Europarlament za włączeniem prawa do aborcji do Karty Praw Podstawowych UE. W rezolucji jest o Polsce

uwzględniając Europejską konwencję praw człowieka z 1950 roku,

• uwzględniając Konwencję w sprawie likwidacji wszelkich form dyskryminacji kobiet z 1979 roku,
• uwzględniając Kartę praw podstawowych Unii Europejskiej (Karta) z 2000 roku,
• uwzględniając swoją rezolucję z dnia 13 lutego 2019 roku w sprawie recesji w zakresie praw kobiet i równouprawnienia płci w UE[1],
• uwzględniając swoją rezolucję z dnia 14 listopada 2019 roku w sprawie kryminalizacji edukacji seksualnej w Polsce[2],
• uwzględniając swoją rezolucję z dnia 26 listopada 2020 roku w sprawie faktycznego zakazu prawa do aborcji w Polsce[3],
• uwzględniając swoją rezolucję z dnia 11 listopada 2021 roku w sprawie pierwszej rocznicy faktycznego zakazu aborcji w Polsce[4],
• uwzględniając swoją rezolucję z dnia 24 czerwca 2021 r. w sprawie sytuacji w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw reprodukcyjnych w UE w kontekście zdrowia kobiet[5],
• uwzględniając swoją rezolucję z dnia 5 maja 2022 r. w sprawie wpływu wojny przeciwko Ukrainie na kobiety[6],
• uwzględniając swoją rezolucję z dnia 9 czerwca 2022 r. w sprawie globalnych zagrożeń dla praw aborcyjnych: możliwego obalenia praw aborcyjnych w USA przez Sąd Najwyższy[7],
• uwzględniając swoją rezolucję z dnia 7 lipca 2022 r. w sprawie decyzji Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych o obaleniu praw do aborcji w Stanach Zjednoczonych oraz potrzeby ochrony praw do aborcji i zdrowia kobiet w UE[8],
• uwzględniając swoją rezolucję z dnia 22 listopada 2023 r. w sprawie wniosków Parlamentu Europejskiego dotyczących zmiany Traktatów[9],
• uwzględniając wytyczne WHO zatytułowane „Bezpieczna aborcja: wytyczne techniczne i polityczne dla systemów opieki zdrowotnej”,
• uwzględniając strategię WHO na lata 2017-2021 dotyczącą zdrowia i dobrostanu kobiet w Europie: poza przewagą umieralności oraz plan działania na rzecz zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego z 2016 r.: w kierunku realizacji Agendy na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 w Europie – nie pozostawiając nikogo w tyle,
• uwzględniając komunikat Komisji z dnia 5 marca 2020 r. zatytułowany „Unia równości: Strategia na rzecz równouprawnienia płci na lata 2020-2025” (COM(2020)0152),
• uwzględniając komunikat Komisji z dnia 12 listopada 2020 r. zatytułowany „Unia równości: Strategia na rzecz równouprawnienia osób LGBTIQ na lata 2020-2025” (COM(2020)0698),
• uwzględniając Powszechną deklarację praw człowieka,
• uwzględniając europejską konwencję praw człowieka (EKPC) i orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (ETPC),
• uwzględniając Konwencję Rady Europy o zapobieganiu i zwalczaniu przemocy wobec kobiet i przemocy domowej, która została otwarta do podpisu w Stambule w dniu 11 maja 2011 r. (konwencja stambulska) i ratyfikowana przez UE w dniu 28 czerwca 2023 r,
• uwzględniając komentarz ogólny nr 36 (2018) Komitetu Praw Człowieka ONZ do art. 6 Międzynarodowego paktu praw obywatelskich i politycznych dotyczącego prawa do życia,
• uwzględniając swoją rezolucję z dnia 18 stycznia 2024 r. w sprawie sytuacji w zakresie praw podstawowych w Unii Europejskiej – sprawozdanie roczne za lata 2022 i 2023[10],
• uwzględniając swoją rezolucję z dnia 28 lutego 2024 r. zatytułowaną „Sprawozdanie w sprawie praworządności za rok 2023”[11],
• uwzględniając art. 132 ust. 2 Regulaminu,

A.

