"Barwy ochronne" Jacka Bromskiego. Szef Rady PISF "ma zaufanie" do Glińskiego i "rozumie jego emocje"

Szanowny Panie Premierze,

w imieniu organizacji i stowarzyszeń polskiego środowiska filmowego protestujemy przeciw bezprawnemu odwołaniu z funkcji Dyrektora PISF Pani Magdaleny Sroki. Jak wskazała w swym stanowisku Rada PISF, nie zachodzi żadna z wymienionych w ustawie o kinematografii przesłanek umożliwiających odwołanie dyrektora w trakcie kadencji.

W tej sytuacji odwołanie Dyr Magdaleny Sroki w dniu 9 X 2017 roku stanowi istotne naruszenie prawa, zaś potraktowanie tak fundamentalnego stanowiska Rady PISF jako zwykłej opinii wskazuje na lekceważenie ustawy o kinematografii jako obowiązującego aktu prawnego.

Odwołanie Dyrektor PISF jest również niezrozumiałe w świetle sukcesu ostatniego Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni. Sukces ten podkreślił także Pan Premier w swoim wystąpieniu na Gali Festiwalu. Polskie kino dzięki PISF kierowanemu przez Panią Dyrektor Srokę odnosi liczne sukcesy za granicą, a stale rosnąca liczba widzów na polskich filmach plasuje Polskę w czołówce krajów europejskich.

Uważamy, że szczególnie w działalności instytucji publicznych niezmiernie istotne jest utrzymywanie kadencyjności dyrektorów tych instytucji, tak aby nie przechodziły one permanentnych rewolucji kadrowych. W Pańskiej decyzji o przerwaniu kadencji Dyr. Sroki szczególnie niepokojący jest fakt, iż PISF nie jest instytucją finansowaną z budżetu, lecz ze środków prywatnych uczestników rynku audiowizualnego. To właśnie płatnicy na rzecz PISF stanowią połowę Rady i pominięcie ich jednomyślnego zdania jest podważeniem zasad, na jakich działa obecnie polska kinematografia.

Pozwalamy sobie także zwrócić uwagę Pana Premiera na fakt, iż szkody dla wizerunku Polski związane z przerwaniem kadencji dyrektora PISF, co z pewnością odbije się szerokim echem w kraju i za granicą, będą znacznie dotkliwsze, niż szkody dla wizerunku PISF spowodowane wycofanym pismem sprzed paru miesięcy, o którym nikt nie wiedział do czasu zwrócenia na niego uwagi publicznej w piśmie Pana Premiera.

Z poważaniem:

Gildia Polskich Reżyserów Dokumentalnych Gildia Reżyserów Polskich Kobiety Filmowcy Krajowa Izba Producentów Audiowizualnych Polska Akademia Filmowa Polskie Stowarzyszenie Montażystów PSM Stowarzyszenie Autorów Zdjęć Filmowych PSC Stowarzyszenie Film 1, 2 Stowarzyszenie Filmowców Polskich Stowarzyszenie Kobiet Filmowców Stowarzyszenie Nowe Horyzonty

Lista podpisów jest tutaj

Jako krytycy, krytyczki, dziennikarki i dziennikarze filmowi, solidaryzując się ze środowiskiem filmowym, oraz apelem kobiet-filmowców, wyrażamy nasze najgłębsze zaniepokojenie informacją o odwołaniu przez premiera Piotra Glińskiego Magdaleny Sroki z funkcji dyrektorki Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej. Uważamy, iż przedstawiony przez ministerstwo powód – niefortunny list skierowany w imieniu PISF do MPAA [Motion Picture Association of America]– nie jest wystarczający do odwołania dyrektor Sroki.

Przypomnijmy, że dyrektor Sroka została jednomyślnie wybrana przez komisję konkursową w 2015 roku, ciesząc się wsparciem całego środowiska filmowego. Także Rada PISF przyjęła w poniedziałek 09.10. uchwałę, stwierdzającą, iż nie znajduje podstawy do odwołania obecnej dyrektor Instytutu. Odwołanie dyrektor Sroki w trakcie kadencji po negatywnej opinii Rady PISF w tej sprawie traktujemy, jako naruszenie przepisów Ustawy o kinematografii, obowiązującej także obecne ministerstwo.

