym zaburzeniem pamięci.

Nawrocki: Nie widzę Ukrainy ani w UE, ani w NATO aż do momentu...

Polsat News poprosił Karola Nawrockiego o komentarz do poglądu Donalda Trumpa, który nie widzi Ukrainy w NATO. Nawrocki wyjaśnił, że w tej kwestii „ma stałe zdanie”.

"Dziś nie widzę Ukrainy w żadnej strukturze ani w Unii Europejskiej, ani w NATO, do momentu rozstrzygnięcia tak ważnych dla Polaków spraw cywilizacyjnych.

Nawrocki doprecyzował, że jako prezydent RP „powie jasno stronie ukraińskiej, że nasz wysiłek finansowy, wysiłek obywateli, wysiłek militarny, który pomagał Ukrainie, chciałby się spotkać z partnerskim traktowaniem po stronie ukraińskiej i możliwością pochowania naszych kobiet i dzieci”.

Nawrocki jako narrator Putina

„Wykorzystywanie zabitych do politycznych rozgrywek to taniec na trumnach, stały motyw polityki Prawa i Sprawiedliwości” – komentuje „Wyborcza”. W oficjalnym komentarzu ukraińskiego MSZ mowa, że wypowiedzi Nawrockiego „wywołują aplauz na Kremlu”. Polskie media powtarzają też, że Nawrocki próbuje przejąć antyukraiński elektorat Konfederacji.

W niedzielnej (12 stycznia) „Kawie na ławę” w TVN24 cała seria komentarzy.

Joanna Mucha, jako przedstawicielka Trzeciej Drogi, mówi, że "narracja uzależniająca wejście Ukrainy do struktur europejskich od rozwiązania kwestii ekshumacji,

Tobiasz Bocheński (PiS) o słowach Nawrockiego: „To nie jest nowa jakość. To jeden z warunków, jaki stawiamy Ukrainie”.

Ale słyszał pan taki warunek, że albo ekshumacje, albo nie wejdziecie do NATO? – pyta Konrad Piasecki.

Bocheński: "Słyszałem Kosiniaka-Kamysza, który tak mówił [Piasecki wtrąca, że chodziło o UE, a nie NATO]. Popieramy dążenia Ukrainy do UE i NATO, ale warunkujemy je. Musi ona spełnić liczne warunki, w tym ekshumacji i godnego pochowania ofiar zbrodni wołyńskiej. Chcielibyśmy, żeby oni przepracowali tę traumę, żeby w Ukrainie odbyła się debata o ukraińskiej zbrodni,

Pytany o podobne do Nawrockiego wypowiedzi wicepremiera Władysława Kosiniaka-Kamysza, jego wice w ministerstwie obrony Cezary Tomczyk (KO) tłumaczy, że droga Ukrainy do Unii wiedzie przez Polskę*. Co nie zmienia faktu, że warunki akcesji będą poddane negocjacjom i muszą być skorelowane z naszymi interesami".

„Czyli albo spełnisz nasze oczekiwania, albo nie wejdziesz do UE”? – dopytuje Piasecki.

„Przyjaciele nie stawiają spraw w ten sposób. Mówią, że musimy rozwiązać pewne problemy” – łagodzi Tomczyk.

„Uważam wykorzystywanie Wołynia do polityki przez wszystkich, którzy tak robią, za obrzydliwe” – mówi w „Kawie na ławę” Joanna Scheuring-Wielgus (Lewica).

Kosiniak-Kamysz: nie ma mowy o wejściu Ukrainy do UE bez...

Historia kołem się toczy, także w krótkiej perspektywie. Zgodnie z regułami politycznej gry, to, co mówi dziś nasz rywal, jest podłe i szkodliwe dla Polski, nawet jeśli w zasadzie mówi to samo, co mówiliśmy wczoraj my. Szczególnie gdy zbliżają się wybory i trzeba zadbać o to, by

To cofnijmy się o cztery miesiące.

28 sierpnia 2024 minister spraw zagranicznych Ukrainy Dmytro Kułeba (tuż przed dymisją na początku września) na Campusie Polska w Olsztynie dostaje pytanie uczestniczki, kiedy Polska będzie mogła wreszcie przeprowadzić ekshumację ofiar mordu wołyńskiego. Kułeba nie odpowiada, ale trochę na zasadzie biernej agresji, sam zadaje pytanie, czy ona wie, czym była akcja Wisła i czy wie, że Ukraińcy zostali wtedy przymusowo wysiedleni „z terytoriów ukraińskich”. I że lepiej „grzebanie w historii” zostawić historykom. Określenie „terytoria ukraińskie” budzi oburzenie, jakby Kułeba już zagarnął polskie ziemie, podobnie jak jego ping-pong wzajemnych win.

Następnego dnia wicepremier Władysław Kosiniak-Kamysz rzeczowo tłumaczy, czemu nie przekażemy Ukrainie dodatkowych MIG-29., ale nieoczekiwanie dodaje: „Polska już i tak bardzo dużo zrobiła dla Ukrainy. Daliśmy tyle, ile mogliśmy, i oczekuję docenienia tego przez stronę ukraińską”. Jako przykład braku wdzięczności cytuje słowa Kułeby. I dalej:

"Bez ekshumacji naszych ofiar nie ma mowy o dobrej przyszłości.

To nie jest sprawa historii, to sprawa zabliźniania rany.

Tusk: Ukraina nie stanie się częścią rodziny europejskiej, dopóki...