mając na uwadze, że dostęp do zdrowia i praw seksualnych i reprodukcyjnych (SRHR), w tym do bezpiecznej i legalnej opieki aborcyjnej, stanowi prawo podstawowe; mając na uwadze, że realizacja SRHR ma zasadnicze znaczenie dla zachowania godności ludzkiej i jest nierozerwalnie związana ze zwalczaniem przemocy seksualnej i przemocy ze względu na płeć oraz z osiągnięciem równości płci i szerokiego zakresu innych praw człowieka, takich jak prawo człowieka do życia, zdrowia, prywatności, bezpieczeństwa osobistego, niedyskryminacji, równości wobec prawa oraz wolności od tortur i innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego traktowania albo karania;

B.

mając na uwadze, że zdolność ludzi do korzystania z autonomii reprodukcyjnej, kontrolowania swojego życia reprodukcyjnego i decydowania o tym, czy, kiedy i jak mieć dzieci, ma zasadnicze znaczenie dla pełnej realizacji praw człowieka w odniesieniu do kobiet, dziewcząt i wszystkich osób, które mogą zajść w ciążę; mając na uwadze, że należy zagwarantować ciało człowieka, jego wybór, a tym samym jego pełną autonomię

C.

mając na uwadze, że w Karcie zapisano najważniejsze podstawowe prawa i wolności osób mieszkających w UE; mając na uwadze, że ochrona bezpiecznej i legalnej opieki aborcyjnej ma bezpośredni wpływ na skuteczne korzystanie z praw uznanych w Karcie, takich jak godność ludzka, autonomia osobista, równość, zdrowie oraz integralność fizyczna i psychiczna; mając na uwadze, że pozbawienie dostępu do opieki aborcyjnej stanowi naruszenie tych praw podstawowych;

D.

mając na uwadze, że Komitet Praw Człowieka ONZ wyraźnie uznał, że decyzja jednostki o dobrowolnym przerwaniu ciąży wchodzi w zakres prawa do prywatności; mając na uwadze, że Komitet Praw Człowieka ONZ stwierdził ponadto, że brak działania zgodnego z decyzją kobiety o poddaniu się zgodnej z prawem aborcji stanowi naruszenie prawa do prywatności, w tym gdy wymiar sprawiedliwości ingeruje w taką decyzję;

E.

mając na uwadze, że w zaleceniu ogólnym nr 35 Komitet ONZ ds. Likwidacji Dyskryminacji Kobiet (CEDAW) wyraźnie stwierdził, że kryminalizacja aborcji stanowi pogwałcenie praw kobiet w zakresie zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego oraz formę przemocy ze względu na płeć, a także wezwał państwa do uchylenia wszelkich przepisów kryminalizujących aborcję

F.

mając na uwadze, że prawa reprodukcyjne i seksualne są jednym z celów zrównoważonego rozwoju ONZ, w szczególności cel 3.7 wzywający do powszechnego dostępu do usług opieki zdrowotnej w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego, w tym planowania rodziny, informacji i edukacji, oraz do włączenia zdrowia reprodukcyjnego do krajowych strategii i programów, a także cel 5.6 wskazujący na potrzebę zapewnienia powszechnego dostępu do praw reprodukcyjnych i seksualnych zgodnie z programem działania Międzynarodowej Konferencji na temat Ludności i Rozwoju oraz pekińską platformą działania, a także dokumentami końcowymi ich konferencji przeglądowych;

G.

mając na uwadze, że kraje o mniej restrykcyjnych przepisach dotyczących aborcji mają na ogół niższe wskaźniki aborcji niż kraje o wysoce restrykcyjnych przepisach dotyczących aborcji[12]; mając na uwadze, że w celu zapewnienia pełnej autonomii cielesnej, w tym zmniejszenia liczby niezamierzonych ciąż i umożliwienia ludziom podejmowania świadomych decyzji dotyczących ich życia i ciała, kluczowy jest dostęp do kompleksowej, dostosowanej do wieku i opartej na dowodach edukacji seksualnej i edukacji o związkach dla wszystkich, a także do wysokiej jakości, dostępnej, bezpiecznej i bezpłatnej antykoncepcji i poradnictwa w zakresie planowania rodziny mając na uwadze, że dostosowana do wieku, kompleksowa edukacja seksualna ma zasadnicze znaczenie dla budowania zdolności dzieci i młodzieży do tworzenia zdrowych, równych i bezpiecznych związków, w szczególności poprzez uwzględnianie norm dotyczących płci, równości płci, dynamiki władzy w związkach oraz zgody i poszanowania granic; mając na uwadze, że przyczynia się ona również do osiągnięcia równości płci;

H.