PISF uważamy za jeden z największych sukcesów polityki kulturalnej III RP. Ważnym czynnikiem sukcesu PISF jest to, iż jest to instytucja niezależna od polityków. Wsparcie Instytutu co do zasady otrzymują najlepsze artystycznie projekty, nie te, za którymi stoją polityczni przyjaciele aktualnie sprawującego władzę ministra kultury. Autonomia PISF gwarantuje względną autonomię kina, wolność od nacisków ze strony państwa i rynku. Odwołanie Magdaleny Sroki stwarza bardzo niebezpieczny precedens, otwierający furtkę dla nacisku polityków na Instytut.

Minister Paweł Lewandowski zapowiedział w poniedziałek, że jego rząd nie zamierza naruszać autonomii PISF i zmieniać ustawy o kinematografii. Chcielibyśmy w to wierzyć, ale w biorąc pod uwagę ignorowanie przez ministerstwo głosów środowisk twórczych w przeszłości, mamy powody do niepokoju. Będziemy więc uważnie przyglądać się dalszemu postępowaniu ministerstwa w sprawie Instytutu i informować opinię publiczną na temat tego, jak władza wywiązuje się ze swoich deklaracji.

Marcin Adamczak

Kuba Armata

Krystian Buczek

Artur Cichimski

Marcin Cichoński

Sylwia Chamera

Dorota Chrobak

Piotr Czerkawski

Klara Cykorz

Radosław Czyż

Jakub Demiańczuk

Piotr Dobry

Jędrzej Dudkiewicz

Jakub Dymek

Jacek Dziduszko

Paweł T. Felis

Marcin Giżycki

Wiesław Godzic

Malwina Grochowska

Piotr Gruszkowski

Andrzej Gwóźdź

Barbara Hollender

Albert Kiciński

Kaja Klimek

Łukasz Knap

Tomasz Kolankiewicz

Janusz Kołodziej

Adam Kruk

Iwona Kurz

Stanisław Liguziński

Tadeusz Lubelski

Łukasz Maciejewski

Jakub Majmurek

Magda Maksimiuk

Maria Malatyńska

Kuba Mikurda

Paweł Mossakowski

Patrycja Mucha

Jagoda Murczyńska

Łukasz Muszyński

Dawid Myśliwiec

Michał Oleszczyk

Anna Osmólska-Mętrak

Karol Owczarek

Rafał Pawłowski

Jan Pelczar

Anita Piotrowska

Beata Poprawa

Marcin Radomski

Jacek Rakowiecki

Małgorzata Sadowska

Ola Salwa

Maciej Roch Satora

Anna Serdiukow

Magda Sendecka

Anita Skwara

Sebastian Smoliński

Maciej Stasierski

Małgorzata Steciak

Piotr Szygalski

Kamil Śmiałkowski

Jan Topolski

Piotr Radecki

Dagmara Romanowska

Grażyna Słomka

Tadeusz Szczepański

Anna Tatarska

Jakub Wencel

Agnieszka Wiśniewska

Mariola Wiktor

Bartosz Wróblewski

Artur Zaborski

Kazimierz Żórawski

Rada Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej przedstawiła opinię dla Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotra Glińskiego w sprawie zamiaru odwołania Magdaleny Sroki z funkcji Dyrektora Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej:

W odpowiedzi na pismo Pana Premiera z dnia 25 września br. dotyczące zaopiniowania zamiaru odwołania Pani Magdaleny Sroki z funkcji Dyrektora Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, Rada PISF przedstawia następujące stanowisko:

W sprawie listu wysłanego z Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej do Prezesa Motion Picture Association of America (Stowarzyszenia Amerykańskich Producentów Filmowych) senatora Christophera Dodda, pragnęlibyśmy wyjaśnić, że list jest znany Radzie i był przedmiotem posiedzenia Rady na początku czerwca br.

List miał na celu pozyskanie licencji do fragmentów ceremonii Oscarowej dotyczących polskich twórców w celu umieszczenia ich w materiale filmowym promującym polską kinematografię na festiwalu w Cannes.