Do gry 30 sierpnia wchodzi premier Donald Tusk: "Pan wicepremier nie odkrył Ameryki,

Ukraina musi spełniać standardy, a to nie tylko kwestia handlu, granicy, standardów prawno-ekonomicznych, ale także standardów kulturowo-politycznych. Nie byłoby Unii Europejskiej bez prawdy i pojednania między Niemcami i Francuzami czy Niemcami i Polakami. Przy naszym wielkim szacunku i wsparciu ich wysiłków zbrojnych, Ukraińcy muszą zrozumieć, że wejście do UE to także wejście w obszar standardów politycznej i historycznej kultury.

Dalsza część wypowiedzi Tuska jest trochę zniuansowana:

"Mam jednoznacznie złą ocenę tego, co powiedział ukraiński minister spraw zagranicznych, zarówno w sprawie interpretacji historii, jak i samego problemu ekshumacji. Ukraina będzie musiała, tak czy inaczej, sprostać polskim oczekiwaniom. Chodzi o ułożenie naszych relacji nie na podstawie grzebania w historii, ale prawdy o tej historii.

Tym bardziej jednak ekshumacje, prawda i rzetelna ocena tego, co się stało w czasie II wojny światowej i tuż po niej, są konieczne, aby ułożyć dobre relacje polsko-ukraińskie".

Dlaczego taki szantaż jest niemoralny?

Jak widać, wszystkie trzy wypowiedzi mają identyczną strukturę: warunkiem akcesji Ukrainy jest spełnienie postulatu ekshumacji i pochówku ofiar zbrodni wołyńskiej.

Nawrocki jest najbardziej kategoryczny i do UE dołącza jeszcze NATO, co jest dodatkowo bulwersujące, bo w trakcie rozmów o rozejmie (o ile do nich dojdzie) Rosja z pewnością będzie żądać gwarancji o nieprzyłączaniu Ukrainy do NATO. Tusk jest bardziej zniuansowany, ale szantaż pozostaje szantażem.

W przywoływanym wyżej tekście krytykowałem takie transakcyjne podejście „Unia/NATO za Wołyń”. Teraz, już tylko w skrócie.

Szantaż wobec Ukrainy jest niemoralną propozycją, ktokolwiek ją zgłasza, bo:

• Jest wykorzystywaniem pozycji narodu zagrożonego w swoim istnieniu,
• Nie dostrzega, że nasza pomoc, zarówno ta obywatelska (imponująca w 2022 roku, obecnie słabsza), jak militarna i polityczna, to nie tylko dar dla sąsiada, ale także wyraz obrony wspólnych interesów. Ukraina „zwraca” nam (i całej Europie) tę pomoc z nawiązką, ponosząc ofiary w wojnie, jaką toczy z imperializmem Putina.

• Pokazuje problem rozliczeń przeszłości z jednej tylko, polskiej perspektywy, pomijając oczekiwania strony ukraińskiej m.in. upamiętnienia i ochrony przed wandalizmem miejsc pochówku ukraińskich ofiar wojny (nie tylko oddziałów UPA). Mówił o tym OKO.press Mirosław Skórka, prezes Związku Ukraińców w Polsce.
• Nie bierze pod uwagę faktu, że Bandera, który zresztą w czasie rzezi wołyńskiej przebywał w niemieckim obozie, stał się dziś w Ukrainie symbolem narodowej walki, podnoszącym morale społeczeństwa.

• Rozpowszechnia nieprawdę, że wymaganie rozliczeń z przeszłością kraju wstępującego do UE jest standardem. Nikt nie oczekiwał od Holendrów (we wspólnocie europejskiej od 1958 roku) rozliczenia się z przeszłości kolonialnej, czego zresztą do dziś nie zrobili. Czesi nie stawiali jako warunku wspólnego z Polską wejścia do UE naszego wyznanie win za inwazję na Czechosłowację w 1968 roku, czy zajęcie Zaolzia w 1938 roku (w tej drugiej sprawie dopiero pięć lat po akcesji prezydent Lech Kaczyński oczyścił polskie sumienia, uznając to za „narodowy grzech”). Rumunia, Bułgaria, Słowacja i Chorwacja nie musiały się tłumaczyć z przystąpieniem do Państw Osi, a Francja Vichy z prowadzonego na własną rękę prześladowania Żydów (pewien wyjątek stanowiła Chorwacja**).
• Historycy w żądaniach wobec Ukrainy odnajdą elementy „dyskursu postkolonialnego”, który uznaje, że jedna strona jest nośnikiem wyższych standardów, a druga musi do nich dorosnąć.

Tomczyk pozwolił sobie na ryzykowną tezę historyczną, że „od kilkuset lat polscy przywódcy starali się zabezpieczyć interesy Polski, żeby tam na wschodzie Polski była kultura jednoznacznie związana z Zachodem”. Dla strony ukraińskiej ta dbałość o kulturę przyjmowała postać swego rodzaju kolonializmu połączonego z wyzyskiem ukraińskiego chłopstwa przez polskich panów.

**Jednym z warunków wejścia Chorwacji do UE w 2013 roku było podjęcie współpracy z Międzynarodowym Trybunałem Karnym dla byłej Jugosławii (tzw. haskim), który schwytał i skazał za zbrodnie na Serbach dwóch emerytowanych chorwackich generałów (Ante Gotovinę i Mladena Markača). W Chorwacji uważano ich za bohaterów narodowych. Sprawa ucichła, gdy w 2012 roku obaj wojskowi zostali przez Trybunał uniewinnieni.