mając na uwadze, że w przełomowym głosowaniu w dniu 4 marca 2024 r. francuscy prawodawcy zapisali gwarantowaną wolność aborcji we francuskiej konstytucji; mając na uwadze, że Francja jest pierwszym krajem na świecie, który wyraźnie uczynił aborcję prawem konstytucyjnym; mając na uwadze, że ta zmiana konstytucji ma na celu ustanowienie zabezpieczenia w kontekście cofania się w zakresie praw do aborcji w UE i na świecie, w tym w USA, Polsce, na Węgrzech i Malcie; mając na uwadze, że praca i zaangażowanie organizacji feministycznych i parlamentarzystów we Francji miały kluczowe znaczenie dla zapewnienia większości poparcia dla konstytucyjnej ochrony prawa do aborcji;

I.

mając na uwadze, że od czasu włączenia prawa do aborcji do francuskiej konstytucji podobne inicjatywy były już rozważane w innych krajach, takich jak Hiszpania i Szwecja, co wskazuje na potrzebę europejskiej reakcji na odwrót od równouprawnienia płci i praw reprodukcyjnych i seksualnych oraz konstytucyjnej ochrony praw, które są atakowane;

J.

mając na uwadze, że wsparcie finansowe musi towarzyszyć pozytywnym zmianom legislacyjnym, aby urzeczywistnić prawo dostępu do opieki aborcyjnej

K.

mając na uwadze, że chociaż UE ma jedne z najwyższych standardów SRHR na świecie, kobiety i członkowie społeczności LGBTIQ+ nadal napotykają przeszkody w korzystaniu z autonomii cielesnej; mając na uwadze, że przeszkody te mogą mieć charakter prawny, polityczny, finansowy, kulturowy lub informacyjny

L.

mając na uwadze, że w niektórych państwach członkowskich nadal obowiązują wysoce restrykcyjne przepisy zakazujące aborcji z wyjątkiem ściśle określonych okoliczności, co powoduje, że kobiety są zmuszone do korzystania z niebezpiecznych i zagrażających życiu procedur, podróżowania do innych krajów lub donoszenia ciąży wbrew swojej woli, co stanowi naruszenie ich praw człowieka i formę przemocy uwarunkowanej płcią; mając na uwadze, że niektóre państwa członkowskie, które zalegalizowały aborcję na żądanie lub z szeroko pojętych względów społecznych, nadal utrzymują jednak szczególne sankcje karne za aborcje dokonywane poza zakresem obowiązujących przepisów prawnych

M.

mając na uwadze, że kilka państw członkowskich próbuje obecnie jeszcze bardziej ograniczyć dostęp do SRHR za pomocą wysoce restrykcyjnych przepisów, co skutkuje ograniczonym dostępem do opieki zdrowotnej oraz dyskryminacją i przemocą ze względu na płeć; mając na uwadze, że te inicjatywy i cofanie się utrudniają realizację praw człowieka, hamują rozwój krajów i podważają demokrację, wartości europejskie i prawa podstawowe

N.

mając na uwadze, że na całym świecie kształtuje się skoordynowany i dobrze finansowany odwrót od równouprawnienia płci, różnorodności LGBTIQ+ i feminizmu; mając na uwadze, że na całym świecie siły regresywne oraz ultrakonserwatywne podmioty religijne i skrajnie prawicowe próbują cofnąć dziesięciolecia postępów w dziedzinie praw człowieka i narzucić szkodliwy światopogląd dotyczący ról płci w rodzinach i życiu publicznym; mając na uwadze, że te ruchy i ataki są ściśle powiązane z tendencją do autorytarnego wycofywania się z globalnej demokracji; mając na uwadze, że stanowi to wyraźne zagrożenie dla praworządności w Europie

O.

mając na uwadze, że te antypłciowe i antyprawne ruchy atakują w szczególności prawa seksualne i reprodukcyjne oraz autonomię kobiet, a także wpływają na ustawodawstwo i politykę, co prowadzi do wdrażania w kilku państwach członkowskich inicjatyw wstecznych mających na celu podważenie praw reprodukcyjnych i seksualnych kobiet i mężczyzn

P.

