Zaskakująca decyzja wojewody śląskiego z PiS. Uchylił homofobiczną Kartę Praw Rodzin

Wojewoda śląski Jarosław Wieczorek unieważnił uchwałę gminy Radziechowy-Wieprz przyjmującą samorządową Kartę Praw Rodziny. To news zaskakujący z dwóch powodów: po pierwsze, jest to pierwszy taki przypadek. Po drugie, wojewoda jest członkiem PiS. Z partią Jarosława Kaczyńskiego jest związany od 2001 roku, czyli prawie od początku jej istnienia i całe swoje polityczne życie.

Decyzja podjęta po cichu

Dlaczego wojewoda podjął tak zaskakującą decyzję?

„Na teraz nie wiemy nic o motywacjach wojewody śląskiego. Ale jest to decyzja niespodziewana” – komentuje dla OKO.press Justyna Nakielska z Kampanii Przeciwko Homofobii – „Dotychczasowe decyzje PiS były podyktowane raczej atakiem na społeczność LGBT. A Samorządowa Karta Praw Rodzin, którą uchwaliła rada gminy Radziechowy-Wieprz ma znamiona dyskryminacji. Wyklucza osoby LGBT ze wspólnoty lokalnej i dlatego ta decyzja jest nie dość, że bezprecedensowa, to jeszcze została podjęta przez osobę, która przynależy do partii, której działania są homofobiczne i transfobiczne.

Patrząc na uzasadnienie tej decyzji, mówi się tylko o zasadzie legalizmu: rada gminy może działać tylko w ramach prawa i podejmować tylko takie decyzje, na jakie prawo jej pozwala. O niczym więcej nie wiemy. Strona wojewody milczy na ten temat. BIP rady gminy też milczy”.

Chcieliśmy poprosić wojewodę o komentarz, ale w biurze prasowym nikt nie odbierał telefonu.

Prawo naturalne się zemści

O decyzji napisała Kampania Przeciwko Homofobii w mediach społecznościowych, powołując się na artykuł portalu beskidzka24.pl z 3 października. W tekście portal opisuje sesję rady gminy Radziechowy-Wieprz z 11 września. Gmina o decyzji wie więc już prawie miesiąc, ale ta zaskakująca wiadomość dociera do nas dopiero teraz.

Pod koniec trzygodzinnej wrześniowej sesji rady, jej przewodniczący Jacek Świniański powiedział do obecnych radnych:

„Proszę państwa, 21 lipca przyjęliśmy jednogłośnie samorządową kartę praw rodziny. Państwo wiecie, dostaliście informację, że wojewoda śląski stwierdził nieważność tej uchwały w całości. Proszę państwa, pokrótce powiem, że stwierdził, że my, jako rada gminy nie mamy podstaw prawnych do tego, żeby taką uchwałę przyjmować. Czy się z tym zgadzamy, czy nie, to możemy na ten temat dyskutować. Wiele mamy zastrzeżeń, prawo jest prawem, a prawo naturalne jest prawem naturalnym i każde ludzkie prawo, które będzie niezgodne z prawem naturalnym, to tak się to kiedyś na wszystkich nas zemści”.

Górale pocieszają

Na pocieszenie radnym pozostaje uznanie Oddziału Górali Żywieckich Związku Pohalan. 8 sierpnia wystosowali oni do rady gminy list, w którym piszą:

„Decyzja [o przyjęciu Samorządowej Karty Praw Rodziny – przyp. red.] stanowi ważny akt obywatelskiej odwagi w sytuacji, gdy niektóre lokalne media w sposób wielce tendencyjny i kontrowersyjny próbują dyskredytować akcje służące poszanowaniu rodziny i obronie jej przed zmasowanymi atakami środowisk lewackich i neomarksistowskich. Tym większe uznanie dla państwa z naszej strony, że jako pierwsi w powiecie żywieckim daliśmy przykład, że samorząd jeśli ma służyć ludziom, powinien z powagą i odwagą odnosić się do fundamentalnej zasady życia społecznego i rodzinnego”.

Przewodniczący obiecał, że list skseruje i przekaże wszystkim radnym.

„Następna rada za trzy lata pewnie będzie tęczowa, trzeba się do tego przygotować” – powiedział na koniec dyskusji jeden z radnych.

Uprawnienie wojewody

Kontrola lokalnego prawa to jedno z podstawowych zadań wojewody.

„Przez urzędy wojewódzkie przechodzą wszystkie akty prawa miejscowego, wszystkie uchwały rad gmin, powiatów, sejmików wojewódzkich. Służby wojewody analizują je pod kątem prawnym. W sytuacji, gdy stwierdzają, że jakaś decyzja została podjęta z naruszeniem prawa, mogą tę decyzję zakwestionować – choć często jest to kwestia interpretacji. Samorząd może wtedy iść do sądu administracyjnego, ale proces trwa” – mówił nam w listopadzie 2019 dr Adam Gendźwiłł z Fundacji Batorego.

Wojewodowie kwestionują ich dziesiątki, ale rzadko w sposób tak zaskakujący, jak decyzja wojewody śląskiego. Samorządowcy czasami sami uchylali dotychczas przyjętą wcześniej Kartę Praw Rodziny, tak jak w Sztumie w lutym 2020.

Strefy wolne od LGBT

Pierwszą strefę „wolną od LGBT” w marcu 2019 roku ustanowili radni Świdnika (woj. lubelskie). Od tego czasu ponad 100 jednostek samorządu terytorialnego przyjęły pokrewne dokumenty. Część z nich w formie skrajnie homofobicznych rezolucji „przeciwko ideologii LGBT”, inne – właśnie w postaci „Samorządowej Karty Praw Rodziny” stworzonej przez prawników „Ordo Iuris”.

Chociaż Karta Praw Rodzin nie mówi wprost o osobach LGBT, to mówi o wsparciu rodziny rozumianej jako związek kobiety i mężczyzny. Karta zobowiązuje samorządy m.in. do odmowy finansowania projektów, które podważają rolę tak rozumianej rodziny. Czyli na przykład na projekty organizacji pozarządowych dotyczące promocji równości i tolerancji wobec osób LGBT.

Rozwój tych dokumentów w kolejnych gminach można monitorować dzięki aktywistom: Kubie Gawronowi, Paulinie Pająk i Pawłowi Parencie. W listopadzie 2019 roku stworzyli „Atlas Nienawiści”, który pozwala śledzić, którzy samorządowcy przyjęli dokumenty, które regiony wciąż pracują nad uchwałami, a gdzie radni odrzucili projekty rezolucji.