Rada uznała zarówno treść, jak i formę (język) tego listu za skandaliczne i poprosiła Dyrektor Magdalenę Srokę o wyjaśnienia. Pani Dyrektor poinformowała Radę, że list tej treści został napisany przez pracownika PISF z użyciem faksymile jej podpisu. Dyrektor Magdalena Sroka zapewniła, że treści listu nie znała, a zapoznawszy się z listem po powrocie z Cannes wyciągnęła konsekwencje w stosunku do odpowiedzialnego pracownika, który został zwolniony z pracy w trybie natychmiastowym.

Rada dała wiarę wyjaśnieniom Magdaleny Sroki i uznała je za wystarczające, biorąc pod uwagę, że na szczęście po wyjaśnieniach szkoda wizerunkowa wynikająca z wysłania takiego listu okazała się znikoma .

W opinii Rady PISF nie występują więc przesłanki wymienione w art. 14 pkt. 6 Ustawy o kinematografii z dnia 30 czerwca 2005 roku, na podstawie których byłoby możliwe odwołanie Pani Dyrektor Magdaleny Sroki z funkcji Dyrektora PISF.

Uchwała wchodzi w życie z dniem jej podjęcia.

Szanowni Państwo,

Tuż po zakończeniu 42. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych, uznanego za jedenz najlepszych w historii, w pierwszą rocznicę śmierci Mistrza Andrzeja Wajdy, zostaję odwołana z funkcji szefa Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej. W opinii Rady Instytutu decyzja ta jest bezprawna. Do dziś żaden z przedstawicieli Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego nie skontaktował się ze mną, aby przekazać mi odwołanie, zatem nie mogę odnieść się do użytych w nim argumentów.

Jednak ta decyzja nie jest dla mnie zaskoczeniem, gdyż przedstawiciele resortu kultury od kilku miesięcy nieskutecznie wymuszali na mnie podanie się do dymisji. Nie będę wyliczać efektów mojej pracy, dość podkreślić, jak wielką satysfakcję sprawiają mi kolejne wielkie nagrody dla polskich filmów i ich Twórców, błyskotliwe debiuty i rozwój niezależnego kina czy pozyskanie 78 mln zł środków europejskich na rekonstrukcję cyfrową skarbów polskiej kinematografii.

Dziękuję wszystkim za wsparcie. Zawłaszczanie przez polityków niezależnych instytucji kultury, które zapewniają twórcom pluralizm i wolność wypowiedzi, może w mojej ocenie prowadzić do ograniczania swobód obywatelskich, o którym mówił i przed którym przestrzegał nas w swoim ostatnim filmie Mistrz Andrzej Wajda.

Polskie kino jest w fenomenalnej kondycji. Zaczyna swoją wielką światową podróż i ma szanse na trwałe zagościć w kilkudziesięciu krajach świata. Polskie kino to wybitni, odważni, mądrzy i wolni twórcy. Wolność artystyczna jest w Was i nikt nie może jej Wam zabrać. To wy budujecie narodową kulturę, stwarzacie przestrzeń, w której krytycznej analizie można poddać społeczeństwo i jego przywary, toczyć bezkrwawe spory o kształt świata i system wartości, rozwijać umiejętność myślenia i oceny, budzić emocje i empatię, kształtować wrażliwość i dobry gust, uczyć różnorodności i tolerancji, oswajać strach przed obcym i nieznanym.

Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego twierdzi, że odwołuje mnie z powodu listu do senatora Christophera J. Dodda. Pod listem w istocie widnieje mój podpis, a zatem wyłącznie ja ponoszę odpowiedzialność zarówno za jego treść, jak i fakt doręczenia do adresata. Jednak list został wysłany w maju, był skierowany wyłącznie do senatora, który kilka dni po jego otrzymaniu otrzymał ode mnie przeprosiny wraz z informacją, że zawarte w liście treści nie są oficjalnym stanowiskiem Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, uzupełnioną o opis sytuacji, w jakiej doszło do przesłania mu takiej korespondencji. Wyjaśnienia przyjął z pełnym zrozumieniem i nadał temu wydarzeniu jedyny właściwy ton i proporcje, pisząc: „Thank you for your kind and graceful note. There is no need to apologize; I understand the circumstances and sympathize with your colleague’s innocent mistake”.