mając na uwadze, że Polska jeszcze bardziej ograniczyła dostęp do legalnej opieki aborcyjnej w następstwie orzeczenia niezgodnego z prawem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 22 października 2020 r.[13], które de facto zakazało aborcji i doprowadziło do śmierci co najmniej sześciu kobiet; mając na uwadze, że wobec kobiet prowadzono dochodzenia w związku z rzekomym dokonaniem aborcji, a obrończynie praw człowieka i praw reprodukcyjnych były ścigane za pomaganie kobietom w dostępie do opieki aborcyjnej lub za protestowanie na rzecz prawa do aborcji; mając na uwadze, że w niedawnym wyroku ETPC w sprawie M. L. przeciwko Polsce stwierdzono, że doszło do naruszenia art. 8 Europejskiej konwencji praw człowieka dotyczącego prawa do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego w przypadku kobiety, która została zmuszona do wyjazdu za granicę w celu dokonania aborcji na znaczny koszt własny i z dala od rodzinnej sieci wsparcia, co miało znaczący wpływ na jej psychikę;

Q.

mając na uwadze, że nowo wybrany polski rząd zobowiązał się do zaproponowania nowych przepisów w celu zapewnienia praw kobiet i dostępu do SRHR, w tym opieki aborcyjnej; mając na uwadze, że niestety głosowanie nad projektami ustaw mających na celu dekryminalizację i zapewnienie dostępu do opieki aborcyjnej zostało przełożone w polskim Sejmie o pięć tygodni, ale na szczęście głosowanie to zaplanowano na 10 kwietnia 2024 r;

R.

mając na uwadze, że na Malcie aborcja jest de facto zakazana i karalna; mając na uwadze, że reforma z lipca 2023 r. przyniosła niepokojącą zmianę w maltańskim parlamencie, usuwając prawa i dodając jeszcze więcej zagrożeń i barier niż wcześniej w dostępie do opieki aborcyjnej; mając na uwadze, że wśród tych barier lekarze mogą przerwać ciążę tylko wtedy, gdy życie danej osoby jest bezpośrednio zagrożone i przed „żywotnością płodu”, oraz są zobowiązani do skierowania umierającej ciężarnej osoby do panelu medycznego złożonego z trzech konsultantów; mając na uwadze, że przypadki poważnego zagrożenia dla zdrowia są wyłączone z zakresu prawa; mając na uwadze, że osoba w ciąży chora na raka na Malcie nie może być odpowiednio leczona i musi czekać na narodziny dziecka przed uzyskaniem dostępu do leczenia raka, co skutkuje mniejszymi szansami na skuteczne leczenie;

S.

mając na uwadze, że aborcja medyczna nie jest legalna na Słowacji ani na Węgrzech; mając na uwadze, że we wrześniu 2022 r. Węgry przyjęły dekret zobowiązujący kobiety ubiegające się o aborcję do słuchania „bicia serca płodu”; mając na uwadze, że na Słowacji wielokrotnie podejmowano próby ograniczenia dostępu do opieki aborcyjnej poprzez retrogresywne projekty ustaw w parlamencie;

T.

mając na uwadze, że dostęp do opieki aborcyjnej jest również ograniczany we Włoszech[14]; mając na uwadze, że w krajach takich jak Włochy, Słowacja i Rumunia znaczna większość lekarzy deklaruje sprzeciw sumienia, co sprawia, że faktyczny dostęp do opieki aborcyjnej w niektórych regionach jest niezwykle trudny; mając na uwadze, że w innych państwach członkowskich odmawia się dostępu do terminowej i odpowiedniej opieki aborcyjnej w wyniku praktycznych przeszkód, np. w Chorwacji[15];

U.

mając na uwadze, że kilka prób pełnej depenalizacji aborcji w Belgii zostało opóźnionych w belgijskim parlamencie federalnym

V.

mając na uwadze, że w niektórych krajach procedury aborcyjne i bezstronne doradztwo pozostają tematem tabu i rzadko stanowią część obowiązkowego szkolenia medycznego, co prowadzi do braku wiedzy i praktyki wśród lekarzy ze szkodą dla zdrowia fizycznego i psychicznego pacjentów

W.

mając na uwadze, że dezinformacja na temat aborcji, w tym w internecie, stanowi prawdziwą przeszkodę dla autonomii kobiet; mając na uwadze, że do niedawna w Niemczech podawanie na stronach internetowych lekarzy informacji na temat metod aborcji medycznej było uznawane za promowanie aborcji i podlegało karze; mając na uwadze, że „zakaz reklamy aborcji” został zniesiony dopiero w lipcu 2022 r;

X.

