10 dni po wyborach PiS nie miałby większości. Lewica nadgryza Koalicję [IPSOS dla OKO.press]

Z balonu poparcia dla PiS przekłutego porażką do Senatu uchodzi powoli powietrze, być może także na skutek nieudolnej akcji protestów wyborczych. Wyborcy mogli też dostrzec aroganckie zamknięcie sprawy "dwóch wież", a także nieprzyjęcie - wbrew solennym obietnicom - ustawy o majątku rodzin polityków. Jedno i drugie pokazuje, że władza - w osobie prezesa K. i premiera M. wraz z małżonką - jest ponad prawem.

Ukończony w środę 23 października sondaż IPSOS przynosi zmianę politycznego krajobrazu. Różnice z wynikiem wyborczym nie są duże, ale efekt i owszem. Oto główny wynik sondażu:

W porównanie z wyborami: PiS i KO w dół

Aby porównać sondaż z wyborami 13 października 2019, trzeba obliczyć "wyniki netto", czyli poparcie każdego ugrupowania wśród osób, które wskazały jedną z pięciu partii, które weszłyby do Sejmu (bo w prawdziwych wyborach nie oddaje się głosów "trudno powiedzieć").

Na wykresie niżej lewy słupek każdej partii to jej wynik wyborczy, a prawy - wynik "netto" w sondażu IPSOS.

Jak widać, w porównaniu z wyborami w sondażu IPSOS:

• PiS traci - 1,57 punktu proc. i schodzi poniżej "granicy władzy", którą OKO.press wyliczyło na 43 proc.
• KO traci najwięcej - 3,09 pkt;
• Lewica zyskuje najwięcej + 2,56 pkt;
• PSL z Kukiz 15 - poprawia wynik o + 1,07 pkt, a
• Konfederacja o + 0,88 pkt proc.

Duża strata Koalicji Obywatelskiej to zapewne wynik kryzysu przywództwa. Partia nie potrafi rozliczyć się z kolejnej porażki wyborczej, a Grzegorz Schetyna próbuje nie reagować na falę krytyki.

Korzystają na tym rywale z Lewicy a także "polskiej chadecji" Władysława Kosiniaka-Kamysza.

Zupełnie inny Sejm

W efekcie niedużych zmian notowań następuje zasadnicza zmiana układu sił w Sejmie:

• PiS miałby dziś 218 mandatów (zamiast obecnych 235 - strata 17 mandatów);
• KO - 116 mandatów (strata 18);
• Lewica - 67 mandatów (zysk 18);
• PSL - 38 mandatów (zysk 8) i
• Konfederacja - 20 (zysk 9).

Osłabiony duopol, PiS odczarowany

Dwie główne siły zdobyły w wyborach 13 października 2019 blisko trzy czwarte głosów (71 proc.) i 80 proc, mandatów (369 spośród 460). To oznacza dominację osławionego duopolu, choć i tak mniejszą niż w eurowyborach w maju 2019, kiedy PiS (45,4 proc.) i Koalicja Europejska (38,5 proc.) miały razem 84 proc. głosów i 94 proc. euromandatów (3 z 51 wywalczyła Wiosna).

W sondażu IPSOS na PiS i KO "głosowało" już tylko dwie trzecie osób badanych (66,3 proc.), co dałoby obu partiom 73 proc. mandatów.

Nie jest wykluczone, że mocniejszy wynik "duopolu" był 13 października wynikiem gorączki przedwyborczej polaryzacji i obawy o zmarnowanie głosu. Ale trzy słabsze partie wypadły jednak w wyborach dobrze. Zwolennicy Konfederacji ujrzeli swoich mężczyzn (ani jednej kobiety) w Sejmie, PSL w dużym stylu obroniło się przed kryzysem, a Lewica wróciła na Wiejską, dzięki współpracy SLD, Wiosny i Razem, wbrew różnicom i uprzedzeniom.

Mogło to zachęcić badanych przez IPSOS do poparcia mniejszych partii i może uruchomić proces zmiany tzw. sceny politycznej.

Nie pomogło także PiS widoczne rozczarowanie samego Jarosława Kaczyńskiego, a także zgłoszenie 21 października 6 protestów wyborczych, co robi wrażenie sygnału bezradności wszechmocnej dotąd formacji. W dodatku ostentacyjne lekceważenie władzy okazuje jej szef NIK Marian Banaś, postać szczególnie skompromitowana, która okazuje się nieusuwalna.

Niewykluczone też, że do wyborców dotarły sygnały o wycofaniu się obozu PiS (formalnie - odesłaniu do TK przez prezydenta Dudę) z obietnicy ustawy o ujawnianiu zeznań majątkowych rodzin polityków, a także arogancka odmowa - po blisko 9 miesiącach zwlekania - wszczęcia śledztwa w sprawie oszustwa, jakiego miał się dopuścić Kaczyński wobec austriackiego biznesmena Birgfellnera.

PiS szczupleje i ludowieje. Mężczyźni do 40-tki daliby władzę Konfederacji

Nieco uszczuplony elektorat PiS nabiera coraz bardziej ludowego charakteru. Poparcie dla Kaczyńskiego osiąga niebotyczne poziomy w grupach:

• z wykształceniem podstawowym i zawodowym (58-60 proc.), z wyższym - już tylko 20 proc.
• wśród najuboższych - z dochodem do 1500 zł netto - 58 proc.;
• na wsi - 48 proc. (tutaj lekki spadek, PSL poprawiło notowania do 14 proc.);
• wśród badanych po 50-tce - 54 proc.

Także KO tracąc poparcie wyostrza swój profil: poparcie dla Koalicji rośnie stromo wraz z zamożnością (od 12 proc. dla osób z dochodem miesięcznym netto do 1500 zł aż do 30 proc. dla ponad 7 tys.) i wraz z wykształceniem (od 12 do 37 proc.).

Wśród mężczyzn przed czterdziestką partią pierwszego wyboru jest już Konfederacja (29 proc.), przed PiS (22 proc.) oraz KO (18 proc.) i Lewicą (17 proc.). Wśród kobiet 18-39 lat wygrywa PiS (32 proc.), ale dalej są łeb w łeb Koalicja (23 proc.) i Lewica (22 proc.)

Wyniki sondażu IPSOS można uznać za wysoce wiarygodne, zwłaszcza na tle masowej "produkcji sondażowej" nieprzejrzystych firm, które obsługują nawet tzw. poważne media, nie mówiąc o panelach internetowych (zobacz przykład). W sondażu exit poll w dniu wyborów IPSOS podał wyniki PiS i KO z dokładnością do... 0,01 proc. (przeczytaj, skąd taki sukces).

Sondaż IPSOS dla OKO.press 21-23 października 2019, metodą CATI (telefonicznie), na ogólnopolskiej reprezentatywnej próbie 1004 osoby