Sprawy kadrowe rozstrzygnęłam wcześniej i nie ma powodu do nich wracać.

Pełne wyjaśnienia w kwestii omyłkowego wysłania tego listu złożyłam w MKiDN już w czerwcu [2017]. Podobne wyjaśnienia przedstawiłam Radzie Instytutu. Od tego czasu do 9 października trwał proces podejmowania decyzji o odwołaniu: medialnie list został ujawniony ponad 4 miesiące po jego wysłaniu, a jedynym podmiotem, który poza Polskim Instytutem Sztuki Filmowej z całą pewnością posiada kopię listu, jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Szkoda na wizerunku zarówno PISF, jak i Polski z całą pewnością dokonała się – o ile się dokonała – w momencie jego upublicznienia. Za to odpowiedzialność ponosi ujawniający.

Bezsprzecznie zatem w całej tej sytuacji nie chodzi o mnie, chodzi o odzyskanie kolejnej instytucji przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego bez względu na koszty, bez znaczenia dla powodów i bez poszanowania prawa.

Zaszczytem i przyjemnością była praca z Państwem. Za odwagę i solidarność raz jeszcze bardzo Wam dziękuję.

Magdalena Sroka

"Jeden z pracowników PISF prowadził intensywną korespondencję z przedstawicielem Amerykańskiej Akademii Filmowej, która miała udostępnić PISF archiwalne materiały z wręczenia Oscarów. Ponieważ pracownikowi zależało na otrzymaniu tych materiałów, a wciąż nie było zgody, korespondencja stawała się coraz bardziej emocjonalna. Inna osoba miała z kolei na podstawie tej korespondencji – półprywatnej – przygotować oficjalny list do senatora Dodda. Zamiast to zrobić, bezmyślnie skopiowała jeden z tych maili i wysłała do Dodda. Ten mail miał wątpliwą formę, padały w nim argumenty na stopie właściwie prywatnej, nie służbowej, był napisany mową potoczną...

...i fatalną angielszczyzną.

To prawda, ale w korespondencji potocznej, osobistej język angielski często pozostawia wiele do życzenia. Co nie powinno mieć miejsca w oficjalnym liście PISF.

Skąd ten błąd?

Nikt oficjalnie nie przygotowywał listu do senatora Dodda. List został wysłany w sytuacji nadzwyczajnego pośpiechu. W tym dniu wyjeżdżaliśmy do Cannes, gdzie mieliśmy prezentację polskiego kina, więc materiały z Oscarów były nam potrzebne natychmiast.

Ale pośpiech nigdy nie jest dobrym doradcą i jego skutki bywają fatalne. Tak było i tym razem.

Osoba, która wysłała list, została zwolniona z PISF?

Wobec obu osób – i tej, która prowadziła wcześniej korespondencję, i tej, która skopiowała treść jednego z maili i wysłała do senatora – wyciągnęłam konsekwencje, z jednym z pracowników zakończyliśmy współpracę. Przede wszystkim jednak od razu, gdy tylko zapoznałam się z treścią wysłanego listu, osobiście przeprosiłam senatora Dodda za zaistniałą sytuację. Przyjął to – co chcę podkreślić – z pełnym zrozumieniem.

Podobno nie ma oryginału tej korespondencji.

Oryginału nie ma – zakładam, że dlatego, iż ktoś ten list wyniósł i dostarczył go ministerstwu. W jakiś sposób przecież ministerstwo weszło w jego posiadanie. W instytucie jest tylko kopia.

Nie bagatelizuję sprawy listu, który nigdy nie powinien zostać w takiej formie ani napisany, ani wysłany. Było mi i jest niezmiernie przykro, że do tego doszło. Ale list został wysłany do jednej osoby, która została za to przeze mnie przeproszona. Prawdziwą szkodę ten list robi teraz, gdy został w dziwnych okolicznościach upubliczniony.