mając na uwadze, że uchodźczynie z Ukrainy nie miały dostępu do opieki aborcyjnej w niektórych państwach członkowskich, w tym w przypadkach przemocy seksualnej, co stanowi poważne naruszenie ich praw człowieka i jest równoznaczne z torturami oraz nieludzkim lub poniżającym traktowaniem;

Y.

mając na uwadze, że kryminalizacja, opóźnianie i odmawianie dostępu do SRHR, w szczególności do opieki aborcyjnej, stanowi formę przemocy ze względu na płeć; mając na uwadze, że te ograniczenia i zakazy nie zmniejszają liczby aborcji, a zamiast tego zmuszają ludzi do podróżowania na duże odległości lub uciekania się do niebezpiecznych aborcji, co również naraża ich na dochodzenie i ściganie w sprawach karnych mając na uwadze, że dotykają one tych, którym najbardziej brakuje zasobów i informacji; mając na uwadze, że prawie wszystkie zgony wynikające z niebezpiecznych aborcji mają miejsce w krajach, w których aborcja jest poważnie ograniczona; mając na uwadze, że zgonom tym można zapobiec; mając na uwadze, że niebezpieczna aborcja jest główną – ale możliwą do uniknięcia – przyczyną zachorowalności matek;

Z.

mając na uwadze, że osoby i grupy marginalizowane, w tym mniejszości rasowe, etniczne i religijne, migranci, osoby ze środowisk znajdujących się w niekorzystnej sytuacji społeczno-ekonomicznej, osoby mieszkające na obszarach wiejskich, osoby niepełnosprawne, członkowie społeczności LGBTIQ+ i ofiary przemocy często napotykają dodatkowe bariery, dyskryminację krzyżową i przemoc w dostępie do opieki zdrowotnej; mając na uwadze, że jest to wynikiem przepisów i strategii politycznych, które zezwalają na stosowanie przymusu w zakresie seksualnej i reprodukcyjnej opieki zdrowotnej, oraz braku zapewnienia rozsądnych dostosowań w dostępie do wysokiej jakości opieki i informacji;

1. Po raz kolejny przypomina, że prawa reprodukcyjne i seksualne są podstawowymi prawami człowieka, które muszą być chronione i wzmacniane i nie mogą być w żaden sposób osłabiane ani wycofywane;
2. Przypomina o zobowiązaniu UE do promowania, ochrony i realizacji prawa każdej osoby, w szczególności każdej kobiety i dziewczynki, do autonomii cielesnej i pełnej kontroli oraz swobodnego decydowania o sprawach związanych z ich seksualnością oraz prawami seksualnymi i reprodukcyjnymi, bez dyskryminacji, przymusu i przemocy;
3. Wzywa Radę Europejską do zainicjowania Konwentu w celu zmiany Traktatów, zgodnie z jej rezolucjami z dnia 9 czerwca 2022 r. i z dnia 22 listopada 2023 r., oraz do przyjęcia propozycji zawartej w rezolucji z dnia 22 listopada 2023 r., aby dodać do Karty opiekę zdrowotną w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz prawo do bezpiecznej i legalnej aborcji oraz zmienić ją w następujący sposób:

Artykuł 3

Prawo do integralności osoby i autonomii cielesnej

2a. Każdy ma prawo do autonomii cielesnej, do swobodnego, świadomego, pełnego i powszechnego dostępu do zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego oraz praw w tym zakresie, a także do wszystkich powiązanych usług opieki zdrowotnej bez dyskryminacji, w tym dostępu do bezpiecznej i legalnej aborcji;

4. Potępia, w najostrzejszych słowach, cofanie się w zakresie praw kobiet i wszelkie regresywne próby ograniczania lub usuwania istniejącej ochrony SRHR i równości płci, które mają miejsce na całym świecie, w tym w państwach członkowskich UE, a także wszelkie formy gróźb, zastraszania i nękania skierowane przeciwko obrońcom praw człowieka i organizacjom społeczeństwa obywatelskiego działającym na rzecz promowania tych praw;

5. Jest zaniepokojony znacznym wzrostem finansowania grup antygenderowych i antywyborczych na świecie, w tym w UE; wzywa Komisję do wykorzystania wszystkich dostępnych narzędzi, aby zapewnić, że organizacje działające przeciwko równości płci i prawom kobiet, w tym prawom reprodukcyjnym, nie otrzymają finansowania UE;

6. wzywa państwa członkowskie do pełnej depenalizacji aborcji zgodnie z wytycznymi WHO z 2022 r. oraz do usunięcia i zwalczania przeszkód dla bezpiecznej i legalnej aborcji oraz dostępu do praw reprodukcyjnych i seksualnych; wzywa Polskę i Maltę do uchylenia przepisów i innych środków dotyczących zakazów i ograniczeń aborcji; wzywa polskie władze do priorytetowego potraktowania wysiłków legislacyjnych w celu jak najszybszego zapewnienia pełnego dostępu do bezpiecznej i legalnej aborcji; wzywa władze Malty do natychmiastowej depenalizacji aborcji i zapewnienia dostępu do bezpiecznej i legalnej aborcji zgodnie z wytycznymi WHO z 2022 r;

7. Wzywa rządy wszystkich państw członkowskich do zagwarantowania dostępu do bezpiecznej, legalnej i bezpłatnej opieki aborcyjnej, do usług i zaopatrzenia w zakresie opieki prenatalnej i położniczej, dobrowolnego planowania rodziny, antykoncepcji i usług przyjaznych młodzieży, a także do profilaktyki, leczenia, opieki i wsparcia w zakresie HIV, bez dyskryminacji;

8. Potępia fakt, że w niektórych państwach członkowskich lekarze, a w niektórych przypadkach całe instytucje medyczne, odmawiają aborcji, powołując się na klauzulę sumienia; ubolewa, że klauzula ta jest często stosowana w sytuacjach, w których jakakolwiek zwłoka zagraża życiu lub zdrowiu pacjentki;

9. Wzywa państwa członkowskie do zapewnienia dostępu do pełnego zakresu usług w zakresie zdrowia reprodukcyjnego i seksualnego, w tym kompleksowej, dostosowanej do wieku i opartej na dowodach edukacji seksualnej i dotyczącej związków dla wszystkich, wysokiej jakości, dostępnych, bezpiecznych i bezpłatnych metod i środków antykoncepcyjnych oraz poradnictwa w zakresie planowania rodziny, ze szczególnym uwzględnieniem kobiet kolorowych, kobiet romskich, kobiet starszych, kobiet o niższym poziomie wykształcenia, osób LGBTIQ+, kobiet niepełnosprawnych, nastolatek, migrantek, w tym migrantek o nieuregulowanym statusie, oraz kobiet samotnych;

10. Wzywa państwa członkowskie i samorządy lokalne do zwiększenia wydatków na programy i bezpośrednie dotacje dla struktur, w tym opieki zdrowotnej i usług planowania rodziny oraz innych organizacji działających w tej dziedzinie;

11. Wzywa rządy państw członkowskich do uczynienia metod i procedur aborcyjnych obowiązkową częścią programu nauczania dla lekarzy i studentów medycyny, w szczególności studentów ginekologii;

12. Wzywa wszystkie państwa członkowskie do usunięcia prawnych, finansowych, społecznych i praktycznych barier i ograniczeń dotyczących aborcji, w tym tych, które w nieproporcjonalny sposób dotykają kobiety żyjące w ubóstwie, w szczególności kobiety rasowe, w tym kobiety czarnoskóre i należące do mniejszości etnicznych, a także kobiety z rodzin niepełnych;

13. Uznaje ważną rolę organizacji społeczeństwa obywatelskiego i obrońców praw człowieka w zakresie SRHR jako usługodawców i rzeczników SRHR oraz zachęca ich do kontynuowania swojej pracy; wzywa UE i państwa członkowskie do zapewnienia i politycznego wspierania sprzyjającej przestrzeni obywatelskiej w UE poprzez strategię na rzecz społeczeństwa obywatelskiego, do zapewnienia ochrony kobiet i obrońców praw człowieka w zakresie praw reprodukcyjnych i seksualnych poprzez mechanizm ochrony obrońców praw człowieka oraz do wspierania ich finansowo, zwłaszcza za pośrednictwem programu Obywatele, Równość, Prawa i Wartości (CERV); wzywa państwa członkowskie do poprawy dostępu do usług opieki zdrowotnej w zakresie zdrowia seksualnego i reprodukcyjnego, w tym aborcji, za pośrednictwem programu EU4Health;

14. Wzywa ponadto UE do działania jako rzecznik i uczynienia z uznania tego prawa kluczowego priorytetu w negocjacjach w instytucjach międzynarodowych i na innych forach wielostronnych, takich jak Rada Europy i ONZ; wzywa UE do ratyfikowania Europejskiej konwencji praw człowieka;

15. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania niniejszej rezolucji Radzie i Komisji.